70.000 AMBONNEZEN
Tropen adel
zoeken een thuis
j Tropen
adelj
KANTONGERECHT - ZIERIKZEE
Bakt beter!
Braadt beter!
Bruint beter!
EEN „NEDERLANDS PROBLEEM"
Een republiek binnen het koninkrijk
(van een soc. econ. medewerker)
In het grensgebied van elke staat
woont een aantal mensen, dat tot
een ander volk behoort en dat
eigenlijk aan de andere kant van
een door de geschiedenis of poli
tieke vergadering bepaalde grens-
streep thuis hoort. In zuid-Frank
rijk worden veel Italianen, in Bel
gië en Denemarken leven en wer
ken Duitsers, in Oostenrijk wonen
Hongaren, ook afgezien van de
vluchtelingen.
Nederland kent ook zijn minder
heden. Zo vinden we rond Elten
binnen de rechtgetrokken grenzen
een aantal Duitsers, dat zich nu nog
als zoete jongens gedraagt, maar
dat ons in de toekomst last kan be
zorgen. In kampen leven vluchte
lingen, die om der wille van de vrij
heid bereid zijn elke dag onze vlag
te kussen. Het zijn geen minder he
den, maar stakkers en dan staan
we plotseling voor het bruine open
gezicht van een Ambonnees. Wat
moeten we van hem zeggen? We
behoeven over de Ambonnezen niet
lang na te denken. Hier leeft een
heel volk in ballingschap.
Twaalf en een half duizend Am
bonnezen kwamen rond 1951 naar
Nederland. Ze zwaaiden met onze
vlag en namen tijdelijk hun intreK
in woonoorden. Het is een primi
tieve behuizing, waar men door de
wanden heen met de buren kan
spreken. Ze waren echter niet veel
gewend in Ambon en ze pasten zich
snel aan. Ze hadden hun hoofd niet
gebogen voor de realiteit, die ze
niet beseften, maar ze dachten
voort in een historische lijn, die hun
drie eeuwen had vastgehouden, dat
Nederland en de „gordel van sma
ragd rond de evenaar", die tegen
woordig grotendeels Indonesië heet,
een gezamenlijke historische taak
hadden, te volbrengen onder het
huis van Oranje, dat ze trouw ge
zworen hadden tot in de dood.
Krachtens hun cultuur, gestalte
gekregen in hun adat, zijn ze trou
wer geweest aan onze vlag en ons
vorstenhuis dan menig Nederlan
der binnen onze grenzen geboren.
En dit alleen al geeft hun het recht
Nederlander te zijn, ook op hun
paspoort. Maar wij hebben de Am
bonnezen hun rechtspositie binnen
het koninkrijk afgenomen en hen
praktisch tot statenlozen gemaakt.
Daarmee kunnen ze in de wereld
niets beginnen en daarmee vernie
tigen wij hun toekomst. Wat hebben
de Staten-Generaal hierop te ant
woorden?
Waarheen?
Deze zonen van de evenaar kwa
men als militair naar de lage lan
den, waar ze kouder worden dan
een kikker, die zich tenminste nog
verbonden voelt met onze grond.
Zij, althans de ouderen onder hen,
kennen alleen trouw aan ons vor
stenhuis. Zij hebben geen vader
land meer, althans geen vaderland
dat als staat wordt erkend en dat
ze kunnen binnentreden. Ze mogen
naar Ambon terug als ze aan tien,
twintig voorwaarden van loyaliteit
jegens Soekarno voldoen. Een veer
tigtal waagde de stap in het onge
wisse en reisde onder gezag van
dit twijfelachtige kansspel naar In
donesië. Wat is er van hen gewor
den? Wat kan ons ministerie van
Buitenlandse Zaken daarover mee
delen?
De politieke wil van de Ambon
nezen is duidelijk. Ze willen onaf
hankelijk zijn op hun eigen grond.
Er is geen enkele natie die hen er-
1 kent, zelfs Nederland niet. Ze heb
ben hun eigen republiek gevormd
met een eigen ministerie zonder
machtsmiddelen, dat voortdurend
in ballingschap leeft, ook al bestaat
hun „staat" al zeven jaar.
Donkere toekomst
De maatschappelijke positie der
Ambonnezen is onduidelijk. Ze
werken temidden van ons volk en
hun kinderen leren onze taal. Die
kinderen zijn eerzuchtig, vlijtig en
hun intelligentie is behoorlijk.
Het zijn oosterse kinderen met
een oosterse cultuur binnen de
westerse gemeenschap. Ze werken
niet slecht in doorsnee en hebben
bewezen hun eigen brood te kun
nen verdienen. Hun inkomen is in
doorsnee lager dan dat van Neder
landers, omdat toch slechts een
klein deel van ons volk ze als vol
waardig accepteert. Dit is onr^hj"
vaardig, want gezien hun verleden
is hun aanpassingsvermogen ver
bluffend geweest. Zouden twaalf
duizend Nederlanders in Azië een
zo snel aanpassingsvermogen to-
Wat is de toekomst voor de Ne
derlandse Ambonnezen? Zij is don
kerder dan hun huidskleur. G®^ien
de taal- en cultuurverschillen
wachten ons sociale spanningen zo
dra de arbeidsmarkt wat ruimer
wordt. Politiek vormen zij een re
publiek binnen het koninkrijk met
een grotere verering voor onze vor
stin dan de meest verstokte royalist
onder ons. Het is een wonderlijke
mengeling van tragische lotsbe
stemming zonder uitzicht.
Zeventigduizend
Het probleem van de Ambonne
zen groeit met de dag. ^et groeit
met hun aantal, want zij breiden
zich snel uit. Geen twaalf duizend
Ambonnezen staren ons vandaag
aan uit de kampen, maar hun aan
tal is reeds gegroeid tot meer dan
zeventigduizend.
Een flinke stad van oosterlingen
roept om toekomst- en om levens
kansen en wat zal ons antwoord
zijn? Het is een vraag waar ons mi
nisterie van Maatschappelijk Werk
mee worstelt. Want ook de maat
schappelijke toekomst van een aan
tal Nederlanders vn huis-uit is er
mee gemoeid. Er heeft toch al enige
vermenging plaats gevonden van
Ambonnese mannen met Neder
landse vrouwen. Uit die huwelijken
komen kinderen en meestal niet zo
weinig. Straks lopen er duizenden
kinderen rond in onze polders, ste
den en dorpen uit Ambonnese
ouders of van half-Ambonnese
bloede.
De meesten van hen hebben Am-
bon nimmer gezien. Zij hebben ver
bitterde vaders en verslagen moe
ders. Deze jonge mensen zoeken een
plaats in de wereld en wij zullen
hun die moeten geven.
Als onder deze jongeren de haat
opwelt en op zijn minst genomen
de maatschappelijke onverschillig
heid, die de vruchtbare voedings
bodem vormt voor een a-sociale
houding en misdaad, dan zal geen
leger van maatschappelijke werkers
daar hulp kunnen bieden. Dan kun
nen wij benieuwd zijn naar het
oordeel van een officier van justi
tie bij berechting en slechts de re
gering toeroepen: geef recht aan de
Ambonnezen.
Drs. HERMES.
(Nadruk verboden).
KERKNIEUWS
Gereformeerde Boud in Ned. Hervormde Kerk
over modaliteiten-kerk
In str(jd met het reformatorisch geloof
Onder voorzitterschap van prof.
dr. J. Severijn, is in Utrecht de al
gemene vergadering van de Gere
formeerde Bond in de Ned. Herv,
(Gereformeerde) Kerk gehouden.
Prof. Severijn noemde het een
voorrecht, dat de gemeenschap van
Hervormd-Gereformeerden ook in
de verschillende sectoren van de
gereformeerde beweging wordt ge
voeld en erkend.
We zijn ons Intussen welbewust,
aldus prof. Severijn, dat wij Her
vormd-Gereformeerden elkander
nodig hebben en op elkander aan
gewezen worden door de na-oor-
logse ontwikkeling van het kerke
lijk leven binnen en buiten de Her
vormde Kerk, welke, volgens prof.
Severijn afkerig is van het tradi
tionele geloof. Deze ontwikkeling
heeft, volgens prof. Severijn, een
zg. midden-orthodoxle in de Her
vormde Kerk aan de macht zien
komen, die zich laat leiden door
denkbeelden van de „nieuwe"
theologie, die, volgens hem, op fun
damentele punten welbewust van
de leer der vaderen afwijkt.
De leidinggevende richting stelt
zich de Hervormde Kerk voor als
een modaliteiten-kerk, waarin de
verschillende richtingen geacht
worden in beginsel gelijk voor de
„waarheid" geïnteresseerd te zijn,
die zij onder verschillend aspect en
in verschillende mate van klaarheid
vermogen te zien, hoewel, aldus
prof. Severijn, geen mens de „waar
heid" kan kennen, omdat zij ver
boven het bereik van ons verstand
ligt.
Dit standpunt is, naar de mening
van prof. Severijn, zo grondig in
strijd met het reformatorisch ge
loof aangaande de Heilige Schrift
en haar goddelijk gezag, dat de
Hervormd-Gereformeerden zich dat
modaliteiten-geloof niet kunnen la
ten aanleunen en, aanspraak ma
kende op de waardering van legi
tieme leden der kerk te zijn krach
tens hun belijdenis, ook geen genoe
gen kunnen nemen met de plaats
van een modaliteit onder de moda
liteiten.
De heersende richting schijnt dat,
volgens prof. Severijn, als het er
op aankomt ook enigermate zo te
voelen, want de gereformeerden
worden, volgens hem, wel als men
sen van „die modaliteit" aangeduid,
maar in menig opzicht niet op voet
van gelijkheid bejegend. Dat is,
aldus prof. Severijn, wel heel dui
delijk gebleken uit de „officiële"
bevoorrechting van de midden-or-
thodoxie in Hervormd-Gerefor-
meerde gemeenten.
EIST NU
Ingezonden mededeling
NATUUR-MARGARINE
Zó uit de Natuur. Lichter verteerbaar. Smeuïger. Smakelijker.
Negenjarig knaapje er op uitgestuurd met paard en wagen
Metselaars duwden kar met lange ladder onvoorzichtig
Op een boerderij wil het nogal
eens voorkomen, dat de boer vrij
willig hulp krijgt aangeboden van
een of ander buurjongetje, dat er
een plezier in stelt allerlei kar
weitjes naar beste weten op te
knappen. Zo ook de 52-jarige land
bouwer B. M. E. te Haamstede, die
al enkele maanden lang trouw bij
gestaan wordt door een negenjarig
knaapje. Op de 12e februari liet E.
zijn hulpje er alleen op uittrekken
met paard en wagen, met het ge
volg dat hij een proces-verbaal op
liep. De wet schrijft n.l. een mini
mum-leeftijd van 15 jaar voor. E.
had zich voor het kantongerecht te
Zierikzee te verantwoorden ei
hoorde de officier, mr. Schenken-
berg van Mierop, een geldboete re-
quireren van f 10,subs. 2 dagen
hechtenis. De kantonrechter, mr.
Moolenburgh, maakte hiervan f 8,
of 4 dagen.
De landbouwer C. P. uit Eiker
zee had met zijn personenwagen
op de Elkerzeeseweg links gereden.
Hierbij was een botsing ontstaan
met een propagandawagen van het
Verbond voor Veilig Verkeer, be
stuurd door J. E. v. d. S., waaraan
laatstgenoemde echter de voor
naamste schuld had. Tegen C. P.
eiste de officier een geldboete van
f 20,of 4 dagen. In aanmerking
nemend dat P. niet debet was aan
de aanrijding, ondanks zijn links
rijden, maakte mr. Moolenburgh
hiervan f 10,of 5 dagen. J. E. v.
d. S. werd bij verstek (conform de
eis, veroordeeld tot een geldboete
van f 20,of 10 dagen.
Vrolijk pratend liepen vorig jaar
op een november-avond de metse
laars E. S. en J. C. P., duwend ach
ter een handkar, waarop o.m. een
meterslange ladder, door de smalle
Sint Domusstraat. Gekomen op het
kruispunt Lange en Korte St. Jan
straat, dacht geen van beiden er
aan dat 't passeren van deze on
overzichtelijke splitsing wel eens
gevaar zou kunnen opleveren. Dit
kwam in de gedaante van een plot
seling opdoemende auto, die door
de handwagen werd geramd. De
officier sprak in z'n requisitoir van
een gevaarlijke manier van rijden.
Tegen de 17-jarige verdachte J. C.
P. eiste hij f 15,of 2 weken tucht
school; P. hoorde hetzelfde geld
bedrag eisen, te vervangen door 3
dagen. Mr. Moolenburgh verzachtte
dit tot resp. f 10,-of 5 dagen en
f 10,of 2 weken tuchtschool.
De Zierikzeese opperman J. v. d.
B. was 30 januari rijdend met zijn
bromfiets over het links van de rij
baan gelegen fietspad te Nieuwer-
kerk, bij het oversteken naar de
rechterzijde van de weg in aan
raking gekomen met een personen
auto. De zaak werd aangehouden
tot de volgende zitting, wanneer
aan de hand van foto's en getuigen
verklaringen de juiste toedracht
Atoomgranaten voor
kanonnen
Het Amerikaanse ministerie van
Defensie heeft woensdag bekend
gemaakt, dat de Amerikaanse
strijdkrachten beschikken over een
atoomgranaat van 20,32 centimeter,
die zowel door kanonnen als hou
witsers kan worden afgevuurd. Het
leger beschikt over kanonnen en
houwitsers van een kaliber 20,32
centimeter, die voor het afschieten
van deze granaten kunnen worden
gebruikt.
Het korps mariniers had eerder
meegedeeld, dat het versterkte ba
taljon mariniers van de zesde vloot
was uitgerust met houwitsers van
20,32 centimeter.
wellicht uit de grondverf zal
komen.
Bromfietsrijden op de rijbaan
mag nu eenmaal niet, ook al is het
rijwielpad in slechte staat. Dat on
dervond opperman J. M. de B. uit
Serooskerke, toen hij lustig brom
fietsend over de Provinciale weg
naar Haamstede verbaliseerd werd.
De eis luidde: f 7,50 subs. 2 dagen,
waarvan mr. Moolenburgh maakte
f 7,50 of 4 dagen.
K. K., werkman te Sirjansland,
was gesnapt bij het zoeken naar
eieren, op 27 maart j.l. te Nieuwer-
kerk. Verd. ontkende heftig de be
doeling gehad te hebben eieren mee
te nemen. De officier wees er fijn
tjes op, dat ook zonder meenemen
eieren zoeken strafbaar is. „Van
zoeken naar rapen is maar een
kleine stap", aldus mr. Schenken-
berg en eiste f 10,subs. 2 dagen.
Mr. Moolenburgh verzachtte dit tot
f 7,50 of 4 dagen.
Bouwkundig opzichter G. H. L.
te Scharendijke had 14 februari,
rijdend met een personenauto over
de Zuidwal te Brouwershaven, bij
het linksafslaan de doorgang niet
vrijgelaten voor een hem passe
rende wagen bestuurd door ver
tegenwoordiger A. L. te Zierikzee,
waardoor een botsing onvermijde
lijk was. De eis luidde: f 25,of
5 dagen. Mr. Moolenburgh maakte
hiervan f 25,subs. 10 dagen hech
tenis. Verd. L. maakte hierop ken
baar in hoger beroep te zullen
gaan. Verd. A. L. was overigens
ook geverbaliseerd wegens het pas
seren op een kruispunt. A. L. hield
evenwel vol dat hij onmogelijk de
kruising kon zien, waarop de kan
tonrechter besloot deze zaak aan
te houden tot de volgende zitting.
Vandaal opereerde
in St. Pieter
Een glazen kastje, waarin zich
enkele van de schatten van de ba
siliek van Sint Pieter in Rome be
vinden, is woensdag door een be
zoeker van de Sacristie van de
Sint Pieter met een hamer kapot
geslagen. In het kastje wordt o.m.
het met juwelen ingezette kruis,
dat keizer Justinianus de tweede
van Byzantium in de 16de eeuw
aan de toenmalige paus schonk,
bewaard. De bewakers wisten de
onverlaat te overmeesteren en aan
de Italiaanse politie uit te leveren.
1)reisckor
Vier zoons van El Glawi, de
voormalige pasja van Marrakesj,
die het vorige jaar is overleden,
zijn woensdag te Marrakesj ont
voerd.
In de vakante betrekking t van
ontvanger der Nederlandse Her
vormde Gemeente te Drelschor is
voorzien door de benoeming van
de heer J. C. van der Maas te Drel
schor.
„Brouwput"
wordt gedempt
De z.g. „Brouwput" gelegen
achter de nieuwbouw aan de Mr.
Pieter Moggestraat wordt thans
gedempt. Dit komt zeer ten goede
voor de terreinen achter deze wo
ningen.
Feest op Koninginnedag
Ter gelegenheid van de verjaar
dag van H.M. de Koningin had de
Oranjevereniging alhier dinsdag
voor een aantrekkelijk program
ma gezorgd. Nadat om half twee
de kinderen van de openbare lage
re school en kleuterschool waren
getrakteerd, werden kinderspelen
gehouden op het grasveld bij de
kerk in de Ring van het dorp, op
geluisterd met muziek van Cres
cendo. Om vier uur werd een voet
balwedstrijd gespeeld tussen 2 ve
tera nenploegen uit de gemeente,
genaamd de „Oranje" en de „Rood-
wit-blauwe" ploeg. Ondanks de
harde wind was het voor het tal
rijke publiek een aantrekkelijke
wedstrijd. De oranjeploeg won met
3-2.
In de avonduren werd het pro
gramma voortgezet met muziek
van 't Harmoniegezelschap „Cres
cendo" en de volksspelen o.a. de
stoelendans. Het is zeer zeker een
geslaagde dag geworden.
|S3/-uintïfe
Burgerlijke stand en loop der
bevolking over april 1957.
Geboren: 12. Sara Jaeoba, d. van
J. M. Giljam en R. Kik.
Overleden: 7. Willemijntje Brus-
saard, 81 j., wed. van J. Quaak; 22.
Maria Catrina Kik, 79 j., wed van
L. Kik.
Ingekomen: Willem Aalbregtse
en gezin uit Gorinchem; Maria C.
Zondervan (wed. C. Bal) uit Oos-
terland.
Vertrokken: Johanna Verspoor
(echtgenote van L. Hage) naar Splj-
kenisse; Pieter Johannes Dorst en
gezin naar Oosterland.
Ingezonden stukken
Het publiek bij het
optreden van brand
Mijnheer de redacteur.
Zodra de sirene loeit in geval
van brand, begeeft zich steevast
een grote stroom mensen naar de
brandweergarage en velen blijven
liefst midden op straat staan met
fiets en al. Natuurlijk vormen deze
mensen hinderlijke obstakels voor
de brandweerlieden, die zo snel
mogelijk op hun post willen zijn.
Veel auto's trekken zich ook niets
aan van de voorrang, die de brand
weerauto geniet, kenbaar gemaakt
door de sirene. Toch komt het bij
brand juist op de eerste minuten
aan. Geef daarom de brandweer
mannen de kans er vlug bij te zijn
en direct bij het begin van de brand
in te grijpen. Zowel bij de garage,
op de roete en op het terrein van
de brand moet ieder meehelpen om
zoveel mogelijk ruimte te verschaf
fen. Op deze wijze wordt de taak
van de brandweer verlicht, terwijl
mensen, dieren en goederen er door
gespaard worden.
Comm. Zierikzeese Brandweer
C. BERREVOETS.
Kwijte zaken - „Spin X'' - „Werve" -
Vertenten en Eigen Vierschaar
Met kwijte zaken in Duiveland
blijft het merkwaardig gaan, zoals
u zult hebben opgemerkt. Een ring
valt in voedsel, voedsel wordt op
genomen door dier, dier verteert
voedsel en even later wordt ring
teruggevonden. Portemonnaie valt
in hakhout, hakhout wordt in zak
ken gestopt, zakken worden omge
keerd om te zoeken, portemonnaie
komt (later toch) uit zak hout. Dit
zijn merkwaardige dingen, vrien
den. De tijd dat op het ëiland
koeieplaggen werden gestookt is
lang voorbij. Toen was Schouwen-
Duivéland arm. In vergelijking
daarmede zijn we thans rijk. Maar
het is niet overal zo. Helaas.
Eilandman las van de hagelstenen
(als klppe-eieren) in Nepal. Daar is
het nu net zo als toen op Schou-
wen-Duiveland. Bittere armoede en
geen eten voor de mensen. Tragisch
maar waar.
In de optocht te Zierikzee „reed"
een boot mee, met een admiraal
aan boord. De boot droeg de naam
„Spin X". Wonderlijk zo'n naam.
Dat moet een oorzaak hebben.
Eilandman heeft er naar gespeurd.
Het zit zo. Vroeger voer voor de
visserij politie het schip „Sphinx
10". „Men" vond die naam maar
lastig met de „ph" en weldra was
het op de haven gebruikelijk te
spreken over de „Spin". Het is ai
een oude historie, maar in de op
tocht werd dit vergeten bootje
weer levend. Vandaar de „Spin X".
Toch in de historie wroetend zij
meegedeeld dat Kerkwerve oud
tijds zijn „Edele heren" (edele heren
zijn er nog), maar (oudtijds) be
doelde men er adelijke heren mee)
had, die woonden op een klein slot
of kasteeltje. Zo'n kasteeltje heette
„werve". Het heeft gelegen naar
de kant van Noordgouwe. Terloops
zij dan megedeeld, dat bij „Ree-
pert" te Scharendijke vroeger (en
nog wel, maar nu gaat het anders),
volgens de hlstoriebladn: „de ste
delingen van Zierikzee des zomers
dikwijls het vermaak van het zee
strand nemen". De juiste naam is
dan ook „den repart". Enkele
eeuwen terug waren „de zich repa-
rerenden" dus nog niet doorgedron
gen tot de vuurtoren.
Ook dat is thans anders. Een jaar
heeft Eilandman daar gekampeerd
in een roerende rust, die het vol
gend jaar aanmerkelijk was ge
slonken. Toen was „vertenten" no
dig. Op de nieuwe plaats kwamen
welgeteld een dikke dertig tenten.
Dus weer vertenten. Op die nieuwe
plaats werd een huis gebouwd. „Ik
vrees dat mijn verhaal eentonig
wordt", maar het werd weer ver
tenten. De grond van de laatste
plaats, waarop Eilandman zijn ne
derig tentje heeft opgebouwd, is
verkocht aan een particulier en nu
grijnst hem voor het komende sei
zoen een algehele bezetting aan,
tenzij ja, een mens kan nooit
weten hoe een kampeerkoe een
tentplekje vindt.
De aktualiteit van Ouwerkerk is
het nieuwe gemaal waardoor het
oude gemaaltje bij Viane komt te
vervallen. En hoe is de historie van
Viane Viane had een eigen vier
schaar en had het recht van een
weekmarkt, met een kapel, waarin
de wekelijkse mis betaald werd uit
de pacht van het veergeld (veer
naar Stavenisse) aldaar. Inderdaad,
er is veel veranderd. Hoe kan het
ook anders in vier eeuwen.
TERUGKEER VAN MORGHAN DE MAGIËR
■'-A*; vl-f" ~l
„Welnu, wat komt gij mij berichten?" roept de heer van
Tarente omhoog, als hij Broek op de torentrans ziet verschijnen.
„De poort van Barranca blijft gesloten voor schurken en roof
ridders!" luidt het barse antwoord. „Gij dwazen!" barst Graaf
Conrad woedend los. „Waagt ge het, mij te beledigen en te weer
staan! Dan zullen mijn magische wapens hun werk doen! Over een
uur is dit kasteel, met zijn bewoners, van de aardbodem ver
dwenen!" Hij schreeuwt een bevel, en onmiddellijk komen zijn
manschappen in actie. De vaatjes met ontploffingspoeder worden
aangerold, de stenen kogels worden in de vuurmonden gebracht.
Daar brengt een der krijgers reeds een brandende lont naar het
kruitMaar dan klinkt plotseling een zoevend geluid en met een
droge tik boort de punt van een pijl zich in een der vaten. Vol
ontzetting deinzen de mannen achteruit, want de pijl brandt. Reeds
lekken kleine vlammetjes langs de pijlschacht omlaag naar het
ontploffingskruitf Met een daverende slag vliegt het vat uiteen.'
