Een wagenbestuurder erft een villa
LAPPEN IN HOGE NOORDEN VAN EUROPA
VORMEN EIGEN ZELFSTANDIGE GROEP
tie echte zware shag VAN NELLE
STAD EN PROVINCIE
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE donderdag 21 september 1956 no. 18027
Tradities worden trouw in ere gehouden
(Van een verslaggever)
In het hoge noorden van ons we
relddeel leeft, verdeeld over drie
landen, het merkwaardige volk der
Lappen. Hun uiterlijk wijst er op
dat ïU van Mongoolse stam zijn.
Ongeveer drieduizend Jaar geleden
kwamen zij - vla de schiereilanden
Kanin en Kola - naar Finland en
vestigden zij zich in het zuiden en
midden van dat land. Zij waren
toen geen rendierhouders, want zij
slaagden er pas In het rendier tot
„huisdier" te maken, nadat zU on"
geveer duizend jaar In Finland ge
woond hadden.
Ongeveer te zelf der tijd, dus bij
het begin onzer jaartelling, kwa
men over zee uit Estland de Fin
nen naar Finland. Zij waren sterker
dan de Lappen en dwongen dezen
gewapenderhand om zich terug te
trekken naar het noorden. Dit ge
beurde niet in snel tempo, want
nog in de zestiende eeuw woonden
er veel Lappen in midden-Finland
en tot in de zeventiende eeuw hand
haafden zij zich in de wildernissen
van Savo. De strijd tussen de Fin
nen en Lappen om de jachtgronden
en viswateren duurde dus vele
slechts in het hoge noorden Lappen
aan, en wel in de distrikten Enon-
tekiö, Inari en Utsjoki.
Onder de druk der Finnen ves
tigden zich voorts een aantal Lap
pen in gebieden, die thans tot (het
noorden van) Noorwegen en Zwe
den behoren. Tegenwoordig belij
den vrijwel alle Scandinavische
Lappen de christelijke godsdienst.
De eerste bekeringen dateren uit
de veertiende eeuw, maar pas om
streeks 1650 gingen zij en masse tot
het christendom over.
Het zielental der Lappen is niet
groot, meer dan enige duizenden
bedraagt het niet. Niettemin zijn
zij zeer trots op hun nationaliteit.
Zij houden vast aan hun oeroude
gebruiken. Gemengde huwelijken
zien zij ongaarne. Ook thans nog
weigert een Lap in de regel om een
Finse vrouw te trouwen. Zij leven
van de jacht, de visvangst en (voor
het grootste deel) van de rendier
teelt. Er zijn onder hen „rendier-
vorsten", die regeren over kudden
van 2500 stuks.
Hoewel er nog een aantal Lap
pen zijn, die als echte nomaden le
ven, zoals hun voorouders duizen
den jaren geleden, zijn de meesten
thans iets meer gesettled dan vroe
ger. "Wel houden zij vast aan hun
kleurige kledij, al ziet men onder
hen reeds hier en daar „gewone"
Europese kleren dragen. Vooral na
de laatste oorlog is er een nationale
opleving onder de Lappen te be
speuren. Hun belangstelling voor
de eigen cultuur nam toe. Zij gin
gen zich bezinnen op de economi-
Nederlandse baggermo
lens terug uit Egypte
De drie Nederlandse baggermo
lens die hun werkzaamheden in
het Suezkanaal hebben beëindigd
en te Ismaila op vergunning wach
ten om te vertrekken, zullen eind
deze week Egypte verlaten. Naar
wij vernemen zijn de moeilijkhe
den tussen de Hollandse maat
schappij voor aannemingen „Hol-
ma" en de Egyptische autoriteiten
opgelost. Aan het vertrek van de
molens staat niets meer in de weg.
Maar aangezien het sleepprógram
van de „Holma" door het opont
houd geheel in de war is zal het
nog enkele dagen duren voor
sleepboten beschikbaar zijn om de
molens uit Egypte weg te halen.
Telefoonkabel
Engeland-Amerika
De eerste transatlantische tele
foonkabel tussen Engeland en
Amerika is in gebruik genomen.
Het eerste gesprek via deze kabel
verbinding, die 42 miljoen dollar
heeft gkost, werd gevoerd tussen
de directeur van de Amerikaanse
telefoon- en telegraafmaatschappij,
Craig, de directeur van de Britse
P.T.T., Hill, en de Canadese minis
ter van Vervoer, Marler.
Over de kabel, die van Claren-
ville op New Foundland naar Oban
in Schotland loopt, een afstand van
3.600 km., kunnen 36 gesprekken
tegelijk gevoerd worden.
De kabel is in twee jaar tijds ge
legd door het Britse kabelschip
„Monarch". In de kabel zijn 51 ver
sterkers aangebracht.
Veel personeelsverloop
in de bedrijven
Er zijn fabrieken in ons land,
waar het percentage mannelijke
werknemers, dat per jaar vervan
gen moet worden, meer dan 100
procent bedraagt, het percentage
vrouwelijke werknemers zelfs meer
dan 130 procent. Voor kantoren is
de situatie wat gunstiger, doch
ook daar bestaan records van meer
dan 40 procent voor mannen en
bijna 75 procent voor vrouwen.
Deze percentages zijn bekend ge
worden door een enquête, die het
Nederlands Instituut voor Effenci-
ency (NIVE) bij het Nederlandse
bedrijfsleven heeft ingesteld.
EUROPA's NOORDELIJKSTE^
Zweden
chomttxl - KOLA
LAPLAND
sche en sociale belangen van hun
volk. De Noorse Lappen kregen vo
rig jaar zelfs een eigen krant.
De nationale opleving heeft de
zer dagen tijdens een conferentie
van Lappen uit Finland, Noorwe
gen en Zweden (in het Noorse Lap-
pencentrum Karasjok) geleid tot
de oprichting van een „Raad der
Scandinavische Lappen", die tot
taak heeft de gezamenlijke sociale,
economische en culturele proble
men te bestuderen en de belangen
van alle Scandinavische Lappen te
behartigen.
LENING
De Britse minister van Fi
nanciën, Harold MacMïllan,
die op het ogenblik een be
zoek brengt aan Spencer in
de Amerikaanse staat Indi
ana, waar zijn moeder gebo
ren is, heeft zondag geld
moeten lenen om tijdens de
dienst in de Methodisten-
kerk iets in het kerkezakje
te kunnen doen. Toen de col
lecte begon bemerkte de mi
nister, dat hij alleen maar
Engels geld bij zich had. Hij
moest wat Amerikaans geld
lenen van de Britse consul-
generaal Robert Mason, die
naast hem zat. Mason heeft
niet willen zeggen hoe groot
de lening was
Korte berichten
uit het binnenland
's-GRAVENHAGE. Een geld-
inzameling, door het Nederlands
Beneluxcomité georganiseerd ten
bate van de nabestaanden der
slachtoffers van de mijnramp In de
Belgische plaats Marcinelle, heeft
20.958,73 opgebracht. Een cheque
tot dit bedrag is dinsdag op de
Belgische ambassade in Den Haag
overhandigd.
ROTTERDAM. De beurs voor
mode en huishouding „Femina", die
dit jaar voor de negende maal
wordt gehouden en wel van 28
september tot en met 10 oktober in
het Ahoygebouw te Rotterdam,
zal 147 stands (vorig jaar 125) om
vatten, opgebouwd op een opper
vlakte van tienduizend vierkante
meter.
SCHIEDAM. Op de Hoog
straat te Schiedam is de 56-jarige
R. Hopman voor zijn winkel al
daar door een zwaar beladen
vrachtauto overreden. Een van de
achterwielen ging over zijn hoofd.
De man was op slag dood. Zijn
vrouw zag het ongeluk gebeuren.
ASSEN. Bij proefnemingen
met motorrijwielen op het circuit
van de Schietbaan Witten bij As
sen is een mijn voortijdig ontploft.
Tengevolge daarvan kwam kapi
tein W. J. Th. Vlieghert uit Wezep
om het leven. Kapitein Vlieghert
was commandant van de B-com
pagnie van het 101ste legercorps
geniebataljon te Wezep. Hij was
36 jaar oud en gehuwd.
HEERLEN. De 56-jarige wiel-
rijdster G. S. uit Merkelbeek is bij
het oversteken van de provinciale
weg te Amstenrade door een pas
serende vrachtauto gegrepen. Zij
was op slag dood.
AMSTERDAM.Bij het af
rijden van de Valkenwegpont In
Amsterdam-Noord is een 54-jarige
wielrijder, terwijl een bromfietser
hem passeerde, volgens getuigen
verklaringen plotseling naar links
uitgeweken. Hij raakte met het
voorwiel de achterzijde van de
bromfietser. De wielrijder kwam
ten val voor een aanhangwagen en
kreeg een of meer wielen over het
hoofd. De dood trad onmiddellijk
in.
Ingezonden mededeling
Einde van de rit. Begin van een
vers pakje zware VAN NELLE.
In het blauwe pakje van de Weduwe zit voor
mij nog altijd de allerbeste zware shag
Beslissing van hogerhand
Gemeente Ellemeet ziet (begeerd) poststation
aan de neus voorbij gaan
Bydrage ouders aan bezoek kleuterschool onvoldoende
De raad van Ellemeet kwam
maandagmiddag bijeen onder voor
zitterschap van wethouder J. M.
Dalebout, wnd. burgemeester.
De voorzitter deelt mede, dat het
wederopbouwplan dezer gemeente
door de minister van Wederopbouw
en Volkshuisvesting is goedgekeurd
bij besluit van 29 juni 1956.
Het verzoek tot verhoging der al
gemene uitkering uit het gemeen
tefonds voor 1956 is afgewezen.
De hoofddirecteur der Posterijen
heeft bericht, dat vernieuwde ves
tiging van een poststation in El
lemeet niet verantwoord wordt ge
acht. Wel ligt het in het voornemen
te Ellemeet een telegraaf- en tele
foonstation te vestigen. De voorzit
ter zegt deze gang van zaken zeer
te betreuren, daar verschillende
andere gemeenten van gelijke
grootte wel een poststation hebben.
Ofschoon volgens de hoofddirecteur
de stormramp van 1953 niet de di
recte oorzaak zou zijn geweest van
de opheffing van het poststation,
is deze gebeurtenis toch aangegre
pen om het poststation niet op
nieuw open te stellen, door aan de
kantoorhouder-besteller toestem
ming te geven om in Renesse te
blijven wonen.
Afwijzend wordt beschikt op een
verzoek om subsidie van de Fede
ratie van Verpleeginrichtingen
voor langdurige zieken en van het
Humanistisch Thuisfront.
Eveneens wordt afwijzend be
schikt op een verzoek van burge
meester en wethouders van Middel
burg om een bijdrage te geven
voor de leerlingen die de openbare
cursus voor kleuterleidsters bezoe
ken. Gezien het feit, dat fn Elle
meet geen kleuterschool aanwezig
is heeft deze gemeente geen. belang
bij de instandhouding van de cur
sus.
Het slopen van drie panden in
het wederopbouwplan wordt ge
gund aan de hoogste inschrijver J.
C. Berrevoets te Zierikzee voor
f 625.
Bouw passagierswachthuisje
De voorzitter brengt ter tafel het
plan tot het bouwen van een wacht
huisje voor de autobuspassagiers in
deze gemeente. De raad gaat ak
koord met het ontwerp. Met de R.
T.M. is contact opgenomen over
een te verlenen bijdrage.
Op verzoek van de heer Gast zul
len b. en w. zich nogmaals bezinften
over de juiste plaats vanjiet wacht
huisje.
Onder de ouders van kleuters is
een enquête ingesteld over de bij
drage, welke zij willen verlenen in
de kosten van vervoer naar de
kleuterschool te Scharendijke. Deze
bijdrage wordt onvoldoende geacht.
Aan de ouders zal worden bericht,
Schuilgelegenheden voor
weggebruikers op
Afsluitdijk?
De A.N.W.B. heeft de rijkswater
staat verzocht om langs het rijwiel
pad op de Afsluitdijk, op enkele
kilometers van elkaar, eenvoudige
betonnen schuilgelegenheden aan
te brengen, waarin de wielrijders,
bromfietsers en ook berijders van
motoren en scooters onder ongun
stige weersomstandigheden kun
nen schuilen. Deze weg is immers
over tientallen kilometers onbe
bouwd, waardoor iedere schuilmo-
gelijkheid voor deze weggebruikers
ontbreekt.
De A.N.W.B. acht een spoedige
uitvoering van dit verzoek van
groot belang in verband met het
naderend winterseizoen en de
daarmee gepaard gaande perioden
van slecht weer.
dat de gemeente niet meer dan een
bepaald bedrag kan voteren.
Vastgesteld worden wijzigingen
van het Algemeen Ambtenarenre
glement en van de Arbeidsovereen
komstenverordening
Afwijzend wordt beschikt op een
bezwaarschrift van D. Giljam te
gen een hem opgelegde aanslag in
de hondenbelasting.
Wegens het aflopen van de wer
kingsduur wordt de verordening op
de heffing van begraafrechten op
nieuw vastgesteld.
De leden van de Commissie van
Advies bedoeld in artikel 8 der
Woonruimtewet 1947 worden alle
herbenoemd. In de vakature H.
Leijdens wordt benoemd J. C. Lin-
ders.
De raad gaat akkoord met het
voorstel van b. en w. om het bouw
terrein van de nieuwe o.l. school
op te hogen. Tevens worden b. en
w. gemachtigd om ook het bouw
terrein voor woningen langs de
westtij de van de Deensestraat op te
hogen.
Aan de minister van Binnenland
se Zaken zal worden verzocht om
voor 1957 de algemene uitkering uit
het gemeentefonds te verhogen.
De beplantingsplannen
De raad kan zich verenigen met
de beplantingsplannen voor de
dorpskom en voor het sportveld.
Deze plannen zijn inmiddels voor
het verkrijgen van subsidie inge
zonden aan de Commissie Overleg
Landschapsherstel. Het ligt in de
bedoeling om de beplanting nog dit
jear te doen uitvoeren. De Gront-
mij. zal de uitvoering niet zelf ter
hand nemen, doch hiervoor enkele
deskundige personen aanzoeken.
De heer Korsman vraagt of het
sportveld reeds gebruikt mag wor
den. Volgens de voorzitter is zulks
toegestaan, als het niet te inten
sief is. (In verband met een vraag
van de heer de Graaf, zegt de voor
zitter te hopen dat de brandweer
spoedig weer actief zal zijn, nu een
bekwaam persoon als commandant
is aangezocht. Op een vraag van de
heer bij de Vaate deelt de voorzit
ter mede, dat - ter verkrijging van
bluswater - door de Herverkave
ling aan de z.o.- en westzijde van
de dorpskom een diepe sloot ge
graven zal worden.
Radioretributie wordt
verhoogd
De regering overweegt met het
oog op de financiële moeilijkheden
van de radio-omroep de luisterbij
drage te verhogen. Het is namelijk
gebleken, dat het in 1957 en vol
gende jaren niet meer mogelijk zal
zijn de uitgaven geheel te dekken
uit de opbrengst van de luisterbij
drage. Verhoging van deze bijdra
ge verdient naar de mening der re
gering vooralsnog de voorkeur bo
ven het doorbreken van een sys
teem, dat alle uitgaven van de om
roep uit de daartoe bestemde hef
fing worden betaald. Immers, zo
zegt minister Cals in de memorie
van toelichting op de begroting van
O. K. en W., het lijkt minder juist
om nog gedurende het huidige
overgangsbestel en vooruitlopende
op de behandeling van de aanhan
gige omroepwet een principiële wij
ziging te brengen in de financie
ring van de radio-omroep, die on
getwijfeld zou prejudiciëren op het
definitieve radiobestel. De minister
herinnert er aan, dat het tarief van
de luisterbijdrage sinds 1941 onge
wijzigd is gebleven.
Het middelbaar
onderwijs
Blijkens door het Centraal Bu
reau voor de statistiek gepubli
ceerde cijfers telde het V.H.M.O.
op 10 september 119.800 leerlingen
tegen 108.800 een jaar tevoren
(toeneming 10 pet.) tot het eerste
leerjaar werden toegelaten 27.800
leerlingen tegen 25.200 in 1955.
De groei was bij het rooms-ka-
tholiek en prot.-christelijk onder
wijs (resp. 13 en 11 pet.) sterker
dan bij het ander bijzonder en
openbaar onderwijs (resp. 6 en 8
pet.). Het aantal scholen steeg van
395 in 1955 tot 407 thans.
zierikzee
Schooljeugd zag:
„De weg van alle plussen"
Dinsdagmiddag heerste in de
Concertzaal alhier een druk geroe
zemoes vap honderden kinderstem
men, leerlingen van de openbare
lagere school en de landbouwhuis-
houdschool „Prinses Juliana", die
daar bijeengekomen waren op uit
nodiging van het Comité Kinder
postzegels voor een füm propagan-
da-middag ter stimulering van de
verkoop van de bekende zegels met
de plussen (toeslagen).
Eerder op de dag werd hetzelfde
programma vertoond voor leerlin
gen van de chr. lagere school, de
lagere technische school, de St.
Willebrordusschool, de chr. u.l.o.-
school, de openbare u.l.o.-school en
het Prof. Zeemanlyceum.
Mevr. Lugt-van Heioma, voor
zitster van het comité, heette het
onderwijzend personeel en de jeugd
hartelijk welkom. Zij richtte een
dankwoord aan het adres van de
direktie van de N.V. Concertzaal
voor het beschikbaar stellen van
de zaal. Vervolgens 6prak zij de
hoop uit dat iedereen in Zierikzee
aan het welslagen van deze actie
zal medewerken, ten bate van de
doofstomme, de blinde of anders
zins zieke of gebrekkige jeugd.
Hierna werd de film „De weg van
alle plussen" vertoond, die niet na
liet grote indruk op de jeugd te
maken met zijn suggestieve opna
men in kindertehuizen, instituten
-voor blinde of gebrekkige kinderen.
De honderden kinderen volgden
met stille aandacht het verhaal dat
met een spontaan applaus werd
beloond. Het was zoals een onder
wijsman het kernachtig uitdrukte:
„goed dat ze dat ook eens gezien
hebben".
Na een korte pauze werd nog een
tweede rolprent vertoond met als
onderwerp de hoogovens te IJmui-
den.
SIRJANSLAND
Goede resultaten met
aardappelrooimachine
Onlangs maakten wij melding
van de werkzaamheden van de eer
ste aardappelrooimachine die de
aardappelen in zakken aflevert. In
verband met de slechte weersom
standigheden konden de resultaten
toen niet ideaal genoemd worden,
doch bij het huidige fraaie weer is
de werking van de machine uitste
kend. Voor goéd functioneren zijn
6 7 man personeel nodig, voorna
melijk voor het verwijderen van
loof en aardkluiten van de zeven
en om de zakken van de machine
af te nemen. Een handicap kan ge
vormd worden door eventueel op
het land groeiend onkruid. Als dit
evenwel niet het geval is, presteert
de machine het om ongeveer 4 ge
meten aardappelen per dag te rooi
en, zoals dezer dagen bij de land
bouwer J. op 't Hof is geschied.
FEUILLETON
Elp voor de verbouwereerde Klaas
goed en wel begreep wat er ge
beurde, had ze zijn hoofd in haar
handen genomen en voelde hij haar
warme lippen op de zijne gedrukt.
Gedurende enkele minuten was
hij te verrast om zich te realiseren,
wat er eigenlijk gebeurd was. Toen
keek hij eerst rechts en links, maar
de kelner stond in de verlichte zaal
met de rug naar hem toe en de
straat lag verlaten, terwijl er bui
ten hun tweeën niemand op het ter
ras zat. Daarom nam hij haar op
zijn beurt in zijn armen en zei: „Dit
is een slot, dat mij ook aanstaat en
laten we daarom het verhaal zo
maar besluiten. Vind je ook niet?"
Ze keek hem lachend aan en ver
borg haar blonde hoofd in zijn bre
de armen.
NASCHRIFT
Als schrijver van deze historie
kan ik natuurlijk niet toestaan, dat
de hoofdpersonen in dit verhaal
zelf een slot maken. Weliswaar ga
ik met dit slot accoord, want wie
zou een aardige jongen en een nog
aardiger meisje niet hun liefdesge
luk gunnen? Maar het werkelijke
slot maak ik zelf. De lezeressen en
lezers zouden er vanzelfsprekend
geen genoegen mee nemen, als ze
niet wisten wat er met de villa in
Overveen gebeurde. Welaan, hen
moet ik in de eerste plaats tevre
den stellen, want doordat zij mijn
verhalen lezen, ben ik in staat ze
te schrijven.
Welnu, enkele weken nadat Klaas
en Loes elkaar voor het leven von
den, ontving de jongeman een
schrijven van de verzekeringsmaat
schappij, waarin zij mededeelde,
dat de villa met alle bijbehorende
roerende en onroerende goederen
door haar werd overgenomen en
dat de heer Sweers dank gebracht
werd voor zijn beheer. Maar de
maatschappij voelde zich verplicht
voor al hetgeen de heren Sweers
en zijn vriend, de heer Stalman, ge
daan hadden om deze historie tot
een goede oplossing te brengen, zo
dat ze zich niet konden ontslaan
van haar plicht om beiden te be
lonen. Derhalve werd de villa, met
bijbehorende roerende en onroeren
de goederen, alsmede een bedrag
van tienduizend gulden aan de he
ren Sweers en Stalman geschonken.
De notariële overdracht zou bin
nenkort plaats vinden. En de beide
vrienden zouden de maatschappij
ten zeerste aan zich verplichten,
wanneer ze deze beloning, die ove
rigens gering was tot het bedrag,
dat de maatschappij weer terug ge
kregen had als opbrengst van het
gestolene, zouden willen accepteren
Een gelijkluidend schrijven ont
ving ook Piet en op de avond, dat
67
deze brief in Overveen en Gronin
gen arriveerde, had er een lang te
lefoongesprek plaats tussen Piet en
zijn vriend. En ze besloten ten slot
te deze beloning te aanvaarden. Ge
lijktijdig deelde Piet hem mede, dat
hij er in geslaagd was werk voor
Klaas te vinden. Hij moest de vol
gende dag maar naar Groningen
reizen: hij kon als trambestuurder
bij de Groningse tram gaan rijden.
En zo gebeurde het. Hoewel bel
den de villa overnamen wilde Klaas
er niet In wonen. Ze stelden het
huis belangeloos ter beschikking
van een paar filantropische vereni
gingen, die het huis vrij konden
gebruiken als rusthuis voor arm
lastige zwakke moeders en kinde
ren. Zodat de eenmaal met gestolen
geld gekochte villa, uiteindelijk nog
een zegenrijke bestemming kreeg.
Een periode in het jaar was de villa
vrij voor de eigenaars en wel ge
durende twee weken in augustus.
Want elk jaar kwamen Plet en
Klaas met hun vrouwen er hun va-
cantie doorbrengen. Klaas kon het
in Groningen niet lang stellen zon
der Loes, 'zodat ze besloten om
maar te trouwen. En Piet, die al
geruime tijd verkering had, volgde
het voorbeeld, zodat elk jaar vier
gelukkige mensen er genoten van
hun verlof, terwijl het tweede jaar
een tweetal kinderen eveneens pro
fiteerden van de gezonde zeelucht
in het mooie Overveen.
EINDE.
