Z1ERIKZEESCHEWNIEUWSB0DE
T
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
„VOLLEDIG WEDERZIJDS BEGRIP"
TUSSEN RUSLAND EN ZUID-SLAV1E
Nieuwe Britse
atoomproef
De strijd in Algerië
EGYPTE JUBELT OM VERTREK VAN BRITTEN
UIT SUEZ-KANAALZONE
Veel lof van communistische landen
Bemiddelingsplan
voor Algerië
VERKLARING VAN ADENAUER
BOUW INDUSTRIEHAL TE ZIERIKZEE
WORDT ONDERHANDS AANBESTEED
Het experiment van een bezoek
aan Veere slaagde volkomen
L I
DINSDAQ 19 JUNI 1966
No. 17970 a 112e Jaargang
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling I 3,50, per week
27 cent. Losse nummers 10 ct. - Verschijnt Maandag,
Dinsdag, Donderdag en Vrijdag. - Advertentieprijs
15 cent per mm. - Succesjes (max. 15 mm.) f 1,- per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE:
Lange Nobelstraat 6, Zierikzee, Postbus nr. 1, Telefoon
nr. 32, Girorekening nr. 137677 - Uitgave: N.\£. Drukkerij-
voorh. Lakenman Ochtman - Lange Nobelstraat 6,
Zierikzee - Redakteur: M. J. BIJ DE VAATE - Tel. 309.
Tito vertrekt naar Roemenië
Maandagochtend hebben de Zuid-
Slavische president maarschalk
Tito en <le Sowjetrussische leiders
maarschalk Boelganin (premier),
Nikita Chroesjtsjef (eerste partij
secretaris), Klementl VVorosjllof
(president, der Sowjet-Unie), Anas-
tase Mikojan eerste vice-premier),
Viatjeslaf Molotof vice-premier) en
verscheidene hoge ambtenaren van
het Sowjet-ministcrie van Buiten
landse Zaken, gesproken over de
betrekkingen tussen de Zuidslavi
sche en de Sovvjetrussische commu
nistische partjjen.
De resultaten van deze bespre
king en de vooruitzichten voor de
ontwikkeling dezer betrekkingen
zullen worden vermeld in het he
den (dinsdag)avond uit te geven ge
meenschappelijke communiqué.
Radio-Moskou dat dit meldt,
voegt hieraan nog toe, dat de maan-
dagochend op het Kremlin gehou
den besprekingen „in een geest van
openhartigheid en volledig weder
zijds begrip" zijn verlopen.
BRITS VOORSTEL
INZAKE CYPRUS?
In welingelichte kring te Londen
meent men te weten, dat de Britse
regering waarschijnlijk deze week
in het Lagerhuis een plan zal in
dienen ter oplossing van de kwes-
tie-Cyprus.
De hoofdpunten zouden zijn: een
grondwet die de Cyprische bevol
king interne autonomie toestaat.
Na tien of vijftien jaar zouden de
Cyprioten vrij over hun toekomst
kunnen beslissen.
Het zou aanvankelijk in de be
doeling gelegen hebben, na de ar
restatie van de leider van de ver
zetsbeweging, kolonel Grivas, on
derhandelingen met de Cyprioten
te beginnen. Het is echter niet ge
lukt Grivas in handen te krijgen.
Engeland heeft opnieuw met
succes een atoomproef genomen op
de proefterreinen op de Montebel-
lo-eilanden aan de noordwest-kust
van Australië, aldus is heden (dins
dag) officieel bekend gemaakt. De
vorige proef werd op 16 mei jl. ge
nomen.
In de bekendmaking werd ge
zegd dat deze laatste proefneming
het slot betekent van de huidige
serie.
De atoomvinding werd om 03.14
uur Nederlandse tijd tot ontplof
fing gebracht.
Een bende opstandelingen heeft
maandag vroeg de bestuursgebou
wen in de plattelandsgemeente Ain
Romana, in midden-Algerië, aange
vallen. Twee Europeanen werden
gedood.
In het Aurèsgebergte hebben
Franse troepen een karavaan met
wapens en levensmiddelen voor de
opstandelingen onderschept. Bij de
gevechten werden 26 opstandelin
gen gedood. 40 kamelen werden in
beslag genomen.
Zeven gemaskerde verzetslie
den hebben maandag te midder
nacht een electrische centrale te
Karvounas, bij Amiandos (Cyprus)
met springstof zwaar beschadigd.
Een deel van de centrale Is opge
blazen.
Vanavond zal In het Moskouse
Dynamo-stadion een massabijeen
komst worden gehouden, waarop
president Tito en partijsecretaris
Chroesjtsjef een 80.000 personen
zullen toespreken. Daarna volgt een
sportfeest.
Het Zuidslavische staatshoofd
zal woensdag a.s. uit Moskou naar
de Roemeense hoofdstad Boekarest,
voor een verblijf van drie dagen,
vertrekken.
President Soekarno
in Bonn
Adenauer: „Duitsland een oprechte
vriend van Indonesië"
De Duitse Bondsregering en het
Duitse volk zullen gaarne iedere
gelegenheid aangrijpen om het In
donesische volk bij de opbouw te
helpen, aldus Bondskanselier dr. K.
Adenauer maandag in Bonn. Op
een lunch ter ere van de Indone
sische president zei hij, dat Duits
land al? oprechte vriend Indonesië
met raad en daad terzijde wil staan.
Hij verheugde zich er over in Bonn
het staatshoofd van een land te
mogen begroeten, waarmee Duits
land zich reeds lang in hartelijke
vriendschap verbonden voelt.
De vijf grondbeginselen van de
Indonesische grondwet werden ook
in Duitsland als grondslagen van
het leven erkend.
De naam van Soekarno en van
Indonesië zijn in Duitsland in brede
kring bekend, zo zei de Bondskan
selier, die zijn oprechte wensen
voor een gelukkige verdere ontwik
keling van het land uitsprak.
Automatisering in de
Sowjet-Unie
Op het eerste internationale con
gres over de automatisering, dat in
Parijs wordt gehouden, heeft de
Russische professor Boris Petrof
maandag voor een verrassing ge
zorgd. Hij bood de voorzitter, Fran-
gois Raymond, twaalf boekwerken
in het Russisch aan die een over
zicht geven van de Russische be
vindingen op dit gebied.
Op dit congres zijn 19 landen
vertegenwoordigd door bijna 1000
afgevaardigden. Petrof verklaarde
te hopen op nauwe samenwerking
tussen geleerden uit de Sowjet-
Unie en andere landen.
President Eisenhower heeft
aan de president van de Sowjet-
Unie, Worosjilof, een telegram ge
zonden, waarin hij zijn dank uit
spreekt voor de goede wensen die
de Sowjetleiders hem voor zijn her
stel gezonden hebben, aldus meldt
„Tass".
„De communistische staten
hebben meer dan acht miljoen man
onder de wapenen. Het communis-
tisch-Chinese leger is twee en een
half miljoen man sterk", aldus
heeft de Amerikaanse minister voor
het leger, Wolber Brucker, donder
dag j.l. in een toespraak te Phila
delphia, die hij uitsprak ter gele
genheid van de viering van de „dag
van de vlag", verklaard.
's-GRAVENHAGE. H K.H. Prin
ses Beatrix zal dinsdag 3 juli voor
het eerst formaties van een wapen
inspecteren. Die dag zal zij name
lijk, vergezeld door Z K.H. Prins
Bernhard, een bezoek brengen aan
het depót der Koninklijke Mare
chaussee te Apeldoorn.
Te Egypte is uitbundig feest ge
vierd, in verband met het vertrek
van de Britse soldaten uit de Suez-
kanaal-zóne.
Nasser heeft maarschalk Zjoekof,
Sowjet-minlster van Defensie, be
noemd tot groot-officier in de
Egyptische Orde van Verdienste.
Dezelfde onderscheiding is verleend
aan de stafchef van de Sovjet-
luchtmacht.
Het Pekingse „Volksdagblad", het
meest vooraanstaande blad van
communistisch China, verklaart In
een artikel naar aanleiding van het
vertrek der Britse troepen, dat
Egypte's rol in de wereld belang
rijker wordt als gevolg van de vre
delievende en onafhankelijke poli
tiek van het land.
Ter opening van de feestelijkhe
den vlogen maandagochtend esca
drilles „Mig"-straaljagers boven
Alexandrië. In de haven liggen de
nieuwe Russische torpedobootja-
gers, die onlangs aan de Egyptische j
marine zijn afgeleverd.
Maandag zijn voorts 200 politieke
gevangenen, o.w. vele communis
ten, vrijgelaten, zulks Ingevolge een
belofte van premier Nasser, vol
gens welke alle politieke gevan
genen op de bevrijdingsdag vrijge
laten zouden worden. Sedert de
aanslag op Nasser in oktober 1954
verbleven meer dan 2.500 politieke
gevangenen in Egyptische gevan
genissen.
Een Algerijnse nationalist, El
Abed Boehafa, heeft maandag bij
zonderheden bekend gemaakt over
een „plan voor bemiddeling en ver
zoening in Algerië".
Boehafa noemt zich „vertegen
woordiger in de V.S. van het Noord-
afrikaanse bevrijdingscomité". Hij
verklaarde zijn plan voorgelegd te
hebben aan de regeringen van
Italië, Zuid-Slavië en de Arabische
Liga, die een Arabische staat als
derde bemiddelaar zou moeten aan
wijzen. Hij verklaarde ook dat hij
van de Italiaanse en Zuidslavische
regeringen nog geen afwijzend ant
woord had ontvangen.
Het plan, dat in een memoran
dum is vervat, houdt in dat Fran
sen en Algerijnen eerst een staakt-
het-vuren zouden sluiten, waarna
een commissie van bemiddelaars
naar Algerië zou moeten reizen.
Het memorandum zegt ook dat de
Algerijnse nationalisten de bemid
delaars hun steun zouden geven.
Geen verhoging sociale
uitkeringen
voor september
In antwoord op schriftelijke vra
gen van het Tweede Kamerlid de
heer Reuter heeft de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid
bevestigd, dat een van de conse
quenties van een gedifferentieerde
loonpolitiek is, dat loonstijgingen
in de tijd worden gespreid, zodat
eerst na verloop van tijd kan wor
den nagegaan of en zo ja, in hoe
verre de bedoelde uitkeringen de
stijging van de loonstandaard die
nen te volgen.
Voorts herinnert de minister er
aan dat de regering zich eind maart
ji. tot de Stichting van de Arbeid'
heeft gewend met de vraag of en,
zo ja, welke maatregelen tot ver
hoging van de sociale uitkeringen
in verband met de stijging der lo
nen in de naaste toekomst zullen
moeten worden genomen. Gezien de
differentiatie, welke in de loonvor
ming zal optreden, en de spreiding
in de tijd, welke daarbij zal wor
den betracht, is de regering van
oordeel, dat pas na september a.s.
te overzien valt, in welke mate het
loonniveau gestegen zal zijn.
Auto-apparaat
Een Zweedse firma heeft
een apparaat ontworpen dat
in auto's de snelheid en de
afgelegde route registereert
en dat aangeeft of de chauf
feur voor of achter is op zijn
tijdschema. Ook kan de
chauffeur op elk ogenblik
aflezen, hoe snel hij de rest
van zijn reisroute moet rij
den om op een vooraf vast
gesteld tijdstip zijn doel te
bereiken.
Zo zal het fabrieks
complex van de N.V.
Nederl. Ford Automo
biel Fabriek te Am
sterdam er in 1957 uit
zien na de voltooiing
van het uitbreidings
project, waardoor de
totale vloeroppervlakte
van 24000 m2. gebracht
wordt op 45000 m2. De
productie-capaciteit zal
dan 100 eenheden per
S uur bedragen.
„Zolang Duitsland niet herenigd is,
blijft het bron van onrust"
De Westduitse Bondskanselier,
dr. Konrad Adenauer, heeft maan
dag op een persconferentie te Bonn,
belegd na zijn terugkeer uit de
Verenigde Staten, verklaard dat
het Westduitse ministerie van Bui
tenlandse Zaken een nota aan de
„grote vier" over het vraagstuk der
Duitse hereniging heeft voorbereid.
„Ik hoop, ondanks de jongste, in
Moskou afgelegde verklaringen, dat
de Sowjetrussische permier, maar
schalk Boelganin, de belofte om de
dfcjitse eenheid te zullen herstellen,
die hij mij verleden jaar september,
toen ik in Moskou was, mondeling
heeft gegeven, zal inlossen", zei
Adenauer.
Toen hem werd gevraagd uiteen
te zetten waarop zijn hoop berust
te, antwoordde Adenauer: „Het is
niet mogelijk Stalin te veroordelen
en verder alles bij het oude te la
ten. Indien dit de gang van zaken
zou zijn, zou er aan de uitlatingen
van de Sowjetrussische leiders geen
geloof meer worden gehecht".
De Bondskanselier zei ook nog
dat zijn hoop op Duitse hereniging
niets uitstaande had met de be
sprekingen, welke hij in de Ver
enigde Staten had gevoerd.
Adenauer zei dat Duitsland, zo
lang het niet herenigd is, een bron
van onrust zal blijven.
In Makassar zijn de laatste
dagen honderd personen overleden
aan pokken. De plaatselijke ge
zondheidsdienst vreest dat de epi
demie zich zal uitbreiden omdat de
bevolking onverschillig staat te
genover de ingezette campagne
tegen deze ziekte.
Gemeente kreeg geschenk van comité Paardenloteri[j
Tegen dinsdag 26 Juni is een ver
gadering uitgeschreven van de Zie-
rikzeese gemeenteraad. De agenda
telt niet minder dan 23 punten.
Tengevolge van het overlijden van
Jhr. mr. Schuurbeque Boeye is een
vakature ontstaan van ambtenaar
van de burgerlijke stand. Ter voor
ziening wordt voorgesteld m.i.v. 1
juli a.s. te benoemen tot onbezol
digd ambtenaar de heer mr. F. Th.
Dijckmeester.
Verdere voorstellen hebben be
trekking op verkoop van grond van
het industrieterrein, tot onder
handse aanbesteding van een in
dustriehal en tot'verlening van een
krediet daarvan en tot het in huur
koop geven van grond en die in
dustriehal. Verder komt aan de or
de de aankoop van het pand Oude
Haven 48 en de benoeming v,an een
lid in het algemeen bestuur van de
Stichting Borgstellingsfonds voor
de Zeeuwse eilanden. Voorgesteld
wordt het pand Mol 15 onbewoon
baar te verklaren. Door het comité
Zierikzeese Paardenloterij is aan de
gemeente geschonken een motor en
een sproeier ten behoeve van de
fontein in het Havenpark. Inge
diend is een concept-vakantierege
ling slagers, waarop goedkeuring
wordt verzocht.
Voorgesteld wordt het „Wekken
aan de Grachtweg" (Maltaweg) nu
definitief te onttrekken aan het
openbaar verkeer. Voorgesteld
wordt mede te werken aan de li
quidatie van de Stichting Zeeuwse
Grondverbeterings Maatschappij.
Het gehele kapitaal van de Stich
ting inclusief gekweelde rente tot
een totaalbedrag van f 2460,42, zal
worden overgedragen aan de Stich
ting Proefboerderijen Zeeland. De
huur voor het kantoor, waarin ge
vestigd de Centrale Dienst „Noord-
Zeeland" zal m.i.v. 1 januari 1956
worden verhoogd tot'f 12 per week.
Op de verhuur resteert momenteel
een nadelig saldo van f 275 per
jaar. Voorgesteld wordt de instruk-
tie barak lijders aan besmettelij
ke ziekten in te trekken. Een aan
vraag van de R.K. Parochiale school
medewerking te verlenen voor de
aanschaffing van een elektrische
in- en uitwrijfmachine. Een voor
stel tot het verlenen van vergoe
dingen voor het bijzondere kleuter
onderwijs komt in behandeling. De
respekt. kleuterscholen hebben
recht op de navolgende voorschot
ten der gemeente: Nutskleuter-
school f 1012,50 (lokaalvergoeding),
f 935 (kleutervergoeding), Chr.
kleuterschool f 1012,50 (lokaalver
goeding), f 1249,50 (kleutervergoe
ding), R.K. kleuterschool f 975 (lo
kalen), f 340 (kleutervergoeding).
Tenslotte komt in behandeling de
herziening van het uitbreidings
plan in onderdelen.
Over zijn besprekingen met Fos
ter Dulles zei hij, dat deze evenals
Adenauer zelf, van mening is dat
de Sowjet-Unie haar systeem aan
andere volken opdringt.
„Door toe te stemmen in een
Duitse hereniging kan de Sowjet-
Unie haar oprechtheid het beste be
wijzen", aldus Adenauer.
Dit nummer bestaat uit 6 pagina's
Hoe beter een mens is, des
te moeilijker verdenkt hij an- i
deren van slechtheid. i
Adviesorgaan voor
Oorlogs- en Rampschade
Het Adviesbureau voor Oorlogs-
en Rampschade van de Stichting
v. d Landbouw zal op donderdag
12 juli zitting houden te Zierikzee.
„STAD EN LANDE" VAN SCHOUWEN-DUIVELAND
Handel van Schouwen verplaatste zich naar Veere
De heer M. J. J. van Beveren, ar
chitect te Middelburg, die zich o m.
bezig houdt met de restauratie van
„Moermont" onder Renesse, was de
tweede spreker die de aandacht
vroeg voor de historie van Veere en
zijn prachtige oude monumenten.
Wijzend op de steeds te volgen wis
seling op de landkaart bepaalde spr.
zijn gehoor bij de opkomst van „ter
Vere", na de ondergang van Cam-
pen door het ongewisse water. Het
Veerse Gat diepte uit en de handel
van Schouwen verplaatste zich naar
Veere, dat uitgroeide tot een flinke
handelsstad waar de hooggetuigde
koopvaarders koers zetten naar
verre landen. In de 14e eeuw was
Veere een ommuurde stad waarin
men vijf poorten bouwde. Een ka
pittelkerk werd gebouwd, maar
nauwelijks was deze gereed of men
_begon aan een nieuwe waarvan het
priesterkoor werd gevormd door de
oude kerk.
In 1479 werd met de bouw van de
kathedraal begonnen. Het stadhuis
van 1470 werd door een van de le
den der Mechelse bouwmeestersfa
milie opgericht en wel door Anto-
nius Keldermans, een juweel van
bouwstijl in de late gotiek, met
daarboven uit, de later herbouwde
ranke toren, 1599, als een minaret
in renaissance stijl. Voor de ingang
een bordes (1751) in Lode wijk XVe
"stijl, drie stijlen die wonder wel
harmoniëren. In de frontgevel van
het stadhuis ontwaart men In nis
sen zeven beelden van Heren en
Vrouwen van Veere uit het geslacht
der Borsselens en Bourgondiërs,
die de stad groot hebben gemaakt.
Aan de Kade trekken de fraaie ge
vels van „Het Lammetje" en „In
den Struijs", de Schotse huizen, de
aandacht. Het was een Wolfert van
Borsselen, die een dochter van Ja
cobus I van Schotland huwde en
meevoerde naar de „lage landen
aan de zee", welke bruid er voor
zorg droeg dat de wolhandel uit
haar vaderland in ter Vere werd
gevestigd. Aan de ene zijde van de
haven bevindt zich nog de Camp-
veerse toren en aan de overzijde
stond oudtijds de Kruittoren, maar
deze werd door het slopend getij
verzwolgen.
De fraaie Schotse huizen zijn
eens bijna ten offer gevallen aan de
sloopwoede die er heerste toen
Veere op de terugtocht was, maar
Jhr. Victor de Stuer9 heeft weten
te verhinderen dat deze fraaie mo
numenten uit de bloeitijd der stad
onder mokerslagen in puin werden
verkeerd. Beide zijn nu rijkseigen
dom. Ook de grote kerk heeft een
bewogen geschiedenis. De toren be
reikte, evenals de St. Lievensmon-
Ad Int.
ster, maar een derde van haar ge
dachte hoogte. Aan de O.L. Vrou-
wekerk of Grote Kerk heeft men
vele jaren gewerkt, maar helemaal
gereed is men nooit gekomen. De
beeldenstorm spaarde haar niet en
een grote brand teisterde haar in
1686. In de Franse tijd werd ze eens
door Engelsen en later door Fran
sen beschadigd. De Fransen ge
bruikten haar als kazerne, stal en
hospitaal 1 De kerk is thans een
rijksmonument, zodat ze voor ver
der verval behoed blijft. Bij de kerk
trekt de Cisterne of fontein de aan
dacht, daterend uit 1551 en toen
maals bestemd als waterleveran
cier voor de wolhandel.
Legende der verzanding
Nadat dr. Westendorp Boerma de
beide sprekers had dank gebracht
voor hun interessante causerieën,
begaf men zich naar de Kampveer-
se toren, waar de lunch werd ge
bruikt en Veere's burgemeester met
onmiskenbaar talent de legende van
miss O'Connor Percy heeft voorge
dragen, een legende analoog aan
die van Westenschouwen. Waar de
burgemeester verzocht over de
wraakgevoelens van de geest van
miss O'Connor die nu nog rond
waart in de gewelven van de toren,
te zwijgen, voldoen we aan deze
wens. Na de lunch werd een bezoek
gebracht aan het stadhuis en wel
speciaal In de kamer waar de vier
schaar werd gespannen en de be
roemde beker, goud op zilver ge
dreven, werd bezichtigd, alsmede
de bronzen handen die de dieven
uit de middeleeuwen aan de stad
moesten schenken, wanneer hun
euveldaden niet al te zwaar wer
den aangerekend.
Daarna werd een bezoek gebracht
aan de Grote Kerk. Op de tocht
daarheen werd het gezelschap ver
rast door een beiaardconcert uit de
ranke raadhuistoren, wat zeer op
prijs werd' gesteld. In de kerk gaf
de heer Geldof een explicatie over
de bouw en de vele wederwaardig
heden de immense kerk betreffend.
Inmiddels drong de tijd dat men
zich weer inscheepte, doch dat ge
schiedde niet voordat de „bierkel
der" onder „In de Struijs" was be
zocht, met muurschilderingen van
Vaarzon Morel, een bekend schil
der die te Veere verblijft Hartelijk
werd afscheid genomen van de
Veerenaren waarop men zich weer
inscheepte op de „Koophandel III",
waarvan de schipper C. Berrevoets
allen weer behouden over de kalme
loodgrijze -wateren van Zandkreek
en Oosterschelde. aan het Luitje
aan land zette. Het „experiment"
van „Stad en Lande naar Veere"
was volkomen geslaagd.