Deltaplan moet vooral rekreatiemogelijk
heden scheppen voor randstad Holland
DELTAPLAN
Het minimum om
net rond te komen
Ere-doctoraat voor
jhr. Van Starkenborgh
Grabbeltonactie voor
reumabestrijding
Zandzakkendam wordt opgeruimd
en wallen worden beplant
DUIDELIJKER WERD HET NOG NIET GEZEGD
Door snelle bevolkingstoename
dreigt ginds onbewoonbaarheid
De adjunct-directeur van de Pro
vinciale Planologische Dienst
Zuid-Holland, ir. G. C. Lange, heeft
tijdens een door het Prov. Bestuur
van Zeeland in de Statenzaal be
legde bijeenkomst - welke onder
leiding stond van de Commissaris
der Koningin, Jhr. mr. A. F. C.
Casembroot en waartoe, behalve de
leden der Provinciale Staten, een
aantal hoofdambtenaren en de di
recteuren der diverse provinciale
diensten waren uitgenodigd - een
uiteenzetting gegeven naar aanlei
ding van het door de Planologische
Dienst voor Zuid-Holland uitge
brachte rapport „Randstad en Del
ta".
Ir. Lange koos zijn uitgangspunt
in de noodsituatie in de randstad,
en
REKREATIE
Het is begrijpelijk dat allerlei fa
cetten van het Deltaplan worden
en nog zullen worden belicht, op
verschillende bijeenkomsten en tus
sen de meest uiteenlopende ge
sprekpartners. Zo'n oriënterende
bijeenkomst heeft ook weer plaats
gevonden te Middelburg, waar de
adjunct-directeur van de Provin
ciale Planologische Dienst in Zuid-
Holland, ir. G. C. Lange een uiteen
zetting heeft gegeven naar aanlei
ding van het verschenen rapport
„Randstad en Delta". Blijkens het
verslag van deze bijeenkomst heeft
ir. Lange als uitgangspunt van zijn
beschouwing genomen de noodsi
tuatie in de randstad Holland. Daar
schreeuwt een miljoenenbevolking
om rekreatiemogelijkheden en nog
niet eerder tevoren hebben wij van
officiële zijde duidelijker horen
verklaren, dat juist aan de rekre-
atieve expansienoodzaak het Delta
plan één zijner krachtigste motie
ven ontleent. Het zou niet eerlijk
zijn in dit verband niet ook de vei
ligheid als hoofdmotief te noemen,
maar het valt toch wel op, dat de
planologen van zorg ontslagen,
juist op het punt van de rekreatie
hun „Eureka" laten horen.
We denken de gevolgen van deze
massa-rekreatie ons maar dadelijk
realistisch in en kunnen het dan
niet anders zien, dan dat in de toe
komst honderdduizenden in het zo
merseizoen over deze streek zullen
worden uitgestrooid. Op het vorig
jaar gehouden V.V.V.-congres te
Burgh is nog wel de suggestie ge
daan de trits vakantiegangers op
te vangen langs de boorden van de
binnenmeren, maar het staat voor
ons als een paal boven water, dat
de duizenden bv. ook de duinstreek
zullen overstromen. Het is ons nog
altijd niet duidelijk op welke wijze
de grote sociologische spanningen
zullen moeten worden opgelost, die
het Deltaplan zonder twijfel met
zich mee zal brengen. Wij geloven
nu eenmaal - en zulks slechts op
grond van de inderdaad moeilijke
omstandigheden zoals zij rond de
randstad liggen en verder op het
geen over hét Deltaplan ten beste
wordt gegeven - dat het karakte
ristieke van deze provincie en het
toch nog altijd specifieke stempel
dat de bevolking draagt, eenvou
digweg onder de stoomwals van de
nivellering zullen worden uitge
wist.
Zijn er voordelen te behalen op
het punt van de veiligheid, liggen
er kansen voor grondaanwinst en,
krijgt de landbouw in het algemeen
grotere mogelijkheden, dan mogen
deze faktoren bij de beschouwing
van het Deltaplan niet ontbreken.
Met evenveel recht echter kan en
moet zelfs gewezen worden op de
gevaren, die juist het „uit zijn iso
lement verloste" gebied bedreigen.
Zeeland zal Zeeland niet meer zijn
en het is onaannemelijk dat de be
volking van deze gebieden zonder
schade de diepingrijpende struk-
tuurwijzigingen zal kunnen onder
gaan. Juist gelet op de op zichzelf
respekt afdwingende omvang van
het projekt, dient men meer nog
dan elders op zijn hoede te zijn.
Vooral de mens in het Deltagebied
zal in het centrum der belangstel
ling dienen te komen. De schoksge
wijze ontwikkeling die deze pro
vincie gaat doormaken, moet tot
bezinning manen, want als eenmaal
het fluitconcert losbreekt op het
ogenblik,dat de sluitgaten in de
dammen dichtgaan, is het al te laat
juist vooral ook omdat de rekre^
atie zo dikwijls en zo duidelijk
wordt ge-accentueerd. Het is onze
hartgrondige wens dat dit aspekt
van het Deltaplan - maar dan
Zeeuws gezien - nog eens op een
grote - alle groeperingen omvatten
de - provinciale bijeenkomst uit-
puttend zal worden besproken. Van
een dergelijke bijeenkomst zou een
waarschuwing kunnen uitgaan,
want er staat nog meer op het spel
dan mossels en oesters alleen.
waar door de snelle toeneming der
bevolking en de voortgaande in
dustrialisatie onbewoonbaarheid
dreigt.
Zuid-Holland zal in 1980 een
miljoen inwoners meer tellen dan
op dit moment en deze ontwikke
ling brengt bijzonder grote proble
men mee. Het volbouwen der over
gebleven ruimten tussen Rotterdam
en Delft en tussen Delft en Den
Haag biedt geen oplossing. Er zou
hier een stad ontstaan die het ka
rakter van steden als Londen en
Parijs zou krijgen. Vandaar, dat ge
dacht is aan expansie naar het
zuidwesten, waarop ir. Lange na
der inging.
In het bijzonder werd stilgestaan
bij de noodzaak van rekreatie voor
de miljoenenbevolking. Berekend
is, dat in 1980 zo'n 750.000 mensen
tegelijk met vakantie zullen gaan.
De stadsparken zijn voor dit doel
ongeschikt. Fietspaden door het
polderland zijn volkomen onvol
doende en ook met rekreatiegebie-
den langs Brielse Maas, Oude Maas
en Spui komt men er niet. De op
lossing moet dus in het zuiden ge
zocht worden. In de Grevelingen
kan door peilverlaging een aantal
schitterende zandeilanden ontstaan
die uitstekend zijn in te richten
voor deze massarekreatie. Als een
maal het Deltaplan is uitgevoerd,
zijn de verbindingen over de dam
men naar Schouwen, Noord-Beve
land en Walcheren zeer eenvoudig.
Zeeland kan op deze wijze, aldus
ir. Lange, niet slechts van groot
belang worden voor de rekreatie
der bevolking van de randstad
Holland, maar ook voor de Belgen
en Duitsers (Ruhrgebied)), omdat
de afstanden naar de voormalige
Delta relatief zeer kort zullen zijn.
Ir. M. de Vink, directeur van de
Prov. Planologische Dienst voor
Zeeland, was van mening, dat het
gewenst en noodzakelijk is de aan
de gang zijnde ontwikkeling der
randstad zodanig om te buigen, dat
zeker een deel der bevolkingsaan
was wordt opgenomen in de nog
niet; zo dicht bevolkte gebieden,
w.o. Zeeland. Vanaf dit moment
moet de landsregering deze „uit-
smering" der bevolking ernstig be
vorderen en daartoe de nodige fa
ciliteiten verlenen.
Ir. Lange antwoordde: „Als u die
miljoenen kunt opvangen, ga dan
uw gang. Dan zullen wij heel wat
minder zorgen hebben". Hij was
echter van mening, dat spreiding
van industrie (naar Zeeland dus)
weinig mogelijkheden biedt. Dit zal
vooral aan de aard der industrieën
liggen.
In 1990 zoet water
uit zout water
De Amerikaanse minister
van Binnenlandse Zaken
Seaton is van mening dat
men in de Verenigde Staten
in 1990 zover zal zijn dat een
netwerk van leidingen, kris
kras door het land, zoet wa
ter, dat uit de zee gewonnen
is, zal aanvoeren. In een voor
de televisie gehouden inter
view zeide Seaton dat aan
zijn departement koortsach
tig gewerkt wordt aan de
uitwerking van dit „uitzon
derlijk belangrijke program
ma", het winnen van drink
water uit zee- of brakwater,
dat momenteel zelfs nog on
geschikt is voor gebruik in
de industrie. De laai»te twee
jaar werd door het Congres
een bedrag van een miljoen
dollar uitgetrokken voor
proefnemingen op dit gebied,
welke het nu mogelijk heb
ben gemaakt dat binnenkort
twee kleine modellen voor
het omzetten van zout in
zoet water in bedrijf zullen
worden gesteld, die elk vol
gens een ander principe
werken.
Dé huidige kinderverlammings-epidemie
Voorkomen van oververmoeidheid en grootst
mogelijke reinheid nodig
Over ontwikkeling geen voorspellingen te doen
De geneeskundige hoofdinspec
teur van de Volksgezondheid dr. C.
Banning schrijft: teneinde zich een
beeld te vormen van de omvang op
dit ogenblik van de kinderverlam
mingsepidemie, werden enige ge
tallen verstrekt over het voorko
men van de ziekte in dit jaar, in
1955 en de jaren 1952 en 1943, waar
in zich een epidemie van kinder
verlamming voordeed.
Uit deze gegevens blijkt, dat wij
inderdaad dit jaar weer met een
epidemische verheffing der ziekte
te maken hebben, doch dat het
aantal gevallen nog geringer is dan
in de jaren 1943 en 1952. Evenwel
is de uitbreiding der epidemie in
omvang noch in ernst te voorspel
len, en blijft het raadzaam al dat
gene na te laten, dat als mede-ver
oorzakende factor kan worden be
schouwd.
Operaties, welke kunnen worden
uitgesteld, zal men bij voorkeur nu
bij de kidneren niet doen. Ook de
inentingen bij kinderen stelle men
uit tot na de epidemie. Door over
vermoeidheid kan waarschijnlijk
ook het uitbreken van de ziekte
bevorderd worden en het is daar-
KERKNIEUWS
Ger. Kerken in Indonesië sluiten
zich aan bij Wereldraad
Naar vernomen wordt heeft de
te Bandung gehouden synode van
de Nederlands-sprekende Gerefor
meerde kerken in Indonesië het be
sluit genomen over te gaan tot
aansluiting bij de Wereldraad van
Kerken. Zoals bekend willen de
Ger. kerken hier te lande tot op
heden van deze aansluiting nog
niets weten. Reeds in 1950 sprak de
synode van Semarang uit, dat zij
voor deze aansluiting voelde, maar
dat ze eerst het advies wilde af
wachten van de Ger. Oecumenische
Synode van Edinburgh in 1953. De
synode van Djakarta in 1955 - niet
overtuigd door de argumenten van
de synode van Edinburgh tegen
aansluiting bij de Wereldraad be
sloot aan de beslissing van 1955
gevolg te geven met dien verstande
dat zij de daad van aansluiting zou
opschorten teneinde eerst reken
schap te kunnen geven van haar
gevolgen aan de leden van de Ger.
kerken in Indonesië en aan zuster
kerken. Een enigszins uitvoerige
verantwoording is thans opgesteld
door prof. dr. H. Bërgema, ds. L.
W. Korvinus en ds. J. J. Oranje,
en door de synode aanvaard.
om gewenst, vooral kinderen niet
aan abnormale inspanningen bloot
te stellen. Dit wil uiteraard niet
zeggen, dat men de kinderen de
normale sportbeoefening hoeft te
verbieden. Een regelmatige leef
wijze en vooral tijdig naar bed gaan
is, zoals steeds de beste raad voor
het kind.
Bij voorkeur reize men niet zon
der noodzaak met jongere kinde
ren naar plaatsen, waar zich een
opeenhoping van ziektegevallen
voordoet. Ook is het gewenst mas
sale kinderbijeenkomsten in deze
streken te vermijden.
Aangezien het virus vooral langs
de darm wordt uitgescheiden, is
het noodzakelijk, dat men de uiter
ste hygiëne met de toiletten en het
gebruik daarvan betracht. Het
wassen van de handen met ruim
water en zeep na het gebruik van
de toiletten en voor de maaltijd is
noodzakelijk. Het zwemmen buiten
de zwembaden, is behoudens in het
water in zee, af te raden.
ONDERWIJS
Openbare ULO-school Zierikzee
Voor het m.u.l.o.-diploma A
slaagden 17 juli te Goes: La. Ja. Ca.
van den Hoek te Noordwelle, C. J.
Th. Simmers te Zierikzee; W. K.
Stoutjesdijk te Zierikzee.
Het Nederlands Instituut voor de
Publieke Opinie gaat al jaren na
wat het publiek zelf denkt over de
kosten van levensonderhoud. Aan
een met zorg uitgekozen steek
proef uit de volwassen Nederland
se bevolking wordt de vraag ge
steld:
„Welk inkomen, dus hoeveel loon
of salaris per week heeft volgens
u een gezin van man, vrouw en
twee opgroeiende kinderen nodig
om net aan rond te komen?"
In 1946, vlak na de oorlog, was
dat f 50 per week volgens het pu
bliek. In 1954 werd de zestig gulden
Overschreden. Het bedrag kwam
toen op f 62 per week.
Vorig jaar, in 1955 dus, was het
nog net geen f 70, maar dit jaar is
nu ook de zeventig gulden grens
gepasseerd.
De afgelopen drie maanden, april,
mei en juni van dit jaar, geven
zelfs nog een stijging te zien. De
bedragen nodig om net rond te ko
men zijn:
in april 1956 f 70,50 per week;
in mei 1956 f 71 per week;
in juni 1956 f 72,50 per week.
De rector-magnificus van de
Rijksuniversiteit te Groningen,
prof. dr. T. A. Rompelman, heeft
bekend gemaakt, dat op de laatste
vergadering voor de grote vakan
tie door de senaat van de Rijksuni
versiteit van Groningen is beslo
ten, het ere-doctoraat in de lette
ren en wijsbegeerte aan de Rijks
universiteit te Groningen te verle
nen aan Jhr. mr. A. W. L. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer. Pro
motor zal zijn prof. Jhr. dr. P. J.
van Winter.
De promotie zal pas begin vol
gend jaar geschieden, aangezien de
heer van Starkenborgh eind augus
tus voor enkele maanden naar de
Verenigde Staten ygrtrekt.
Veel longkanker ii
de Sowjet-Unie
Een vooraanstaande Russische
chirurg, die thans in Engeland ver
toeft heeft aan een Brits parle
mentslid verteld, dat longkanker
ook in de Sowjet-Unie steeds veel-
vuldiger voorkomt.
Hij weef dit niet aan roken, maar
aan het toenemende gebruik van
teer bij bestrating en aan uitlaat
gassen van verbrandingsmotoren.
Dit heeft Walter Elliot, een con
servatieve ex-minister van gezond
heid dinsdag in het Lagerhuis ver
klaard in een discussie over de ge
zondheidstoestand in Schotland.
Hij zei, dat de chirurg, wiens naam
hij niet noemde, voorzitter van de
Sowjet-medische academie is, en
deel uitmaakt van de Russische
parlementaire afvaardiging, die
thans een bezoek aan Engeland
brengt.
Onder het motto „Een ton uit de
ton" voor het Nationaal Reuma
fonds zal in de week van 23 tot 28
juli in het westen van ons land een
grabbeltonactie worden gehouden.
In tal van hotels langs de Noord
zeekust, in vele ziekenhuizen, o.a.
te Leiden, Haarlem en Den Haag,
op het strand en in de dierentuinen
en voorts ook in winkels en op be
paalde punten buiten in steden en
dorpen zal men al naar gelang een
daarvoor vastgesteld bedrag kun
nen grabbelen. Een groot aantal
prijzen, o.a. tien helikoptervluch-
ten boven ons land voor twee per
sonen is voor dit doel beschikbaar
gesteld. De actie wordt geleid door
mevrouw E. N. C. Gorter-Muller,
die in de afgelopen weken met een
staf van medewerksters ongeveer
30.000 pakketjes heeft ingepakt en
verzonden. In het kader van deze
actie zal ook in enkele gemeenten
een collecte worden gehouden, ter
wijl op postkantoren briefkaarten
met toeslag gekocht kunnen wor
den.
Bekendmaking
De burgemeester der gemeente
Zierikzee maakt bekend, dat op 23
juli 1956, aanvangende te 20 uur,
ten stadhuize van Zierikzee een
openbare vergadering van de raad
dier gemeente zal worden gehou
den.
Zierikzee, 17 juli 1956.
De burgemeester voornoemd,
F. Th. DIJCKMEESTER
Ringen van Poolgauzen
Een expeditie van een Deense en
twee Engelse studenten, twee En
gelse schooljongens en een Engel
se leraar zal naar Groenland
gaan om daar te trachten Poolgan-
zen te ringen. Menhoopt op die wij
ze meer over de broed- en trekge-
woonten van deze vogels te weten
te komen.
De lijken van drie postbe
ambten, die donderdag jl. bij Lag-
houat (400 km. ten zuiden van Al
giers) door rebellen zijn ontvoerd,
zijn gevonden. De lijken van de
beide Europeanen en de Moham
medaan waren zwaar verminkt.
De vrouw van een der Europeanen
en een soldaat, die er bij waren
toen zij tussen de heuvels werden
aangehouden, hadden de ontvoer
ders indertijd laten gaan.
- In de Murroy-vallei in Aus
tralië zijn bij opgravingen vier dui
zend jaar oude overblijfselen ge
vonden van een inboorlingenbe
schaving. Een expeditie van de
Melbournse universiteit ontdekte
gereedschappen en wapens bij het
opgraven van een rotsgraf bij Nan-
num. De wapens waren van hout
en been gemaakt, de gereedschap
pen van kwarts. Ook werden etens
resten gevonden, die een aankno
pingspunt bieden voor de voedings
wijze van de inboorlingen, die in
deze periode leefden.
De commandant van de
Amerikaanse zevende vloot, vice-
admiraal Stuart Ingersoll, heeft
meegedeeld dat Formosa op grond
van het verdrag tot wederzijdse
beveiliging een aantal oorlogssche
pen van Amerika krijgt.
Stadsmaagd krijgt schoonheidsbehandeling
Plannen voor tweede restauratiefase
van stadhuis
„Het ligt in het voornemen van
het college nog dit najaar het aan
zien van de stad te verbeteren
door de herbeplanting van de
wandelingen ter hand te doen
nemen. Hiervoor zal het in de eer
ste plaats nodig zjjn, dat de nood-
dam, die Zierikzee de eerste tijd
de ramp zulke belangrijke
diensten heeft bewezen, ver
dwijnt", aldus berichten b. en w.
de raad, blijkens de toelichting op
de stukken voor de raadsvergade
ring, die zal worden gehouden op
maandag 23 juli a.s.
Medegedeeld wordt verder dat
de kosten voor het leggen van de
nooddijk (circa 350.000), het rijk
vrijwel geheel te zijnen laste heeft
genomen. De nooddijk is nog in
stand gehouden, tot nu toe, maar
gelet op het tempo waarin de ver
sterkingen der eerste waterkerin
gen van het eiland konden plaats
vinden deze worden voor de ko
mende winter nog belangrijk ver
sterkt, terwijl bovendien de sluis
bouw aanstaande is meent het
college dat aan de troosteloze aan
blik van de stad vanaf de gracht
zijde een spoedig einde moet ko
men. Aan de Nederlandsche Heide
Maatschappij is opgedragen een
plan tot het slechten van de nood-
dam uit te werken. Het laat zich
aanzien dat de aan het werk ver
bonden kosten vrijwel geheel voor
rijksrekening worden genomen in
het kader van de rampschadever
goeding aan overheidsinstellingen.
Het plan voorziet in het herstel
van de Touwbaan als rijweg, die
wordt doorgetrokken tot de Drie
koningenlaan. Blijkens de mening
van de Commissie voor Publieke
Werken verdient het geen aanbeve
ling over te gaan tot demping van
de Touwbaansloot. Voorgsteld
wordt derhalve deze sloot te hand
haven.
Dc beplanting
In de komende raadsvergadering
zal worden aangeboden het plan
tot het aanbrengen van de beplan
ting op de wallen rondom Zierik
zee, het plan tot het aanbrengen
van een beplanting en het aanleg
gen van gazons en speelgelegen-
heden in het bouwplan Buyse en
tenslotte het plan tot het aanleg
gen van een plantsoen bij het Ro-
de-Kruis-ziekenhuis. Deze plannen
zijn ontworpen door de Néd. Heide
Maatschappij. De aan de uitvoe
ring van deze plannen verbonden
kosten zullen worden bestreden
door de te verwachten subsidie
van de Commissie overleg Land-
schapsschoon, de Stichting Nieuw
Schouwen-Duiveland en bijdragen
van dé gemeenten Amsterdam,
Almelo, het Ned. Rode Kruis, het
Bureau Financiering Wederop
bouw Publiekrechterlijke Licha
men en een hiervoor gekweekte
reserve. Deze inkomsten zullen
voldoende zijn om de kosten te
dekken.
Restauratie stadhuis
Een ander voorstel dat maandag
aan de orde komt, heeft betrek
king op de restauratie van het
stadhuis. De eerste fase van het
herstel, die de tweede verdieping
en een deel van de toren en de
gevels betrof, is nagenoeg gereed.
Het volgende deel betreft de
restauratie van de Waag, de daar
boven gelegen werkruimten en
het daarop gebouwde museumge
deelte.
Het Rijksbureau voor Monumen
tenzorg heeft bereids toestemming
verleend voor deze restauratie.
Voorgesteld wordt de restauratie
onderhands aan te besteden aan
het aannemersbedrijf I. Wouden
berg Zn te Middelburg.
Voorgelegd zullen worden de
bestekomschrijvingen van de te
vernieuwen loswal aan de Vissers-
dijk, waar voornamelijk de fa. v.h.
Kooman Co. haar arbeid ver
richt. De tekeningen zijn van het
ingenieursbureau Witteveen Bos
te Deventer. Er zijn twee plannen.
Het ene voorziet in het maken van
een loswal ter lengte van 60 m. en
het andere in een lengte van 84 m.
De staat wan de bestaande loskade
aldaar is thans dermate slecht, dat
het noodzakelijk is bezwaar te ma
ken tegen het lossen van schepen
aldaar. Voorgesteld wordt over te
gaan tot onderhandse aanbeste
ding van het maken der loskade
over 60 c.q. 84 meter, in afhanke
lijkheid van de beschikbare midde
len om het werk op te dragen aan
de fa. M. de Oude en K. T. de
Jonge te Zierikzee.
DE BROEDERSCHAP VAN DE BRONZEN DRAAK
99. „Niemand mag de tent in of uit," snauwt de schildwacht bars
tot Arams schildknaap. De jonge ridder treedt vastberaden op de
krijger toe. „Wie heeft je bevolen, mijn tent te bewaken?!" zegt hij
toornig. „Prins Angelo, Messire! Ik heb strikte orders, niemand
door te laten." En veelbetekenend laat de wachter zijn speerpunt
voor Arams borst zakken. „Ben je dol geworden, kerel," roept hij,
Aram woedend uit. „Sinds wanneer is het een ridder verboden zijn
tent te betreden!!" „Het is niet nodig, U kwaad te maken, Heer
Aram," roept Presto lachend, „ik heb Uw lans en helm reeds hier!!"
Terwijl de wachter met Aram in het gesprek was,, is de slimme
knaap door het gat in het tentzeil, waardoor hij met Broek ont
snapte, naar binnen geglipt om de wapenrusting te halen! En
terwijl de stomverbaasde schildwacht zich vergeefs afvraagt, hoe
de schildknaap in de tent gekomen is, stijgt Aram reeds te paard
en maakt zich gereed tot de strijd.
