Hoe zit dat Paddestoelen als Herfstkinderen ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE dinsdag 23 september 1958 No. iM3i Chinese verklaring PEKIiNG VASTBESLOTEN EILANDEN QUEMOY EN MATSOE TE BEZETTEN Eis tot terugtrekking Amerikaanse troepen De communistisch-Chinese mi nister van Buitenlandse Zaken, Tsjen Jl, heeft zaterdag te Peking een verklaring uitgegeven, waarin wordt gezegd, dat de spanning in de Straat van Formosa niet kan verminderen voordat de Ameri kaanse troepen zullen zün terug getrokken, aldus het persbureau „Nieuw China". Tsjen Ji zei dit naar aanleiding van een voorstel van de Ameri kaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dulles, tot een staken van het vuren. Het Chinese volk is in een staat van grote woede gebracht door Dulles' redevoering in de Al gemene Vergadering van de Ver. Naties, zo zei hij. Volgens Tsjen Ji heeft de Chi nese regering vertrouwen in de huidige Amerikaans-Chinese be sprekingen, maar Dulles heeft ge zegd de geschillen tussen de twee landen voor de Verenigde Naties te zullen brengen. Het Chinese volk is vastbesloten Quemoy en Matsoe te bezetten „en geen macht ter wereld kan het te genhouden", aldus do Chinese mi nister. De feiten tonen aan, dat zo lang Quemoy en Matsoe niet zijn bezet, het gevaar voor het vaste land en de kustgebieden zal voort duren. Over het voorstel tot staken van het vuren zei Tsjen, Ji, dat er niet Djakarta ontving Nederlandse nota DJAKARTA, 22-9. Suwito Ku- sumowidagdo, secretaris-generaal van het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft maandag verklaard, dat de Indo nesische regering de bewoordingen van de jongste Nederlandse nota, waarin om opheldering wordt ge vraagd over het lot der door de Indonesische regering overgenomen bedrijven, thans bestudeert. Na zorgvuldige bestudering van deze nota, welke de vorige week door de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiger in Djakarta, de heer Hasselman, op het Indone sische ministerie van Buitenlandse Zaken werd overhandigd, zal de Indonesische regering haar stand punt bepalen. Reacties op Eisenhowers weigering NEW YORK, 22-9. De New York- se pers is eensgezind in haar goed keuring van Eisenhower's houding brief. Alle Amerikanen, behalve tegenover Chroesjtsjefs laatste dan de communisten en defaitisten zullen Eisenhower's „terug aan af zender" toejuichen, aldus de „Dai ly News", die hieraan toevoegt, dat de enige manier om met de commu nisten te onderhandelen de vol gende is: men moet zich rond de conferentietafel scharen met de re volver in de hand en dan bevelen geven. De „New York Times" schrijft in een hoofdartikel dat de tijd rijp is om het geschil inzake Formosa voor de algemene vergadering van de V.N. te brengen, „waar Rusland reeds vrij is om te spreken en waar communistisch China gehoord kan worden als het voor dit tribunaal wil verschijnen". HONGKONG, 22-9. Het officiële persbureau van communistisch China „Hsinhoea" heeft president Eisenhower er maandag van be schuldigd dat hij „alle internatio nale hoffelijkheid heeft genegeerd door zijn toevlucht te nemen tot de gewetenloze daad, die het verwer pen van Chroesjtsjefs jongste brief over de crisis in het verre-oosten gevochten wordt tussen Amerika nen en Chinezen, zodat dit voor stel op niets slaat. Wat de strijd van het „Chinese volk" tegen de kliek van Tsjiang Kai Sjek betreft, deze heeft steeds voortgeduurd en is een zaak die alleen de Chinezen aangaat en die nooit internationale spanning ver oorzaakt heeft. Muriigan wordt groter en ondeugend Murugan, de jonge mannetjesoli fant, die de jeugd van Amsterdam een aantal jaren geleden van pre mier Pandit Nehroe van India ten geschenke kreeg, begint zo langza merhand tot een flinke olifant uit te groeien. Dat blijkt wel duidelijk uit zijn gewicht, dat van 730 kilo in begin 1956 is opgelopen tot 1630 kilo thans. Murugan begint ook de leeftijd van kattekwaad te krijgen, wat bij een dier met een dergelijke omvang en kracht niet altijd door de beugel kan. Dat hij zichzelf, de oppasser en de omgeving bij zijn wandelin getjes door de tuin aan een der vijvers met de slurf natspuit, is hem wel te vergeven. Die lange neus is echter tot meer in staat. Niets is er meer veilig voor hem. Men heeft er zelfs het fruithuisje, dat schuin tegenover zijn buiten verblijf stond, een stuk voor moe ten verplaatsen. Murugans liefste spelletje was namelijk om slurven vol zand en grint over het glanzen de fruit te slingeren. Zolang de op passer in de buurt was, hield hij zich koest, maar aan zijn twinke lende oogjes was wel te zien, dat deze zich niet kon omkeren of de ladingen zouden weer door de lucht vliegen. Z'n nieuwste spelletje is een „speelbalk" - een voor mensen nauwelijks te tillen stuk hout, dat hijzelf als voetbal gebruikt - tussen de zware spijlen van zijn verblijf en het er achter liggende hekje te steken. Door de balk als hefboom te gebruiken, poogt hij de zware staven los te wrikken. V/at hem, indien niet zou worden ingegrepen, onherroepelijk zou gelukken. Protestants christelijke onderwijzersvereniging 's-GRAVENHAGE, 20-9. De Prot. Chr. Onderwijzers Vereniging zal op 4 oktober in „Esplanade" te Utrecht een buitengewone algeme ne vergadering houden waarin men van gedachten wisselen zal over de vraag of men al dan niet zal toe treden tot het Chr. Nat. Vakver bond. Deze kwestie komt reeds en kele jaren ter sprake. Het hoofd bestuur wil nu tot een beslissing komen. Op *ie algemene vergade ring van 1959 zal de definitieve be slissing uiteindelijk worden geno men. KORTE BERICHTEN UIT HET BINNENLAND AMSTERDAM. Dertien politie mannen zijn zaterdagnacht nodig geweest om de arrestatie van een 39-jarige betonwerker in Amster dam te bewerkstelligen. 's-GRAVENHAGE. Aan het poli tiebureau Huygenspark te 's-Gra- venhage heeft zich gemeld E. van Rijn, die vorige week uit het ge bouw van de rechtbank aan de Jan van Nassaustraat had weten te ontsnappen. LAREN (N.H.). In de R K. zie kenverpleging te Hilversum is overleden de 44-jarige heer B. Schaapherder uit Laren. Hij was vrijdag, toen hij met zijn fiets de rijksweg onder Laren wilde over steken, aangereden door een per- sonenatuo en ernstig gewond ge raakt. 's-GRAVENHAGE. De minister van volksgezondheid van Nigeria, de heer Ayotunde Rossoji, heeff, als onderdeel van een studiereis door Europa, een bezoek van enige da gen aan Nederland gebracht. WITMARSUM. De 64-jarige landbouwer L. Katstra uit Witmar- sum, die zonder op te letten met zijn rijwiel de weg overstak is door een auto gegrepen en vrijwel op slag gedood. ROSMALEN. Op de rijksweg 's-Hertogenbosch-Nijmegen is de 69-jarige Com. van Schaijk dode lijk verongelukt. De man, die uit de richting Nijmegen kwam werd ter hoogte van de Berkcumse weg bij het oversteken door een luxe auto, eveneens komende uit de richting Nijmegen, gegrepen en vrijwel op slag gedood. Het stoffelijk over schot is naar het Groot Zieken- gasthuis in Den Bosch overge- bracht. AMBONEZENVRAAGSTUK LIGT MOEILIJK „Ambonezen in ons land zullen meer en meer zelf moeten doen" Regering wil bewoning in eigen hulzen ZEIST, 21-9. „Thans verblijven alle Ambonezen nog in kampen met een hek er omheen. Al hebben wij dit aanvaard, er moet geleide lijk een verandering in komen. Het hek moet worden afgebroken en de Ambonezen in ons land zullen meer en meer zelf moeten doen onder eigen leiding en hun zorgen niet meer moeten afwentelen op het commissariaat voor Ambonezen- zorg en de kampbeheerder". Dit zeide drs. A. J. van Raalte, commissaris van Ambonezenzorg, in een inleiding, die hij het afge lopen weekeinde heeft gehouden op een conferentie van de Stichting „Door de eeuwen trouw", over het onderwerp: „De positie van de Zuidmolukkers in Nederland". Drs. van Raalte ging in zijn in leiding uit van de belangrijke wij ziging in het regeringsbeleid jegens de in ons land verblijvende Ambo nezen, dat tot november 1957 was met de krant Als u 's morgens of 's avonds uw krantje leest, vindt u dit heel ge woon en praktisch niemand zal zich afvragen, hoe men in vroe ger tijd het „nieuws" te horen kreeg en hoe de „krant" eigenlijk is ontstaan. Ten tijde van de Grieken en Romei nen had men reeds een krant, zij het in zeer bescheiden vorm. Op een bepaalde plaats in de stad, (b.v. Athene of Rome) werd elke avond het nieuws bekend ge maakt. Hiervoor gebruikte men in Rome een met gips bestreken bord, waarop berichten werden geschreven. In dit opzicht waren de Chinezen hun tijd ver vooruit. Reeds in de 8ste eeuw hadden zij een gedruk te krant, nl. de „K'aiyan Tsapao", welk blad door velen als de „eer ste gedrukte krant ter wereld" wordt beschouwd. In Europa zien wij de eerste ge schreven krant in 1474 in Vene tië, waar bij de bekende Rialto- brug een levendige handel in „nieuwtjes" werd gedreven. De Nederlander Daniël van der Meulen, van beroep koopman, komt de eer toe als eerste be schikt te hebben over een inter nationaal correspondentiebureau, omstreeks 1570. Regelmatig ont ving hij nieuws uit Frankrijk, Duitsland, Italië (van zijn corres pondent in Venetië), Turkije, Hongarije, Rusland en Polen. Via zingende zwervers, rondreizen de kooplieden en later de stads en dorpsomroeper, kwam men uiteindelijk tot een regelmatige uitgave van een gedrukte krant omstreeks 1600. De eerste kranten verschenen te Amsterdam, t.w. in 1618 „Cou rante uyt Italiën, Duitslandt en O" en in 1619 „Tijdinghen uyt verscheyde Quartieren". Als eerste Nederlandse krant wordt officieel beschouwd de „Opregte Haerlemse Courant" uit 1658. Het eerste dagblad verscheen pas in 1830 nl. het „Algemeen Handels blad", dat werd opgericht door J. W. van den Biesen, waarna het aantal dag- en nieuwsbladen geleidelijk toenam. Via persbureaus, telex, radio en speciale correspondenten wordt men thans op <e hoogte gehou den van grote en minder grote wereldgebeurtenissen, terwijl de verslaggevers zorgen voor het plaatselijk nieuws. ingesteld op een tijdelijk en thans op een langdurig verblijf. „Maar eerst moet het oude zeer worden geregeld", aldus drs. van Raalte. „Er "is een wond ontstaan in de verhouding tussen Nederland en de Ambonezen. Het is de taak, deze wond te helen. Wij weten niet of dit geheel mogelijk zal zijn en of er geen litteken zal achterblij ven". Standpunten tegengesteld De commissaris voor Ambone zenzorg, die de positie van de Zuid molukkers een moeilijk vraagstuk noemde, waarvan de oplossing niet bekend is, maar waarover gespro ken kan worden in gezamenlijk overleg, wees op de recht tegen over elkaar staande standpunten, die de Nederlandse regering en de Ambonezenleiders innemen. De regering streeft er naar de Ambonezen een eigen huis te be zorgen, doch de Ambonezen wensen in kampverband te blijven wonen om gereed te zijn elk moment te kunnen vertrekken, wanneer de gelegenheid zich zou voordoen naar een vrij Ambon terug te keren. Er zal naar worden gestreefd de oudere Ambonezen in de kampen te laten en de jeugd, die gaat trou wen, in eigen huizen onder te bren gen, desgewenst in eigen woonwij ken, die dc gemeenten bereid zijn voor dat doel af te staan. Speuitocht in de natuur Een gesluierde dame, die geen dame is - i weinig giftige soorten Nauwelijks is de herfst in de echt verbonden met de natuur, of daar verschijnen hun eerste kinde ren, de paddestoelen, die zich in enkele weken tijds met verbazing wekkende snelheid uit de grond schieten en het gehele najaarsbeeld in de natuur beheersen. Paddestoelen treft men lang niet alleen in bossen aan, maar ook op kleigronden en in de duinen. Men heeft zelfs eens een zeldzaam ex emplaar aangetroffen in een hoop oud papier. De mycologen - of be ter: zwamdeskundigen - in bin nen en buitenland waren er ver rukt over. Het is eigenlijk niet zo'n wonder, dat deze planten zich zo snel ver breiden en nog minder, dat ze op de onmogelijkste plaatsen voorkomen. Waar paddestoelen groeien, bevindt zich een uitgebreid net van micros copisch dunne kleurloze draden van vele vierkante meters oppervlakte onder de grond. De paddestoelen zijn de vruchten van deze onder aardse planten. Achtienduizend biljoen cellen Wanneer we zo'n paddestoel van normale vorm in de hand nemen, dan zien we aan de onderkant een reeks van keurig geordende plaat jes hangen van de steel tot de hoedrand. Op die plaatjes bevindt zich het kiemvlies, dat de zg. spo ren produceert. Deze cellen regenen in grote hoe veelheden uit de hoed van de pad destoel naar beneden. Zij zijn uiterst licht en worden door het ge ringste windzuchtje meegenomen. Nu hangt het maar van de plek waar ze neerkomen af, of er op die plaats nieuwe paddestoelen zullen groeien. De meesten komen ongelukkig terecht, anders zou vermoedelijk de hele aarde er onder bedolven zijn. Enkele grote stuifzwamsooren heb ben namelijk de gewoonte om 10.000 biljoen sporen te produceren. We zouden er ongelukkig'aan toe zijn, wanneer die alle tot ontwikkeling kwamen. Toch hebben die onge slachtelijke cellen een taai leven. Sommige zijn jaren onderweg en kunnen afstanden tot 350 000 kilo meter afleggen. Geen wonder, dat men soms op een onmogelijke plaats een paddestoel ziet verrijzen. In de moestuin der mieren Niet bij alle soorten vindt men plaatjes aan de onderkant. Wij spraken zoeven over plaatzwam- men, maar er zijn ook stekelzwam- mën, buikzwammèn ën nestzwam- men. Stekelzwammen hebben aan de onderzijde een groot aantal stekels. Buikzwammèn bergen ae sporen in hun binnenste en nestzwammen vertonen gelijkenis met vogelnest jes. Er is een rijke verscheiden heid in de paddestoelenfamilie. Het gewicht van deze herfstkin deren loopt ook nogal uiteen. Er zijn exemplaren van enkele gram men, die sierlijk zijn en slank, maar men vindt ook zeer corpu lente familieleden, die een gewicht bereiken van meer dan 90 kg. Evenals bij de mensen kan men ook onder de paddestoelen wonder lijke snuiters aantreffen. Er zijn soorten, die de dieren tot voedsel en levensvoorwaarde dienen, maar er zijn ook insectenetende padde stoelen. De eerstgenoemde soort wordt bv. gekweekt door de mie ren en termieten. Zij verzamelen plantaardig materiaal, zoals blade ren en maken dat door kauwen ge schikt voor de schimmelbedden Het bewerkte blad lijkt wel op pa pier. Boders en dames Termieten bouwen uitgebreide paddestoeltuinen, die door de pas geboren jongen worden afgegraasd. Dit voedsel dient alleen om het na geslacht in stand te houden. De werkers en soldaten onder de ter mieten eten er niet van. Omgekeerd vindt men de zg. rup- sendoders. Bepaalde rupsen, kevers enz. eten de snoren van een schim mel op of ze ademen ze in. Er vindt dan een infectie plaats in het li chaam van het ongelukkige beestje. Hun gehele lichaam wordt met een dradenstel doorwoekerd, waardoor ze in een kurkachtige massa over gaan. Uit deze insecten groeien dan kleine, 3 tot 6 cm. hoge paddestoe len. Het komt zelfs voor, dat ze groeien uit nog levende rupsen. Een der meest zeldzame padde stoelsoorten wordt „de gesluierde dame" genoemd. Zij heeft echter in haar optreden niets van een dame, al doet haar vorm daar aan den ken. In de eerste plaats is het een nachtzwam. Zij groeit snel na zons ondergang en verdwijnt weer van de aardbodem voordat de zon aan de horizon verschijnt. Verder kan men bij een dame de geur van een zoete parfum verwachten. Deze ge sluierde figuur verspreidt echter een stank, waarvan men letterlijk bewusteloos kan raken. U kunt haar zien en horen groeien Het ontwikkelingsproces gaat als volgt. Na het invallen der duister nis ontwikkelt zich met grote snel heid uit het ei een steel van ma tige dikte, die een hoogte van wel 28 cm. kan bereiken. Daarop staat een helm met een groenachtig slijm. Onder uit de helm schiet met een zwakke knal de hoepelrok, die als een sluier rond de steel hangt. Men kan dus afgezien van de duisternis, deze paddestoel zien en horen groeien. Om van het ruiken niet te spreken. Niet zodra heeft de „dame" zich in volle luister ontplooit, of zij be gint een walgelijke lucht te ver spreiden. De bedoeling is het lok ken van aasvliegen, die moeten zorgen voor de verspreiding van de voortplantingscellen, waarmee het voortbestaan der soort wordt ver zekerd. Die stank is dus een levens voorwaarde voor dit soort. Geboorte, leven, voortplanten en sterven spelen zich in één nacht af. Voordat het ochtendlicht door de bomen speelt, is er slechts een hoopje slijm, dat nog aan deze nachtzwam herinnert. Ook in de natuur weet men mee te praten van tempo, tempo! Niet alle vierduizend zyn giftig De paddestoel geniet ongetwij feld nog onvoldoende belangstel ling. Er zijn zeer veel soorten en de mogelijkheid tot vergiftiging weer houdt ons dikwijls van het besteden der nodig aandacht aan deze won deren der natuur. In ons land groei en ongeveer 4.000 soorten en slechts een tiental onder hen is bij con sumptie dodelijk. De gevaarlijkste is de groene knolzwam, die vooral in eikenbos- sen voorkomt. Een kleine beet in dit „appeltje" is voldoende, om on der hevig lijden en ondragelijke pijnen te sterven. Om de enkele vergiftige soorten zit velen de schrik voor de paddestoelen in de benen. In de bossen bewijzen zij echter goede opruimingsdiensten. De ingewikkelde scheikundige ver bindingen der hogere planten worr- den door paddestoelen ontbonden tot eenvoudige chemische stoffen, die weer andere planten tot voedsel dienen. Niet alleen de kringloop in de na tuur wordt bevorderd, ook de me dische wetenschap wordt met het bestaan van schimmels gediend. Langs de weg der schimmelcultuur kwam sir Fleming tot de ontdek king van het bestaan van de zegen rijke penicilline. Schip van plastic LONDEN, 22-9. In de Sow- jet-XJnie zal de volgende maand het eerste stoomschip ter wereld dat geheel van plastic is gemaakt, te water worden gelaten, aldus radio- Moskou. Het zal een geioicht hebben van 1V> ton, 15 ton aan vracht kunnen vervoe ren en in staat zijn zeer on diepe rivieren te bevaren, zo zegt radio-Moskou. LAND- EN TUINBOUW Najaarsbemestiug In de fruitteelt De bomen hebben flink gedragen, appels en peren in overvloed. Maar veel fruit vergt natuurlijk extra krachten van de boom, voe dingsstoffen dio zij uit de grond weer moet betrekken. De voorraad aan fosfaat en kali, aan kayk en magnesium is duchtig aangespro ken. Aanvulling is nodig. Wanneer zullen wij die geven? Aanvulling in de boomgaard van alle basis-voedingsstoffen is het meest profijtelijk in het najaar. Fosfaat en kalk blijven rustig in de grond bewaard en magnesium (bijv. in de vorm van kieseriet) komt in het najaar gestrooid veel beter tot zijn recht, dan later toegediend. Maar kali dan? Talrijke proeven, in de laatste jaren genomen, heb ben bewezen dat de gestrooide kali zich ophoopt en wordt vastgehou den in de bovenste centimeters van de boomgaardgrond. Dit heeft de voorlichters tot de conclusie ge bracht: dan is het altijd voordeli ger ook deze meststof direct in het najaar vast te geven! Want kijk, wanneer de winter soms erg nat mocht zijn, dan be staat de kans dat de kali ook wat dieper doordringt in de grond. Dit is een voordeel voor de boom. De wortels kunnen er dan beter bij. En bovendien: de boomgaard die goed met kali is verzorgd, is beter bestand tegen vorstschade, een be veiliging die men door een najaars bemesting er extra bijkrijgt. In de moderne fruitteelt - ook daar, waar men thans de voorkeur aan chloorarme producten geeft - is derhalve een kalibemesting in het najaar sterk aan te bevelen. SPORT Renesse B I-WIK B I 4-2 Een verdiende overwinning. Na twee minuten spelen nam Renesse door J. v. d. Hoek de leiding (1-0), in welke stand - ondanks het feit dat Renesse sterker blijft - voor de rust geen verandering meer komt. Reeds na één minuut spelen in de tweede helft wordt het door A. Jonker 2-0, waarna drie mi nuten later P. Viergever er 3-0 van maakt. Direkt hierna straft links buiten A. Verhage een fout in de verdediging van Renesse af (3-1). Na vijftien minuten spelen lost L. Jonker een hard en zuiver schot (4-1). Twee minuten voor tijd is het W. Berrevoets die er in slaagde de eindstand op 4-2 te brengen. Bruse Boys I-Burgh III 4-2 Bru begon met een hoog tempo te spelen en in de 10e minuut slaag de A. Kostense er in het scorebord in werking te doen stellen. De man aan het bord kreeg het echter even druk, want twee minuten later na mooi samenspel van M. Duinhou wer en A. Kostense slaagde de eer ste er in het 2e doelpunt te maken, Dat deze twee spelers de smaak te pakken hadden bleek in de 14e mi nuut, Verton stopte een harde schuiver van Duinhouwer waarbij de bal bij Kostense terecht kwam en die had geen moeite er 3-0 van te maken. Burgh begreep dat het anders moest en pakte energiek aan, wat hun sjicces bracht; een misverstand in de verdèdiging van Bru was voor de midvoor van Burgh genoeg om een mooi doel punt te maken. Sterk bleef Burgh aanvallen en het lukte hun in de 38e minuut bij te ver uitlopen van Bru's doelverdediger de bal over hem heen te spelen waardoor h'et 3-2 werd en tevens ruststand. Na de rust ging het spel gelijk op, bei de elftallen kregen kansen, echter werd de bal veel te veel in de hoog te geschoten wat het spel veel af breuk deed daar de meeste spelers niet met hoge ballen overweg kun nen. Pas in de 32e minuut toen A. Kostense het alleen ging proberen stelde Bru de overwinning vast, deze speler maakte er 4-2 van. 's-GRAVENHAGE. De Vereni ging tot Rheumatiekbestrijding en de stichting het Nationaal Rheu- mafonds hebben hun nieuw kan toor in Den Haag geopend. De en kele kamers in de Pieter Both- straat zijn vervangen door de ruimten, die het onlangs aange kochte pand, Jan Pietersz. Coen- straat 31, als geheel kan bieden. HET SPOOKSLOT AAN DE TIBER 28. Aram en Presto duiken haastig terug in hun schuilhoek, als zij het meisje hun kant op zien vluchten. Bijna is Laura de straat hoek genaderd, als achter haar de reusachtige gestalte van Peer opduikt. „Blijf staan, jij duivelskind!" brult de reus. Ondanks zijn houten been, zit Peer het meisje reeds vlak op de hielen, als ze de hoek omsnelt. Maar dan springt opeens Aram haastig naar voren, grijpt haar bij de arm en trekt haar de donkere steeg in. Hij uit een kreet van verrassing, als hij haar van angst vertrokken ge zicht ziet „Jij.Jij bent het meisje, dat op Barranca kwam om al die spookverhalen te vertellen", roept hij uit. Maar veel tijd om van zijn verbazing te bekomen, heeft Aram niet, want nauwelijks zijn hem de woorden van de lippen, of Peer stormt, hijgend naar adem, de hoek om. De reus botst bijna tegen Aram op en deinst dan met een luide verwensing achteruit. „Messire AramWatwat doet U hier?l"

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1958 | | pagina 5