Ui„„ Jiiiiiiiniiiiin
GRENZEN
STAD EN PROVINCIE
Brievenbesteller had vroeger
een gevaarlijk beroep!
DIJKWATER ZOU DE VAARWEG
NAAR HOLLAND WORDEN
DE WONINGBOUW IN JUNI 1956
TOONDE VOORUITGANG
Volgens gegevens van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek zijn
in juni 1956 6.258 nieuwe wonin
gen opgeleverd. (Vorig jaar 5.602).
In het eerste halfjaar van 1956
werden dus 28.405 woningen vol
tooid, tegen 23.771 in het eerste
halfjaar van 1955.
In juni 1956 werden meer nieuwe
woningen aan de voorraad toege
voegd dan in enige andere juni
maand sedert de bevrijding. Ge
rekend tot en met juni 1956 zijn
sedert mei 1945 468.282 nieuwe wo
ningen opgeleverd.
In juni 1956 werd een aanvang
gemaakt met de bouw van 9.406
woningen, hetgeen een record is
voor alle maanden na de bevrijding.
Doordat er met meer woningen
een aanvang werd gemaakt dan er
gereed kwamen, steeg het aantal
in aanbouw zijnde woningen op
nieuw en wel tot 87.664 aan het
eind van de maand. Nog nimmer
waren zoveel woningen tegelijk in
ons land in uitvoering.
De in juni 1956 gereed gekomen
woningen (tussen haakjes het aan-
Ingezonden mededeling
CtMVSUNG.
hazetfabrieken te zevenbercem
Zoals we in de krant van giste
ren konden lezen heeft de jeugd
van Zierikzee een gouden tijd be
leefd in St. Hilaire du Harcouet.
Beide steden zijn weer dichter bij
elkaar gekomen: voor de moderne
mens vallen de landsgrenzen, meer
en meer weg. In de Westhoek ge
nieten duizenden vreemdelingen
uit vele hoeken der aarde van hun
vakantie. In Oosterland en Noord-
gouwe zijn internationale werk
kampen van studenten uit alle
delen der wereld, die hard wer
ken om de boel op Schouwen en
Duiveland te helpen beredderen.
Voor één groep op Schouwen-
Duiveland echter vallen de gren
zen niet weg, dat zijn de Ambo
nezen in het strafkamp te Burgh-
sluis. Deze mensen zijn ook in een
vreemde streek maar hebben
slechts één wens: terugkeren naar
hun geliefde geboortegrond. En
dat is nu juist onmogelijk, een
wens die niet in vervulling kan
gaan. Het is niet alleen een tries
te zaak voor de Ambonezen, maar
ook voor de politie en voor de be
volking. De Ambonezen staan in
het geheel niet vijandig tegenover
de bevolking of de mannen van
de wet. „Maar onze buiken ram
melen", zeggen ze „en onze kinde
ren moeten eten". En wat er dan
gebeurt zal een ieder wel bekend
zijn. De politie wordt gewaar
schuwd dat groepjes Ambonese
vrouwen en kinderen aardappe
len aan het stelen zijn op de lan
derijen. En hoe erg de politieman
nen het in hun hart ook vinden,
ze moeten de spullen in beslag
nemen en proces-verbaal opma
ken.
Zoals gemeld zijn in het kamp
te Burghsluis de Ambonezen al
len aanhangers van de P.N.M.S,
(volgelingen van Siwaletta). Er is
nu een avondklok ingesteld er
een scherpe bewaking afgekon
digd. Wat wel heel onsympathiek
aandeed was dat de mannen van
oordeel zijn dat de vrouwen ten
alle tijde voor eten moeten zorgen.
Zij hebben ze op roof uitgestuurd
en bleven zelf rustig in het kamp.
Ze toonden zelfs hoegenaamd geen
belangstelling toen de politie
kwam en ze lieten voornamelijk
de vrouwen en meisjes het woord
doen (wat dezen overigens wel
toevertrouwd was).
Het is een trieste zaak als men
de mannen en vrouwen, met de
dikwijls heel kleine kinderen, dik
wijls in afdankertjes gehuld (oude
ketelpakken zijn dankbaar
bruikte kledingstukken) bezig ziet
tussen de barakken in het be
waakte kamp. Ze hebben zich per
brief gericht tot de hoogste auto
riteiten in Nederland maar ont
vingen tot op heden nog geen be
richt. De situatie spitst zich steeds
meer toe. Zolang ze weigeren te
verklaren dat ze werkloos zijn
ontvangen ze geen geld en geen
eten. De politie heeft de gestolen
aardappels en erwten in beslag
genomen. Het enigste wat ze hier
op zeiden was: „zodra jullie weg
zijn gaan we weer stelen."
Voor een goed begrip van de
zaak dient echter wel overwogen
te worden dat in Burghsluis de
ergste belhamels zijn onderge
bracht, mensen die zich in andere
kampen onmogelijk gemaakt heb
ben en die overgebracht zijn naar
het strafkamp waar nu al maan
den lang de keukens leeg en on
gebruikt staan....
tal in het eerste halfjaar van 1956
voltooide woningen) bedroegen in
Zeeland 227 (970); Nederland 6.258
(28.405). In de gereed gekomen wo
ningen zijn 217 systeemwoningen
begrepen.
Hygiène-voorschriften
op bouwwerken
De vakafdeling Bouw en Water
bouw van de Orde van Neder
landse Raadgevende Ingenieurs,
heeft in haar laatste ledenvergade
ring besloten haar leden te advi
seren in hun bestekken de door de
Bond van Nederlandse Architecten
gehanteerde clausule inzake de
hygiënische voorzieningen op de
bouwwerken, op te nemen.
De clausule luidt als volgt:
„De aannemer zal op de bouw
plaats een schaftlokaal of schaft-
wagen(s), rijwielberging, privaten
urinoirs, wasgelegenheid en
drinkwatervoorziening aanbrengen,
overeenkomstig de richtlijnen in
het rapport van de commissie hy
giënische voorzieningen, gedepo
neerd ten kantore van de Bond
van Nederlandse Architecten B.N.
A. en bij de secretariaten van de
werkgeversorganisaties, die in de
Raad van Bestuur Bouwbedrijf sa
menwerken".
Betreft het een werk van te korte
duur of geringe omvang, dan kan
volgens het advies van de B.N.A.
worden volstaan met de volgende
besteksbepaling
„De aannemer zal de werkne
mers passende gelegenheid bieden
tot wassen, schaften, gebruik ma
ken van toiletten en opbergen van
kleding en rijwielen".
Bij het Elzasser dorpje West-
house is een vlucht van honderd
ooievaars hun jaarlijkse trek naar
het warme zuiden begonnen
drie weken eerder dan andere
jaren, klaarblijkelijk door het
koude weer dat op het ogenblik
in het gebied heerst.
OOSTERLAND
Politieman nam afscheid
Onze vroegere dorpsgenoot de
heer J. van 't Hoff Jac. z. sedert
1919 agent van politie te Breda
heeft dezer dagen onder grote be
langstelling wegens het bereiken
van de pensioengerechtigde leef
tijd afscheid van zijn werkkring
genomen. In zijn 37-jarige dienst
tijd heeft hij grotendeels surveil
lancediensten verricht, terwijl hij
gedurende de laatste jaren ver
bonden was aan de recherche. De
heer van 't Hoff stond zowel bij
zijn superieuren als bij zijn on
dergeschikten in hoog aanzien. Hij
zal dan ook in het Bredase politie
corps node worden gemist.
Leerlingenaantal
bleef gelijk
Doordat er een vijftiental leer
lingen werden ingeschreven voor
het eerste leerjaar aan de Chr.
School, alhier en er ook 15 de
school verlieten, is het leerlingen
aantal gelijk gebleven. De schei
dende leerlingen werden allen een
fraai bijbeltje overhandigd als
gedachtenis aan hun lagere
schooltijd.
VISSERIJBERICHTEN
Zierikzeese vissers aan de kop
De Zierikzeese mosselvissers
liggen aan de top in de wedloop
van mosselleveranties op Schou
wen en Duiveland. In dit seizoen
wordt iedere dag circa 1000 ton
mosselen afgeleverd, wat wil zeg
gen een 7 a 8000 ton per week. De
mosselen gaan via Ierseke naar
België. In totaal werd door de
Zierikzeese mosselvissers dit sei
zoen afgeleverd om en nabij de
30.000 ton mosselen.
Dragers van een roemrijk verleden.
De brievenbesteller is wel een deze toestand bestaat pas ruim
zeer vertrouwde figuur geworden tweehonderd jaar.
in de moderne maatschappij. Hij
behoort bij het vertrouwde stads
en dorpsbeeld, zoals de broodbe
zorger en de slagersjongen. Te
genwoordig behoort deze figuur
bij het leger van ambtenaren, dat
de ziel vormt van het P.T.T.-be-
drijf, waarin iedere rechtgeaarde
Nederlander vertrouwen stelt.
Al die ambtenaren zijn onder
worpen aan een reeks van instruc
ties, waarvan zij niet mogen af
wijken. Dank zij die discipline en
het gevoel van verantwoordelijk
heid, waarvan iedere postman is
doordrongen, is het postverkeer
in Nederland geworden tot wat
het nu is: een voorbeeld van be
trouwbaarheid en plichtsbetrach
ting. Ieder lid van het postbedrijf
heeft dus nu zijn instructies, maar
Uit vergeelde archieven
Stadhuistoren voor ramp behoed
Zondag 21 mei 1848 had de eer- onder directie van K. Maju
plechtige godsdienstoefening cie, dat „het wetboek der vrouw'
plaats in de Nieuwe Kerk te Zie
rikzee. De oudste predikant ds G.
C. Droogleever Fortuijn, nam bij
die gelegenheid het leraarsambt
waar. Tot tekst koos Zeerw. Ps.
28 8a. Het slot" van het bericht
waarin het feit werd vermeld,
luidt: Men moet erkennen dat even
weinig als het uiterlijke der kerk
voldoet, door deszelfs algehele
smakeloosheid en disproportie, het
inwendige evenzeer het schoon
heidsgevoel bevredigt en zeer be
vallig is samengesteld". De 5den
november werd het nieuwe orgel
in gebruik gesteld, geleverd door
Kam van der Meulen te Rot
terdam voor 14.000.
Brouwershaven zocht in de da
gen van haar zeevaart naar een
snellere verbinding met het ach
terland. Zo deelde jhr de Jonge
in de gemeenteraad van Zierikzee
in 1852 mede, dat „concessie was
aangevraagd om een spoorweg te
leggen van Brouwershaven naar
Roosendaal met „demping van het
Zijpe", terwijl door verwijding
van de haven van Zierikzee en
uitdieping van het Dijkwater de
waterweg naar Holland zou zijn
door deze stad". Van deze schone
en verstrekkende plannen is nooit
iets terecht gekomen. Tot in on
ze eeuw duurde het eer Brouwers
haven betere verbindingen met
het achterland kreeg, al was het
dan niet per trein, maar voor
haar haven had men die snelle
verbinding niet meer zo hard no
dig.
Ons mooie stadhuistorentje dat
enkele avonden in de zomermaan
den in „floodlight" staat te pralen
als een gulden pagode heeft
24 februari 1853 in groot gevaar
verkeerd, 's Nachts was tijdens
een kort onweer de bliksem in de
toren geslagen waardoor het hout
werk aan het smeulen was ge
gaan zonder dat iemand zulks be
merkte. Half zeven des ochtends
passeerde een brievenbesteller die
rook uit de toren zag komen. Hij
waarschuwde de concierge van
het stadhuis, die hulp inriep. Een
drietal wakkere gasten H. de Vos,
H. v. d. Vate en J. v. d. Hamer,
klommen naar boven en blusten
het vuur dat anders de stad van
een harer schoonste monumenten
had beroofd.
Jammer dat in de vervlogen da
gen het filmtoestel nog niet was
uitgevonden, want het zou wel
leuk geweest zijn wanneer we nu
op het witte doek de kermis en
de stad hadden zien verschijnen.
De kermis, we weten het uit over
levering, had toen veel meer te
betekenen als in de dagen onzer
jeugd. „Reizende markt" had een
betere benaming geweest al werd
ook het amusement niet vergeten.
Op de Sleepkade bij de eerste
houten brug (Kraanplein) stond in
september 1848 het „Theater de la
Renaissance et des Vaudeville"
opvoerde. Vis-a-vis M. de le jyve-
dicin J. N. Boom stond het „Ma-
gasin du Byouterie de Paris".
Als voorloper van de bioscpop
werd vertoond het Theater Cy-
clorama. 500 mijl in twee uur. in
bewondering doorgebracht, zoals
de aankondiging luidde, „in de
natuur op reis door Tirol, Stier
marken en Italië.
Dit prachtig spectakel ontrolt
zich voor het oog van den aan
schouwer op een uitgestrektheid
van 30.000 voet schilderdoek, zo
als men door het venster eener
diligence of stoombootkabinet de
voorbijgaande natuurtaferelen
aanschouwt".
Den 16 en januari 1857 werd de
stad voor de eerste maal met
„gaz" verlicht. De heer M. Cou-
vee, stadsbouwmeester, was de
eerste directeur van de gasfabriek
gebouwd door de Haagse firma L.
J. Enthoven Co vertegenwoor
digd door de heer Hagedoorn.
Smaakvolle illuminaties werden
aangebracht op enige openbare
pleinen en aan openbare gebou
wen, alsmede voor de woning van
de burgemeester, mr. B. C. Cau,
en de heer J. H. Ochtman, lid van
de raad, de man die de stoot gaf
tot de oprichting ener gasfabriek.
Op 20 februari 1860 vond een
dijkval plaats aan de tweede in
laag by Flaauwers. De berichtge
ver uit die dagen maakt er uit
voerig melding van, evenals van
het feit „dat dit het eerste lek in
een dijk is dat dicht gemaakt werd
zonder drank, maar me koffie."
De helft van de mensen die aan
de dijk werkten verdienden 80 a
90 cent per dag!
Tegenwoordig is de postbode een
geziene figuur aan onze deuren,
ook al brengt hij zowel blijde als
droeve berichten. Alleen, zijn ver
schijning is een gewoonte gewor
den, men schenkt niet meer zo
veel aandacht aan hem als vroe
ger. Gaat men terug in de ge
schiedenis van de brievenbestel
ler, dan is deze romantisch en
veelbewogen.
Koerier der edelen
In ons land waren de brieven
bestellers aanvankelijk alleen
maar in dienst van graven en
edellieden, die hun boodschappers
te paard naar de geadresseerde
zonden. De vijanden van deze rid
ders hadden er belang bij de
boodschappen van de tegenpartij
te onderscheppen en dus bestond
er geregeld gevaar voor koeriers
om te worden overvallen. Meestal
werd zo'n boodschapper eenvou
dig gedood, soms na hevige mar
telingen om te zien of hij nog
meer wist.
Ook in die dagen had de bestel
ler dus al een vertrouwenspositie
en deze heeft hij door de loop der
tijden behouden. Na de edelen
waren het de kooplieden, die bood
schappers in dienst namen. Ook
deze gingen te paard. Zij brachten
slechts enkele brieven tegelijk
over, dikwijls samen met flinke
geldbedragen.
Het aantal overvallen op deze
mensen is zeer groot geweest, want
de wegen waren toen nog heel
wat onveiliger dan nu bij gebrek
aan een goed georganiseerd poli-
tie-apparaat. Bestellers, die in
dienst waren van handelshuizen
ontvingen bij aankomst een fooi;
de voor eigen rekening werkende
bezorgers vroegen aan de geadres
seerde betaling. Deze toestand
heeft eeuwen bestaan. Ook nadat
de postdienst beter was georgani
seerd, heeft de besteller zich nog
jaren moeten belasten met het
innen van frankeerkosten. In 1870
immers werd het plakken van
postzegels pas verplicht gesteld.
Nu int de besteller alleen nog de
strafport
Thans vertrouwde figuur
De tijd, dat de postbode alleen
zo nu en dan eens voorbijkwam,
behoort ook tot het verleden. Dat
was in de dagen, dat hij werd uit
genodigd om koffie, thee of een
borreltje te drinken. Deze mensen
werden gevierd om het bericht
dat zij brachten. Meestal wisten
ze zelf precies wat er in de be
zorgde brief stond en fungeerden
ze als nieuwsbron voor de gehele
omgeving, waar ze werkten. Door
een tijd van avonturen en roman
tiek heen heeft de besteller zich
moeten worstelen naar zijn mo
derne positie van algemeen ver
trouwde figuur.
De brievenbestellers zijn ver
trouwelingen van de gehele maat
schappij, die onopvallend en in
alle stilte hun zo belangrijk werk
doen.
In de strijd op het eiland Cyprus heeft zich weer een betreurenswaar
dig incident voorgedaan. De foto toont de Grieks-Cyprische Drosoulla
Demetriades, het 22-jarige meisje uit Nikosia, dat daar tioee toeken
geleden haar verloofde, de Maltezer politieman Edward Bonict, door
opstandelingen, tegen het Engelse bewind zag neerschieten, toen zij
met hem zou gaan lunchen. De opname werd gemaakt toen het meisje
in Londen een verklaring aflegde voor de pers. Een paar uur nadat
Drosoulla in Londen, waarheen zij namens de Engelse regering om
veiligheidsredenen mei haar ouders en^ jongste zuster was heenge
bracht, haar verklaring aflegde, waarin zij de leider van de Eoka, ex-
kolonel Grivas, een laffe moordenaar noemde, werd deze uitgezonden
door de radio op Cyprus.
Ingezonden mededeling
chocolade in z'n fijnste vorm
Bijzondere sportgebeurtenis te Zierikzee
Zierikzee ontvangt zondag de Ie klasser Alliance
in de vierde ronde om de K.N.V.B.-beker
De voetballiefhebbers van
Schouwen-Duiveland zullen zon
dagmiddag a.s. in het sportpark
„Bannink" te Zierikzee hun hart
kunnen ophalen, want dan ont
vangt Zierikzee I voor de 4e
ronde van de wedstrijden om de
K.N.V.B.-beker de eerste klas
ser „Alliance" uit Roosendaal,
die in het afgelopen seizoen in de
kopgroep eindigde. Zierikzee moet
het in deze wedstrijd zonder
rechtsbuiten Kouijzer doen, voor
wie echter F. van der Westen
meespeelt, wat, gelet op diens
vroegere prestaties, zeker wel
geen verzwakking zal betekenen.
Het elftal is nu als volgt samen
gesteld: J. van Geesbergen d., C.
Krello en C. M. van Aken (aanv)
a., B. de Zeeuw, C. Verwest en C.
van der Maas m., F. van der "Wes
ten, S. de Vlieger, J. Stoel, C.
Simmers en D. den Boer v. Re
serve: C. Douw.
Hoewel Zierikzee in deze ont
moeting kansloos moet worden
geacht, zullen de spelers toch
wel alles op alles zetten om een
zo eervol mogelijk resultaat te
bereiken. Er mag in elk geval
een mooie wedstrijd worden ver
wacht en de belangstelling voor
deze bijzondere sportgebeurtenis,
die enig in de geschiedenis van
het voetbal op ons eiland mag
worden genoemd, zal ongetwijfeld
groot zijn.
SPORT
VOETBAL
Halsteren I-Zierikzee II
Zondag a.s. trekt het tweede
elftal van Zierikzee naar Halste
ren voor een nederlaagwedstrijd
tegen de club van die naam. Aan
vankelijk zou Zierikzee I aan dit
tournooi deelnemen, maar door
de bekerwedstrijd tegen Alliance
is dit niet mogelijk. Zierikzee moet
het in deze wedstrijd zonder Ver
ton doen en komt uit met: W. Kou
ijzer d.; J. Scholten en J. Raap a.;
A. Berrevoets, C. P. v. d Werve
(anav.) en A. v d. Westen m.; T.
Simmers, J. v. Hese, M. Krijger, C.
Koster en E. van de Sande v. On
getwijfeld wacht de Zierikzee-
ploeg een zware wedstrijd tegen
deze vrij sterke 4e klasser, maar
als alle spelers zich ten volle ge
ven, behoeft het verschil niet zo
groot te zijn.
Halsteren II-Zierikzee III
Het derde elftal van Zierikzee
reist zondag met het 2e elftal
mee naar Halsteren om daar een
vriendschappelijke wedstrijd te
spelen tegen de Halsteren-reser-
ves. Het komt voor deze ontmoe
ting uit met: J. Stoutjesdijk d„
G. Dokter en A. Peute a„ J. de
Bilde (aanv.), J. van der Schee en
J. Maijs mL. Hilleman, Th. Kra
mer, C. van der Wekken, A. Krijn-
se Locker en A. Schouls v. Re
serve: G. den Dekker. Hier mag
een aardige wedstrijd worden ver
wacht, die als een goede oefening
voor de komende competitie kan
worden beschouwd en waarin
Zierikzee niet geheel kansloos is.
DE BROEDERSCHAP VAN DE BRONZEN DRAAK
112. Als prins Angelo d<?or twee lansknechten de troonzaal
wordt binnengeleid, ligt er een verbitterde trek om zijn mond en
zijn gelaat is doodsbleek. Onrustig glijdt zijn blik langs het be
droefde gezicht van de oude vorst en de toornige ogen van zijn
tweelingbroeder Balthazar, om te blijven rusten op de konings
kroon, die naast de troon op'.een kussen ligt. De kroon die hij zo
fel begeerde, en waarvoor hij alles op het spel zette.en ver-
Ioor.Zoeken uw ogen nog de kroon van Napels?'" De stem
vn Lorenzo beeft van emotie. „Weet dan dat deze koningshoed
&!S, door ™rst1n ^dragen 's. die hun leven in dienst van de
7HI nipf rii h- stelden* GÜ. die alleen naar macht verlangde,
Stil gr,haaiS te dra«en!" De oude monarch is uit. zijn
zoon elf MMboren z"n blikken in die van zijn
ÏÏmM J ,hl.'i'f mv lage bedriegerijen te schand
van de Broederschap''d™ Bron^Draakf me? ultaïïdS^'
