„Het Anker" te Haamstede werd tot een kostbare schrijn vol antiek Westhoekse fruitkwekers keken eens buiten de grenzen van het eiland „HET MOSSELOPROER", SUBLIEM STAAL VAN VOLKS-TONEELSPEL IVOROL STAD EN PROVINCIE Burgemeester mr. Dijckmeester sprak welkom in historische Schutterszaal .Je zult je ogen niet geloven" Na restauratie fraaie aanwinst voor gemeente Leerzame vakexcursie naar Zeeuws-Vlaanderen Vrienden hadden het ons gezegd: „je moet eens in „Het Anker" te Haamstede gaan kijken, dan zul je je ogen niet geloven". Als een antieke schrijn ligt „Het Anker" aan de Sluispad en de inrichting ervan is in overeenstemming met het geciseleerde uiterlijk, dat de zorg en de liefde voor het schoon dat de historie ons naliet, met één oogopslag verraadt. Bij het betreden van „Het Anker" is men geneigd het voorzichtig aan te doen, want men is terecht gekomen in een wonderlijk en fijn we reldje, waar smaak en schoonheid tot een harmonie zijn samengebloeid, die in deze tijd van de strakke lijn toch wel zeldzaam is. „Je kunt je ogen niet geloven". Dat bleek waar, toen de eigenaar van „Het Anker", ons vertellend over zijn unieke bezit, door zijn domein leidde, uitvoerig uiteenzettend hoe het allemaal gegaan is met „Het Anker". (Van onze verslaggever) Wij waren de gast van de heer J. L. Kristelijn, onderwijzer te Re- nesse en thans dus wonende in Haamstede. „De mensen verklaar den me allemaal voor gek toen ze hoorden dat ik „Het Anker" had gekocht. Zelfs de architect, die ik in de arm heb genomen, de heer M. J. J. van Beveren uit Middel burg, schudde bedenkelijk het hoofd en ontraadde me ten zeerste om er in te trekken", zo voegde hij ons toe. Maar trots deze opmerkingen heeft de heer Kristelijn doorgezet en het gebouwtje schittert nu weer in al zijn pracht. De bewijzen zwart op wit ontbreken tot op heden, maar alles wijst in de richting dat „Het Anker" (aan de Sluis pad gelegen) oorspronkelijk een sluis wachterswoning is geweest en da teert uit omstreeks 1400. Dit wordt temeer geloofwaardig door de kloostermoppen waaruit de onder-- bouw is opgebouwd, maar zeker is dit echter niet. De woning zou dan oorspronkelijk gelegen hebben aan een zijtak van het stroompje de Amer. Jachthuis In 1917 werd de heer R. H. van Schaik, firmant van het Dobbel- man-concern, eigenaar van het da nig vervallen en verwaarioosde huisje, dat werd bewoond door twee arbeidersgezinnen. Hij ge bruikte het als jachthuis en liet het gebouwtje in 1920 in zijn oorspron kelijke staat herstellen. Tevens breidde de heer v. Schaik het ge heel uit met een keukentje en een tuinpoort, deze laatste afkomstig uit Zierikzee (1600). De tegenwoordige eigenaar bezit in de woning een schat van antiek. In het voorhuis vinden we bijv. twee sleutelstukken uit 1500, af komstig uit Brouwershaven. Van de overige schatten, te veel om op te noemen, willen wij wijzen op een fraai 17de eeuws kroontje, een vierdeurskast uit dezelfde tijd, een origineel gekleurd Delfts kaststel, porceleinen borden en kommen „familie Rose", een 17de eeuwse linnenpers (nog dagelijks in ge bruik!). Het wandbeschot dat we overal aantreffen, is vervaardigd uit 17de eeuws eikenhout, even eens afkomstig uit Brouwershaven. Fraaie schouw In de grote kamer is een fraaie en grote schouw, bestaande uit eén tegelplateau met de bekende gra naatappels met een middenstuk van terro-cotta-tegeltjes met bij belse voorstellingen en afgesloten met een siersteen voorstellende het wapen van het Huis der Habsbur- gers. Het monumentale stuk wordt gedragen door twee zandstenen fi guren die de landbouw symboli seren. Boven een deur in het voorhuis is een fraai gebeeldhouwde eiken houten fries aangebracht uit het jaar 1675, voorstellende een jacht tafereel. In de overigens op mo derne wijze herstelde keuken is een opmerkelijk, typisch en fragiel 17de eeuws deurtje gespaard ge bleven. In het met zwarte en witte tegels belegde voorhuis kronkelt zich een fraaie eikenhouten trap naar de bovenverdieping. Op lui ken en deuren bevindt zich bijzon der fraai en ingenieus 17de eeuws slotwerk. De doorkijkjes die men in de woning geniet zijn onverge telijk. Restauratie In het najaar van 1954 werd de heer Kristelijn eigenaar van het gebouwtje, dat voorkomt op de lijst van Monumentenzorg. Begin 1955 waren de plannen voor restauratie (met steun van Rijk, provincie en gemeente) gereed en in september van dat jaar werd met de restau ratie begonnen. De bovenverdie ping werd geheel vernieuwd, keu ken en toilet gemoderniseerd en al het muurwerk gerestaureerd. Een deskundige hand om het ge heel op te lappen en bewoonbaar te maken was dan ook dringend nodig: weer en wind hadden vrij spel en op de zolder zag men door vele gaten de sterren twinkelen. Het terrein was een onbeschrijfe lijke wildernis, maar thans door de eigenaar geheel naar eigen inzicht in een fraaie en verrassende lust hof herschapen. Met veel moeite, kosten en ener gie heeft de heer Kristelijn het zo ver weten te krijgen dat het oude „Anker" herschapen is in een plekje waar de tijd sinds de zeven tiende eeuw schijnt te hebben stil gestaan en dat dan ook een uniek hoekje in Zeeland is geworden. ?»™f-nere-erd- t0t arbeiderswonin9- Enkele jaren later (1920) werd^e woning in zyn oorspronkelijke staat gerestaureerd. Bru overtrof zichzelf Gebruik van eigen taal bleek grote stimulans (Van onze redacteur) Bruinisse heeft zichzelf overtrof fen met een fraai en vlot uitge voerd toneelstuk, dat bij gelegen heid van de komst van Kaat Mos sel, woensdagavond in de muziek tent werd opgevoerd door een eigen speelgroep, die „Het Mossel- uulliauuJ6 1S> oproer" op voorbeeldige wijze ten eens ernstig door te praten, uitvoer hebben gebracht. Dit stuk,"0"-" J— op historische gronden geschreven, speelt in de 18e eeuw en behandelt het oproer van de mosselvissers, naar aanleiding van een kwalijke verordening, die hun vrijheid be knotte en de handel deed verlopen. Het stuk werd geschreven door de heer S. Jumelet en een tweetal me dewerkers, die het eigen dialekt toepasten, hetgeen voor de spelers een enorm gemak bleek. Duizend maal liever het sappige (maar goed gesproken) Bruse dialekt, dan stun telig Nederlands. In de eerste scène ontmoeten wij een mosselfamilie, enerzijds in de put, door de „ellendige" verorde ning, maar onderzijds strijdvaar dig. Men voelt het oproer aanko men, vooral als later het gesprek in het toen ook reeds aanwezige „Beusje" wordt voortgezet en de vissers in krachtige termen zich tegen de ordonnantie verklaren. Kostelijk was de typering van de Belgische koopman, die een pluim voor zijn „Vlaoms" verdient. De oproerige vissers gaan later naar de baljuw en nemen een dreigende houding aan, die voor schout en schepenen aanleiding is, de zaak eens ernstig door te praten. De vis sers worden op deze gewichtige vergadering toegelaten en na veel pijn en moeite wordt de mosselor donnantie teniet gedaan. Alle hul de voor dit keurige stuk, dat als een subliem staal van volks toneel spel mag worden aangemerkt. Stuk voor stuk hadden de spelers de na tuurlijke allure, die bij hun „sticjl" paste en mede dank zij een fr^ai décor, ontworpen door de heer C. de Vos van de Kon. „Zeelandia" en de historische kostumering, werd het geheel een succes. De menigte genoot zichtbaar van dit spel vol „couleur locale" en een daverend applaus was de beloning voor dit in alle opzichten aan vaardbare spel, dat men op volgen de mosseldagen gerust eens elders kan brengen. Succes is verzekerd. Alleen dit: „als er nog eens kran ten op het toneel gelezen moeten worden, laat het dan het binnen blad van de „New York Timek" zijn. Dat is wel neutraler of Wil men het heel historisch doen, dan de „Zierikzeese Courant" anno 1744. Daar was aankomen aan ge weest". Deze foto loont „Het Anker" in volle luister hersteld; aan de restauratie werd enkele weken geleden de laatste hand gelegd. Vergelijkend met de andere opname valt direct de bij de eerste restauratie aangebouwde keuken op en de fraaie tuinpoort. Meer Spaanse sinaasappelen UTRECHT, 5-9. De sinaasappel- oogst in Spanje zal naar alle waar schijnlijkheid dit jaar beter zijn dan het vorige jaar. Deze verwach ting sprak de heer J. de Boer, di recteur van de Nederlandse Kamer van Koophandel te Madrid, uit tij dens een bezoek aan de Utrechtse Jaarbeurs. Een jaar geleden zaten de Span jaarden met de ernstige gevolgen van een bijzonder strenge vorst periode. Tegen een oogst van 1'.8 miljoen ton sinaasappelen in het seizoen 1955/1956 stond een op- jbrengst in het seizoen 1956/1957 van nog geen 350.000 ton. Een veertigtal fruitkwekers uit de Westhoek maakten dinsdag een excursie naar Zeeuws-Vlaanderen, aangeboden door Landbouwbureau Wiersum te Groningen in samen werking met de firma S. P. Groen- leer te Kapelle. Het doel van deze reis was het bekijken van enkele bespuitingsproeven die momenteel in het centrum van de belangstel ling staan. Hiertoe werd eerst gereden naar het vroeger zo belangrijke mossel- dorp Philippine. Toen 30 jaar ge leden de haven ging verzanden be gonnen enkele, in het bezit van I grond zijnde vissers, met de aan leg van enkele bedrijven. Nu is Philippine wel de kern van de fruitteelt geworden met een mooie proeftuin waar het eerst een be zoek werd gebracht. De chef van deze tuin, de heer de Blaay, deelde mede dat deze tuin gesticht is met geld dat bijeengebracht is door de kwekers zelf met enige steun van de veiling. Een 34 pet. afslibbaar grondje zorgde voor een prima bladstand en een uitstekend pro duct. We zagen er „ponders" Goud- reinetten, circa 10 jaar oud, dus net in het lidje. Verder groeiden er de „grote vier" die er allen zeer welgedaan uitzagen. Onze belang stelling ging natuurlijk uit naar de Captan-, AAteck- en Tuzet-proe- ven. Jammer dat hier bijna geen verschillen uitgekomen zijn, alleen was bij de Tuzetbespuiting op Gol den Delicious de dit jaar zo be ruchte bladval veel minder. Vol gens de heer de Blaay maakt AA teck de pluk een week later voelt de appel iets ruwer aan. De werking van deze midde'len tegen meeldauw was gelijk; namelijk niet veel .Wel viel ons op dat Cox's op type 2, die vorig jaar met Nirit ge spoten waren, nu veel minder op brengst gaven dan die met het ge wone spuitzwavel T.M.T.D.-pro- gramma. Een nog jonge proeftuin, waar yoor ons veel te leren viel. Bedrijf te Hulst Vervolgens reden we ,na een een voudige broodmaaltijd, naar het 6 ha. grote bedrijf van de heer Raas te Hulst waar het lekker regende. Dit ook in 1947 ingeplante bedrijf op een lichte zavel maakte een wat rommelige indruk, doch ér hing een massa fruit om van te water tanden. Vooral de peren maakten hier een uitstekende beurt. Louis Bonne, zoals we ze hier maar zel den zien. Hier was het oude be proefde kwik-zink-T.M.T.D.-sche- ma gespoten met prima resultaat. Opvallend is hier het windschut, dat voor ons doen veel te gering is. Bovendien is dit bedrijf zeer nat, doch de (gelukkig gelaarsde) deel nemers hadden hier geen last van. In deze aanplant ontmoetten we nog enige eilandbewoners, nl. ko nijnen gezond en welgedaan. Hierna werd gereden naar het fruitbedrijf, behorende bij de psy- chiatrische inrichting „Vrederust' te Bergen op Zoom. Het hier groei ende, op wel zeer droevige manier verzorgd en onderhouden fruit, maakte op ieder een diepe indruk. De grond is slecht, zanderig met bijna geen humus. Overal treedt moeheid op doordat reeds meer dan 40 jaar oude bomen eerst ge rooid moesten worden, voordat met een moderne aanplant kon begon nen worden. We zagen hier Cox' met een tussenstam van Glorie van Holland die zeer vol hingen. Het geheel maakte een keurige indruk, ondanks het feit dat al het fruit voor eigen consumptie be stemd is. Na nog even de bloemis terij bekeken te hebben namen we afscheid van de bedrijfsleider de heer Sinke, die op deze moeilijke manier toch een prima product teelt. Aan een uitstekend diner in Bergen op Zoom dankte een der deelnemers, de heer Priemis te Re- nesse, voor deze geslaagde en zeer leerzame dag. Hier rest nog een woord van dank aan de heer van Aken voor de behouden terugkeer. Ingezonden mededeling H ols briljanten Openbare collecte (Ingezonden). Van 9 tot 15 september a.s. zal weer de openbare collecte worden gehouden door de Prot. Chr. Sana toria „Sonnevanck" en „Zonneglo ren", alsmede het Algemeen Soci aal Fonds „Draagt Elkanders Las ten". Het is een verheugend verschijn sel, dat de t.b.c. de laatste jaren sterk is teruggelopen. Nog altijd bedraagt het aantal nieuwe ziekte gevallen in ons land circa 7500 per jaar en de verschillende school- epidemietjes van de laatste tijd hebben ons opnieuw bewezen, dat waakzaamheid nodig blijft. Ook bovenstaande instellingen willen de strijd tegen deze ziekte aanbinden, doch daarbij kunnen wij uw steun en medewerking niet missen. Wij doen thans een dringend be roep op uw medewerking. U kunt ons helpen door uw geldelijke steun. Gezondheid is een groot goed. NOORDGOUWE De zaterdag jl. alhier gehou- ecte tb v' het «Koningin Wxlhelmina Fonds" t.b.v. de kan kerbestrijding bracht f 55,07 op Een woord van dank aan de kollec- tanten wordt hierbij gaarne aange tekend. 6 Verwachting tot vrijdagavond: Onbestendig Aanvankelijk opklaringen, mor gen in de loop van de dag weer toenemende bewolking met tegen de avond van het westen uit enige regen; zwakke tot matige weste lijke wind, krimpend naar zuid; over het algemeen weinig veran dering in temperatuur. 6 sept. Zon op 6.01, onder 19.19. Maan op 17.49, onder 3.15. Volle maan: 9 sept. te 5.55. Hoogwaterstanden ZIERIKZEE: sept. 1.29 v.m. 13.50 n.m. BROUWERSHAVEN: sept. 1.00 v.m. 13.29 n.m. Doodtij: 3 en 19 sept. Springtij: 11 en 26 sept. HET WEEKOVERZICHT Woensdagmiddag begon de be wolking toe te nemen op de nade ring van een oceaanfront, dat bij een depressie in de omgeving van IJsland behoort. De regenzone van het front bereikte woensdagavond de noordkust en breidde zich daar na over het gehele land uit. Don derdagochtend was het front bijna het gehele land gepasseerd. Achter het front stroomde met een, tijde lijk tot krachtig toegenomen en naar westelijke richting geruimde wind, koelere polaire lucht binnen, waarin opklaringen voorkomen. De depressie bij IJsland vult lang zaam op en de kern ervan komt waarschijnlijk bij Schotland te recht. Een volgende oceaandepres sie verplaatst zich met een matige snelheid in de richting van Ier land, maar zal het komende etmaal het weer bij ons nog niet beïnvloe den. Ook morgen bevinden we ons in de polaire lucht met wisselende bewolking en enkele verspreid voorkomende buien. In het tempe- ratuurverloop komt daarbij weinig verandering. KERKWERVE Burgerlijke stand en loop der bevolking over augustus 1957. Geboren: Adriana Pieternella, d. van J. v. d. Hoek en Ph M. van Leeuwen. Overleden: Janna Cornelia Leeuw, echtg. van J. J. Landman. Ingekomen: Tjipk de Jonge en gezin van IJsselmuiden; Pieter Overbeek van Goes. Zierikzee zag Kaat Mossel Sterkere aandacht voor mosselcultuur is nuttig Vanmorgen heeft Zierikzee Kaat Mossel uit Rotterdam een feeste- lijk en uitbundig welkom bereid. Omstreeks half tien arriveerde de historische figuur aan de Zelke, waar „Kunst en Eer" met drum band stond opgesteld om Kaat Mossel en haar gevolg van zes (eveneens) in historisch kostuum gestoken dames een muzikaal wel kom toe te blazen. De entree in de stad was een triomfantelüke. Zierikzee liet zich op deze nazomerse dag op zün luisterrijks zien en velen waren toegestroomd om de aankomst van Kaat - als onderdeel van het grote oester- en mosselfeest - te zien. Aan de Zelke werd Kaat welkom geheten door de voorzitter van de feestcommissie, de heer L. Schot, waarna Kaat en haar gevolg plaats namen in een keurig uitgedoste praalwagen. Een vorstin kon geen triomfante lijker intocht maken in de stad. Onder de strakke tonen van „Kunst en Eer" ging de stoet langzaam over de Zuidhavenbrug en de Oude Haven en zocht verder haar weg naar het stadhuis, waar zeer velen waren toegestroomd om de aan komst bij te wonen. Een luid „hoe- ging op, toen de praalwagen voor het historische stadhuis stil hield en Kaat van de wagen klom. In de Schutterzaal waren burge meester mr. F. Th. Dijckmeester en de leden van de gemeenteraad aan wezig om Kaat een welkom toe te oepen. De zaal had een mossel accentje gekregen door de opstel ling van enkele modellen van his torische vissersvaartuigen en attri buten, die bij de mosselteelt wor den gehanteerd. Kaat en haar gevolg namen plaats, nadat zij uit handen van mej. B. Timmerman een ruiker waarvan de herfstkleuren opval- 1 lend harmonieerden met de tinten van de oude kostuums, die zij droe gen. „Het verheugt mij U hier in deze oude zaal te mogen ontvangen", zo sprak burgemeester Dijckmeester, die de omgeving van de zaal wel bijzonder geschikt achtte voor een dergelijke ontvangst. „Deze zaal ruikt naar de zee en naar kruit en heeft het uitzicht op de Schelde", zo vervolgde spr., die Kaat de in- karnatie noemde van de beroemde historische figuur, die in de ge schiedenis van het land een belang rijke rol heeft gespeeld. Spr. achtte de mosselvisserij onscheidbaar van Zierikzee en de naam van Kaat is wel bijzonder toepasselijk. Geen Jetje Kabeljauw, maar Kaat Mos sel. Het is goed naar de mening van de burgemeester, dat de laatste ja ren op de mosselvisserij de nodige aandacht wordt gelegd, want over het algemeen is het Nederlandse volk nog maar slecht op de hoogte van de kwaliteiten van dit uitzon derlijk smakelijke produkt, dat in grote aantallen over de grenzen gaat. Geen koningin, maar Kaat Het verheugde spr. dat de mos selwereld het niet in een mossel en/of eosterkoning heeft gezocht, maar met Kaat Mossel naar voren is gekomen, die als voorbeeld mag worden genoemd van het verzet. Spr. hoopte tenslotte dat Kaat zal kunnen bijdragen tot het prikken van een gaatje in de afsluitdijk van de Oosterschelde, zodat de teelt van oesters en mosselen toch nog mo gelijk zal blijven. Hij wenste haar een triomfantelijke reis over de Oosterschelde en een goed feest te Yerseke. De heer Schot dankte hierna .voor de ontvangst, waarna Kaat bloemen in ontvangst had genomen. zei zich uiteraard niet te kunnen 1 inlaten met de instanties die over het Deltaplan beslissen. Wel ver zekerde zij dat de Rotterdammers ook met Zierikzee medeleven en zij wilde gaarne het beste hopen t.a.v. de toekomstige ontwikkeling. Tenslotte hoopte zij, dat ook de Zierikzeese schippers een goed seizoen tegemoet mogen gaan. Vanzelfsprekend onderstreepten de leden van de vissersvereniging „Helpt Elkander", die bij de rond gang en de ontvangst aanwezig waren, deze goede wensen met een hartelijk applaus. Hiex-na werd efen feestelijk glas gedronken, waarna Kaat met een „tot ziens hopelijk" afscheid nam. Hai-telijk werd zij aan het stadhuis uitgeleide gedaan. Toen Kaat en haar gevolg in de praalwagen hadden plaats geno men, begon 'n tocht door Zierikzee („Kunst en Eer" voorop), waarbij verschillende malen een applaus langs de rijen rolde. Tenslotte volgde in hotel „In 't Wapen van Zeeland" een lunch, waarna om twaalf uur Kaat en de stedelijke harmonie met de Zierik zeese vloot uitvoeren op weg naar Yerseke. Reeds gisteravond trok een op tocht door Zierikzee, in verband met de feestelijke opening van het mossel- en oesterseizoen. Vooraf gegaan door de Kon. Harmonie „Kunst en Eer" presenteerde zich het bestuur van de vissersvereni ging „Helpt Elkander-" de gj'mnas- tiekvereniging „Rust Roest", pad- vindex-sgx-oepen en de gymnastiek vereniging „Olympia". Er werd een flinke wandeling door de stad ge maakt die eindigde op het plein van de o.l. school, waar een open luchtfilmvoorstelling werd gegeven met o.m. een film over de mossel cultuur. Na afloop concerteerde „Kunst en Eer" nog in de muziek tent op de Oude Haven.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1957 | | pagina 2