Opleidingsschool voor Pieten
Sinterklaas goed keilig man
ONZE ST-NICOLAAS
mm® liicMüi
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE DINSDAG 26 NOVEMBER 1957 No. 18265
Theorie in het beklimmen van gevels
Ook nu vragen wij de aandacht van
de puzzelaars(ters) onder onze lezers
voor een Sint Nicolaas-prljsvraag.
De bedoeling is onderstaande fi
guur in te vullen volgens de onder
staande omschrijvingen.
Wij twijfelen er niet aan dat, even
als voorgaande jaren, velen hun
krachten er op zullen beproeven en
er enige tijd gezellig mee zullen
doorbrengen.
De hokjes onder en naast de stoom
boot moeten volgens de hieronder
vermelde omschrijvingen worden in
gevuld:
Van links naar rechts:
1. vaartuig
5. deel v. e. fiets
8. groet
9. zangnoof.
10. onder andere (afk.)
11heden
12. meisjesnaam
15. bovenlipversiersel
17. vriendin (Fr.)
18. soort hond
20. rivier in Utrecht
21. vogel
22. Russisch heerser
24. tijdperk
26. Frans voegwoord
27. taaie lekkernij
29. Aziatisch schiereiland
31. slot
33. dierengeluid
34. werkschuw
35. dwingen, nopen
40. Utrecht (afk.)
41. afstandsmaat (afk.)
43. eveneens
44. zangnoot
45. edelsteen
48. vis
50. dwaze
52. naaml. vennootschap (Fr. afk.)
53. buigzaam
55. pronkzuchtig
57. voorzetsel
58. bijwoord
59. onbekende
62. water in Brabant
64. rangtelwoord
67. bijbelse naam
Wij bezochten de
Het beklimmen van daken
en glijden
door schoorstenen is een vak
(Van onze speciale verslaggever)
MADRID (P P) - „Buenos dias
senoros", luidde de groet van een
kleine neger, die voor ons de zwa
re eiken deur opende van het mo
numentale gebouw aan de avenida
San Nicolas te Madrid. Wat er in
dit gebouw gebeurde hadden wij
reeds gelezen in gouden letters
boven de ingang „Escuele para Pe-
dros negro", ofwel school voor
zwarte pieten. Hier wilden wij wel
eens een kijkje nemen.
De kleine neger ging ons voor
door de prachtige, marmeren gan
gen. Aan weerszijden waren klas
sen en we hoorden de aanstaande
Pieten hun lessen opdreunen. Plot
seling bleven we even voor een
68. boter uit melk afzonderen
71. zangstuk
72. buit
74. beest
76. vluchtige stof
77. voorzetsel
79. klein roofdier
zalf
81. godheid
Van boven naar beneden:
1. goedheiligman
2. uitroep van blijdschap
3. hetzelfde
4. vogel
5. tijdelijke toestand van rust
6. Europeaan
7. soort bij
13. zee (Eng.)
14. telwoord
16. wrede keizer
17. werelddeel
18. orik
19. kindergroet
23. plaats in Noord-Holland
25. zangnoot
28. soort steen
30. dubbelklank
32. de onbekende (afk.)
36. voegwoord
37. sluiting
38. zonder zorgen
39. krantenjongen
40. vogel
42. stof
44. soort beloning
46. bevel
47. kindergroet
48. Engelse fifef
49. duur
50. pers. voornaamw.
51. soort onderwijs (afk.)
54. groet (Lat.)
56. bedekking
58. muziekterm
60. aanzien
61. mij (It.)
63. persbureau
65. dierengeluid
66. op de vermelde dag
69. eerste man
70. bijwoord
72. gerecht
73. meisjesnaam
75. als volgt (afk.)
78. selenium (afk.)
Oplossingen, uitsluitend de ingevulde
figuur hierbij afgedrukt, worden inge
wacht uiterlijk zaterdag 7 dec. a.s.
bij: Redactie Zierikzeesche Nieuws
bode, Jannewekken 11, postbus 1
Zierikzee. Op de briefkaart of enve
loppe vermelden: Sint Nicolaasprijs-
vraag.
Als prijzen stellen wij beschikbaar:
1 waardebon ad f 25, 1 waardebon
ad f 15, 1 waardebon ad f 10, 1 waar
debon ad f 5 en 6 waardebonnen ad
f 2,50, te besteden vóór 25 december
a.s. bij een der zaken op Schouwen-
Duiveland, die in dit nummer (dgs van
dinsdag 26 november) een adverten
tie hebben geplaatst.
Hun, die per post inzenden, wordt
vriendelijk verzocht hun inzending te
frankeren met KINDERPOSTZEGELS,
En nu aan de slagl Veel succes
wordt U toegewenst door
DE REDACTIE,
klas staan. Hier hoorden we onze
moedertaal. In koor riepen de
zwarte pieten: „Sin-ter-klaas!
Zwar-te Piet! Schim-mei! Ka-do
tje! Huis! Dak! Schoor-steen! Stou
te jongen! Roe! Boehhü!"
„Wilt u hier eens een kijkje ne
men?" vroeg het kleine negerjon
getje in prima Nederlands. Ver
wonderd keken we hem aan
Spreek jij Nederlands?" vroegen
wij verwonderd. „Natuurlijk",
lachte hij. „Wij leren alle talen.
Anders zouden wij geen goede
pieten zijn. In deze klas wordt les
in Nederlands gegeven zoals u
hoort. En omdat u hier plotseling
bleef stilstaan, begreep ik, dat u
Nederlanders moest zijn". „Dat is
heel verstandig van je Piet", pre
zen wij. „Inderdaad zouden wij in
deze klas graag eens een kijkje ne
men". En zo stapten we het lokaal
binnen.
Niet onsterfelijk
We werden hartelijk welkom ge
heten door de docent, professor
van Dalen, een Nederlander, die
aan dit opleidingsinstituut werd
verbonden als buitengewoon hoog
leraar in de Nederlandse taal, ze
den, gewoonten en folklore. Pro
fessor van Dalen vond het buiten
gewoon aardig, dat Nederlandse
journalisten eens een kijkje kwa
men nemen bij de bakermat der
zwarte Pieten.
„Hier is in Nederland nog heel
weinig over bekend", vertelde 'hij
ons. „De meeste mensen daar den
ken, dat de knechten, evenals de
eeuwenoude Sint Nicolaas onstei"-
felijk zijn, maar daar vergissen zij
zich in. De Pieten zijn mensen net
als u en ik. Er komt voor hen een
tijd, dat ze ouder worden, hun le
nigheid en behendigheid kwijt ra
ken en'niet meer in staat zijn op
de daken te klimmen en door de
schoorstenen te glijden. Ik zal er
u dadelijk meer over vertellen'"
ging de hoogleraar voort, „maar
dan zal ik eerst mijn leerlingen
even aan het werk zetten".
Prof. van Dalen ging voor de ka
theder staan en droeg zijn-pupillen
op de tekst van het Nederlandse
lied „Zie ginds komt de stoom
boot", op pagina 408 van het leer
boek Nederlandse Sint Nicolaas-
verzen te bestuderen. „Zo, die zijn
voorlopig zoet", glimlachte hij „Nu
kunnen we verder gaan". Wij gin
gen met de professor aan een ta
feltje zitten in een hoek van het
lokaal en onder het genot van een
kop koffie met taai en marsepein
begon ons gesprek.
Veel verloop
„Ik zal maar bij het begin begin
nen", begon onze gastheer. „Zoals
u al hoorde, komt er een tijd, dat
de Pieten niet meer voor het vak
geschikt zijn. Zij krijgen dan een
uitkering volgens de noodwet San
Nicolas. Een soort overbrugging,
want bereiken ze de leeftijd van 65
jaar, dan worden ze opgenomen in
.het tehuis voor zwarte Pieten op
jaren, een prachtig buiten bij To
ledo, waar ze van een onbezorgde
oude dag kunnen genieten. Ook
raken bepaalde Pieten verloofd en
gaan trouwen. Uit deze gang van
zaken zult u begrijpen, dat er
Lichamelijke oefeningen in de gymnastiekzaal
steeds nieuwe Pieten nodig zijn.
Er is om zo te zeggen een behoor
lijk verloop en er is dus geregeld
aanvulling nodig. Hiervoor zorgt
ons instituut.
Zwartjes, die de leeftijd van 14
jaar hebben bereikt, kunnen na
een strenge keuring op ons insti
tuut worden toegelaten. De oplei
ding is erg zwaar. Buitengewoon
veel aandacht wordt besteed aan
de lichamelijke oefeningen, want
daar hangt zeer veel van af, zoals
u zult begrijpen. Onze Pieten moe
ten ware geveltoeristen zijn. In het
eerste jaar doen ze heel veel aan
sport, zoals gymnastiek, atletiek,
gewichtheffen en wat al niet meer.
Er is juist les in de gymnastiekzaal.
Voelt u er iets voor, daar eens een
kijkje te gaan nemen?" vro'eg onze
gastheer. Natuurlijk sloegen wij
dit niet af.
In de gymnastiekzaal zagen we
de aanstaande Pieten aan het werk
aan de toestellen. Enkelen deden
oefeningen aan het Zweedse rek,
anderen op het paard, aan de rin
gen, in de touwen, op de brug enz.
Het viel ons op, dat ze bij al de
ze oefeningen niet in turncostuum
gekleed waren, maar in hun offi
ciële pakjes. „Is dat niet lastig?"
wilden we weten. De professor
glimlachte. „Maar heren, dat is
juist noodzakelijk, want later zul
len ze in die'pakjes ook hun werk
moeten doen en daarom wennen ze
van 't begin af, daarin te werken".
Wij knikten begrijpend. Van het
gymnastieklokaal gingen we weer
terug naar de klas.
Prof. van Dalen begon met een
les in het dichten, waarbij een
Spaans-Nederlands rijmwoorden
boek op de lessenaars verscheen.
Toen volgde een theoretische les
in het beklimmen van daken en
het glijden door schoorstenen. En
toen maakten we nog een les mee
in gezellig pakjes pakken.
All-round
„U ziet onze leerlingen krijgen
een all-round opleiding", verklaar
de de hoogleraar met trots. „Ze
leren alle talen, krijgen een ideale
lichamelijke opleiding, worden ver
trouwd gemaakt met de zeden, ge
woonten en folklore van de lan
den, die ze zullen bezoeken; kort
om, worden met alles op de hoogte
gebracht, wat in het vak te pas
kan komen.
De opleiding duurt in totaal vijf
jaren en dan doen ze eindexamen.
Dat is een heel zware test. Hebben
ze het diploma behaald, dan wor
den ze geplaatst in het zwarte-
Pietendepot, waaruit de goede Sint
kan putten. Wij leerkrachten doen
ons uiterste best om de goedheilig
man bekwame helpers te leveren
en ik mag wel zeggen, dat we hier
tot nog toe zeer goed in geslaagd
zijn".
Met een diep respect, nog meer
dan we reeds als kind hadden, zul
len we voortaan de zwarte Pieten
beschouwen, want het zijn ware
wonderkerels. Dat is wat wij leer
den bij ons bezoek aan de school
voor zwarte Pieten te Madrid, een
uniek instituut in de gehele we
reld.
(Nadruk verboden)
Gezellige pakjes maken is een kunst
Uit de woorden „Sinterklaas, goed
heiligman", het deel uit een bekend
Sint Nicolaasversje, zullen wij bijna
allen opmaken, dat hiermede wordt
bedoeld: Sinterklaas goede heilige.
Wanneer wij echter bedenken, dat
Sint Nicolaas onder andere de pa
troon is van de trouwlustigen, dan
kan het ook een andere betekenis
krijgen.
Hef oude woord „hijfik" betekent
namelijk huwelijk en „hijlikman" is
een huwelijksmakelaar. Het woord
„heiligman" zou dan een verbaste
ring van „hijfikman" zijn. Hiervoor is
veel te zeggen, omdat „heiligman"
aan elkaar geschreven wordt, terwijl
het in de zin van goede heilige „Hei
lig man", los van elkaar moet zijn.
Het is dus niet toevallig, dat Sint Ni
colaas, wanneer hij als patroon der
trouwlustigen geen geschikte vrijer
of vrijster weet te vinden, als surro
gaat op zijn verjaardag een taai- of
speculaas-vrijer geeft)
Antl-Sinterklazen-actle
Luther sprak: „Men moet de kin
deren niet verwijzen naar de heiligen,
die zelf door de genade moeien za
lig worden, maar naar God van wie
alle goeds komt". Dat de reformatie
in Nederland dus enigszins afwijzend
stond tegenover feesten als die van
Sint Nicolaas is zeer begrijpelijk. De
wereldlijke overheid heeft daarom al
het mogelijke gedaan om het Sinter
klaasfeest de kop in te drukken. In
1657 kwam het zelfs zover, dat de he
ren van het Gerecht er toe overgin
gen, de Sinterklaaskramen op de Vij
gendam te Amsterdam door haar die
naren omver te laten werpen.
In 1622 werd te Arnhem een ver
bod tot het bakken van Sinterklaas
koeken uitgevaardigd. Delft was een
der eerste steden die reeds in 1600 het
opslaan van kramen op 5 december
verbood, daar in deze kramen goe
deren werden verkocht die men aan
de kinderen gaf en waarvan men
vertelde dat Sint Nicolaas deze ge
schonken had. Dit leidde volgens de
overheid tot afgoderij en „waenge-
loof".
Men heeft de liefde, die het volk
voor het Sint Nicolaasfeest had, niet
kunnen doven en nog in deze twin
tigste eeuw wordt door het gehele
land het feest van de goede kinder
vriend gevierd.
Sinterklaas kreeg de schuld
U wist het misschien nog niet, maar
Sint Nicolaas heeft in het verleden
ook nog met politiek te maken gehad.
Toen aan het einde van de 18e eeuw
de Patriotten en Prinsgezinden met
elkaar twistten, maakten de Prinsge
zinden van de Sint Nicolaasavond in
1782 gebruik om zich met Oranje te
tooien en door de straten trekkend
zo hard mogelijk „Oranje bovenl" te
ten beschreven als „een vreselijk ru
moer, dat door Sinterklaas was aan
gestookt". Zij besloten de heilige van
zijn rang vervallen te verklaren in
verband met het aanstoken van deze
ongeregeldheden.
Waarom „marsepein"!
Marsepein en Sint Nicolaas zijn bij
na onverbrekelijk met elkaar verbon
den. Hoe dit lekkers aan zijn naam
is gekomen, is nog niet geheel dui
delijk. Vele geleerden hebben zich
er reeds het hoofd over gebroken en
er zijn dan ook twee theorieën ont
staan.
De eerste meent, dat de Neder
landse kooplieden vroeger het mar
sepein in Arabië kochten en dit be
taalden met „mazzapani" (Arabische
muntstukken). Deze naam zou later
verbasterd zijn tot marsepein. De
tweede categorie meent, dat de naam
afgeleid zou zijn van „Marei Panis",
hetgeen brood van Marcus betekent.
Wij vermoeden, dat er nog een
derde mogelijkheid zal zijn en dat
deze de juiste is. Marsepein rijmt op
fijn en omdat marsepein fijn is, zal
men het deze naam gegeven hebben,
want dat is met het maken van een
Sint Nicolaasrijmpje zo gemakkelijk.
