shof
Inspectrice van het Nijverheidsonderwijs
opende vernieuwde huishoudschool
halfzware shag
El? IS WEEK
GRAS BOTER
Eerste twaalf jaar nog geen afsluiting
Brouwershavense Gat en Oosterschelde
Herverkaveling Zeeland ondergaat gevolgen
bestedingsbeperking
Modern onderwijsinstituut te Zierikzee
Uitbreiding gebouw voorziet in dringende behoefte
„Ik hoop dat leerkrachten en leerlingen deze school met heel veel
genoegen zullen betrekken". Zo zei de (scheldende) Inspektrlce van het
nljverheidsonderwüs in de provincie Zeeland, mej. E. KL M. Bergervoet,
het, toen z\j woensdagmiddag de deur van de uitgebreide en vernieuwde
landbouwhuishoudschool „Prinses Juliana" ontsloot en de toegang vrij
gaf voor een groot aantal genodigden, die zich de ogen hebben uitge
keken op deze fraaie en doelmatig ingerichte school, die een waardige
plaats inneemt in de rij van stedelijke onderwijsinstituten.
In gezelschap van mej. C. N. van Llere, directrice van de school, de
secretaris van de Z.L.M. mr. J. F. G. Schlingemann en burgemeester
en mevrouw Djjckmeester, was mej. Bergervoet door een hagelwitte rij
van leerlingen naar de hoofdingang van de school gelopen, waarbij men
een groen ereboogje passeerde, waarboven de trotse letters Z.L.M. Vlak
bij de ingang werd haar een bouquet bloemen aangeboden door de leer
linge Tony van Beveren en toen de school was betreden stuitte men
op zes lieftallige meisjes, ieder voorzien van een. letter, die het woord
WELKOM vormden. Een charmante entree dus.
Voor dat dit alles kon plaats vin
den, was er intussen al een aardig
woordje gesproken over de nieuwe
school, die voorziet in een dringen
de behoefte, want de belangstel
ling voor het nijverheidsonderwijs
op Schouwen-Duiveland gaat nog
steeds in stijgende lijn. In het be
gin van de middag had zich nl.
een zeer groot aantal genodigden
verenigd in de Graanbeurs, die tot
de nok gevuld was. De aanwezigen
werden verwelkomd door de voor
zitter van de Commissie voor het
Landbouwhuishoudonderwijs de
heer B. H. G. Ter Haar Romeny.
Van hen noemen wij o.m. de echt
genote van de voorzitter der Z.L.M.
mevr. Geuze, het college van b. en
w. der gemeente Zierikzee, diverse
burgemeesters van gemeenten op
Schouwen-Duiveland, vertegen
woordigers van het onderwijs en
de kerken, de leden van de plaatse
lijke commissie, leden van de Plat
telandsvrouwenbond en uiteraard
leerkrachten en leerlingen.
De heer Ter Haar Romeny gaf
een overzicht van de geschiedenis
der schooluitbreiding en vernieu
wing. De school dateert van 1934
en in 1932 kwam mej. C. N. van
Liere als lerares aan de school. Zij
zal dus dit jaar 25 jaar aan de
school verbonden zijn. Na de be
vrijding bleek de dringende behoef
te aan uitbreiding. Plannen werden
doorkruist door de ramp, ten ge
volge waarvan 16 leerlingen en 5
oud-leerlingen het leven verloren.
De school kwam onder water te
staan en viel droog op 4 juni 1953.
De directrice heeft nadien alles ge
daan, om een deel der inventaris te
redden.
Dfe verbouw en uitbreiding be
gon op 25 april 1955. De eerste op
levering vond plaats op 25 febru
ari 1957. Spr. bracht dank aan het
ministerie van O.K.W., mej. Ber
gervoet, de Rijksgebouwendienst,
het gemeentebestuur van Zierikzee,
de architect ir. Rothuijzen en diens
medewerker de heer Schuch, als
mede de aannemers en het perso
neel voor hun aandeel in de tot
standkoming van het fraai ge-outil-
leerd onderwijsinstituut.
„Er is thans een nieuwe periode
aangebroken", zo vervolgde spr.,
„en de leerkrachten beschikken
thans over hulpmiddelen, die vele
collega's - hen kunnen benijden".
Gelet op de primeur van de Inas-
opleiding blijkt, dat de leerkrach
ten uit het goede hout zijn gesne
den en zich met het onderwijs wij
den aan de doelstellingen van de
Z.L.M.de verheffing van de cul
turele en materiële belangen van
het platteland". Namens het hoofd
bestuur bood hij daarop de school
een staatsieportret aan van H.M.
de Koningin.
Om de persoonlijkheidsvorming
Mej. Bergervoet bracht een sa
luut aan hen die met volle inzet
van de persoonlijkheid, onder moei
lijke omstandigheden, de voortzet
ting van het onderwijs hebben mo
gelijk gemaakt, nl. de directrice en
haar staf. Spr. ging dieper in op
de betekenis van het nijverheids
onderwijs, dat niet slechts „knappe
kooksters en knappe naaisters" wil
afleveren, maar dat ook gericht
dient te zijn op de persoonlijkheids
vorming van het kind. Dit kan door
een goede wisselwerking tussen
bestuur, leerkrachten en leerlingen.
De jeugd moet worden geboeid en
zo ontstaat een gunstig klimaat
voor de godsdienstige, culturele en
technische vorming van het kind.
Mej. Bergervoet wees op de moge
lijkheden die er komen aan de
school voor meisjes met u.l.o.-di-
ploma, nl. een algemeen vormende
cursus, ter voorbereiding van de
leraressenopleiding en een cursus
tot opleiding voor boerin.
Na dank te hebben gebracht aan
ir. Rothuijzen voor het ontwerp van
de school en ook de ontwerper van
de tuin te hebben bedankt, bond
mej. Bergervoet de leerlingen op
het hart de schooltijd goed te be
nutten. Tenslotte wenste spr. de
school een gestadige bloei en Gods
zegen toe, waarna zij de school
symbolisch voor geopend verklaar
de.
Stad en platteland
Namens het gemeentebestuur gaf
burgemeester mr. Dijckmeester
uiting aan zijn vreugde over de
opening van de nieuwe school. Spr.
wilde speciaal mej. van Liere dank
zeggen voor het vele werk, dat zij
bij de realisering van de plannen
heeft verzet. De burgemeester vond
het een goede gedachte dat bij de
opening ook de schooljeugd aanwe
zig was; om de leerlingen gaat het
tenslotte. Hij zag de school als be
langrijke schakel tussen Zierikzee
en overig Schouwen-Duiveland. Er
is, aldus spr., een vervaging tussen
stad een platteland aan de gang en
het is prettig te zien dat ook de
meisjes van het platteland dezelf
de ontwikkelingskansen krijgen
als die uit de stad.
Hierna sprak de vice-presidente
van het Gewest Zeeland van de
Bond van Plattelandsvrouwen me
vrouw W. van Veen-van Loghem,
die herinneringen ophaalde aan de
tijd toen met het landbouwhuis
houdonderwijs in Nederland werd
gestart.
De Kringvoorzitter van de Z.L.
M-, de heer A. M. Geluk, wees op
de verschillende facetten van de
vernieuwing, die zich op Schou
wen-Duiveland heeft voltrokken en
voltrekt. Is er wel eens enige be
duchtheid of deze vernieuwingen
geestelijk soepel kunnen worden
opgevangen, daar vormt het land
bouwhuishoudonderwijs een waar
borg, dat veel van de vernieuwin
gen in goede banen wordt geleid.
Spr. wees daarna op de betekenis
van het gezin, waarin later de re
sultaten van dit onderwijs tot gel
ding komen. Spr. dankte mej. Ber
gervoet en de directrice en bood
de laatste als blijk van waardering
enkele langspeelplaten aan.
Veel moeilijkheden overwonnen
De voorzitster van de commissie
van toezicht, mevr. Dijckmeester-
gebr. jkvr. de Brauw,- schetste de
verhouding tussen school en com
missie als bijzonder prettig. Na al
les wat gedaan is, gevoelde zij voor
een naamswijziging in „commissie
van bewondering", want het is be
wonderenswaardig hoe directrice
en leerkrachten de moeilijkheden
tijdens de verbouwing hebben we
ten op te vangen. Om vooral voor
toekomstige generaties van leerlin
gen de herinnering aan de ramp
levendig te houden, bood zij daarop
een gekleurde prent aan van de
dijkdichting bij Ouwerkerk.
De oud-voorzitter van de com
missie van toezicht op het land
bouwhuishoudonderwijs, de heer
Vader, wilde speciaal mej. Berger
voet eren voor het vele dat zij deed
om te komen tot uitbreiding en ver
nieuwing van de school
Namens de directrices van de
Zeeuwse scholen sprak mej. S.
Kleinepier te Kruiningen, die de
wijze waarop de architect erin ge
slaagd is een nieuw stuk en de
oude school tot één geheel te ma
ken, bijzonder gelukkig vond. Spr.
bood eveneens enkele langspeel
platen aan.
De architect, ir. Rothuijzen, dankte
voor het in hem gestelde ver
trouwen. Hij hoopte dat een aan
vaardbaar geheel is ontstaan, ook
al liggen er in elke aanpassing con
cessies.
Namens de leerkrachten sprak de
heer J. Th. Laagland, die een fraai
wandkleed aanbood, waarop het
eiland Schouwen-Duiveland, voor
zien van alle (geborduurde) wa
pens van de verschillende gemeen
ten. Voor de kamer van de leer
krachten bood spr. een mat aan.
Mej. van Liere, niet weinig on
der de indruk van de stroom ge
lukwensen en kadoo's, dankte.dqar-
op de sprekers af zonderlij k'iri' har
telijke en spontane bewoordingen,
nog eens herinnerend aan de hek
sentoer die het was om het onder
wijs doorgang te doen vinden tij
dens de bouw. Een schat van bloe
men sierde het toneel, aangeboden
op deze hoogtijdag van de Land
bouwhuishoudschool „Prinses Ju
liana". Onder leiding van de heer
Jac. M. Luijkenaar zong daarna het
koor der leerlingen een aantal vro
lijke, frisse liedjes. De opwekkende
bijeenkomst werd gesloten met het
zingen van twee coupletten van
het Wilhelmus door allen.
Tussentijds werden versnaperin
gen aangeboden, bereid door de
leerlingen van de school.
(Eigen foto).
De bejaardensociëteit
tijdelijk gesloten
Naar wij vernemen is met het
oog op het zomerseizoen de bejaar
den sociëteit te Burgh tijdelijk stop
gefcet. Daar de „Koebel" gedurende
Ingezonden mededeling
'/ut ettéta, S"ntn&kot.
het vreemdelingenseizoen verhuurd
is, is dit gebouw gedurende de zo
mermaanden niet beschikbaar. Het
ligt in de bedoeling van het comité
de 3e dinsdag in september weer
met de bijeenkomsten te beginnen.
Hoewel het bezoek gedurende deze
wintermaanden goed was te noe
men, verwacht het comité, dat bij
de heropening nog meer bezoekers
aanwezig zullen zijn, want het ziet
niet graag lege stoelen en die wa
ren er tot nog toe. Daarom wekken
wij bij deze de bejaarden, die nog
geen „lid" van deze sociëteit zijn,
op daaraan bij de heropening deel
te nemen, tot verhoging van de ge
zelligheid.
GIETHOORN. De jongste nacht
vorst blijkt niet alleen grote scha
de te hebben aangericht aan de
landbouwgewassen, doch ook in de
rietvelden. Het jonge riet is op tal
van plaatsen bevroren zodat de
volgende oogst hier tot mislukking
is gedoemd. Merkwaardig is, dat
het riet in de gebieden waar vol
doende water stond, niet geleden
heeft.
Ingezonden mededeling
£41 toCH tXlCftl
Drie-Eilandenplan omstreeks 1961 gereed
Woensdagavond is verschenen de Memorie van Antwoord op het
ontwerp-Deltawet, ondertekend door de ministers Algera, Hofstra en
Mansholt. Aan deze memorie ontlenen wy de volgende punten:
Het Drie-ellandenplan kan om
streeks 1961 gereed zijn, de afslui
ting van het Haringvliet ongeveer
.968. Wordt gedurende de uit
voering van deze laatste werken
ook de aanleg van de Volkerakdam
ter hand genomen, dan zal het stre
ven er op gericht zijn deze dam
omstreeks 1968 in bedrijf te kunnen
stellen. Uiterlijk op dezelfde tijd,
dus rond 1968 zal de Rijnkanalisatie
gereed zijn. De bedijking van de
Markerwaard zal in 1968 gereed
kunnen zijn en die van Westelijk
Flevoland omstreeks 1977. Onvoor
ziene omstandigheden voorbehou
den zullen de dammen in Haring
vliet, Grevelingen en Volkerak in
een periode van rond twaalf jaar
voltooid kunnen worden. In dit
zelfde tijdvak moeten tevens o.m.
tot stand gebracht worden de af
sluiting van de Hollandse IJssel,
het Drie-eilandenplan, de Bies-
boschwerken, een brug over het
Haringvliet en vele kilometers dijk
verzwaring langs de Westerschelde
en de Rotterdamse Waterweg. Men
mag niet verwachten dat in deze
twaalfjarige periode bovendien nog
een belangrijk deel der werken tot
afsluiting van het Brouwershaven-
se Gat en de Oosterschelde zal kun
nen worden uitgevoerd. Daarom
schijnt voor de uitvoering van het
gehele complex der Deltawerken
een termijn van tenminste twintig
jaar zeker nodig te zijn.
Geen afzonderiyk adviesorgaan
Aangezien de Deltawet bedoeld
is om in de eerste plaats op wa-
terstaatkundig terrein een aantal
voorzieningen tot stand te kunnen
brengen, hebben de ministers het
niet tot hun taak gerekend om als
onderdelen van deze wet uitvoerig
in te gaan op de vele problemen
die zich op maatschappelijk, cul
tureel, sociaal en economisch ge
bied zullen voordoen in samenhang
met de bedoelde waterstaatkundige
voorzieningen. Zeker vereisen ook
deze problemen naar het oordeel
der ministers bestudering, en zelfs
zeer tijdige bestudering, teneinde
de ontwikkeling van het Deltage
bied in goede banen te kunnen lei
den. De vraag of voor de bestude
ring van deze vraagstukken een
afzonderlijke sociaal-economische
raad voor het Deltagebied gewenst
moet worden geacht, menen de mi
nisters vooralsnog onbeantwoord
te moeten laten. Met enkele ambt
genoten is overleg gaande over de
wijze waarop deze problemen het
beste kunnen worden behandeld,
zo delen de ministers van Verkeer
en Waterstaat, van Financiën en
van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening mede in de memo
rie van antwoord op het voorlopige
verslag der commissie van rappor
teurs uit de Tweede Kamer over
de Deltawet.
Landbouwhuishoudschool „Prinses Juliana'
ultra modern cebouw
Samensmelting van oud en nieuw geslaagd
Weliswaar is het niet verstandig
een nieuwe lap op een oud kleed
te zetten, maar als men erin slagen
kan een nieuw gebouwd gedeelte
te doen samensmelten met een be
staand gebouw, zoals is gebeurd
met de Landbouwhuishoudschool
„Prinses Juliana" te Zierikzee, dan
is daar geen enkel bezwaar tegen.
Het is n.l. moeilijk tijdens een
rondwandeling door het moderne,
lichte en ruime gebouw, uit te ma
ken wat nu precies nieuw en wat
oud is. De samenvoeging heeft ge
leid tot een fraai gebouw, dat een
ereplaats inneemt in de rij van
plaatselijke scholen.
Reeds de naar de westgevel ver
plaatste ingang van het gebouw is
indrukwekkend en de brede hall
ademt sfeer en ruimte. Nieuw zijn
een waslokaal, een werkruimte op
vallend door een praktische inde
ling, die gecompleteerd wordt met
een zg. droogkamer. Licht en ruim
zijn twee nieuwe naailokalen, die
een nieuwe inventaris (w.o. elek
trische naaimachine) hebben ge
kregen. Een nieuw lokaal is verder
bestemd voor het algemeen vor
mend onderwijs. Toiletten en dou
checellen in het gebouw stempelen
de school ook in dit opzicht mo
dern. De keuken onderging een
grondige vernieuwing. Aange
bouwd werd een eetserre, waar de
vrouwelijke hand een sfeer heeft
geschapen, die voor een gezellig
ingericht woonhuis niet onderdoet.
De andere bestaande lokaliteiten
en ruimten ondergingen een gron
dige vernieuwing, aanvulling en
verbetering, zodat een geheel ont
stond dat de toets - zelfs van een
strenge - critiek glansrijk kan door
staan.
Aan de muur in het trapportaal
is een wandschildering aangebracht
door de kunstschilder Jac. Prince
te Vlissingen. De voorstelling be
vat verschillende symbolische ele
menten van de jeugd en het onder
wijs zoals het aan een landbouw
huishoudschool wordt gedoceerd.
Bezuiniging van 4 miljoen
121 draglines graven op Schouwen-Duiveland
De herverkaveling in Zeeland, die voor een groot deel reeds in een
vergevorderd stadium van uitvoering verkeert, ondergaat momenteel
de gevolgen van de bestedingsbeperking. Het werkplan 1957 was op
gezet op basis van een krediet van f 40 miljoen, maar hierop moet
tien procent bezuinigd worden door voornoemde beperking. Dit houdt
in dat de meest dringende werken worden uitgesteld.
De herverkaveling van Schouwen-Duiveland was voor 1957 aanvanke-
ïyk opgezet op een basis van f 22 miljoen. Uiteraard is ook deze be
groting herzien en bedraagt het gewyzigd plan thans f 19,8 miljoen.
Het tempo van uitvoering zal enigszins getemporiseerd worden. Evenwel
zyn voor 1957 reeds verplichtingen aangegaan tot een bedrag van onge
veer f 34 miljoen.
De aangegane verplichtingen be
helzen uiteraard niet alleen „wer
ken in de grond". De objecten zijn
zeer gevarieerd. Behalve de egali
satie en drainage zijn er de wegen
en waterlopen en de gemalen en
kunstwerken die worden aangelegd
evenals electriciteit en waterlei
ding. Voorts daarnaast boerde
rij enbouw, beplanting, grondonder
zoek, aankoop materialen, terwijl
ook de schadevergoedingen aan de
boeren dienen te worden betaald,
omdat men niet kan inzaaien of
omdat gewassen tengevolge van
werkzaamheden worden vernield.
Verschuiving
Bij de eigenlijke werken ziet men
een steeds groter verschuiving van
regie door de cultuurmaatschap
pijen naar aanneming. De gunnin
gen van 1 januari 1957 t/m 30
april 1957 vertonen (inclusief bij
komende kosten) het volgende
beeld: aannemers f 18.335.000, regie
f 3.315.000. Het zwaartepunt van
de gunningen van het eerste kwar
taal ligt dus op aannemerswerk,
evenwel is het niet de bedoeling
alleen op aannemers over te scha
kelen. Regiewerk wordt achter de
hand gehouden om in tijd van in
flatie vrijkomende werkkrachten
op te kunnen vangen. In regie
wordt veelal materiaal-intensief
werk - met name draineren - uit
gevoerd.
Mechanisatie
De graad van mechanisering is
thans zo hoog, dat gesteld kan wor
den dat het werk dat zich daarvoor
leent, mechanisch wordt uitge
voerd. Vooral is er een evolutie
waar te nemen op het gebied van
bulldozers en draineermachines. In
de eerste week van januari 1957
waren er op Schouwen-Duiveland
werkzaam 568 arbeiders, in mei
d.a.v. bedroeg dit aantal 817. Het
aantal draglines op Schouwen-Dui
veland liep in dit tijdvak op van
71 in januari tot 121 in mei; het
aantal bulldozers van 2 tot 9; het
aantal draineermachines van 1 tot
10 en het aantal auto's van 21 tot
91. Het totaal aantal arbeiders
werkzaam in de herverkaveling
Zeeland bedroeg in mei 1957 (eer
ste week) 1471 man; voorts waren
184 draglines, 23 bulldozers, 16
draineermachines en 147 auto's bij
werkzaamheden ingezet.
Beplanting
In alle gebieden zal een beplan
ting worden aangebracht als resul
taat van besprekingen tussen ver
tegenwoordigers van landbouwers,
de herverkavelingscommissie en
het Staatsbosbeheer.
Drinkwaterleiding
Voor Schouwen-Duiveland is men
er in geslaagd een door alle instan
ties aanvaarde financieringsrege
ling te krijgen. De belanghebbende,
provincie, gemeenten en H.C.Z. le
veren ieder een bijdrage.
In juni a.s. wordt op Schou
wen-Duiveland begonnen met
de aansluiting van 120 150
percelen. De rest (150 boer
derijen en een aantal arbei
derswoningen) zal in 1958 tot
stand worden gebracht.
Op Tholen zal wellicht binnen
niet al te lange tijd eveneens een
regeling tot stand komen.
Woninginrichting
Het is de herverkavelingscom
missie gebleken dat er behoefte be
staat aan voorlichting op het ge
bied van woninginrichting. Op
Tholen wordt de woning van een
der acht bedrijven in de Welhoek
als voorbeeldwoning ingericht. De
binnenhuisarchitecte, mej. Bosma
- in dienst van de Cultuur Tech
nische Dienst - geeft adviezen over
meubilering en stoffering. Deze ad
viezen zijn gratis en iedereen in
de herverkavelingsgebieden kan
hiervan profiteren.
Bezwaarschriften
In het grootste herverkavelings-
gebied (Schouwen-Duiveland, 20.500
hectaren, 7.200 rechthebbenden!),
werden in totaal 275 bezwaar
schriften Ingediend. In 237 gevallen
kon volledig overeenstemming be
reikt worden. Er moesten dus
slechts 38 bezwaarschriften een
half procent) ter behandeling aan
de rechter-commissaris worden ge
zonden.
