Spionage is bureauwerk geworden LIEFDE'S NAZOMER i wij ouders Oma's invloed ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE VKIJDAG 5 OKTOUER 1956 NO. 1803: ,DE BUREAUCRATISERING VAN HET MAATSCHAPPELIJK WERK'' Gisteren werd te Utrecht de acht ste Provinciale dag gehouden van de Stichting voor Maatschappelijk Werk In de provincie Utrecht. Proï. dr. J. Kruyt bieid een in leiding over „De bureaucratisering van het maatschappelijk werk". De mening dat bureaucratisme inhae- rent is aan bureaucratie, noemde hij zeker voorbarig. Het begrip moet z.i. voor maat schappelijk werk worden opgevat in de ruimste zin des woords. Als modern verschijnsel is de bureau cratisering ook binnen het terrein van het maatschappelijk werk op getreden, zij het niet even sterk in alle takken. Hiervan gaf spreker een aantal voorbeelden. Professionalisering en dus be roepsopleiding is naar zijn mening noodzakelijk, juist om de hulp doel treffender te maken. Hij acht om dezelfde reden specialisering nood zakelijk, maar het mag z.i. geen dogma worden. Aangezien bureau cratisering met zich meebrengt uit breiding, betere scholing, differen tiatie en specialisatie der krachten, is de efficiëncy der hulpverlening van gebureaucratiseerde apparaten, Eerste Ambonezen terug in Indonesië De „Willem Ruys" van de Ko ninklijke Rotterdamsche Lloyd, die in plaats van door het Suezkanaal, de reis om de Kaap maakte, is don derdag ,met zeven dagen achter stand op het oorspronkelijke vaar- plan in Tandjong Priok aangeko men. Met de „Willem Ruys" is de eer ste groep Ambonezen uit Nederland in hun land teruggekeerd. De uit 3D personen bestaande groep werd verwelkomd door een comité, be staande uit van Ambon en andere eilanden in de Molukken afkomsti ge Indonesiërs en vertegenwoordi gers van de door de regering inge stelde commissie voor de repatri ëring van Ambonezen. De terugge keerden verklaarden zich gelukkig te voelen dat zij weer thuis zijn. Pleidooi tot uitbreiding Britse Gemenebest Vijftien conservatieve leden van het Britse parlement willen het Britse Gemenebest uitbreiden om ook andere landen gelegenheid tot toetreding te geven. Woensdag hebben zij een boekje het licht doen zien, dat de titel „Het uitdijende Gemenebest" draagt. De schrijvers verklaren daarin dat „het Gemenebest of groter zal wor den en groeien of kleiner zal wor den en sterven". Slechts een sterk Gemenebest kan de integriteit van zijn leden beschermen en voor een machtsevenwicht zorgen. Het kan Engeland's Europese buren vereni gen en zelfs volkeren verzoenen. Volgens 'het boekje draagt het Gemenebest de mogelijkheid in zich om de macht v^n de Verenigde Sta ten of Rusland te evenaren. Algerië nog steeds gevechtsterrein ,Naar verluidt zijn bij een reeks gevechten in de bergen van zuid- Algerië tot dusver ongeveer hon derd opstandelingen en 32 Franse militairen gesneuveld. De strijd zou nog voortduren. De Fransen worden gesteund door de lucht macht. De strijd begon naar aanleiding van een overval op dinsdagavond op een Frans militair konvooi, waarbij negen militairen werden gedood en twee gewond. Vijfvoudige moord bij Djakarta Drie personen zijn gisteren bin nengedrongen in de woning van een Indonesische intendant in Ke- bajoran - de satellietstad van Dja karta - en hebben zjjn 25-jarige vrouw en vier kinderen door ont hoofding om het leven gebracht. De oudste van de kinderen - twee jongens en twee meisjes - was acht jaar en de jongste vier maanden. De moordenaars verschaften zich met geweld toegang tot de woning en brachten de vijf gezinsleden om het leven toen zij de intendant, Ar- nas, niet thuis aantroffen. De politie heeft tot dusverre geen spoor van de misdadigers kunnen vinden en tast over het motief van de daders volkomen in het duister. In Londen is donderdag offi cieel medegedeeld, dat voor de tweede maal in de huidige serie proeven, een Brits atoomwapen met succes tot ontploffing is gebracht. De explosie geschiedde te Mara- linga in zuid-Australië. Boze buurtbewoners hebben donderdag te Parijs koud water en vuilnis geworpen op een aantal rock 'n roll-enthousiastelingen, die hun danswoede na een feest in een nachtclub verder op straat uitleef den. naar zijn mening, veelal beter dan van kleinere, minder gebureaucra tiseerde instellingen. Hij betoogde voorts dat het sub sidiebeleid van de overheid de bu reaucratisering versterkt, doordat hogere eisen worden gesteld aan opleiding, outillage, administratie enzovoorts. STAD EN PROVINCIE ZIERIKZEE De arbeidsmarkt op Schouwen-Duiveland Eind september stonden bij het Gewestelijk Arbeidsbureau te Zie- rikze'e ingeschreven 36 mannelijke werkzoekenden. Hier stonden te genover 172 aanvragen van werk geverszijde, Voor vrouwen bedroe gen deze aantallen respektievelijk 6 en 31. Er was vraag en aanbod in de verschillende branches. Z. V. u. Van de zijde van de Z.V.U. ver nemen wij dat de concerten van het Rotterdams Kamer Orkest, die pro visorisch in het programma voor het thans lopende seizoen werden opgenomen, in verband met de nog niet opgeloste moeilijkheden, waar in zich het orkest bevindt, voorlo pig worden afgelast. Verloren weddenschap Sharpe, een Australiër die zich bezig heeft gehouden met het onderzoek naar de werking van klieren, heeft een weddenschap verloren met als inzet 10.000 pond sterling. Hij had nl in 1951 een verzekering afgesloten voor dit bedrag, uit te beta len in 1980 in zijn 99ste jaar. Volgens berichten uit Lon den is hij echter dezer dagen op 75-jarige leeftijd gestor ven. Zgn zoon verklaarde dat zijn vader maar eenmaal premie heeft betaald. Sharpe heeft voor de laatste wereld oorlog verschillende voetbal lers, die aan onvoldoende klierwerking leden, door middel van zijn preparaten weer zover gebracht dat zij aan wedstrijden deel konden nemen. Reeds in 1939 ver klaarde Sharpe er van over tuigd te zijn dat hij 120 jaar zou worden. SIJEZ-KANAALGEBRUIKERSORGANISATIE ZET DE ZAAK OP POTEN Londen voorlopig zetel De vertegenwoordigers van de vijftien leden-staten van de ver eniging van gebruikers van het Suezkanaal, hebben donderdag ochtend uitgemaakt, dat de uitvoe rende raad van de organisatie zeven leden zal tellen, aldus is in con ferentiekringen vernomen. Men verwacht, dat voor het lid maatschap Engeland, Frankrijk, de Verenigde Staten, Noorwegen, Per- zië, Italië en een nog nader aan te wijzen land zullen worden aange zocht. Voor deze zevende plaats zou Japan, Pakistan of Ethiopië wel licht in aanmerking komen, indien het betrokken land daarna zou toe treden tot de organisatie. (Ge noemde drie landen zijn op de con ferentie door een waarnemer ver tegenwoordigd). Over de benoeming van een ad ministrateur zou ook nog geen be sluit 2ijn genomen. Volgens conferentiekringen zijn de afgevaardigden algemeen van oordeel, dat Londen moet worden aangewezen als voorlopige zetel van de organisatie, in afwachting van een besluit over de definitieve plaats van het hoofdkwartier. „Margriet" het frisse blad van déze tijd, telt reeds jarenlang het grootste aantal lezeressen. Géén wonderieder jaar voegen de jongeren zich erbij want.Margriet" is véél gezelliger „Mam, mag ik een ijsje?" De klassieke vraag, die talloze ouders dagelijks van hun spruiten te horen krijgen. Voor de kinderlijke smaak schijnt er geen groter attractie te bestaan dan, wéér of geen wéér, zo'n ijsje. Of er altijd aan toege geven moet worden, is een tweede. Jopie's moeder vindt van niet. ,Mam, mag ik een ijsje? Daar komt ie aan, de ijscoman.'" „Nee Jopie, nu niet. Je hebt pas een grote appel van moeder gehad. De romantiek is verdwenen Wanne'er het woord „spionage" genoemd wordt, denkt een ieder vrijwel dadelijk aan mannen die bij nacht en ontij op geheimzinnige wijze rondwaren, al dan niet met aangeplakte baarden, snorren en verkleed in costuums die zij niet gerechtigd zijn te dragen. Men denkt aan schone vrouwen, die door liefde, geld en drank aan de gewenste inlichtingen hopen te ko men, kortom aan- het beeld van spionage dat ons door boeken en films zo menigmaal voor ogen ge toverd werd, dat beeld vol roman tiek, spanning en sensatie. De moderne werkelijkheid is an ders. Laat het vroeger in verschil lende gevallen zo geweest zijn, te genwoordig is vrijwel alle roman tiek uit de spionage verdwenen, daarvoor in de plaats is gekomen het zakelijk overleg, het raffine ment en de list. Spionnen zijn tegenwoordig den kers met ongelooflijke scherpzin nigheid, die over een rijke fantasie moeten beschikken. De moderne spionagedienst werkt hoofdzakelijk binnenshuis achter een schrijfbu reau. Slechts in laatste instantie wordt er hulp ingeroepen van de „buitendienst", die grotendeels be staat uit gewone burgers, waarvan men nooit zou vermoeden dat zij gegevens verzamelen voor minder bevriende landen. Juist omdat zij gewoon zijn en niet opvallend kiest men alledaagse figuren. Devoor-arbeid geschiedt echter op een kantoor. Wil men bijvoor beeld eens weten hoe een moderne onderzeeër wordt gebouwd, dan verzamelt men alle kranteberich- ten en tijdschriftartikelen, die over de nieuwste duikboten iets vertel len. Het geringste of meest onbe duidende woordje of zinnetje is soms van grote betekenis. Ook boe ken en vakbladen worden nauw keurig bestudeerd. Aan de hand van de verzamelde gegevens tracht men als bij een legpuzzle een volle dig beeld van het gevraagde te ver krijgen. Zo komt men al een eind op weg. De volgende stap is het uitvis sen van de plaats waar het voor werp der nieuwsgierigheid gefabri ceerd wordt. Dat is meestal direct bekend met behulp van het gezant schap in het vreemde land. Dat ge zantschap in de vreemde verleent alle medewerking. Het verzamelt kaarten, foto's en personeelslasten van de betrokken werkplaatsen. Is dit onvoldoende om het geheim te completeren, dan wordt er zorg vuldig nagegaan of er ook vrien den van het betrokken land onder het personeel te vinden zijn. Die vriendschap kan een gevolg zijn van politieke verwantschap maar ook ontstaan zijn door afkomst of geboorte. Wanneer Amerika iets moet weten over een chemische re actie, die in een Nederlands bedrijf wordt toegepast, dan is het niet on mogelijk, dat bij dat bedrijf een arbeider werkt, die een Ameri kaanse moeder heeft of iemand met veel Amerikaanse vrienden. Een onopvallend persoon gaat dan met zo iemand praten. Weinigen worden betaald Zo probeert men spelenderwijs achter de waarheid te komen. Pas in allerhoogste nood, wanneer alle andere toegangswegen geblokkeerd zijn, zal men iemand voor zijn dien sten. betal§n. Zo'n gekochte spion kan nl. voor iets meer geld weer door de tegenpartij worden terug gekocht. In zo'n geval zou men geen of zelfs valse inlichtingen krijgen, waardoor de nieuwsgierige mo gendheid op een dwaalspoor wordt gebx'acht. Indien er geen andere mogelijk heid bestaat om een geheim te be naderen, probeert men de beroeps spion in te schakelen door hem een baantje in het bedrijf te bezorgen. Elke inlichtingendienst beschikt over een keur van personen uit alle rang en stand, die de meest ver schillende werkzaamheden kunnen verrichten. Deze beroepsspionnen ontvangen een volledige opleiding. Zij worden dagenlang getest door psychiaters. Elk medegevoel met anderen wordt hen afgeleerd. Men zoekt mensen met fabelachtige geheugens, die in korte tijd lange rapporten uit het hoofd kunnen leren. Zij krijgen on derwijs in codes en leren het in brekersvak tot in de finesses. Spe ciale afdelingen zorgen voor valse paspoorten, die niet van echte zijn te onderscheiden, getuigschriften en andere noodzakelijke papieren. 0^, de krant In de jongste oorlog is het voor gekomen, dat Amerikanen door hun eigen troepen achter slot en gren del werden gezet, omdat men meende echte Duitse officieren te hebben gevangen. Pas na weken werden zij door hun werkgever, de geheime dienst, verlost. De kranten zijn wel een van de belangrijkste inlichtingenbronnen voor de diverse geheime diensten. Geen buitenstaander zal vermoeden wat men uit de kranten kan halen en door deduceren en combineren kan bijeenleggen tot de meest ge heime inlichtingen. Voorbeelden hiervan zijn er te over. Een Zwitser exploiteerde een kranteknipselbureau en maakte er als het ware een soort hobby van zijn knipsels over bepaalde onder werpen uit diverse kranten uit binnen- en buitenland te combine ren en bestuderen om dan hieruit zijn conclusies te trekken. Een en kel woordje uit een bepaald be richt gecombineerd met een zin uit een ander bericht bracht hem soms op het spoor van de grootste ge heime zaken. Tenslotte heeft hij een boekje uitgegeven, waarin hij zijn resultaten openbaar maakte. Dit boekje heeft de gemoederen danig in beweging gebracht. De Zwitser werd gearresteerd op ver denking van spionage, want men wilde niet geloven, dat hij op de wijze als door hem gesteld aan de gegevens was gekomen. Tenslotte kreeg hij de gelegenheid een en an der te~ bewijzen en toen sloeg de autoriteiten de schrik om het hart. Wie had dit durven denken. De Haarlemse tekenaars Hetzelfde bleek enige jaren ge leden ,toen twee Nederlanders, de gebroeders Das uit Haarlem, teke ningen publiceerden over een nieuw geheim Engels vliegtuig. De Engelsen geraakten gewoon van de kook. Hier moest spionage in het spel zijn. Maar er was niets aan de hand. Alle mogelijke kleine berichtjes over het vliegtuig ge publiceerd in kranten en vakbla den, hadden deze beide bij uitstek deskundige jongelieden de gelegen heid. gegeven, zich een duidelijk beeld te vormen van het te bou wen toestel. Zo zelfs, dat zij in staat waren er tekeningen van te vervaardigen. Is het begrijpelijk dat de gehei me diensten der diverse landen graag gebruik maken van deze bronnen, die vrijwel geen geld kos ten, geen verraad plegen en waar voor de heren achter de bureaux geen enkel risico aan verbonden is? Geen gewaagde ondernemingen, het materiaal wofdt keurig thuisbe zorgd, wat wil men meer? De ro mantiek is verdwenen. (Nadruk verboden). Dan krijg je buikpijn. Straks gaan we eten". Even een pruillip, dan een triom fantelijk, uitdagend: „Dan ga ik het lekker aan oma vragen!" Moeder wil haar terugroepen, maar het kind luistert niet meer. Vlug als een aapje is ze de trap afgewipt naar oma beneden. En even later ziet moeder haar bij het ijskarretje staan. Dus is oma toch weer zo onverstandig geweest. Ze onderdrukt haar ergernis, maar neemt zich voor, dat er nü toch iets aan gedaan moet worden, dat Jan's moeder het kind niet meer zo ver went. Zij heeft, als moeder, op het laatst niets meer over Jopie te zeg gen, wanneer het kind weet dat ze bij oma altijd haar zinnetje krijgt. Altijd wordt moeder schaakmat ge zet met dat zinnetje: „Dan ga ik het lekker aan oma vragen!" Haar gunnen? En wat doe je er tegen? Je kunt die oude vrouw toch niet de les gaan lezen, zonder gevaar haar voor het hoofd te stoten. Straks maar eens ernstig met Jan er over spreken. Zwijgend hoort vader haar klach ten aan. „Gun het moeder maar", zegt hij eindelijk. „Jopie is haar enig kleinkind". „Ja, en jij was vroeger haar enig kind. Heeft ze jou ook altijd in alles je zin gegeven?" Jan verzekert haar, dat dit heus niet het geval was. Zijn moeder heeft hem heel verstandig opge voed. Ze was lief en goed voor hem, maar zeker niet te week. „Waarom doet ze dan met haar kleinkind wél zo onverstandig?" vraagt moeder opstandig. „Ik weet het niet. Je hoort wel meer, dat grootmoeders voor haar kleinkinderen veel toegevender zijn dan ze ooit voor haar kinderen ge weest zijn. Die inwoning maakt het ook niet gemakkelijker. Als we een eigen huis hadden, kon Jopie niet elk ogenblik naar oma lopen". „Maar we hébben nu eenmaal geen eigen huis. En al moeten we oma ook dankbaar zijn dat we bij haar mogen wonen, dan betekent dat nog niet, dat ze de opvoeding die wij ons kind willen geven, mag onder-mijnen. Als jij niet met haar wilt praten, zal ik het doen", zegt moeder vastberaden. „Uw zwakke plek" En al hoorde er wat moed toe, moeder dééd wat ze zich had voor genomen. Als oma een bazige be- dil-al was geweest, zou het gemak kelijker zijn geweest, haar de waar heid te zeggen. Maar ze is juist ont wapenend lief en zacht en dat maakt het zo moeilijk. Gedwee luistert ze naar alles, wat haar schoondochter haar te verwijten heeft. Daarna kijkt ze heel schuld bewust en zegt: „Ik wist niet, dat ik er kwaad mee deed. Ze is nog maar zo klein en kan zo lief iets vragen". „Ze speculeert op u", roept Jo pie's moeder. „Ze kent uw zwakke plek, zo klein als ze is en ze speelt u tegen mij uit. Dat is verkeerd. Zo wordt ze sluw". Oma begrijpt het nu beter. „Ik zal mijn best doen", zegt ze zacht. Dat stemt moeder dadeliik milder. „Een grootmoeder kan een grote zegen zijn voor een kind", zegt ze ernstig. „Maar dan moet oma de ouders helpen met de opvoeding en niet een spaak in het wiel steken door te grote verwennerij. Toe moeder, ik ben niet boos op u. Ik begrijp u en kan u vergeven. Maar begrijp mij dan ook en werk mij niet door- lopend tegen. Het gaat om Jópie's best. En. als we nu allebei van haar houden!" Dan zegt oma niet meer: „Ik zal het proberen". Ze grijpt de hand van haar schoondochter en zegt op vaste toon: „Ik beloof het je, kind". MARCELLE. (Nadruk verboden). AMSTERDAM. H.M. de Konin gin heeft de president van de re publiek Costa Rica Don José Fi- gueres en zijn echtgenote Dona Ka ren Olsa in het koninklijk paleis te Amsterdam ontvangen. FEUILLETON Oorspronkelijke roman door HENK VAN HEESWIJK Een operatie volgde en hij reed elke avond met de bus naar het zie kenhuis. Toen ze weer wat bij haar positieven was gekomen, wilde ze op de hoogte blijven van de stand van zaken en hij bracht iedere avond trouw verslag uit. De operatie was slechts uitstel van executie geweest. De kanker bacil had reeds te ver gevreten en Elly zou geen Elly geweest zijn, als ze de doktoren, die haar behandel den niet bevolen had de waarheid te zeggen. Maar alleen de naakte waarheid. Na veel vijven en zessen had Elly begrepen, dat menselijker wijs geen mogelijkheden meer aan wezig waren. De volgende dag kwam ze thuis, want dan was het onzin om het dure ziekenhuisgeld te betalen. Thuis kon ze ook op bed liggen om haar eindje af te wach ten. Dat was spoediger gekomen dan menigeen gedacht had. En nu lag ze daar, boven in de grotë slaap kamer. Nimmer zou hij haar stem meer horen om orders uit te delen. Haar plaats aan het grote schrijf bureau zou voor altijd leeg blijven en geen klant zou in de winkel meer door haar geholpen worden. Bij dit alles bleef hij onbewogen. Geen traan had hij nog gestort. Gek was dat. Natuurlijk had hij van Elly gehouden, maar toch.... Hij had nu het gevoel bevrijd te zijn van iets, wat hij nu nog niet onder woorden kon brengen. Nu zou hij voortaan zelf moeten beslissen, na negentien jaren. Een man in de kracht van zijn leven. Nog niet eens veertig jaar en al weduwnaar. Een weduwnaar zonder verdriet. Het was al bijna duister, toen Bep de kantoordeur opendeed. „Zeg, blijf je hier vandaag? Zou je niet eens naar Herman en Geer tje gaan? Die schapen zitten maar te huilen in de serreEn de be grafenisondernemer is er.Waar had Elly de polis?" HOOFDSTUK 2 Als Elly dit te weten kwam De belangstelling bij de begrafe nis was overweldigend geweest. La ter toen Tom er nog dikwijls aan terugdacht, veronderstelde hij, dat het halve dorp was uitgelopen. De redevoeringen van de diverse be stuursleden van de verenigingen, waarvan Elly lid was geweest, gin gen langs hem heen. En als laatste spreker was hij naar vor'en geko men, om te danken voor de laatste eer, aan zijn lie.ve vrouw bewezen. Toen, terwijl hij samen met zijn kinderen bloemen op de pas ge daalde kist had gestrooid, .was er toch iets geknapt in hem en het was toen net geweest als bij de begra fenis van zijn vader. Toen had hij zich ook met stijf op elkaar gekne pen lippen ingehouden. In het sterfhuis had Bep de hon neurs waargenomen. Ook dat had hij als vanzelfsprekend geaccep teerd. Eén voor één waren de men sen gegaan, na hem nogmaals de hand gedrukt te hebben. Zou hij al die sterkte nodig hebben, die men hem toegewenst had? De dag na de begrafenis gingen de winkelgordijnen weer, omhoog en het briefje met „wegens sterf geval gesloten" van de deur. De lichten floepten aan. Alles was weer gewoon. Met dit verschil, dat Elly nu rustte op het kerkhof aan het eind van het dorp. Herman en Geertje zouden die dag nog thuis blijven van school. Ook dit had Bep zo beslist en hij had er geen be zwaar tegen. Tom ging naar het kantoor en zocht het boek, waarin de briefjes met opdrachten bewaard werden. Er was nog heel wat te verrichten en hoewel hij ook nog niet veel zin had, begreep hij best, dat er nu weer gewerkt moest worden. Een kwartiertje later fietste hij het dorp in om een radiotoestel op te halen.'De mensen, die hij passeerde namen netjes hoed of pet voor hem af: daar ging Boornberger, wiens vrouw gisteren begraven was. Ook een slag voor zo'n man. 's Middags zat hij in de werk plaats het toestel te repareren. Toen hij daarmee gereed was, pro beerde hij het en even later klon ken vrolijke muziektonen door de ruimte. Hij probeerde een andere golf en een paar andere stations. Ziezo, dat was weer piekfijn in orde. De deur ging open en het rood-verontwaardigde hoofd van zijn schoonzuster kwam er omheen kijken. „Zeg, zet die radio af! Schaam je je niet? Terwijl je vrouw nauwelijks* vier en twintig uur onder de aarde ligt?" (Wordt vervolgd). Ingezonden mededeling

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1956 | | pagina 5