ZIERIKZEESCHEMNIFllWXRftDF
De Havensluis van Zierikzee zal worden
uitgevoerd met vlakke deuren
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
Afsluiting Oosterschelde onver
brekelijk aan Deltaplan verbonden
UITVOERING VAN DELTA-PLAN
DONDERDAG 8 DECEMBER 1955
No. 17859 - 112e Jaargang
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIES:
Prij» per 3 maanden bij vooruitbelaling f 3,50, per week
27 cenf. Losse nummers 10 ct. Verschijnt Dinsdag, Don
derdag, Vrijdag en Zaterdag - Advertentieprijs 15 cent
per mm. Succesjes (ma*. 15 mm.) f t,per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
Lange Nobelstraat 6, Zierikzee, Postbus nr. 1, Telefoon
nr. 32, Girorekening nr. 137677 - Uitgave: N.V. Drukkerij
voorh. Lakenman Ochtman Lange Nobelstraat 6,
Zierikzee - Redacteur: M. J. BIJ DE VAATE - Tel. 309.
Bezoek aan Waterloopkundig Laboratorium te Delft
Afsluitende „auto"-band maakt
tweeërlei kolkvulling mogelijk
(Van onze redacteur)
In de grote overkapping van het Waterloopkundig Laboratorium te
Delft ruist en bruist het overal van het water. Links en rechts ziet men
cascaden omlaag vallen. Het woelige water zoekt een weg door gleuven
en goten en passeert ingewikkelde instrumenten, die „alles van en over
het water" uiteindelijk op draaiende rollen papier met een bevend
pennetje optekenen in grafiekvorm, dat het technische oog met gemak
kan lezen. In het midden van een der hallen (want er zijn er ver
schillende) staat de „maquette" van de Zierikzeese havensluis. Een
watervalletje zorgt voor de nodige stuwing van het water. Men ziet de
sluisdeuren en de kolk, waarin een knaap van een schip op zyn ge
dragingen wordt getest. Boven het schip is het meetinstrumentarium
opgesteld, dat even verderop alles verklapt op de draaiende papierrol.
Iedere gewenste waterstand kan zowel buiten als in de kolk tot stand
worden gebracht en al speurend wordt straks geconcludeerd zo en zo
moet de sluis worden.
Met grote belangstelling heeft
Dinsdag een gezelschap uit Zierik
zee kennis genomen van dit belang
rijke wetenschappelijke werk en
tijdens een bespreking werd de toe
komstige sluis in het brandpunt
van de belangstelling geplaatst. In
het gezelschap bevond zich loco
burgemeester A. M. den Boer en de
wethouders de heren J. Catshoek
en mr. C. J. B. du Croo, de hoofd
ingenieur-directeur van de Provin
ciale Waterstaat, ir. H. D. J. Swa-
ters, de heer J. W. de Beyl, inge
nieur bij de Rijkswaterstaat, de di
recteur van de Centrale Dienst
Noord-Zeeland, de heer A. J. Ar-
gelo, ir. Bos van het architecten
bureau Bos en Witteveen en de
heer H. Uijl, lid van de raad en de
commissie voor Publieke Werken,
alsmede de secretaris de heer E. H.
Mulder.
Aan de bezichtiging van het
sluismodel ging een bijeenkomst
vooraf, waarop ir. Bos een toelich
ting gaf op de huidige stand van
zaken m.b.t. de sluis en de proe
ven die thans worden genomen.
Met de proef in werking is men
reeds een flink eind gevorderd en
feitelijk verkeren de met het on
derzoek belaste deskundigen in het
laatste stadium, nl. het meten der
zg. troskrachten. Dit zijn krachten
die op een schip inwerken dat door
de sluis in de kolk wordt binnen
gelaten. De voorlopige gegevens
geven reeds voldoende houvast, zo
dat met het project kan worden
doorgegaan en het bestekklaar kan
worden gemaakt.
Sector- of vlakke deuren?
Een technische vraag van de eer
ste orde was welke deuren voor de
Zierikzeese sluis dienen te worden
gebruikt. In eerste instantie was
gedacht aan zg. sectordeuren, maar
de laboratoriumproeven moesten
antwoord geven op de vraag of
niet volstaan kon worden met
vlakke deuren. Bij sectordeuren
zijn de einden wat „opgewipt".
Door de cirkelvorm zijn deze
einden ivat afwijkend, waardoor
een rustige vulling van de kolk
ontstaat. Tussen deur en sluis
muur blijft een grote spleet, waar
door een rustige uitwoeling van
het water wordt verkregen.
Een sectordeur is dus een prima
bruikbare deur, maar een ingewik
kelde en de vraag werd daarom ge
steld of de veel goedkopere vlakke
deur in de Zierikzeese sluis niet
zou kunnen voldoen. Om deze vraag
beantwoord te krijgen zijn in het
laboratorium talrijke metingen ge
daan, bij verschillende waterstan
den in de kolk. Dit onderzoek leer
de welke krachten er onder ver
schillende omstandigheden op de
deur(en) inwerken.
Dank zij deze proeven is men tot
de conclusie gekomen dat de op de
deuren inwerkende krachten bij
zonder meevallen. Er zijn geen aan
wijzingen dat de krachten op een
vlakke deur uitzonderlijk sterker
zijn dan op een gebogen (sector)
deur. Uit een oogpunt van inwer
king van krachten kon er dan ook
wetenschappelijk geen bezwaar be
staan tegen een vlakke deur. Ook
de krachten op het beweegmecha-
nisme zijn meegevallen.
Voor zichzelf hadden de technici
een schatting gemaakt. Als norm
werd aangenomen een kracht van
20 ton. Onder de moeilijkste om
standigheden bleek de kracht op
de kabel slechts 6 ton te zijn. Bij
een toestand, dat van normaal be
drijf kan worden gesproken is de
kracht gelimiteerd tot Vu ton. Het
was dus een gezonde en verant
woorde gedachte de sluisdeuren
vlak te maken. De vlakke deur is
dan ook met plezier in het plan
geprojecteerd, aldus ir. Bos.
Het voornemen vlakke deuren te
gebruiken vond instemming bij de
hoofdingenieur-directeur van de
Rijkswaterstaat en ook ir. Eggink
van de Directie Sluizen en Stuwen
van de Rijkswaterstaat was het ge
heel met dit voornemen eens.
Een „autoband"
Een tweede'belangrijk onderzoek
had betrekking op de grootte van
de zg troskrachten. Dit zijn de
krachten die inwerken op een de
kolk binnenvarend schip. De vul
ling van de kolk is mogelijk door
de deuren een stukje te openen. Er
is echter een tweede mogelijkheid
en in de practijk zal het er op neer
komen dat een combinatie van bei
de wordt gebruikt. De tweede mo
gelijkheid ontstaat door een bijzon
dere afsluitconstructie aan de on
derzijde van de deur, nl. door mid
del van wat in de (technische) wan
deling een autoband wordt ge
noemd. Door middel van een
schroefconstructie wordt de band
aangedraaid en sluit in opgepompte
toestand luchtdicht op het ijzer van
de deur.
Het oppompen geschiedt door
middel van een luchtkraan aan een
reservoir, dat de nodige atmosferen
druk in de band blaast. De band
zet zich op de zool van de sluis en
sluit hermetisch af. Hierdoor ont
staat een opwaartse druk op de
sluisdeur, iets kleiner (20 ton) dan
het gewicht van de deur. Daardoor
wordt het zg. klapperen van de
deur voorkomen en worden de
draaipunten niet onaanzienlijk ont
last.
Door de lucht in de band te laten
ontsnappen ontstaat onder aan de
Een bijzonder soort weten
schappelijk researchwerk
gaat aan de uitvoering van
werken op het gebied der
waterhuishouding vooraf.
Het hart van dit weten
schappelijk werk klopt in
het Waterloopkundig Labo
ratorium te Delft, waar
Schouwen-Duiveland reeds
mee te maken kreeg in het
jaar van de grote dijkslui-
tingen. Het zal er nog ver
der mee te maken krijgen,
want het Deltaplan wordt in
de „hallen met het stromend
water" eerst wetenschappe
lijk uitgedokterd voordat de
eerste brok klei in de zee
armen wordt gestort. Boven
dien worden thans in het
Laboratorium van professor
Thysse proeven genomen met
een miniatuursluis, een mo
del van de sluis, die straks
de haven van Zierikzee zal
afsluiten.
deur een opening van plm. 10 cm.,
zodat de deur helemaal vrij draai
en kan. Het zal duidelijk zijn dat
door deze spleet eveneens de kolk
met water kan worden gevuld.
Op welke wijze precies de lucht
uit de band dient te ontsnappen
wordt met een proefmodel nog on
derzocht. Het kan zijn dat een on
geremde dan wel een geleidelijke
ontsnapping de voorkeur verdient.
In ieder geval is voor de vulling
van de kolk slechts een tijdsduur
van plm. drie minuten nodig.
Verdere metingen hebben ten
doel de troskrachten in verband
met de „langskrachten" in de kolk
te leren kennen. Deze krachten wer
ken in op een schip dat zich in de
kolk bevindt. Daarom is in de mi-
niatuurkolk in het laboratorium
een schip in het veld van de krach
ten opgehangen. Meting van de ver
schillende grootheden zal nog wat
tijd in beslag nemen. De krachten
blijken niet bezwaarlijk groot te
zijn, maar de grafiek danst nog te
veel op en neer, hetgeen in de prac
tijk zou betekenen, dat de schipper
als een haas van bakboord naar
stuurboord heen en weer moet hol
len om zijn schip recht te houden.
Na toelichting van ir. Bos gaf
loco-burgemeester A. M. den Boer
uiting aan zijn dank voor de waar
devolle explicatie. Hierdoor is een
juistere indruk gekregen van het
waardevolle onderzoekingswerk,
dat aan de bouw van de sluis dient
vooraf te gaan, een bouw die uit
eindelijk ten doel heeft Zierikzee
en het eiland voor een tweede
ramp te behoeden. Na bezoek aan
het proefmodel vonden achter ge
sloten deuren nog verdere bespre
kingen plaats.
Fransen waren beducht
voor „Marsman"
De bewoners van Seilhac, een
dorp in het departement Corrèze,
zijn dezer dagen in rep en roer ge
weest over het feit, dat een lange
man met Chinese trekken en ge
kleed in een vreemd uniform met
allerlei ingewikkelde apparaten, zo
als een koptelefoon, uit een spe
lonk kwam kruipen. Enige boeren,
die onmiddellijk aan een „Mars
man" dachten, sloegen eerst op de
vlucht, doch zij kwamen later, ge
steund door hun dorpsgenoten te
rug. Na een drijfjacht werd de
„Marsman" gegrepen. Hij bleek een
in Shanghai geboren Amerikaan te
zijn, die als militair in West-Duits-
land was gelegerd. Van een verlof
van twee weken maakte hij gebruik
om op eigen gelegenheid in het
midden van Frankrijk naar urani
um te zoeken. Toen alles was uit
gezocht kreeg de „Marsman", ge
naamd Sjang Chelly. toestemming
om zijn onderzoek voort te zetten.
Veel doden bij
Amerikaanse
manoeuvres
Bij de grote „atoomoefeningen"
die onder de codenaam .Sagebrush'
zojuist in de Amerikaanse staat
Louisiana zijn beëindigd, zijn 32
officieren en manschappen om het
leven gekomen. In totaal namen
140.000 militairen aan de manoeu
vres deel.
De oefeningen hebben ongeveer
drie weken geduurd en zij waren
de grootste sinds het einde van de
oorlog.
Vijftien militairen werden ge
dood bij ongelukken met leger
voertuigen en zeven tengevolge van
verkeersongevallen veroorzaakt
door burgers. Twee soldaten zijn
verdronken en twee gedood bij een
ongeluk met een hefschroefvlieg-
tuig. De overige sterfgevallen wa
ren het gevolg van kleinere onge
vallen en ziekten.
Sluiting van één zeearm houdt sluiting andere in
Het afsluiten van de Oosterschelde ls uit een oogpunt van veiligheid
onverbrekelijk verbonden aan het afsluiten van Haringvliet en Brou-
wershavense Gat. Dit blijkt uit het vijfde interim-advies van de Delta
commissie aan minister Algera.
In dit advies geeft de commissie nadere beschouwingen in verband
met de afdamming van de zee-armen ais aanvulling op het derde advies
waarin in grote lijnen systeem en volgorde der werken werden vast
gelegd.
BOMEN VOOR DE
ZUIDPOOL
Het Australische Zuidpool-
schip „Kista Dan" vaart uit
Melbourne naar de Zuid-
poolbasis op Macquerie met
vijftien onderzoekers, die
hun collega's aldaar gaan
aflossen. Het schip heeft ook
zes ooien en een ram, pluim
vee en 150 zaailingen aan
boord. Men wil proberen op
de Zuidpoolbasis een kleine
schapenkudde te fokken, als
mede eenden, ganzen en kip
pen. De zaailingen zijn van
wilgen, berken, pijnbomen
e.a., die men daar wil trach
ten in te voeren.
De werken in het Zuidwesten des
lands vormen tezamen een onver
brekelijk geheel, zo schrijft de com
missie. Men mag de afsluiting van
de Zeeuwse wateren niet alleen be
schouwen uit een oogpunt van de
veiligheid en de zoetwatervoorzie
ning van het direct omliggende ge
bied, zij moet tevens worden ge
zien als een noodzakelijk comple
ment van de werken in het noor
delijke deel van de delta. Met het
oog op de beveiliging tegen de
stoiTOvloeden zijn de tussenstadia
niet als eindstadia te aanvaarden.
Na afsluiting van het Volkerak
wordt bij een open Oosterschelde
op dit water en de tussenwateren
geen enkele verlaging van storm
vloedstanden verkregen. Aan de
zuidzijde van de Volkerakdam zou
den ze zelfs een verhogende in
vloed ondervinden. Afsluiting van
de Grevelingen beperkt deze, maar
heft ze niet op. Een afgesloten Ha
ringvliet en Volkerak geven groter
veiligheid in het noordelijke ge
bied, maar de uiteindelijk beoogde
veiligheid wordt pas bereikt, wan
neer ook de Zeeuwse wateren:
Brouwershavense Gat en Ooster
schelde, dicht zijn.
Afsluiting Oosterschelde
integrerend deel der werken
Het sluiten van Haringvliet en
Grevelingen bij een open Volkerak
zal een betekenende verlaging van
stormvloedstahden op benedenri
vieren, Volkerak, Krammer en
Zijpe tengevolge hebben. De ver
laging op Keeten en Oosterschelde
zal dan echter nauwelijks merk
baar zijn. De uiteindelijk veilig
heid in het achterliggende gebied
wordt dan nog geenszins bereikt.
De Deltacommisise concludeert
hieruit, dat de afsluiting van de
Oosterschelde een integrerend deel
uitmaakt van het geheel der wer
ken.
Voor de zoetwaterhuishouding
zijn niet alleen de afsluiting van
de Zeeuwse wateren, maar ook de
Volkerakdam van groot belang. Het
daar te vormen meer vormt dan
een reservoir, waaraan bij droogte
water kan worden onttrokken, zon
der het zoutbezwaar op de Water
weg te vergroten.
Het vervallen van het schutten
bij Wemeldinge door het bouwen
van schutsluizen in de Volkerak
dam legt eveneens vex-band ten be
hoeve van de scheepvaart tussen
de noordelijke en zuidelijke wer
ken. De wei-ken, aldus de commis
sie, houden eveneens nauw vei--
band met elkaar ten aanzien van
het landverkeer en de ontwikke
ling van de sociaal-economische
toestand op de eilanden.
Dit nummer bestaat uit 6 pagina's
<i' Wie het meest zegt zegt het X
minst.
AX"X"X"X~X"X',X*'X"X"X*'X"X*
Het K.N.M.I. verwacht
De Ned.-Indonesische
besprekingen
Wordt Vrydag gestart?
Naar Pia van betrouwbare zijde
te Djakarta vernam, zullen de Ne
derlands-Indonesische besprekin
gen 9 December in den Haag be
ginnen. Naderhand zullen zij in
Brussel worden voortgezet.
tot Donderdagavond:
Opklaringen
Opklaringen maar ook enkele
buien; matige tot krachtige wind
tussen West en Noord; iets kouder.
9 Dec. Zon op 8.37, onder 16.31.
Maan op 3.39, onder 13.44.
Nieuwe maan: 14 December te 8.07.
HOOGWATERSTANDEN
ZIERIKZEE:
9 Dec. 11.23 v.m. n.m.
BROUWERSHAVEN:
9 Dec. 11.08 v.m. 23.42 n.m.
Doodtij: 8 en 24 December.
Springtij: 16 en 31 December.
De afsluitingen zullen niet gelijktijdig
worden voltooid
In het vijfde interimrapport be
treffende het Deltaplan, wordt de
aanbevolen volgorde der werken
nader omschreven. De afsluitingen
zullen niet gelijktijdig kunnen wor
den voltooid. De keuze moet zo
danig zijn, dat zo spoedig mogelijk
veiligheid tegen stormvloeden zal
worden verkregen, zonder dat daar
bij ontoelaatbare waterloopkundige
situaties ontstaan.
Afsluiting van het Haringvliet
woi-dt vanwege de wellicht gerin
gere technische moeilijkheden en de
spoedig te bereiken grotere veilig
heid van het zeer kwetsbare ach
tergelegen gebied, als eerste aan
bevolen. Bij sluiten van de in deze
dam ontworpen sluizen (voorname
lijk tegen ijsgang) zal in geval van
stormvloed, de waterstand op Ha
ringvliet, Hollands Diep en direct
aansluitende wateren terug te
brengen zijn tot de op één na
hoogste waargenomen waterstand.
Om technische en waterloopkun
dige redenen is het nodig vervol
gens de Grevelingen zo oostelijk
mogelijk af te dammen. Ten Wes
ten van die dam zullen de storm
vloedstanden enige decimeters wor
den verhoogd. Op Krammer, Vol
kerak, Hollandsch Diep en Haring
vliet zullen de stormvloedstanden
dan echter verder worden verlaagd.
Na het afdammen van de Greve
lingen geeft de commissie er de
voorkeur aan de Oosterschelde af
te sluiten, alvorens met het Brou
wershavense Gat te beginnen. Men
mist dan weliswaar de ervaring
met het sluiten van deze zee-arm,
maar verkrijgt eerder de beoogde
veiligheid.
In de overgangsperiode zouden
de zeeweringen westelijk van de
Grevelingendam moeten worden
versterkt. Schade-snijding, organi
satie, aanwezig personeel en ma
terieel zullen van invloed zijn op
de uiteindelijke keuze.
Men weet nog niet of men het
Volkerak zal afsluiten voor of na
het afsluiten van de Oosterschelde,
doch In elk geval wel na het af
sluiten van Haringvliet en Greve
lingen. Tal van vragen op het ter
rein van stroomsnelheden, oever
beveiliging, scheepvaart en ontzll-
ting hangen hiermede nog samen.
Volgens Dinsdag bekend ge
maakte officiële cijfers zijn door
de wervelstorm die de vorige week
het Zuidoosten van India teisterde,
197 mensen omgekomen in het dis
trict Tandjore. Over het naburige
district Ramnad, dat eveneens ge
troffen werd zijn geen gegevens be
schikbaar.
Minister Anak Agung
Gde Agung naar
Nederland
De Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken, Anak Agung
Gde Agung, heeft medegedeeld, dat
hij Donderdag naar Den Haag zal
vertrekken.
Naar de woordvoerder van het
Indonesische ministerie van Bui
tenlandse Zaken verklaarde, zou
Woensdagavond een gemeenschap
pelijk Nederlands-Indonesisch com
muniqué worden uitgegeven.
Een verklaring in gelijke zin
werd Dinsdagavond na afloop van
de kabinetszitting afgelegd door de
minister van Voorlichting, Sjam-
suddin Sutan Makmur, die hieraan
toevoegde dat. als er niets tussen
komt, de Indonesische delegatie
Donderdag naar Nederland zal ver
trekken.
Ernstige ontploiiing
te Frankfort
Twcc-en-dertig doden
Door een gasontploffing is Woens
dagochtend te Frankfort een flat
gebouw van vier verdiepingen in
gestort, waarbij 32 pex-sonen onder
het puin bedolven werden. De Duit
se politie nam aan, dat de mees
ten van hen zijn omgekomen.
Volgens de eerste berichten wer
den twee lijken van vrouwen ge
borgen, terwijl vier gewonden, een
kind en drie mannen, werden ge
vonden.
De politie sprak het vermoeden
uit, dat de hitte van een oliestook
inrichting gelijkvloers ontsnapt gas
heeft doen ontbranden.
Vergadering Zeeuwse Wethouders en
Raadsleden van de V.V.D.
Gemeenten vormen de grondslag van de Staat
De Zeeuwse wethouders en raads
leden van de Volkspartij voor Vrij
heid en Democratie vergaderden in
Middelburg onder voorzitterschap
van de heer K. H. Brandt, die na
een woord van welkom gevoelvolle
woorden wijdde aan de nagedach
tenis van het lid der Vereniging van
Staten- en Raadsleden van de V.V.
D., Jhr. mr. J. Schuurbeque Boeye,
in leven burgemeester van Zierik
zee. Na deze woorden, welke de
aanwezigen staande aanhoorden,
nam de vergadering enkele ogen
blikken van stilte in acht.
In zijn openingsrede wees de
voorzitter er op, dat heden ten dage
nog steeds gelden de woorden van
Boissevaln, dat de gemeente de na
tuurlijke bron is, waaruit de pu
blieke geest zijn veerkracht moet
putten; zij is in de staat, hetgeen
de familie .is in de maatschappij.
Spr. heeft niet de indruk, dat in
Den Haag bij alle instanties het be
sef leeft, dat de gemeenten de
grondslag van de Staat vormen.
Momenteel heeft vrijwel elk ge
meentebestuur met een drietal be
langrijke problemen te worstelen:
de woningnood, het verkeersvraag
stuk en de te lage uitkeringen uit
het Gemeentefonds. Dat deze moei
lijkheden van de gemeente zulk een
gx-ote omvang hebben aangenomen,
is niet te wijten aan de gemeente
besturen, die na onze bevrijding
vrijwel overal blijk hebben gege
ven van een zeer grote activiteit,
doch aan het beleid van de betref
fende ministeries.
Bij het optreden van de huidige
bewindsman voor de Wederopbouw
en Volkshuisvesting had men ge
hoopt, dat deze een meer produc
tief beleid zou voeren dan zijn
voorganger, maar ook minister
Witte heeft tot heden geen blijk
gegeven, dat hij aan de urgente be
hoefte op het gebied van de volks
huisvesting kan voldoen.
Het verkeer
Ten aanzien van het verkeer is
men „hoger op" sinds jaren niet
voldoende actief geweest; onze ver-
keerswetgeving loopt achter. Spr.
toonde aan, dat de fout is dat men
de ontwikkeling van het verkeer
geenszins voldoende heeft voorzien.
Wat betreft de financiële verhou
ding Rijk-Gemeenten vroeg spr.
aandacht voor het feit, dat de hui
dige regeling nog zal gelden tot en
met 1957. Minister Beel heeft tot
heden nog weinig doen horen over
het voorstel van de commissie-Oud
tot invoering van de gemeentelijke
woonplaatsbelasting en over de
rapporten dezer commissie betref
fende een regeling voor de uitke
ring van de wegen en één over de
financiering van de kosten van ar
me krankzinnigen.
Onder al die omstandigheden
hebben de gemeentex'aden thans de
gemeen tebeg looting 1956 vast te
stellen. Het is van belang, bij de
algemene beschouwingen van de
begroting op de moeilijkheden te
wijzen, aan te dringen op een be
leid van de Rijksovei-heid ten aan
zien van de gemeenten, dat veel
meer dan thans gericht moet zijn
op versterking van de gemeente
lijke autonomie, waarvan een der
hoekstenen is de financiële zelf
standigheid.
Hierop volgde een uitvoerige en
geanimeerde bespreking over ver
meld onderwerp.
