Wetsontwerp tot gemeentelijke her-indeling
van Schouwen-Duiveland verschenen
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
VAN 18 NAAR 6 GEMEENTEN
MAANDAG 10 MAART 1958
No. 18323 114e jaargang
ZIERIKZEESCBEIINIEUWSBODE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling f 4,15, per week
32 cent. Losse nummers 10 ct. - Verschijnt maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag. - Advertentieprijs
15 cent per mm. - Succesjes (max. 15 mm.) f 1,- per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE:
Jannewekken 11, Zierikzee, Postbus nr. 1, tel. 01110-2255
na 18.00 uur tel. 01110-2118, Girorekening nr. 137677 -
Uitgave: N.V. Drukkerij vVh. Lakenman Ochtman,
Zierikzee. Redakteur: M. J. Bij de Vaaie, tel. 01110-2938
BOODSCHAP VAN B0ELGANIN
MAAKT TOPCONFERENTIE ONZEKER
Geen gesprek over oost-Europa
Maarschalk Boelganin heeft pre
sident Eisenhower meegedeeld, dat
hij hun uitwisseling van meningen
over een topconferentie van posi
tieve betekenis acht. Zij speelt ze
ker een rol bij de voorbereiding
van die conferentie, aldus de Rus
sische premier, die dit zei in zijn
laatste boodschap aan Eisenhower.
In een memorandum dat Amerika
gisteren aan de Sowjet-Unie heeft
gezonden wordt gezegd dat er geen
„zaken van betekenis" voorkomen
in de correspondentie tussen Eisen
hower en Boelganin die kans bie
den op overeenstemming.
Het is niet zo, zegt Boelganin, dat
de Russen alleen maar de Russische
voorstellen willen bespreken en de
Amerikaanse niet. Hij is van me
ning dat er geen onoverkomelijke
moeilijkheden zijn bij de oplossing
van dringende vraagstukken als het
afzien van het gebruik van kern
wapens, het staken van de proe
ven er mee en de instelling van
een atoomvrije zóne in midden-
Europa.
Boelganin wil echter niet weten
van een bespreking over de toe
stand in de Oosteuropese landen en
de hereniging van Duitsland. Dat
zijn volgens de Russische zienswijze
inmenging in de binnenlandse aan
gelegenheden van die landen.
Russen publiceren
Eisenhower's
boodschap
MOSKOU, 8-3. In de Sowjetrus-
slche bladen „Prawda" en „Izwes-
tia" is vandaag de volledige tekst
gepubliceerd van Eisenhower's
boodschap van 15 februari. In deze
boodschap had de Amerikaanse
president het o.m. over „Oosteuro
pese landen onder Sowjetrussische
overheersing".
Enorme ruit
De vereniging van Belgische
glasfabrikanten zal de groot
ste spiegelruit ter wereld
(42,50 m. lang, 2,53 m. breed,
13 mm. dik, en van een „vol
maakte zuiverheid en gaaf
heid") op de wereldtentoon
stelling te Brussel in het pa
viljoen van het glas- en aar
dewerk'tentoonstellen. Het
vervoer geschiedt gedeelte
lijk per spoor en gedeeltelijk
over de weg. Om een ruit
van zulke afmetingen weg te
nemen van de rollen waarop
zij rust en te verpakken
moest een speciaal toestel
met zuignappen gemaakt
worden.
Rusland is bereid op een topcon
ferentie over de volgende onder
werpen te onderhandelen:
het verbod van het gebruik van
kosmische ruimte voor oorlogsdoel
einden en het opheffen van mili
taire bases buiten het eigen land;
de ondertekening van een vredes
verdrag met Duitsland, met de re
geringen van beide delen als deel
neemsters aan de onderhandelin
gen.
Dodenherdenking
op 3 mei
De Commissie Nationale Herden
king heeft de burgemeesters in Ne
derland meegedeeld, dat de doden
herdenking dit jaar zal worden ge
houden op zaterdag 3 mei. De com
missie geeft voor deze herdenking
weer de volgende aanwijzingen:
Vlaggen „halfstok" van 18 uur
tot zonsondergang; houden van
„stille tochten" te 19.30 uur zonder
toespraken, vlaggen of vaandels;
luiden van alle kerkklokken van
19.45 uur tot 30 seconden voor 20
uur; overal en algemeen in acht
nemen van twee minuten volkomen
stilte, aanvangende 20 uur precies;
houden van herdenkingsbijeenkom
sten in de kerken of andere gebou
wen.
Voorts is het gewenst van 18 uur
tot 21 uur geen openbare vermake
lijkheden te bieden.
De nood bij het
onderwijs
AMSTERDAM, 8-3. Da hooldbe-
sturen van enkele organisaties van
leerkrachten hebben besloten een
grote bijeenkomst te houden „om
getuigenis af te leggen van de grote
ongerusthèid', die "heerst over de
toenemende nood bij het onderwijs
in ons land en de daarmee gepaard
gaande zorg voor de toekomst van
Nederland".
De bijeenkomst zal op zaterdag
middag 19 april ln de Beatrixhal
van het Jaarbeursgebouw te
Utrecht worden gehouden.
Commissie voor grond
en pachtprijspeil
De minister van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening dr. ir
A. Vondeling heeft donderdag de
commissie van advies voor het
grond- en pachtprijspeil, ingesteld
volgens artikel 155 van de nieuwe
pachtwet, geïnstalleerd. De taak
van de commissie, die uit veertien
leden bestaat (waarvan acht voor
gedragen door het agrarische be
drijfsleven), is allereerst de rege
ring van advies te dienen over de
pachtnormen, welke op grond van
artikel 3 van de wet bij algemene
maatregel van bestuur zullen wor
den vastgesteld.
De toestand in Indonesië
KANSEN OP OVEREENKOMST TUSSEN
DJAKARTA EN PADANG ZIJN ER NIET
Geen nieuw gesprek tussen Soekarno en Hatta
DJAKARTA, 8-3. De kansen op
een compromis tussen de centrale
regering en de revolutionaire re
gering in Padang, z(jn volgens po
litieke waarnemers In Djakarta
vrijwel tot nul gereduceerd.
Enige dagen geleden baseerden
de gematigde politici hun hoop op
de besprekingen tussen Soekarno
en Hatta. De bijeenkomst, die vrij
dag tussen hen zou worden gehou
den, is echter niet doorgegaan en
volgens linkse, regeringsgezinde,
kringen zullen er in de toekomst
geen besprekingen meer worden
gehouden.
In andere kringen in Djakarta
bestond nog steeds de hoop, dat het
gesprek zou worden hervat voor
dat Soekarno dinsdag a.s. voor zijn
reis van zeven dagen uit Djakarta
vertrekt.
Krantenverkopers in Djakarta
liepen zaterdag met borden met op
schriften, waarin Hatta wordt be
schuldigd de opstandelingen te ver
dedigen.
Het linkse blad „Bintang Timur
meldt, dat Hatta's voorwaarden
voor hernieuwde samenwerking
met het staatshoofd neerkomen op
een generaal pardon voor de op
standelingen. De chef-staf van de
Indonesische landstrijdkrachten ge-
neraal-majoor Nasution, heeft in
Makassar verklaard dat de presi
dent, de regering en de strijd
krachten dezelfde mening zijn toe
gedaan, nl. dat midden-Sumatra en
noord-Celebes met hun opstand
niet alleen rebelleren tegen de In
donesische onafhankelijkheidsver
klaring, maar zich ook schuldig
maken aan hoogverraad.
Blijkbaar doelende op de leve
ring van wapens aan de Darul Is
lam, zeide Nasution het ontoelaat
baar te achten, dat de vijanden van
de Indonesisceh republiek, die op
illegale wijze met agenten van bui
tenlandse strijdkrachten samen
werken, wapens krijgen van noord-
Celebes en midden-Sumatra.
Djakarta dreigt
met troepenlandingen
Volgens radio-Padang heeft de
Indonesische regering gedreigd
„zeer spoedig" troepen op Sumatra
te laten landen. Volgens radio-Pa
dang was deze bedreiging vervat
in strooibiljetten, die zaterdag door
de Indonesische luchtmacht boven
Padang zijn uitgeworpen. In de bil
jetten werd de bevolking gezegd
niet bij het plaatselijke vliegveld
te komen en de stad te verlaten.
In de uitzending werd gezegd, dat
de mensen „om deze dreigementen
lachten".
Concentratie moet voor 1 januari 1960 een feit zijn
Verschenen is het wetsontwerp
tofc gemeentelijke herindeling van
het eiland Schouwen-Duiveland.
Het ontwerp is, voorzien van een
uitvoerige toelichting van Ged. Sta
ten van Zeeland, toegezonden aan
de gemeentebesturen op het eiland.
Indien t.z.t. het wetsontwerp dooi
de Staten-Generaal wordt aan
vaard, zal het aantal van 18 ge
meenten op Schouwen-Duiveland
teruggebracht z|jn tot zes. Het wor
den de navolgende gemeenten:
BRUINISSE, waarvan de grens
opnieuw zal worden vastgesteld.
DUIVELAND (3600 inw.), omvat
tende de vroegere gemeenten Ou-
werkerk, Nieuwerkerk en Ooster-
Iand.
ZIERIKZEE, gel|jk aan de hui
dige gemeente, met toevoeging van
enkele voorheen onder Nieuwer
kerk en Ouwerkerk ressorterende
polders.
TERGOUWE (3900 inw.), samen
gesteld uit de huidige gemeenten
Brouwershaven, Dreischor, Noord-
gouwe en Zonnemaire.
MIDDENSCHOUWEN (1900 inw.)
samengesteld uit de huidige ge
meenten Kerkwerve, Eikerzee, EI-
lemeet en Duivendijke.
WESTERSCHOUWEN (4000 inw')
bestaande uit de duingemeenten
Burgh, Haamstede en Renesse en
toegevoegd Noordwelle en Seroos-
kerke.
Als datum van inwerkingtreden
wordt in het wetsontwerp 1 januari
19 6 0 genoemd. De verkiezing van
de leden van de raden der gemeen
ten Duiveland, Middenschouwen,
Tergouwe en Westerschouwen
dient plaats te vinden voor 1 de
cember 1959. Het aantal leden van
de raden der nieuwe gemeenten
Duiveland, Middenschouwen, Ter
gouwe en Westerschouwen zal res
pectievelijk bestaan uit 11, 7, 11 en
11.
In de uitvoerige toelichting bij
het ontwerp, herinneren G.S. van
Zeeland aan het oriënterend be
zoek van minister Struycken, dat
de bewindsman tot het inzicht ge
bracht heeft dat door wijzigingen
in de structuur van het eiland, die
de uitvoering van de Deltawerken
teweeg zal brengen, vorming van
krachtiger bestuurseenheden dan de
bestaande, goeddeels zeer kleine
gemeentelijke eenheden, als een ge
biedende eis moet worden be
schouwd. In verband hiermede gaf
de bewindsman te kennen, dat
handhaving in incidentele gevallen
van kleine gemeenten (als Brou
wershaven en Dreischor) of stich
ting van kleine gemeenten (als de
combinatie Noordgouwe en Zonne
maire) zijn inziens met dit uit
gangspunt in strijd zou zijn Het
college kan zich met dit standpunt
verenigen.
De Westhoek
Op grond van het bovenomschre
ven standpunt wordt samenvoeging
van de drie badgemeenten Burgh,
Haamstede en Renesse tot één ge
meente wenselijk geacht, vooral
met het oog op de te verwachten
belangrijke ontwikkeling van dit
kustgebied, in het bijzonder in ver
band met de uitvoering van het
Deltaplan. Eén bestuurskrachtlg
geheel valt te prefereren boven bv.
een combinatie van slechts beide
gemeenten Burgh en Haamstede.
Aangenomen dient ook te worden
dat het streekplan-Schouwen van
de „Westhoek" als eenheid zal uit
gaan. Indien slechts Burgh en
Haamstede zouden worden samen
gevoegd, zou de gemeente Renesse
(1015 zielen), naar de mening van
G.S. als zelfstandige gemeente moe
ten worden gehandhaafd, hetgeen
in het kader van het herindelings
plan niet gewenst moet worden
geacht.
Verwacht wordt dat Noordwelle
- na de totstandkoming van het
Deltaplan - zich in sterkere mate
op de strandrecreatie zal richten,
zodat wordt voorgesteld Noordwelle
bij de gemeenten in de Westhoek te
voegen. Waren G.S. eerder een an
dere mening toegedaan, daar heeft
men rekening gehouden met de
unanieme wens van de raad van Se-
rooskerke tot samenvoeging even
eens met de duingemeenten. Ove
rigens zal van een wezenlijke in
vloed van de recreatieve functie op
de structuur van Serooskerke eerst
kunnen worden gesproken, indien
de Oosterschelde zich - na de af
damming - tot watersportgebied
gaat ontwikkelen.
Midden- S chou wen
Gelet op de grondige wijzigingen
die zich in Schouwen hebben vol
trokken, verwachten G.S. niet dat
de huidige kleine gemeenschappen
in de toekomst in staat moeten
worden geacht het hoofd te bieden
aan de eisen welke deze nieuwe
situatie stellen zal. De geringe be
volkingsdichtheid, de agrarische
structuur en de eenheid van karak
ter der bevolking maken het - naar
mening van G.S. - gewenst Mid
denschouwen op te nemen in één
gemeentelijke eenheid. Zoals even
wel gemeld, worden de gemeenten
Noordwelle en Serooskerke niet bij
Middenschouwen ingedeeld.
„Hoezeer de raad van Kerkwerve
ook op handhaving van Zelfstan-
UNIEKE BODEMVONDST
Bij
Barneveld werd aarden pot met
zeer oude munten gevonden
Acht gouden munten met beeltenis van Johannes de Doper
Tijdens graafwerkzaamheden van
de Grondmij. aan de Schoonhor-
sterweg tussen Barneveld en Ach
terveld, is de 37-jarige heer W.
Mulder uit Ermelo, die deel uit
maakt van een ploeg van zeven ar
beiders, met zijn schop op iets
hards gestoten. Bij nader onderzoek
bracht hij een oude, aarden pot
naar boven, die echter in drie grote
stukken viel. In de pot bevond zich
een groot aantal munten.
Dit alles gebeurde in het weiland
van de heer D. van Middendorp,
die in een boerderij enkele hon
derden meters verderop woont. Hij
is niet de eigenlijke eigenaar van
de grond, dat is zijn schoonvader,
de 70-jarige heer A. Klomp, die bij
hem ln huis woont en voor wie hij
de gronden beheert en bewerkt.
De heer Van Middendorp waar
schuwde de politie te Barneveld,
die op haar beurt de heer J. D. van
der Waals uit Amsterdam, conser
vator van het Veluws Nairac te
Barneveld van de vondst in kennis
stelde. Deze constateerde dat de
aarden pot een vijftiende eeuws Ja-
coba kannetje was. De kostbare in
houd, een kleine 250 oude munten,
waaronder vermoedelijk vele bui
tenlandse, zijn waarschijnlijk uit de
13de, 14de en 15de eeuw.
De munten waren soort bij soort
verpakt in linnen zakjes, die nog
goed in tact waren gebleven en niet
vergaan. Bij de vondst bevonden
zich acht gouden munten met de
beeltenis van Johannes de Doper
erop, ter grootte van een rijksdaal
der, doch erg dun. Hieruit werd ge
concludeerd, dat de munten vóór
het midden van de vijftiende eeuw
geslagen moeten zijn, want daarna
sloeg men munten van een dikker
formaat. Voorts zijn er nog 55 grote
zilveren munten en ongeveer 180
kleinere.
De vondst Is vermoedelijk dichter
aan de oppervlakte gekomen, toen
acht jaar geleden de grond werd
omgeploegd.
digheid der gemeente heeft aange
drongen zo vervolgt de toelich
ting, acht het college het toch
hoogst bezwaarlijk aan dit verlan
gen tegemoet te komen". Gewezen
wordt op het teruglopend inwoner
tal van Kerkwerve (666 inwoners
per 1 januari 1957). De gemeenten
Duivendijke, Ellemeet, Eikerzee en
Kerkwerve zijn van gelijke struc
tuur. Door samenvoeging zou een
gemeente van rond 1900 zielen ont
staan.
Ten aanzien van Zierikzee meent
het college niet verder te moeten
gaan dan het aanvankelijke voor
stel, waarbij enig gebied, thans tot
de gemeenten Nieuwerkerk, Ou
werkerk en Kerkwerve behorend,
wordt toegevoegd. Weliswaar biedt
Schuddebeurs huisvesting aan een
aantal personen die in Zierikzee
werkzaam zijn, maar Schuddebeurs
kan toch niet als een structureel tot
Zierikzee behorende stadswijk be
schouwd worden. Overdracht van
Schuddebeurs tot Zierikzee vindt
dan ook niet plaats.
De corridor
De minister heeft zich ernstig be
raden over de positie van de zgn.
corridor-gemeenten. Brouwersha
ven, Dreischor en Zonnemaire zijn
gemeenten die illustratief zijn voor
het feit dat (met uitzondering van
de Westhoek en Zierikzee), de be
volking van Schouwen-Duiveland
reeds thans in relatief grote getale
van het eiland wegtrekt. Handha
ving van de corridor-gemeenten is
derhalve niet mogelijk en samen
voeging van de vier gemeenten tot
één gemeente van 3900 inwoners
wordt als de aangewezen weg aan
gemerkt. Ook Brouwershaven heeft
een slinkend inwonertal, zodat de
gemeentelijke zelfstandigheid niet
kan worden gehandhaafd. Er zijn
geen overtuigende motieven om
Dreischor buiten de combinatie te
houden.
Duiveland
In overeenstemming met de op
vatting van de minister is het col
lege eveneens van mening ten aan
zien van Duiveland, zijn voorstel
tot samenvoeging van de gemeen
ten Nieuwerkerk, Oosterland en
Ouwerkerk te moeten handhaven.
Hierdoor ontstaat één gemeente
van 8600 inwoners. Het teruglo
pende aantal inwoners van de ge
meente Ouwerkerk (446) is te ge
ring om deze gemeente, in het ka
der van het herindelingsplan, mede
met het oog op de toekomst, als
zelfstandige gemeente te hand
haven.
Tenslotte wordt voor Bruinisse
een geringe grenscorrectie voorge
steld.
Naar de mening van minister
Struycken ligt het aanwijzen van
de zetel (het centrum) van de
nieuwe gemeenten, niet op de weg
van de wetgever, maar behoort tot
de bevoegdheid van de raden dier
nieuwe gemeenten. -
Vóór 15 april 1958 moeten de
raden van de 18 gemeenten op het
eiland hun mening over het ont
werp kenbaar maken. Nadat, het
ontwerp dertig dagen voor een
leder ter inzage heeft gelegen en
G.S. er nog een „hearing" over heb
ben doen houden, zal de minister
het ontwerp bij het parlement aan
hangig maken.
Toestand nog verre van rooskleurig
IN ZEELAND VOORLOPIG GEEN AFNEMING
VAN WERKLOOSHEID TE VERWACHTEN
Ophanden zijnde grote werken vragen weinig arbeidskrachten
Hoewel er in Zeeland ten aan
zien van de werkloosheid een da
ling van twee promille tijdens de
afgelopen maand viel waar te ne
men, is de toestand nog verre van
rooskleurig. Ten eerste daalt het
aantal aanvragen nog steeds en be
draagt thans drie promille tegen
over het landelijke cijfer van zeven
promille. De op handen zijnde wer
ken als onderdelen van het Drie-
eilandenplan en van het Deltaplan
zullen vrijwel geen arbeidskrach
ten opnemen. Tot slot zijn er nog
steeds geen direkte aanwijzingen
voor de uitbreiding van aanvullen
de werken in Zeeland.
Per eind februari telde Zeeland
een mannelijke geregistreerde ar
beidsreserve van 4.666 of wel 56
promille van de mannelijke be
roepsbevolking.
In drie gebieden in Zeeland,
waar structurele werkloosheid
heerst, steekt men ver boven dit
gemiddelde uit. Het rayon Hulst
telde 749 werklozen, of wel 94 pro
mille; het rayon Oostburg 838, of
wel 97 promille en het rayon Tho-
len 434, of wel 80 promille. Voor
het rayon Tholen moet bovendien
in aanmerking worden genomen,
dat hier 250 mensen regelmatig
naar Rotterdam pendelen.
Van het totaal van 4.666 werklo
zen waren er 3.218 geheel werkloos
en 1.448 werkzaam op aanvullende
werken. Het landelijk gemiddelde
der werkloosheid bedraagt 38 pro
mille, zodat Zeeland met zijn 56
promille ongunstig afsteekt. Het
komt in de rij der provincies op de
vierde plaats. Bij nadere beschou
wing van het landelijk cijfer blijkt
31 promille geheel werkloos en 7
promille geplaatst te zijn op aan
vullende werken. Voor de provin
cie Zeeland bedragen deze cijfers
respectievelijk 39 promille en 17
promille.
Dalende vraag
Dat er een verbetering komt, is
vooralsnog niet te verwachten. De
vraag naar arbeidskrachten daalt
nog steeds en bedraagt thans de
helft van die van vorig jaar. Bij
de uitvoering van het Drie-eilan
denplan zullen weinig werkloze ar
beidskrachten ingeschakeld kunnen
worden, want volgens opgave van
de Rijkswaterstaat zullen in 1958
op de werken bij Kats en Veere
zestig man werk vinden, hierbij
inbegrepen de vaste kern van de
aannemers. Wanneer hier dus een
twintigtal werkloze arbeidskrach
ten ingeschakeld kan worden, is dit
getal zeker aan de hoge kant.
In de jaren 1959 tot 1961, waarin
het Drie-eilandenplan voltooid
moet zijn, zal deze bezetting oplo
pen van 130 tot 230 man; de vaste
arbeiderskern van de aannemers
inbegrepen.
Bij de uitvoering van werken,
als onderdelen van het Deltaplan,
bij Bruinisse kunnen evenmin grote
aantallen arbeidskrachten worden
ingeschakeld, omdat hier de totale
bezetting geraamd werd op veertig
man in het jaar 1958, ISO man in
1959 en daarna in de volgende ja
ren oplopend tot 300 man; de vaste
kern persoiieel der aannemers in
begrepen.
Een afneming van de werkloos
heid in Zeeland Is vooralsnog dus
niet te verwachten. Eerder een toe
neming, want deze zomer komen
de werkzaamheden aan de veerha
ven bij Breskens gereed en hier
zijn ruim twee honderd arbeiders
uit de streek werkzaam, voor wie
nu nog geen andere arbeidsmoge
lijkheden aanwezig zijn. De dijk
verzwaringen, die langs de Wester-
schelde als onderdeel van het Del
taplan zullen wórden uitgevoerd,
zullen evenmin een grote opneming
van arbeidskrachten tot gevolg
hebben.