Waar blijven de dode dieren?
Onderzoek gaf inzicht in medisch sociale
toestand der bevolking
ZIER1KZLESCHE NIEUWSBODE VRIJDAG 9 MEI 1958 no. «357
PROEFSCHRIFT dc. A. 'SCHILSTRA
Zonder voorbereiding is overgang naar lagere school te groot
In het hoofdstuk „Resultaten van
het oriderzoek", uit het proefschrift
„Sociaal-geneeskundige beschou.
wingen over kinderen die voor het
eerst de lagere school bezoeken",
waarop de schoolarts dr. A. J.
Schilstra, deze week promoveerde
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht,
wordt opgemerkt, dat het slechts
door een uiterste moeite hiertoe
aangewend, mogelijk bleek, om 95
pet. van de gehele jaarklasse b\j
het onderzoek te betrekken. Be
paalde ervaringen wettigen, aldus
de promovendus, de indruk, dat er
bij sommige gemeenten wel het een
en ander kan haperen bij de admi
nistratie der leerplichtigen.
Hieronder nemen wij enkele cij
fers over van het resultaat der on
derzoekingen op 747 kinderen. Van
dit totale aantal onderzochten bleek
de algemene gezondheidsconditie
van 294 onvoldoende te zijn en van
37 slecht. 189 kinderen leden aan
nerveuze stoornissen, van 97 was
het intellect onvoldoende en van 44
slecht. 374 kinderen hadden plat
voeten, 113 hadden rhachitische af
wijkingen en 451 kinderen hadden
5-9 carieuze elementen (slecht ge
bit). 281 kinderen kregen minder
dan 1 maand borstvoeding. Van
251 was de voeding onvolwaardig,
terwijl 348 kinderen na acht uur
's avonds naar bed gingen. In 122
gezinnen, waaruit de kinderen
stamden, was de gezinsstabiliteit
slecht. In 140 gevallen was de wo
ningtoestand onvoldoende en in 143
gevallen slecht.
Verwerking der gegevens
Bij de verwerking der gevonden
gegevens, heeft de promovendus
enkele conclusies getrokken. Zo
kwam de groep van kinderen in
slechte algemeen-lichamelijke con
ditie (5 pet.) significant minder uit
de dorpen (3 pet.) dan uit steden
of verspreide woningen. De norma
le woningen huisvestten niet meer
dan 2 pet. van deze kinderen, ter
wijl de onvoldoende en slechte er
10, resp. 8 pet. opleverden. 43 pet.
der kinderen uit grote gezinnen,
tegenover 59 en 57 pet. uit de klei
nere, zodat de grote gezinnen er
toch slechter aan toe blijken te zijn.
De kinderen die de kleuterschool
bezochten sloegen een beter figuur
dan degenen, die dit niet deden.
Kinderen met een volwaardige voe
ding leverden 61 pet. tegenover 47
pet. van de kinderen met een on
volwaardige voeding. Zo levert het
proefschrift talrijke interessante
cijfers, die in het kader'van een
uittreksel uiteraard niet compleet
zijn te citeren. Een enkele hier nog:
kinderen met een normaal intellect
vormen 81 pet. van het materiaal.
De kinderen uit de stad leverden
met 74 pet. significant minder dan
uit de dorpen (85 pet.). De jongens
komen intellectueel heel wat slech-
Ingezonden mededeling
Van Nelle bestellen
De landbouwgewassen
in de polder Bruinisse
De landbouwgewassen in de pol
der Bruinisse vertonen over het al
gemeen een uitstekende stand.
Toch is er in het bouwplan wel
enige wijziging gekomen, wanneer
men dat vergelijkt met enige jaren
geleden. Waren vlas en uien altijd
een graag geteeld gewas, deze pro-
dukten komen thans nog maar spo
radisch voor. Tengevolge van de
vele regens van vorig najaar is er
ook weinig wintertarwe. Erwten is
bij de peulvruchten nog al in trek,
in tegenstelling met contractteelt
van witte bonen, waarvan de uit
komsten de laatste jaren zo uiter
mate slecht waren, dat men er
maar van heeft afgezien, zich ver
der op de teelt daarvan toe te leg
gen. De klein landbouwers hebben
het dit jaar ook weer gewaagd met
een perceel gladiolen. De gladiolen-
teelt vormt de laatste jaren een
nieuw object in de polder en een
kleurrijke onderbreking van het
groen der andere gewassen, al wor
den de bloemen verwijderd eer zij
tot volle wasdom zijn gekomen.
Voor het eerst sedert tientallen
jaren, treft men in de polder Brui
nisse weer enige percelen zilver
uien aan, het arbeidsintensieve ge
was, dat in St. Philipsland en Tho-
len en op Goeree Overflakkee jaar
lijks aan zoveel handen werk geeft.
ter uit het onderzoek naar voren
dan de meisjes. De stad heeft meer
kinderen (32 pet.) met nerveuze
stoornissen dan de dorpen. Opval
lend is het hoge percentage nerveu
ze stoornissen onder kinderen, die
vaak ziek zijn geweest (56 pet. te
genover 24 petBij een volwaar
dige voeding had 81 pet. der kin
deren een normale eetlust en bij
een onvolwaardige voeding 51 pet.
Bij 26 pet. der kinderen waren de
tonsillen verwijderd en bij 38 pet.
kwamen afwijkingen van deze aard
voor.
Een belangrijke conclusie
van de gepromoveerde is, dat
voor kinderen die vooraf geen
kleuterschool bezochten, de
overgang naar de lagere school,
uit gezondheidsoogpunt te groot
is, reden waarom hij pleit om
van de eerste klasse een over
gangsklasse te maken tussen
kleuterschool en lagere school.
De borstvoeding
Met het sociale factorencomplex
hangt sterk samen de duur der
borstvoeding, terwijl de toestand
der gebitten in positieve zin hier
mede coëlleert, maar in negatieve
zin blijkt het vóórkomen van plat
voeten er mee samen te hangen.
Kleuterschoolbezoek doet het aan
tal vergrote amandelen stijgen. Het
eerste halfjaar op de lagere school
blijkt zeer ongunstig in te werken
op de houding der kinderen.
Ingezonden mededeling
Van Nelle bestellen
KORTE BERICHTEN
UIT HET BINNENLAND
DELFT. Op 3 juni a.s. zal H.M.
de Koningin een bezoek brengen
aan het dezer dagen gereed geko
men tweede hoogspanningslabora
torium van de N.V. Nederlandse
Kabelfabriek te Delft.
LEEUWARDEN. Te Tallum
raakte het vierjarig dochtertje van
de heer R. Rienks, toen zij met haar
autoped plotseling de weg overstak
onder een passerende melkauto.
Het meisje werd overreden en was
onmiddellijk dood.
■s-GRAVENHAGE.. H.M. de Ko
ningin heeft op paleis Soestdijk de
nieuwbenoemde gouverneur van
Nederlands Nieuw-Guinea, dr. P. J.
Platteel in zijn functie beëdigd.
's-GRAVENHAGE. De Neder
landse Bond van Plattelandsvrou
wen zal op vrijdag 6 juni in gebouw
„Tivoli" te Utrecht de algemene
voorjaarsvergadering houden. De
agenda vermeldt o.m. de verkie
zing van acht nieuwe leden -van
het hoofdbestuur. Dr. S. L. Mans-
holt zal een korte inleiding houden
over de Euromarkt.
WIERINGERMEER. Te Sloot-
dorp is de vijfjarige Henny Bosma
bij het oversteken van de Brink
aldaar tegen een personenauto van
de gebrs. S. uit Anna Paulowna ge
lopen. Zij werd geschept en kwam
onder de auto terecht. Een in de
nabijheid wonende arts verleende
eerste hulp en liet het kind, dat
ogenschijnlijk een arm en een sleu
telbeen gebroken had naar het cen
traal ziekenhuis te Alkmaar ver
voeren. In de loop van de avond is
het kind echter overleden.
In het proefschrift wordt met
klem gewezen op de grote moge
lijkheden, die de lagere school
biedt als medium voor toepassing
van vele preventieve maatregelen,
omdat de nadelige invloed van het
schoolbezoek tot een minimum
dient te worden gereduceerd. Voor
dit alles - 'zo concludeert dr. Schil
stra irj het proefschrift - zal wel
een wijziging van het gehele leer
plan noodzakelijk zijn.
Ingezonden mededeling
Van Nelle bestellen
Troepen uit Little Rock
WASHINGTON, 8-5. - President
Eisenhower heeft opdracht gegeven
alle federale troepen die zich nog
te Little Rock, in de staat Arkan
sas, bevinden, op 29 mei terug te
trekken.
De militairen waren in de herfst
van het vorige jaar naar Little
Rock gekomen naar aanleiding van
ongeregeldheden over de opheffing
van de rassenscheiding op de mid
delbare school. Op 28 mei begint
de zomervakantie.
In een verklaring zei de presi
dent te hopen, dat het niet nodig
zal zijn bij het begin van het
nieuwe schooljaar in september, de
militairen weer naar Little Rock
te sturen.
Vliegen op 27 km
WASHINGTON, 8-5. Een
Starfighter F-104a van de
Amerikaanse luchtmacht
heeft woensdag het wereld-
hoogterecord, dat sinds vo
rige week op naam stond van
een Franse Trident-Isere-06,
met ruim drieduizend meter
verbeterd en gebracht op
27.812 meter. Dit is donder
dag te Washington bekend
gemaakt. Het Amerikaanse
toestel was te Palmdale in
Califomië opgestegen.
Knaapje overreden
HEELSUM, 8-5. Toen de chauf
feur van een vrachtauto vanmiddag
in Heelsum van de Utrechtse weg
over de Patrimoniumweg naar de
Doornkampseweg reed, voelde hij
bij het nemen van de bocht plotse
ling een schok. Hij stopte, ging kij
ken en zag dat de auto een jongetje
had overreden. Het bleek het 6-ja-
rige zoontje van van Bruggen te
zijn, dat uit de bewaarschool ko
mende op de Patrimoniumweg op
de treeplank van de auto was gaan
zitten en bij de bocht er af was
gesprongen. Daarbij is hij achter
over gevallen en door een der ach
terwielen overreden. Het kind was
op slag dood.
h Namens de Noorse regering
heeft de ambassadeur van Noorwe
gen in Den Haag, de heer L. Jor-
stad, in Amsterdam een plaquette
overhandigd aan gezagvoerder A.
C. W. Latour van de „Bintang" van
de Stoomvaart Maatschappij Ne
derland, uit dank voor het redden
van 28 schipbreukelingen van het
door midden gebroken Noorse
tankschip „Seirstadt".
Ingezonden mededeling
Van Nelle bestellen
KIJKJE ACHTER DE SCHOOLSCHERMEN
Landbouwhuishoudschool te Zierikzee
hield weer openbare les
Ouders zagen school in vol bedrijf
De landbouwhuishoudschool „Prin
ses Juliana" stond gisteren, de dag
van de eerste openbare les na de
watersnood, in het middelpunt van
de belangstelling van de ouders der
ruim 330 leerlingen. Op deze wijze
werd een gewaardeerde traditie in
ere hersteld, want het ligt in de be
doeling weer ieder jaar een open
bare les te houden.
In de propere moderne lesloka-
Zeeuwse Plattelandsvrouwen
hielden jaarvergadering te Renesse
Landelijke Bondsvrouwen naar Zeeland
In het Dorpshuis te Renesse werd
deze week de jaarvergadering ge
houden van de Zeeuwse afdelingen
van de Ned. Bond van Plattelands
vrouwen, onder presidium van me
vrouw W. van Veen-van Loghem,
die een driehonderdtal dames een
welkom kon toeroepen. Zij deed
mededeling van het voornemen van
de landelijke bond een reis naar
Zeeland te organiseren, waarbij ook
een bezoek aan Zierikzee zal wor
den gebracht. Het jaarverslag 1957
werd gelezen, waaruit wij aan
stippen dat de provinciale vereni
ging thans ruim 2200 leden telt,
hetgeen een stijging betekent in
vergelijking met vorig jaar. De re
kening toonde een klein nadelig
saldo, zodat grote zuinigheid is ge
boden. Verslag werd uitgebracht
van de najaarsvergadering te
Utrecht, waarna bestuursverkie
zing volgde. De voorjaarsvergade
ring zal te Utrecht worden gehou
den. Naar aanleiding van een
Bondsreis naar de Volkshogeschool
Méridon sprak de algemeen secre
taris van de Z.L.M. mr. J. F. B.
Schlingemann over de levensom
standigheden op het Franse platte
land, toegelicht met enkele films
en grammofoonplaten.
len was alles tot in de avonduren
in vol bedrijf. Speciaal voor deze
gebeurtenis was een kleine exposi
tie ingericht van bijzonder fraaie
werkstukken van de eerste groep
meisjes van de INAS-opleiding, die
na een praktijkperiode in bejaar
dentehuizen en ziekenhuizen dezer
dagen op school zijn teruggekeerd
voor hun eindproef, waarna eind
juli het examen volgt.
In de grote keukens van het ge
bouw werd gedurende de gehele
dag druk gekookt, gebakken en ge
braden. Tal van heerlijkheden wer
den samengesteld en het publiek
mocht keuren. De moeders vooral
hadden veel belangstelling voor de
vakken kinderverzorging en op
voedkunde. In de klas eerste jaars
van de primaire opleiding ontbrak
zelfs de wieg met „inhoud" niet.
De meisjes leren deze „inhoud",
een pop op „ware grootte", als baby
te behandelen. Er wordt zelfs wel
„gewerkt", zo vertelde de directrice
mej. C. N. van Liere, met een echte
(geleende) baby. Zeer bezienswaar
dig waren ook de resultaten van de
handenarbeidlessen van deze meis
jes, 'die pas in september op school
zijn gekomen.
De landbouwhuishoudschool heeft
met deze openbare les naar buiten
getoond dat het onderwijs zoals het
gegeven wordt op moderne leest is
geschoeid. De verschillende typisch
vrouwelijke opleidingen openen
voor meisjes tal van mogelijkheden.
TONEEL EN FILM
Tweede wereldoorlog - thema van twee films
op Schouwen-Duiveland
„Tarzan de aapmens" ter afwisseling
De eerste film, die tijdens het
weekeinde in de Concertzaal uit
gebracht wordt is „Alarm in de
Pacific" met Sterling Hayden en
Alexis Smith. In deze film is het
ware verhaal verbeeldt, van een
yan de helden van de Amerikaanse
marine, admiraal John Hoskins, de
man, die zelfs nadat zijn been was
geamputeerd, weigerde om ontslag
te nemen. De film speelt in het
oorlogsjaar 1942 en honderdduizen
den zeemansvrouwen leven in ang
stig wachten op hun echtgenoten,
die zich voor de grote zaak hebben
ingezet. Een van hen is de kapi
tein-ter-zee John Hoskins, wiens
vrouw verlangt naar herstel van
het gezinsleven. Haar man begeert
dit ook, maar boven alles uit gaat
zijn plicht en zijn wil te slagen.
Zwaar zijn de tegenslagen, die de
kapitein te verduren krijgt, want
tot twee maal toe gaat hem het
commando over een schip aan de
neus voorbij. Op de Philippijnen
gewond, dreigt ongeschiktheid voor
de dienst, maar Hoskins weet door
te zetten en krijgt uiteindelijk het
zo vurig begeerde commando over
een schip. Snel volgen dan zijn be
vorderingen, maar bijna op het top
punt van eer, dankt hij voor de
hoogste benoeming, omdat het hem
'niet ging om eer of roem, maar om
te bewijzen dat een man alles kan
bereiken, als zijn geest ongebroken
blijft.
Aanvullend presenteert de Con
certzaal „Tarzan de aapmens" met
Johnny Weismuller en Maureen
O'Sullivan in de hoofdrollen. In dit
opwindende verhaal gaat een En
gelse ivoor jager, Parker, met zijn
vriend Holt op zoek naar een on-
Ingezonden mededeling
Van Nelle bestellen
KERKNIEUWS
Tienjarig bestaan Geref. opleidings
school voor gezinsverzorgsters
AMSTERDAM, 8-5. De Gerefor
meerde opleidingsschool voor ge
zinsverzorgsters te Amsterdam be
staat binnenkort tien jaar. Dit
tweede lustrum wordt gevierd met
een samenkomst van het bestuur,
leerlingen en oud-leerlingen op 15
oktober a.s. in de Woestduinkerk
te Amsterdam. Tijdens de morgen
uren zal de voorzitter van het
schoolbestuur, prof. dr. W. J. H.
Caron, een openingsrede uitspre
ken. De secretaris, de heer F. Kunst
zal daarna iets vertellen over de
lotgevallen van de school. Des mid
dags zullen oud-le'erlingen' een re
vue opvoeren.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Nieuwe Tonge: G.
van Estrik, Nieuwland; te Amster
dam (Willem de Zwijgerkerk-gem.):
P. W. Struyt, Amsterdam (Koepel
kerk-gemeente); te Hedel: A. Klein
Kranenburg, Hilversum; te Deil en
Enspijk (toez.): vie. G. C. Vijzelaar,
Utrecht; te Mastenbroek: D. B. van
Lokhorst, Bergschenhoek; door de
Gen. Syn. als pred. voor Curasao:
H. Stoof, kand. te Oegstgeest. -
Aangenomen naar Oude- en Nije-
horne: J. Boekee, Nuis en Niebert
(Gron.).
Bedankt voor Nieuw Lekkerland
(wijk Kinderdijk): A. Klein Kra
nenburg, Hilversum.
Ger. Kerken
Benoemd tot hulpprediker te
Brussel (voor de evang.)B. Woltjer
kand. te Amsterdam.
Beroepen te Oost en West Sou
burg (2e pred.pl.): P. A. Bohlmeijer,
Wilnis; te Oud Beijerland: W. P.
H. Pouwels, Wommel (Fr.); te Kam
pen (vac. J. L. Wielenga): G. Brink
man, Schiedam; te Oenkerk: J. van
den Berg, Ermelo; te Oegstgeest:
H. A. L. van der Linden, De Bilt;
te Appingedam (vac. A. J. Jans-
sens): B. Berends, Beetsterzwaag;
te Groningen-west (vac. dr. L. van
der Zanden): T. Spilker, Maassluis.
Aangenomen naar Den Burg op
Texel: S. de Lange, kand. te Rot
terdam; naar Loenen aan de Vecht:
H. J. Bavinck, kand. te Amster
dam-oost, die bedankte voor Broek
onder Akkerwoude, Dalfsen, Dus-
sen (N.B.); Harmeien, Hoek- (Z.V1.)
en voor Lollum (Fr.).
Bedankt voor Avereest: H. E.
Wijnja, Godlinze (Gron.); voor Gor-
redijk: H. Bade, Valthermond.
Ger. Kerken (art. 31 K.O.)
Beroepen te Musselkanaal: P.
Plaatsman, Driebergen.
Chr. Ger. Kerk
Tweetal te Nieuwpoort: F. Bak
ker, Huizen (N.H.) en J. C. van Ra-
venswaaij, Scheveningen; te Mep-
pel: G. J. Buys, Papendrecht en S.
van Zwoll, Kampen; te Lisse: W.
van 't Spijker, Drogeham en dr. W.
H. Velema, Eindhoven.
Beroepen te Werkendam: H. van
Leeuwen, Arnhem; te 's-Graven-
deel: J. M. Visser, Dokkum; te Bun
schoten: M. W. Nieuwenhuijze,
Amsterdam-west.
Bedankt, voor Driebergen: D.
Slagboom, 's-Gravenzande; voor
Klundert: B. Bijleveld, Noorde
loos; voor Aarlanderveen-Nieuw-
koop: G. Blom, Meerkerk.
Bedankt voor Zaandam: M. W.
Nieuwenhuijze, Amsterdam-west.
Ger. Gemeenten
Beroepen te Barneveld: P. van
der Bijl, Rhenen.
Ingezonden mededeling
Van Nelle bestellen f
metelijke olifantenbegraafplaats die
volgens een oude mythe diep in de
binnenlanden van Afrika zou be
staan en waar tonnen ivoor liggen
opgeslagen. Ook Parker's dochter
Jane mag met de expeditie mee. Na
hachelijke situaties komt men op
een hoog plateau boven de rotsen
waar men een troep grote apen
ontmoet, aangevoerd door een reus
achtige blanke man. Deze ontvoert
Jane en brengt haar naar een nest
in een hoge boom. Jane begrijpt dat
het Tarzan is, zij worden verliefd
op elkaar en beleven vele avontu
ren. De expeditie intussen bereikt
het olifantenkerkhof. Parker is do
delijk gewond geraakt en sterft.
Jane besluit bij Tarzan te blijven.
Holt rijdt alleen terug nagekeken
door Tarzan en Jane in het licht
van de ondergaande zon.
In hotel Bom te Haamstede gaat
ook een oorlogsfilm, nl. „Gevechts-
klaar" met Jeff Chandler, Julie
Adams e.a. Het is het verfilmde
verhaal van één schip in de oorlog,
nl. de U.S.S. „Belinda" en van de
manschappen die op haar voeren
tijdens de operaties in de Stille
Oceaan, gedurende wereldoorlog II.
Een machtig brok oorlogsgeschie
denis is in deze film vervaardigd.
De Amerikaanse marine gaf voor
de tot stand koming alle medewer
king en het geeft een treffend beeld
van de heroïsche inzet van de man
nen, die aanvankelijk nog weinig
bedreven waren in het zee-krijgs
bedrijf, toch tot het uiterste hun
plicht deden, in die gigantische
worsteling tussen de volkeren, die
alweer historie is geworden.
Tsjechische aanval
op Tito
PRAAG, 8-5. Na de communis
tische partijen van communistisch
China, Noord-Vietnam en andere
communistische landen heeft nu
ook de communistische partij van
Tsjecho-Slowakije een felle aanval
op Tito en zijn partij gedaan.
In het partijblad „Rude Pravo"
worden de Zuidslavische commu
nisten er van beschuldigd, dat zij
bij hun beoordeling van de Sow-
jet-politiek zich bedienen van „het
arsenaal van anti-communistische
laster van de reactie". Ook wordt
het de Zuidslaven kwalijk geno
men dat zij „een milde en niet-com-
munistische houding tegenover de
reactionaire politiek van de Ame
rikanen" aannemen.
Ingezonden mededeling
Van Nelle bestellen
Ingezonden mededeling
Van Nelle bestellen
„Kolibrie"
boven de Alpen
ROTTERDAM, 8-5. De PH-NGW.
de blauwe „Kolibrie" van de Ne
derlandse Helikopter-Industrie N.V.
te Rotterdam, is met de Helicar van
Bonn, waar dezer dagen voor de
Duitse civiele en militaire autori
teiten demonstraties zijn gehouden,
naar de Beierse Alpen vervoerd
met de bedoeling hoogteproeven in
het bergland te verrichten.
Goede palingvangsten
te Volendam
VOLENDAM, 8-5. Tot verbazing
en vreugde van de IJsselmeervis-
sers levert de visserij op paling dit
voorjaar ongekend goede resultaten
op. Meestal worden de vangsten
wat beter in de loop van het sei
zoen als de warme dagen er zijn.
Nu echter komen de vissers aan dc
wal met vangsten van rond 500
pond paling door de hoekwantvis-
sers en rond 250 pond paling dooi
de netvissers. Vanmorgen had dit
te Volendam een prijsdaling ten
gevolge van circa 40 cent per kg.
Ondanks de belofte dat het voor
de IJsselmeervissers een goed jaar
zou worden.
STAD EN PROVINCIE
OUWERKERK
Nummering Kandidatenlijsten
De volgorde voor de a.s. gemeen
teraadsverkiezing is vastgesteld en
luidt: 1. Partij van de Arbeid; 2.
V.V.D.; 3. Christelijke partijen.
Jaarvergadering
harmonie „Nieuw Leven"
Onder voorzitterschap van de
heer J. Boot hielden de leden van
de harmonie „Nieuw Leven" de al
gemene jaarvergadering in café
'•Pankow.
Uit het jaarverslag van de secre
taris de heer A. Hage, blijkt dat de
vereniging weer als vanouds vele
aktiviteiten ontplooit. De rekening
van de penningmeester de heer P.
Vijverberg Wz., geeft aan: inkom
sten f 5.831,52, uitgaven f 876,66,
goed slot dus f 4.954,86.
De heren A. Hage en C. P. Kuij-
per worden bij akklamatie herko
zen als bestuurslid en als lid van
de commissie van toezicht wordt
gekozen de heer P. H. Kuijper.
Op 21 oktober a.s. zal het gezel
schap op eenvoudige wijze het 40-
jarig bestaan vieren. Nog nader zal
dit worden overlegd.
Bij de rondvraag komen-vragen
naar voren omtrent de fakkels en
een eventuele trip. Ter uitbreiding
van het ledental zal een beroep
worden gedaan op jongedames.
SPEURTOCHT IN DE NATUUR
Nu de zon weer lokt, trekken ve
len weer naar bos en veld, genie
tend van flora en fauna.
Op dergelijke tochten zal bij ve
len ongetwijfeld de vraag zijn op
gekomen, waar de dode dieren toch
eigenlijk blijven, want deze ster
ven evenals wij door ouderdom,
ziekte en ongelukken. En toch
vindt men heel weinig cadavers.
Waar blijven die dan?
Veel dieren worden een prooi
van andere dieren, maar er blij
ven er toch nog over, die niet op
deze manier verdwijnen, doch een
natuurlijke dood sterven en....
keurig begraven worden.
Ja, begraven worden en wel dooi
de doodgraver van het dierenrijk,
een klein zwart kevertje met oran
je-gele strepen, kleiner dan een
vingerlid.
Dit kevertje neemt de uitvaart op
zich van kleine dode dieren. Het
werkt altijd in de duisternis en
doet zijn taak perfect, dikwijls in
samenwerking met een wijfje, want
de natuur is wonderlijk ingericht
en de „doodgraver" heeft met het
zware werk van zo'n begrafenis een
zeer belangrijk doel voor ogen.
HU constateert
Laten wij aannemen, dat er een
konijntje gestorven is en bet diertje
ergens in bos of veld ligt. De avond
is gevallen en in het donker klinkt
het gegons van kevervleugels: de
doodgraver is op komst.
Hij schijnt door de geur van de
dood reeds op grote afstand te wor
den aangetrokken en vliegt snel
naar zijn arbeidsterrein. Daar aan
gekomen strijkt hij bij het konijn
tje neer en stelt met zijn voelsprie
ten een onderzoek in.
Is dit bevredigend dan werpt hij
zich op zijn glanzende bolle rug
en wringt zich met zijn sterke po
ten onder het konijntje. Steeds ver
der kruipt hij er onder, steeds een
fietsende beweging makende en het
gewicht van het hele dode dier op
zijn pootjes dragend.
Een zwaar karwei
Het is wonderlijk wat dit kever
tje kan presteren, want hij torst
vele malen zijn eigen gewicht.
Langzaam millimeter voor milli
meter begint het dode lichaam te
De doodgraver zorgt voor een
nette begrafenis
bewegen. Is het een klein eindje
verplaatst, dan rent de doodgraver
vanonder het konijn te voorschijn
en kijkt of alles goed gaat. Hoe
veel het lichaam is verplaatst en
of het in de goede richting gaat.
Dadelijk holt hij weer terug en
kruipt er weer onder om het weer
een klein eindje te verplaatsen.
Zo werkt de kever onverdroten
en met een ongelooflijke energie
zonder ophouden verder. Hierbij
wordt hij dikwijls geholpen door
een wijfjesdoodgraver, die ook op
de lucht is afgekomen en in per
fect teamwerk wordt er dan gear
beid. Als de één er onder zit en
trapt, trekt de ander of ruimt ob
stakels uit de weg.
Het doel van dc begrafenis
Is het lichaam op de plaats van
bestemming, meestal een zacht
stukje grond, aangekomen, dan
kruipen beide doodgravers onder
het lichaam en werken zo hard ze
kunnen. Met hun krachtige poten
graven ze onder het lijk een kuil
en dieper en dieper zakt het konijn
in de losse aarde weg. Tenslotte
is er geen konijn meer te zien; al
leen de aarde beweegt en bewijst,
dat de kevertjes druk bezig zijn.
Is het dode lichaampje ver genoeg
onder de aarde gestopt, dan komt
er voor de doodgravertjes een an
dere taak. Vanuit de kuil graven zij
een tunnel en in die tunnel legt het
vrouwtje haar eieren.
Rustig wachten de ouders het
uitkomen van de eieren af en in
die tijd voeden ze zich met het ko
nijnenvlees. Als de eieren uitko
men, verschijnen de gele maden en
de ouders zorgen voor de voeding
van hun kroost, door steeds mond-
jesvol konijnenvlees aan te dragen,
dat gedeeltelijk voorverteerd werd.
Naar buiten
Zijn de jongen zo ver, dat ze zich
gaan verpoppen, dan is de taak van
de ouden ten einde en kunnen de
kleinen voor zichzelf zorgen. Vader
en moeder hebben voor voldoende
leeftocht gezorgd.
De oude kevers graven een gang
naar buiten, strekken de vleugels
en zweven de wereld in. Zo zien
wij dat de natuur uiterst efficiënt
is.
