ZIERlKZEESdEHNlEUWSBODE
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
Coöperatieve Boerenleenbank te Oosterland
kreeg gloednieuw bankgebouw
Appèl aan de bevolking
Zierikzeese raad besluit tot bouw van
schutsluis in de mond van de haven
DONDERDAG 23 JUNI 1855
No. 17763 - 111e Jaargang
ABONNEMENTEN Eli ADVERTENTlÉN
PriJ» per 3 meenden bij vooruitbetaling I 3,50, per week 27 cent*
Lotte nummert 10 et Vertchijnl Dintdeg. Donderdag. Vrijdag
en Zaterdag Advertentieprijs 15 cent per mm. Succesje*
(maa. 15 mm) 11,- per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
1797 -t889
REDACTIE EN ADMINISTRATIE i
Lange Nobei*tr«*t A 171, Zierikzee, Postbus nr 1, Telefoon^
nr. 32. Girorekening nr. 137677 - Uitgave: N.V. Drukkerij voork.
Lakenman Ochtmen - Lange Nobelstreat A 171 Zierikzee
RedacteurM. J. BU DE VAATE Tef 309
DE SCHRIJFWIJZE VAN DE TAAL
Mededeling aan de scholen inzake
Ned.-Belgische woordenlijst
De onderscheiding tussen mannelijk en
vrouwelijk woordgeslacht
Bij gelegenheid van 40-jarig Jubileum
De Nederlands-Belgische woor
denlijstcommissie heeft een voor
stel gedaan tot een mededeling aan
de scholen inzake de toepassing van
de woordenlijst van de Nederlandse
taal. Dit voorstel is als volgt ge
formuleerd.
In de woordenlijst Is gestreefd
naar een zo groot mogelijke een
heid van de voorgeschreven taal in
Nederland en in België. Er is even
wel rekening gehouden met be
staande verschillen.
1. Het eerste is een verschil van
taal gebruik ten aanzien van de
voornaamwoordelijke aanduiding.
In België - en in een deel van Ne
derland - is de onderscheiding tus
sen mannelijk en vrouwelijk woord
geslacht in het levende taalgevoel
geworteld, hetgeen tot uiting komt
in het gebruik van de voornaam
woorden hy, hem, zijn met be
trekking op de mannelijke, en zij,
haar met betrekking op de vrou
welijke zelfstandige naamwoorden;
de eerste zijn „hy-woorden", de
laatste „zij-woorden".
In het overgrote deel van Ne
derland daarentegen kent de le
vende taal die onderscheiding niet
meer: de niet-onzijdige zelfstandige
naamwoorden zijn daar, op een
kleine groep na, „hy-woorden". Een
groot aantal nu van de in België
vrouwelijke woorden is voor Ne
derland en België beide tot ver
plichte „zy-woorden" gemaakt. In
de lijst zijn deze met het teken v
aangeduid. Voor deze omvangrijke
rubriek van zelfstandige naam
woorden is dus de eenheid in het
gehele Nederlandse taalgebied be
waard. Daarentegen is de nuance
ring erkend ten aanzien van de
woorden die met het teken v (m)
zijn aangeduid: woorden die in Bel
gië -eveneens „zy-woorden" zijn,
maar in het grootste deel van Ne
derland „hy-woorden".
2. Het tweede verschil tussen
Nederland en België ligt op het ge
bied van de spelling, namelijk
de spelling van de bastaardwoor
den. In België gaat men in de ver
nederlandsing daarvan veel verder
dan in Nederland. Deze nuancering
nu is in de woordenlijst erkend
door het opnemen van meer dan
één spelling.
Ter wille van de eenheid in het
onderwijs wordt op deze punten de
volgende gedragslijn aanbevolen:
a. Voor Nederland:
1. De woorden die in de lijst het
teken v (m) hebben, kunnen als
hy-wo'orden of als zy-woorden
De „verschrikkelijke
sneeuwman"
De sporen op de sneeuwhellingen
van de Himalaja, die aan de „ver
schrikkelijke sneeuwman" worden
toegeschreven, zijn niets anders
dan de sporen van kleine dieren,
die vergroot zijn doordat de sneeuw
rondom is weggesmolten, aldus de
mening van een vooraanstaande
Nieuwzeelandse bergbeklimmer, dr.
Stafford Matthews.
Matthews heeft in 1954 deelge
nomen aan de bestijging van de
Kansjenjoenga, op twee na de
hoogste berg ter wereld.
worden behandeld, met uitzonde
ring van de op blz. 29 van de in
leiding tot de woordenlijst ver
melde woorden (deugd, drift, eer,
enz.), die uitsluitend ztf-woorden
zijn.
2. In gevallen waar de woorden
lijst meer dan één spelling toelaat,
wordt de spelling onderwezen
waarvoor de lijst voorkeur uit
drukt. Dit houdt niet in, dat het
gelijkmatig gebruik van de andere
spelling als fout zou mogen worden
aangerekend.
b. Voor België:
1. De woorden die in de lijst het
teken v (m) hebben, worden als zjj-
woorden behandeld.
2. In gevallen waar de woorden
lijst meer dan één spelling toelaat,
wordt de meest vernederlandste
spelling onderwezen, met dien ver
stande, dat de andere spelling even
eens als juist wordt aanvaard.
Om behoud van
de vrede
Van welingelichte Russissche zij
de te San Francisco wordt verno
men, dat de Sowjet-Unie er mee
accoord gaat dat de 60 leden-staten
van de V.N. zich in een algemene
verklaring uitspreken voor het be
houd van de vrede en voor inter
nationale samenwerking. Mr. van
Kleffens is bezig deze algemene
verklaring op te stellen.
Uit de omgeving van enkele
Westelijke delegaties verluidt dat,
toen Molotof Zondag tegenover
Hammarskjoeld zijn voornemen
kenbaar had gemaakt om een reso
lutie ten gunste van de vrede in te
dienen, de Amerikaanse delegatie
dreigde met een tegenresolutie uit
naam van de landen van de vrije
wereld.
Italiaanse regering
gevallen
Het Italiaanse coalitiekabinet van
premier Mario Scelba is Woensdag
afgetreden.
De regeringscrisis is het gevolg
van het feit, dat de christen-demo-
cj-atische partij een eenvoudige re
organisatie van het kabinet onvol
doende acht om de huidige moei
lijkheden op te lossen.
TWEEDE KAMER
De Huurwet en de
belastingontwerpen
Aan het slot van de vergadering
der Tweede Kamer heeft de voor
zitter Dinsdagmiddag medegedeeld,
dat de commissie van voorbereiding
voor de Huurwet ende belasting-
ontwerpen hem bericht heeft, dat
zij gereed is haar werkzaamheden
aan te vangen.
Vandaag Donderdag 23 Juni zul
len deze ontwerpen in de afdelin
gen worden onderzocht na afloop
van de openbare vergadering.
Naast financiële instelling zal het
„ontmoetingscentrum" worden
(Van onze redacteur)
De Coöperatieve Boerenleenbank te Oosterland heeft het veertigjarig
jubileum kunnen vieren met de ingebruikneming van een gloednieuw
bankgebouw. Het stylvolle pand - doelmatig ingericht met wachtkamer,
werkkamer, archiefruimte en woonruimte voor de onlangs benoemde
kassier de heer J. L. Edelschaap - werd Dinsdagmiddag in aanwezig
heid van de leden van het bestuur der Coöperatieve Boerenleenbank,
de Raad van Toezicht en talryke genodigden en belangstellenden, of
ficieel geopend door burgemeester S. W. A. Laurense, die - staande voor
de te openen deur - in een toespraak de dankbaarheid en vreugde ver
tolkte van de raad der gemeente en de gehele Oosterlandse bevolking
over de totstandkoming van het nieuwe bedrijfspand van de bank, die
steeds meer een vooraanstaande positie wil gaan innemen in het maat
schappelijk leven der gemeente.
Tevoren had de voorzitter van het
bestuur, de heer H. J. v. d. Zande,
op een in de Conferentiekamer be
legde bijeenkomst de aanwezigen
verwelkomd en in een toespraak
een overzicht gegeven van de tot
standkoming van het nieuwe bank
gebouw. Spr. noemde met name
burgemeester en mevr. Laurense,
wethouder Stoutjesdijk en de se
cretaris de heer Zoeter, de inspec
teurs van de Centrale Raiffeisen-
bank te Utrecht, de heren Kool
brander en Oudkerk, dhr. J. A. v.
Nieuwenhuyze, vertegenwoordiger
van de Ring van Boerenleenbanken,
vertegenwoordigers van de zus
terverenigingen in omringende ge
meenten en de heer Joh. de Weeze,
het oudste lid en mede-oprichter
van de Boerenleenbank .Als motto
van zijn toespraak koos de heer v.
d. Zande: „Na lijden komt verblij
den", doelend op de vele moeilijk
heden, die moesten worden over
wonnen voor de bouw van de bank
kon worden gerealiseerd. In de
voorbereidingstijd kreeg het be
stuur enkele zware slagen te incas
seren, die de bouw vertraagden en
het medio 1955 maakten voordat
het bankgebouw er stond. Spr. her
innerde in dit verband aan het
overlijden van burgemeester A. C.
v. d. Have, die op voortreffelijk©
wijze deelnam aan de noodzakelijke
voorbereidingen tot de bouw. De
Februari-ramp zette alle plannen
aanvankelijk op losse schroeven en
eerst een jaar nadien kon opnieuw
worden gedacht aan nieuwbouw.
Een grote moeilijkheid vormden de
intussen sterk gestegen bouwkosten
Door medewerking van de Centrale
Bank te Utrecht kon echter een re
geling worden getroffen. De heren
J. J. G. Brouwer (vice-voorzitter)
en J. de Weeze (mede-oprichter)
vertrokken naar de N.O.-polder,
zodat een zware taak kwam te rus
ten op de schouders van het gede
cimeerde bestuur, dat nadien ge
lukkig kon worden aangevuld. Tra
gisch was het overlijden van de
heer Joz. Beije, die bijna vanaf de
oprichting deel uitmaakte van het
bestuur. De vacature van kassier,
ontstaan door aftreden van de heer
Zeyler Sr. werd aangevuld door be
noeming van de heer J. L. Edel
schaap. Ondanks de trage vorde
ringen in de bouw is, aldus spr.,
thans de dag van verblijden aan
gebroken en is een gebouw verre
zen, dat voldoet aan de redelijk te
stellen eisen. Tenslotte sprak de
voorzitter de hoop uit dat hoop en
verwachting met betrekking, tot
het nieuwe, gunstig gelegen gebouw
voor de gehele gemeenschap in
vervulling zullen mogen gaan en
dankte de architect de heer Wes-
seloo en de aannemer, v/aarop hij
de sleutel van de nieuwe bank aan
burgemeester Laurense overhan
digde.
'Eert,,ontmoetingscentrum"
In zijn toespraak voor het mo
ment der opening, getuigde de bur
gemeester ervan, dat niet alleen
in de eigen kring van de Boeren
leenbank, maar door de gehele ge
meente met verlangen is uitgezien
naar de voltooiing van de bouw.
Spr. was van mening dat de ge
meente een mooi gebouw rijker is
geworden op een centraal punt en
doelde op de „meerdere verwach
tingen", die te Oosterland worden
gekoesterd van de Boerenleenbank
als „alleen maar bankinstelling".
De bank immers wil zich ontwik
kelen tot een ontmoetingscentrum,
van waaruit verdere plannen kun
nen worden geëntameerd en tot
ontwikkeling worden gebracht ten
voordele van de agrarische bedrij
ven en in het algemeen tot opvoe
ring van het plaatselijk welvaarts
peil. Deze functie heeft trouwens
de bank in het verleden reeds ge
had, maar met de nieuwe bank
wordt bewezen, dat het bestuur nog
krachtiger de hand aan de ploeg
wil slaan. Spr. bracht hulde aan de
initiatiefnemers van 40 jaar gele
den en was dankbaar dat nog en
kelen van hen in leven zijn. „Had
den zij geen vooruitziende blik ge
had", aldus spr., „dan was deze dag
van de opening nimmer aangebro
ken". Intussen spreekt ook de ver
hoogde geldomzet boekdelen. In
1914 was dit f 25.000, maar 40. jaar
later f 5.500.000.
Namens het gemeentebestuur
wilde spr. de Boerenleenbank har
telijk geluk wensen met het tot
stand komen van dit gebouw dat
een mijlpaal betekent in de geschie
denis. Hij vond het vooral belang
rijk dat het nieuwe gebouw dichter
bij de dorpskern is gelegen dan het
vorige en herinnerde er voorts aan
dat de bank reeds de financiering
van een saneringsbedrijf heeft ge
regeld. Dit vormt een indicatie voor
verdere mogelijkheden, die de bank
wil uitbuiten, door niet alleen de
landbouwers, maar ook ambachts
lieden te helpen. In het algemeen
wil de bank meer zijn dan alleen
„spaarbank", maar het geldverkeer
gemakkelijker maken, waarbij be
langrijk is de steun van de nieuwe
kassier. Zo gezien begint de bank
onder gunstige omstandigheden aan
de tweede periode van 40 jaar.
De burgemeester hoopte dat een
steeds mooier geheel zal ontstaan,
dat vruchten zal afwerpen voor de
dorpsgemeenschap. Spr. ried aan
maar eens een sportieve wedstrijd
aan te gaan met andere bankinstel
lingen, waarbij het gaat om een eer
lijke concurrentie om elkaar naar
de kroon te steken, want ten slotte
is de opening van het nieuwe ge
bouw ten nutte van het eiland, daar
de ene gemeente vaak kijkt naar de
andere. Naar de mening van spr.
kan echter een beetje jaloersheid
in dit opzicht geen kwaad.
Na ook de beste wensen namens
de bevolking te hebben overge
bracht duidde spr. op de eenparig
versnelde beweging die de ontwik
keling van de bank thans door
maakt. Hij hoopte dat na het ver
strijken van de volgende 40 jaren
er behoefte zóu zijn geweest voor
nieuwe uitbreidingen. Ten slotte
dankte hij het huidige bestuur, in
zonderheid de heer H. J. v. d. Zande
voor het taaie volhouden, dat thans
met succes bekroond is mogen wor
den. Al heeft het dan wat lang ge
duurd voordat het bankgebouw vol
tooid was, anderzijds is het ook
weer zo dat het goed en degelijk
moest zijn. Daarom verzocht spr. in
dit opzicht wat vergevensgezind te
zijn.
De burgemeester opende daarop
de deur van het nieuwe bankge
bouw, waarna alle genodigden het
bedrijfspand in ogenschouw namen.
Aan een gezellige maaltijd voer
den hierna nog tal van sprekers het
woord, onder wie dhr. J. A. van
Nieuwenhuijze namens de ring, de
heer A. Boogert, kassier van de
Coöp. Boerenleenbank te Nieuwer-
kerk, P. L. Krepel te Bruinisse en
verscheidene anderen.
Des avonds trad voor de leden en
genodigden van de bank een goo
chelaar op.
Op het vervolg van deze, voor de
Boerenleenbank zo belangrijke, dag
komen wij nog nader terug.
Dit nummer bestaat uit 6 pagina's
000*00*000<x><r0**4000000
O O
O Alleen met de ogen van een
ander kan men zijn gebreken
O goed zien. o
9
Het K.N.M.I. verwacht
tot Donderdagavond:
Zuidwestelijke wiud
Overwegend droog weer na in de
nacht nog opklaringen, in hoofd
zaak in het Zuiden van het land
ook mistbanken; zwakke, later ma
tige Zuidwestelijke wind; dezelfde
of iets hogere temperaturen.
24 Juni. Zon op 4.22, onder 21.06.
Maan op 9.57, onder 23.21.
HOOGWATERSTANDEN
ZIERIKZEE:
24 Juni 6.26 v.m. 18.43 n.m.
BROUWERSHAVEN:
24 Juni 5.48 v.m. 18.16 n.m.
Doodtij: 29 Juni.
in het midden dat het voorstel nog
niet impliceert dat t.a.v. de hoge
afscheiding mag worden afgewe
ken van de bepalingen van de
Bouwverordening. De heer de Moor
merkte nog op dat de muur slechts
vier meter achter de huizen in de
Korte Sint Janstraat komt. De raad
verenigde zich echter unaniem met
het betreffende voorstel.
De voorzitter deelde vervolgens
mede dat B. en W. voorstellen over
te gaan tot aankoop van een per
ceel grond achter de Beatrixschool
aan de Grachtweg, van de heer
Schot, opdat daar in het kader van
het uitbreidingsplan spoedig huizen
zullen kunnen worden gebouwd. De
grond is thans verpacht aan de
heer S. v. d. Wekken, doch na het
roven van de oogst in Augustus a.s.
zal de grond bouwrijp kunnen wor
den gemaakt.
Wethouder den Boer lichtte toe
dat er enkele aanvragen van par
ticulieren zijn ingekomen voor wo
ningbouw ter plaatse. Mede om een
onteigeningsprocedure te voorko
men drong spr. op aankoop aan.
N.a.v. enkele vragen deelde de
wethouder nog mede dat de ge
meente de grond door verkoopt aan
de betrokken particulieren en dat
zij het bouwrijp maken voor haar
rekening neemt.
Hierna sloot de voorzitter de ver
gadering, die niet werd bijgewoond
door Mr. K. A. Keuning wegens
uitstedigheid.
In de kring van de met de landmeetkundige werkzaamheden
belaste technici in dienst van de herverkaveling van Schouwen-
Duiveland, is zeer ernstige verontrustheid gerezen in verband met
de betreurenswaardige wijze waarop de voor de luchtkartering van
het eiland uitgezette markatiepunten (wit bord op houten piket)
worden beroerd. Het is zelfs zo dat dit voor het eiland zeer be
langrijke werk in gevaar dreigt te komen, omdat het vrijwel on
begonnen werk is het net van markatiepunten voltooid te krijgen.
Aanvankelijk lag het in de bedoeling 1500 van dergelijke punten
uit te zetten. Het moesten er evenwel 3000 worden. Deze punten,
uitgezet over een groot gebied, moeten absoluut met rust worden
gelaten, daar anders het luchtkarteringswerk - waarmede tien
duizenden guldens zijn gemoeid - tot mislukking is gedoemd, met
alle gevolgen voor de landbouw en de herverkaveling vandien.
Het blijkt dat velen uit onwetendheid of moedwil de witte borden
vernielen, verbuigen of verplaatsen. Een groot deel van de versto
ring moet worden toegeschreven aan de schooljeugd, die vaak in
het voorbijgaan zich aan de bordjes bezondigt. In vele gevallen
is ook het verkeer schuldig. Bordjes geplaatst een meter naast de
rijweg, zijn omver gereden.
In verband met het bovenstaande wordt een vriendelijk doch
zeer dringend beroep op het publiek gedaan de bordjes volledig te
ontzien en met het grootste respect te behandelen. Slechts dan is
het mogelijk dat de luchtkartering van Schouwen-Duiveland kan
slagen. Bovendien wordt verzocht melding te maken van gestoorde
punten aan de Landmeetkundige Dienst van het Bureau Herver
kaveling te Zierikzee.
Het is van harte te hopen dat van nu af aan oud en jong vol
ledig is overtuigd van de dringende noodzaak de bordjes van
Rijkswaterstaat met rust te laten.
Bouwplannen zo spoedig mogelijk
besteding skiaar
Project van vier millioen
zowel het belang van Zierikzee als
het gehele eiland gediend.
De raad ging vervolgens met het
■voorstel accoord. De plannen voor
de bouw zullen zo spoedig mogelijk
foestedingsklaar worden gemaakt.
Vaststelling achtergevel-
rooilijnvoorschcift
Het volgende agendapunt betrof
de vaststelling van een bijzonder
achtergevelrooilij nvoorschrift voor
een perceel in de S. Domusstr. Dit
houdt verband met de bouw van
een fabriek voor de Koninklijke
Zeelandia N.V. ter plaatse.
De heer Simmers verklaarde
geen bezwaar tegen deze vaststel
ling te hebben, maar 'brach,t enige
bezwaren over van bewoners van
de Korte Sint Janstraat, wier wo
ningen aan de achterzijde door een
zes meter hoge muur geheel zullen
worden ingesloten. De voorzitter
antwoordde hierop dat er zeker wel
bezwaren zullen zijn, maar de
nieuwe fabriek achten B. en W. een
evident belang voor Zierikzee. De
heer Groenendijk sloot zich hierbij
aan daar het ook een uitbreiding
van de plaatselijke industrie bete
kent. De heer van den Doel bracht
AGRESSIEVE
SCHOL-EKSTER
Een scholekster in het Friese
dorpje Kortezwaag heeft met
zoveel verbetenheid aanvallen
gedaan op mensen en dieren,
die te dicht bij zijn nest in een
weiland kwamen, dat een boer
hem het leven heeft moeten
benemen.
De vogel pikte eerst het
paard, dat voor een kunst
meststrooier was gespannen in
het oor waardoor het op hol
dreigde te slaan en deed daar
na een aanval op de knecht,
die hij aan de hand verwondde
Op de - slechts een half uur in
beslag nemende - gemeenteraads
vergadering van Dinsdagavond,
onder voorzitterschap van burge
meester Mr. J. Schuurbeque Boeye,
is het besluit gevallen B. en W. een
crediet te verlenen ten behoeve van
de bouw van een schutsluis in de
mond van de haven.
Van het Rijk was de toezegging
ontvangen dat het 80 zal by-
dragen in de kosten van een keer
sluis. Als de raad echter zou be
sluiten tot de bouw van een schut
sluis, dan zou het verschil in kosten
(geraamd op rond één millioen gul
den) door de gemeente Zierikzee
zelf moeten worden gevoteerd. Het
Provinciaal bestuur heeft reeds te
kennen gegeven dat het in beginsel
met de bouw van een schutsluis
accoord gaat. De kosten hiervan
zullen in totaal plm. f 4 millioen
bedragen.
Veel discussie is er over dit punt
niet geweest. De voorzitter, burge
meester Jhr. Mr. J. Schuurbeque
Boeije, herinnerde er aan dat de
raad reeds in Maart jl. in beginsel
tot de bouw van een schutsluis had
besloten en dat vele onderhande
lingen op verschillend niveau en
correspondentie gevoerd moesten
worden eer het betreffende voor
stel in de raad kon komen.
De heer van den Doel merkte op
dat, zoals het voorstel is ingediend,
het een uitgemaakte zaak zou zijn
of er sector- of puntdeuren komen.
Spr. zou op dit punt enig voorbe
houd gemaakt willen zien, omdat
dit nog in onderzoek is. De voor
zitter antwoordde dat B. en W.
hierover ook een rapport wensen,
waarna ook de Commissie voor Pu
blieke Werken nog gehoord wordt.
Deze restrictie wordt er dus zeker
'.bij gemaakt.
De voorzitter sprak voorts nog
•woorden van grote dank aan het
;adres van Ged. Staten voor de
medewerking die zy bij voorbaat
al bij deze belangrijke aangelegen
heid gegeven hebben. Hiér wordt
EERSTE KAMER
Onderwijzer of soldaat
Als de ministers van Onderwijs
en van Oorlog voor de komende
lichting van dienstplichtigen over
eenstemming weten te bereiken
over vrijstelling van militaire
dienst van onderwijzers, zou dit
voor het lager onderwijs een mee
valler betekenen van ongeveer 900
leerkrachten, zo heeft minister Cals
in de Eerste Kamer meegedeeld.
De Sowjetrussische premier,
maarschalk Boelganin, heeft in een
toespraak verklaard dat. de Sowjet-
Unie op de komende bijeenkomst
van regeringsleiders der „Grote
Vier" alles in het werk zal stellen
om bij te dragen tot een vermin
dering der internationale spanning,
aldus meldt Radio-Moskou.
De voorzitster van de Britse
vereniging tot bestrijding van de
tuberculose, de Hertogin van Port
land, heeft medegedeeld, dat onge
veer één van elke tweehonderd
Britten aan t.b.c. lijdt. Groot-Brit-
tannië telt een kwart millioen lij-,
ders, terwijl onder de 60.000 per
sonen die elke week worden onder
zocht, een duizendtal nieuwe ge
vallen wordt ontdekt.
