Nederlandse bedrijven worden overgenomen
door Indonesische regering
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
Hotel des Indes" bezet
Het spoorwegongeluk
in Engeland
GOUVERNEUR VAN DE BANK INDONESIA
WAARSCHUWT DE MACHTHEBBERS
Wolkbreuk in Brazilië
eist vele doden
STAD EN PROVINCIE
HANDELSBETREKKINGEN MET NEDERLAND
ZULLEN WORDEN VERBROKEN
VRIJDAG 6 DECEMBER 1957
No. 18271 114e ja»rf»ng
ZIER1KZEESC1EWNIEIIWSB0DE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling i 4,15, per week
32 cent. Losse nummers 10 ct. - Verschijnt maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag. - Advertentieprijs
15 cent per mm. - Succesjes (max. 15 mm.) I 1,- per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE:
Jannewekken 11, Zierikzee, Postbus nr. 1, tel. 01110-2255
na 18.00 uur tel. 01110-2118, Girorekening nr. 137677 -
Uitgave: N.V. Drukkerij v./h. Lakenman Ochtman,
Zierikzee. Redakteur: M. J. Bij de Vaate, tel. 01110-2938
Winst- en sociale transfers bevroren
DJAKARTA, 5-12. Het Indone
sische kabinet heeft vandaag be
sloten, dat de Nederlandse bedrU-
ven, die de laatste dagen door het
Indonesische personeel werden
„overgenomen", onder de leiding
van de regering zullen komen.
In een na een speciale kabinets
zitting verstrekt communiqué wordt
gezegd: „Alle Nederlandse bedrij
ven, die de laatste dagen door het
personeel werden overgenomen,
staan nu onder beheer van de re
gering". Het beheer zal worden
overgedragen aan een raad van be
stuur, aldus het communiqué.
„De Koninklijke Paketvaart Mij.
is door de regering overgenomen bij
besluit van de militaire gezagheb
ber-minister van Defensie, teneinde
de veiligheid van het verkeer en
vervoer onder de geldende staat
van oorlog en beleg te handhaven".
De dagelijkse leiding van de maat
schappij zal worden toevertrouwd
aan een „raad van bestuur van de
K.P.M.".
In het communiqué worden geen
namen genoemd van andere Neder
landse bedrijven, die sinds dinsdag
door acties van het Indonesische
personeel werden getroffen.
In het communiqué wordt verder
medegedeeld, dat het kabinet heeft
besloten alle winst- en sociale
transfers van de Nederlandse on
dernemingen in Indonesië te „be
vriezen".
Met machinegeweren bewapende
Indonesische militairen betraden
donderdagavond het terrein van
het onder Nederlands beheer
staande „Hotel des Indes" in Dja
karta" - het grootste hotel in de
Indonesische hoofdstad en een der
meest bekende in geheel Azië.
Reeds 92 doden
Bij de treinramp in de Londense
voorstad Lewisham zijn volgens de
laatste officiële cijfers 92 mensen
om het leven gekomen.
Hulpploegen bevrijdden donder
dag weer een aantal lijken uit de
resten van de twee treinen, die
woensdagavond in dichte mist in
botsing kwamen.
Minstens 116 mensen zijn ernstig
en 77 licht gewond. Het definitieve
dodencijfer wordt vandaag (vrij
dag) of zaterdag verwacht.
De ramp speelde zich als volgt
af: een sneltrein reed in dichte
mist op het achterste gedeelte van
een stilstaande diesel-elektrische
trein. Een ijzeren viaduct over een
spoorbrug stortte tengevolge hier
van in. Honderden tonnen staal en
beton kwamen neer op wagons die
zich onder het viaduct bevonden.
Het werd een enorm bloedbad.
Somber St.-Nicolaaffeest
Donderdagavond heeft de 50.000
mensen tellende Nederlandse ge
meenschap in Indonesië het tra
ditionele Sinterklaasfeest, dat bijna
een nationale Nederlandse feestdag
is, gevierd in een wel zeer bijzon
dere sfeer. Terwijl de ouders poog
den de stroom van aankondigingen
van de Indonesische regering te
verwerken, die een aantasting be
tekenen van hun leven, hun zaken
en hun toekomst, ontpakten de kin
deren vrolijk de geschenken, die
ongemerkt door zwarte Pieten wa
ren thuisbezorgd.
In vele huizen van Nederlanders
waren de pogingen om onbezorgd
te schijnen, niet zeer geslaagd. De
gedachten van de Nederlanders wa
ren thans niet bij de witgebaarde
bisschop, doch bij de voor velen
hunner plotseling afgesneden loop
baan in dit tropische land, waar
verschillenden hunner jaren heb
ben gewoond.
De waarde der Nederlandse be
langen in Indonesië wordt geschat
op omstreeks vijf miljard Neder
landse guldens.
Het „bevriezen" van de sociale en
winsttransfers treft zowel de be
drijven als de Nederlandse onder
danen.
Verleden jaar werd een bedrag
van naar schatting vierhonderd
miljoen rupiah door Nederlanders
naar Nederland overgemaakt in de
vorm van spaargelden, pensioen
premies, enz. Er zijn achterstanden
in de winsttransfers van Neder
landse bedrijven, doch naar schat
ting ging 24 procent van de totale
winsttransfers in 1955 naar Neder
land.
Doorgangskamp
in Singapore?
Volgens een bericht van het
Franse persbureau A.F.P. uit Sin
gapore heeft de Nederlandse rege
ring Singapore toestemming ge
vraagd er een doorgangskamp te
mogen inrichten voor Nederlan
ders die mogelijk uit Indonesië ge
repatrieerd zullen worden. Een
woordvoerder van het bureau der
minister-president van Singapore
bevestigde vrijdagmorgen dit be
richt.
In een beschouwing over de mo
gelijke gevolgen van de tegen de
Nederlanders in Indonesië genomen
maatregelen, met name de uitwij
zing van werkloze Nederlanders en
de vervanging van Nederlanders
door Indonesiërs, zegt de corres
pondent van Reuter te Djakarta o.a.
dat volgens officiële schatting, de
helft van de 50.000 Nederlanders in
Indonesië, Indo-Europeanen zijn.
Zij hebben een Nederlands pas
poort, zijn geboren in Indonesië en
vele van deze als Nederlanders te
boek staande personen hebben Ne
derland nog nooit gezien.
Een enkel verstandig geluid
Bevolking moet „naar de wet terugkeren"
DJAKARTA, 5-12. In een toe
spraak voor een besloten verga
dering van de nationale opbouw-
conferentie in Djakarta, welke me
de werd bijgewoond door president
Soekarno en oud-vice-president
Hatta, heeft Sjaruddin Prawira-
negara, de gouverneur van de Bank
Indonesia betoogd, „dat wij de
laatste tijd bij de pogingen tot het
terugkrijgen van West-Irian din
gen hebben gedaan, die een fla
grante schending van de bepalin
gen van onze grondwet zijn".
Als voorbeeld van schending van
de grondwet noemde Prawiranega-
ra het eigenmachtig overnemen
van buitenlandse bedrijven in Dja
karta.
„Nog erger is opgetreden in Su-
Op 23 januari 1790 zonk in een baai van het Pitcoirn eiland in het zui
delijk deel van de Stille Oceaan de „Bounty", omdat het schip door de
muiters in brand was gestoken. Daags tevoren had men op open zee
kapitein Bligh en zijn getrouwen in een open boot weggestuurd. De ont
dekker van de wrakstukken was de bekende diepzee-fotograaf Lois
Marden. - Foto links: de 21-jarige Tom Christian, in de vijfde graad
nazaat van een van de muiters en assistent van Marden, bij het ruim
3Vi meter lange anker van de „Bounty". - Foto rechts: Fred Christian,
nazaat in de vierde graad van een van de muiters, toont zijn 26-jarige
zoon Fletcher (links) enkele met koraal overdekte voorwerpen, die af
komstig zijn van het muiterschip.
rabaja, waar de plaatselijke Neder
landse gemeenschap een soort van
concentratiekampbestaan voert, en
tien tabaksschuren in brand zijn
gestoken".
Sjafruddin zeide, dat de chaoti
sche gevolgen van dit optreden
reeds merkbaar zijn:
Er was een „run" op de Neder
landse banken.
Er was een volkomen chaos in da
geldcirculatie.
De im- en export werden stilge
legd.
De prijzen van rijst vlogen om
hoog (in Djakarta stegen de prij
zen van rijst, dat het voornaamste
voedingsbestanddeel van de Indo
nesische bevolking uitmaakt, in
veertien dagen tijd tot 10 12 ru
piah per kilogram).
Sjafruddin, die een vooraanstaan
de figuur is uit de Islamietische
„Masjumi" deed aan het slot van
zijn betoog een beroep op Soekamo
en Hatta om hun invloed uit te
oefenen, om de bevolking te over
reden „naar de wet terug te ke
ren".
Atoomijsbreker „Lenin"
te water gelaten
De „Lenin" is de eerste door
atoomkracht voortgedreven ijsbre-
ker ter wereld. Het schip weegt
16.000 ton en heeft drie schroeven,
welke door een door atoomenergie
gevoede machine van 44.000 pk zul
len worden aangedreven De snel
heid bedraagt achttien knopen.
De Russische atoomijsbreker „Le
nin" is donderdag te Leningrad te
water gelaten, aldus meldt het
persbureau „Tas".
De Amerikaanse marine heeft
donderdag opdracht gegeven tot
een nieuwe poging om de Ameri
kaanse kunstmaan vrijdag af te
schieten. Met de nieuwe poging zou
overdag begonnen moeten worden.
In een publikatie van h'et mi
nisterie van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid over de bouwacti
viteit in het eerste halfjaar 1957
wordt medegedeeld, dat in deze pe
riode 41.114 woningen gereed zijn
gekomen, een aantal, dat tot nu toe
in geen enkel eerste halfjaar werd
bereikt.
RIO DE JANEIRO, 5-12. In het
noorden van de Braziliaanse staat
Rio de Janeiro zijn naar verluidt
negenendertig mensen omgekomen
als gevolg van wolkbreuken die ri
vieren buiten haar oevers hebben
doen treden, bruggen weggespoeld
en grondverschuivingen hebben
veroorzaakt.
De verbindingen zijn nagenoeg
verbroken. Vluchtelingen zijn in
Niteroi aangekomen.
Verre televisie
Een televisie-amateur te
Melbourne, in Australië,
heeft een uitzending van het
televisieprogramma van de
BBC van donderdag, waarin
een beeld werd gegeven van
de treinramp in de Londense
voorstad Lewisham, opge
vangen. De amateur, George
Palmer, die hiermede een te
levisie-uitzending over een
afstand van 20.000 kilometer
wist op te vangen, verklaart
dat dit een record is.
Nieuwe normen voor
s
koop- en pachtprijzen
in de landbouw
Verschenen is een Koninklijk Be
sluit ter uitvoering van artikel 6
van de Wet op de vervreemding
van landbouwgronden, waarbij
nieuwe normen zijn vastgesteld
voor de beoordeling van koopprij
zen van landbouwgronden en agra
rische opstallen.
Deze nieuwe normen zijn een uit
vloeisel van het garantieprijsbeleid
in de landbouw, waartoe de rege
ring enige tijd geleden heeft be
sloten. Met name is in de normen
rekening gehouden met de gestegen
eigenaarslasten voor de gebouwen,
welke in de koopprijzen tot uit
drukking dienen te kunnen komen.
In de normen is voorts voorzien,
dat voortaan bij de bepaling van de
hoogst toelaatbare koopprijzen, re
kening dient te worden gehouden
met de cultuurtechnische toestand
van de grond. Voor de beoordeling
van de hoogst toelaatbare pacht
prijzen is in de Nederlandse Staats
courant van woensdag een beschik
king gepubliceerd, die overeenkom
stige voorzieningen bevat.
De problemen van de
Zeeuwse visserij
YERSEKE, 5-12. In een woens
dagavond te Yerseke door de Partij
van de Arbeid én de dr. Wiardi
Beckmanstichting belegde openbare
vergadering, heeft de heer C. Egas,
lid van de Tweede Kamer, gespro
ken over de problemen van de
Zeeuwse visserij.
Hij ging uitvoerig in op de jong
ste ontwikkeling rond de oester-
proef in het Veersegat en stelde met
nadruk vast dat dit experiment z.i.
doorgang moet vinden. Wat betreft
de kunstmatige verwatering van
mosselen is de heer Egas van me
ning, dat hier op korte termijn een
oplossing dient te worden gezocht.
Voor zover de vissers door afslui
ting van de zeegaten in moeilijk
heden komen, moet hulp worden
verleend. De jongeren zullen moe
ten worden omgeschoold, terwijl
voor de oudere vissers, die het be
drijf dan willen verlaten, een scha
deregeling moet worden getroffen;
Uitvoerig ging de heer Egas
voorts in op de ontwikkeling rond
de ocsterproeven. Hij vond dat aan
het slot van de behandeling van de
Deltawet in de Tweede Kamer ten
aanzien van experimenten in het
Veersegat op ongelukkige wijze ge
opereerd was in het belang van de
mensen in Zeeland. Hij vestigde er
de aandacht op, dat de wetenschap
veel positiever over de proeven
denkt. Bij de jongste ontwikkeling
heeft de wetenschap het provin
ciaal bestuur van Zeeland, de Ka
merleden en de regering een slechte
dienst bewezen.
DE AMERIKAANSE
KUNSTMAAN
Vanmiddag de lucht ln?
KAAP CARNAVAL, 6-12. Men is
vrijdagochtend om 07.00 Ned. tijd
verder gegaan met de voorberei
dingen voor het afschieten van de
raket met de Amerikaanse kunst
maan. Men rekent erop, dat de con
trole zeven uur zal duren, hetgeen
erop neer zou komen, dat de raket
eventueel om 14 00 uur zou kun
nen worden afgeschoten.
William Robert Poage, democra
tisch lid van het Amerikaanse Huis
van Afgevaardigden, heeft de Ame
rikanen aangeraden hun mond te
houden „totdat wij iets hebben ge
daan". Naar aanleiding van de be
richten over de lancering van de
kunstmaan zei hij„Onze eigen pu
bliciteit heeft ons meer kwaad ge
daan dan het afschieten van de
twee Russische satellieten. Zij doet
me denken aan iemand die altijd
over zijn prachtige kudde spreekt
en tenslotte met oude manke koeien
tevoorschijn komt".
Stichting Zeeuwse
V olksuni versiteit
Op zaterdag 30 november jl. vond
te Goes de jaarlijkse herfstverga-
dering plaats van de ledenraad der
Stichting Zeeuwse Volks Univer
siteit.
De voorzitter van het centraal
bestuur, mr. F. W. Adriaanse,
bracht verslag uit over de werk
zaamheden van de Stichting in het
jaar 1956-'57. Hij releveerde de
voortreffelijke samenwerking tus
sen de plaatselijke werkgroepen en
het centraal bestuur en prees de
toewijding waarmede de werkgroe
pen en het bureau der Stichting
hun taak ook in het afgelopen sei
zoen hebben vervuld. Het aantal
grote toneelvoorstellingen bleef on
geveer gelijk (31), er werden 5 ope
ravoorstellingen georganiseerd, 3.
recitals en 5 instructieve concerten
en 28 lezingen Voor de jeugd or
ganiseerde de Stichting niet min
der dan 31 toneelvoorstellingen, 16
concerten en 4 voordrachten, die
alle bijzonder druk bezocht wer
den. Voor en in samenwerking met
anderen droeg de Z.V.U. zorg voor
een viertal orkestconcerten met
twee dito-jeugdconcerten alsmede
voor een tweetal paedagogische
concertavonden in resp. Renesse en
Kruiningen. De jeugdboekerij is als
vanouds een bloeiend bedrijf. De
financiële resultaten van het totaal
der werkzaamheden van de Stich
ting zijn redelijk te noemen. Het
saldo-verlies kon tot f 16,18 terug
gebracht worden. De samenstelling
van het centraal bestuur onderging
geen wijzigingen.
De vergadering was druk be
zocht en de voorzitter prees de Z.
V.U. gelukkig met een zo toegewij
de en kundige staf van administra
tieve en plaatselijke medewerkers.
De Z V.U kan, aldus de voorzitter,
hoewel voortdurende inspanning en
waakzaamheid geboden blijft en
ondanks de moeilijke tijden, voor
lopig met gerustheid de toekomst
tegemoet zien.
Dit nummer bestaat uit 6 pagina's
Morgen is vaak een woord i
dat de arbeidslust van vandaag
een gevoelige slag toebrengt.
RENESSE
Oud-papier-actie
„Luctor et Emergo"
Zaterdagmiddag zullen enige le
den van de muziekvereniging „Luc
tor et Emergo" weer beginnen met
het ophalen van oud papier. Om te
kunnen komen tot een vlotte af
werking, wordt het zeer op prijs
gesteld, als door de bewoners van
te voren het papier bijeen wordt
gezocht en gereed gelegd. Zo vlak
na St." Nicolaas wordt een flinke
hoeveelheid papier verwacht.
Afbraak directieketen
Deze week zijn de laatste zg. di
rectieketen, welke als tijdelijke
woning voor de rampslachtoffers
dienst hebben gedaan, afgebroken
en naar elders vervoerd. Ook de
septic-tanks, riolering en afvoer
putten zijn door de fa. de Oude en
de Jonge in opdracht van de Rijks
waterstaat opgegraven en afge
voerd. De indertijd aangelegde be
strating is in zijn geheel opgebro
ken en gedeeltelijk afgevoerd. Wan
neer alles is gezuiverd en afge
voerd (er staan nog een tweetal
lege houten woonketen, van parti
culieren) krijgt het terrein zijn
oude bestemming terug als weiland
van de heer K. Steur te Noord-
welle. Alleen de houten woning ge
legen aan de Molenweg en bewoond
door de heer Matthijsse zal nog
enige tijd blijven staan.
SIRJANSLAND
Sint bezocht schooljeugd
Dinsdagmiddag arriveerde hier
Sint Nicolaas bij de school. De
jeugd wist al van zijn komst en
was hem reeds ongeduldig wach
tende. De ouders en vele belang
stellenden hadden zich ook bij de
school opgesteld. Zwarte Piet had
elders zulke drukke bezigheden dat
hij helaas niet aanwezig kon zijn.
De goed heiligman werd verwel
komd door het hoofd der school, de
heer A. Heule, waarna de kinderen
enige liedjes zongen. Sinterklaas
informeerde hierop naar de pres
taties van de leerlingen en toonde
zich hierover zeer tevreden. Het
hoogtepunt voor de jeugd kwam
toen de versnaperingen en cadeau
tjes werden uitgereikt. Allen wer
den met gulle hand bedeeld.
In het Verenigingsgebouw be
zocht Sinterklaas de bejaardenso
ciëteit. Hij prees het bestuur voor
de uitstekende organisatie. Ook
hier kwam de hoogbejaarde gast
niet met lege handen. De damer
kregen elk een bloemstuk, de heren
een doos sigaren. Ook was er voor
ieder nog een chocoladeletter.
Indonesiërs weg uit Nederland
In principe moeten alle Nederlanders het land uit
DJAKARTA, 6-12. De Indonesische minister Sudibjo heeft gezegd,
dat de Indonesische diplomatieke missie in Nederland opdracht heeft
gekregen om voorbereidingen te treffen voor het vertrek van de Indo
nesiërs in Nederland, hetzij terug naar Indonesië, hetzij naar andere
landen.
Voorts maakte hq bekend, dat de regering plannen maakt voor het
verbreken van alle handelsbetrekkingen met Nederland, en reeds de
mogelijkheden heeft bestudeerd van overbrenging van de handel naar
andere landen.
Met betrekking tot het besluit
van het kabinet om de Nederlandse
bedreven, die door het personeel
waren overgenomen, onder beheer
van de regering te plaatsen, zeide
Sudibjo, dat dit besluit betrekking
heeft op de bedrijven, die woensdag
werden overgenomen. Hij noemde
met name de K.P.M. en de Geo
Wehry.
Hjj zeide dat in het algemeen de
regering soortgelijke stappen zal
nemen in gevallen waarin een con
flict bestaat tussen de leiding van
het bedrijf en het personeel.
Met betrekking tot de repatrië
ring van de Nederlanders verdui
delijkte minister Sudibjo, dat de
Nederlandse onderdanen niet zijn
uitgewezen, doch dat hun „vriende
lijk" is verzocht Indonesië te ver
laten. „Indien er nog Hollanders in
Indonesië wensen te blijven, kan
deze kwestie verder worden be
sproken. Doch in principe moeten
zij allen eerst uit dit land ver
trekken".
Uitzonderingen zullen worden ge
maakt voor Nederlanders die de re
gering nog steeds nodig heeft, zoals
hoogleraren, onderwijzers en an
dere deskundigen.
De Nederlandse diplomatieke
missie is reeds op de hoogte gesteld
van de „kwestie der repatriëring
van de Nederlanders".
