Van Nelle's Koffie
Schouwse vogelwacht inventariseert de
rijkdom aan natuurgebieden op het eiland
Zeker Van Nelie!
Frisse vreugde
ELKE MORGEN
koffie verrukkelijk!
Op de bres tegen aanvallen van
verschillende zijden
Blijkens het verschenen jaarverslag van üe Vogelwacht 1954 hebben
leden van deze Vogelwacht voor het broedseizoen 1954 een bezoek
gebracht aan verschillende natuurgebieden op Schouwen-Duiveland.
Een groot aantal vogels bleek aanwezig te zjjn, ondanks de knauw die
het eiland door de ramp heeft gehad. Uiterst zuinig zal evenwel moeten
worden omgesprongen met de broedplaatsen, want - in het verslag
wordt het met spyt geconstateerd - de aanvallen op de terreinen ztfn
velerlei, zowel van de z^jde van onbevoegden, die het op de eieren
hebben voorzien, als ook door hen die cultuur-technische plannen
hebben. Het jaarverslag geeft dan verder een hoogst belangwekkende
opsomming van de nog aanwezige natuurgebieden op het eiland, die
wjj hier publiceren.
Westenschouwense inlage. - De
Westenschouwense inlage is een
fourageterrein bij uitnemendheid.
Niet alleen voor weidevogels, doch
ook voor steltlopers en zangvogels.
Het oostelijke gedeelte kan met
eenvoudige middelen in een uniek
reservaat worden geschapen. Ei
broeden vele soorten weidevogels,
sterns en steltlopers. Het is boven
dien een van de beste overwinte
ringsplaatsen van het eiland voor
eenden. Ook komen er verschil
lende soorten ganzen voor, zoals de
x-otgans, brandgans, grauwe gans
en rietgans. De bewoning is dan zo
intensief, dat de geluiden op kilo
meters afstand zijn te horen. Door
de ideale ligging worden ook wel
bijzonderheden waargenomen, zo
als de lepelaar, zilverreiger, mori-
nelplevier en zeldzame ruitersoor-
ten.'
De Koudekerkse inlagen voor de
opstallen van de heer Quist zijn
van grote betekenis voor de klu
ten, die in de bewoner een groot
beschermer vinden. Zelfs overwin
teren deze typische Schouwse vo
gels hier wel. De omgeving is van
belang als fourageergebied.
't Zeepe. Dit duingebied .van de
Erven de familie van-der Lek de
Clercq te Haamstede is zowel land
schappelijk als ornithologisch van
betekenis. Vele vogels, o.a. de
kleine plevier (in 1952 daar voor
het eerst waargenomen), kluten,
sterns en meeuwen broeden er. In
de bossen huizen spechten, vele
zangvogels en reigers. Indien er
meer water aanwezig was, zou de
broedgelegenheid ongetwijfeld toe
nemen.
Duinen van de Staat. Domeinen.
Indien de zilvermeeuwen ingeperkt
kunnen worden, krijgen de schol
eksters, visdiefjes, Britse kleine
mantelmeeuw en stormmeeuwtjes
een kans. De bossen bevatten dui
ven in soorten, bergeenden en een
den en een enkel paartje ransuilen.
Verklikkerduin tot de Oude
Hoeve. - In de manshoge duin
doorns komen enkele paartjes kie
kendieven voor. Verspreid broeden
er stormmeeuwen, holenduiven,
bergeenden en wulpen, terwijl de
roodborsttapuit beschutting heeft
gezocht in de bunkers.
Het gebied van de jonge duin
vorming heeft een prachtig schel-
penstrand, waar mooi gecamou
fleerd de eieren liggen van de vis
diefjes, dwergsterns, de kleine ple
vier en de bontbekplevier. Ornitho
logisch van zeer groot belang. Het
terrein dient echter in de broedtijd
meer met rust te worden gelaten.
De binnenduinen. - Het geheel
staat en valt hier met rust. Thans
broeden er naar grote waarschijn
lijkheid, behalve veel kieviten,
grutto's, scholeksters, tureluurs,
bergeenden en enkele paartjes wul
pen, ook de kemphaan, watersnip
en waterhoen.
Biesterveld. - Elk voorjaar kan
men hier weer veel weidevogels
waarnemen in het enige grote stuk
duinpolder dat nog intact is op het
eiland.
Oude Hoeve. - Een klein terrein,
dat door zijn gunstige ligging zeer
gaarne als broedplaats dienst doet'
voor eenden, waterhoen, rietzan
gers en bruine kiekendief. Het
grenst aan het zeer vogelrijke na
tuurreservaat van de heer Moolen-
burg, waar diens eendenkooi en
omgeving in de broedtijd ook een
oase is voor vele soorten.
Watergat. - Een van de weinige
plaatsen waar de goudgele dotters
voorkomen. Dodaardjes en vele
weidevogels hebben hier hun broed
gebied. Een uitnemende plaats voor
eenden en ganzen in de winter. Als
fourageerterrein ook van belang.
Zoute Haard.-- Al is het gebied
tengevolge van de ramp verkleind,
het blijft van belang voor weide
vogels en waterhoentjes. Ook is het
landschap nog aantrekkelijk.
Het gebied van de eendenkooi
van Serooskerke met omliggende
landen is verloren gegaan door de
ramp. En daarmee een broedge
legenheid van minstens J.20 paar
kluten, massa's visdiefjes en andere
stemsoorten, kokmeeuwen en wei
devogels. Ook als overwinterings
plaats voor eenden en ganzen had
het zeer grote waarde.
De Heertjes-inlage is verdwenen
en hiermede tevens het belang
rijkste broedgebied van de grote
stern.
De inlagen zijn gelukkig nog voor
het grootste deel intact. Wel moe
ten de eilandjes verbeterd worden.
Dit kan met matige kosten, door de
onmiddellijke omgeving van de
eilanden uit te diepen en met deze
grond de terreinen op te hogen.
Deze unieke reservaten trokken
duizenden vogelliefhebbers en kun
nen dit met een behoorlijk onder
houd zeer zeker nog doen. Behalve
de sternsoorten, zoals het visdiefje,
de grote en de noordse stern, zijn
deze inlagen van het allergrootste
belang voor eend- en gansachtigen,
ruiters en meerkoeten.
Voormalige spuiboezem nabü het
gemaal en de „Heerenkeet". - Se
dert lang de beste broedplaats van
de Noordse stern in Nederland.
Deze eilandjes hoeven nog niet
voorgoed verloren te gaan. Het is
slechts een kwestie van geld om
een van de sierlijkste sterns van
ons land op Schouwen te behouden.
De Kisters- en Cauwersinlagen.
Doordat zij later achter de afsluit
dijk komen, zal. de Flaauwersinlaag
belangrijker blijven. Toch broeden
in eerstgenoemde inlagen op de
eilandjes ontzaglijk veel vogels.
Als overwinteringsplaats en als
fourageerterrein ook zeer de moeite
waard. Doch toezicht is een eerste
vereiste, anders haalt de jeugd uit
Zierikzee alles uit.
De Karrevelden. - Het lot van
deze voor het oog zo aantrekke
lijke voedselterreinen voor de klu
ten eii voor veel weidevogels, is
nog niet bekend.
De Galgenpolder. - Evenals het
oostelijk deel van de Westenschou
wense inlaag van zeer groot be
lang en met matige kosten in een
reservaat te veranderen. Als het
bovendien mogelijk zou zijn dit
terrein tijdens het broedseizoen te
bewaken (en dit geldt natuurlijk
voor alle soortgelijke gebieden),
kan hier een terrein ontstaan van
de eerste orde. Sterns, kluten, ple-
viertjes broeden er. Tijdens de win
termaanden is het eveneens druk
bevolkt.
Kreek in de Nieuw Naterspolder.
Een rustige broedplaats voor veel
soorten. Landschappelijk zeer aan
trekkelijk, omdat men via de dij
ken de gehele kreek overziet en het
vogelleven onder zich gade kan
slaan. Het is een van de weinige
terreinen, die door de ramp niet
geleden hebben. De bewoner draagt
zorg voor de bewaking. Met enige
honderden guldens kunnen de
eilandjes verstevigd worden. Meer
dan twintig paar kluten broeden
er, verder kokmeeuwen en vis
diefjes. Tot diep in het voorjaar
van '54 zijn er zwarte sterns ge
zien. Men beware ons hier voor
verkavelingsplannen. Met steun
van de vogelbescherming heeft de
bewoner vallen kunnen aanschaf
fen voor het vangen van onge
dierte, dat zich van eieren meester
maakte.
Een aantrekkelijk klein terrein
achter het huis van de heer Vis te
Noordgouwe is bevolkt door kluten,
weidevogels en kokmeeuwen. Dank
zij de bewoner van „Huize Potter"
is dit lage gedeelte nog niet vol
gestort met grond en in „cultuur"
land herschapen.
Het Sasputje. - Dit kleine aar
dige eilandje temidden van de hoge
dijken herbergt vele meeuwachti-
gen. De bergeenden, die in de dij
ken hun holen hebben, komen daar
met de jongen naar toe.
Kakkersweel. - Wel van waarde,
omdat de jonge vogels uit de om
geving hier een uitstekend toe
vluchtsoord hebben.
Steenzwaan. - Het westelijk ge
deelte is nog intact. De rest is dooi
de ramp verloren gegaan. Van
groot belang voor kluten en vele
andere vogels.
Maire. - Dit gebied, aan de zor
gen toevertrouwd van een groot
vogelliefhebber, kan als eenden
kooi en vogelreservaat naar we
hopen, weer een grote toekomst
tegemoet gaan. Het zou echter wel
prettig zijn, als de eigenaar meer
waardering voor zijn plannen vond.
Het Dakwater heeft door de in
poldering aan betekenis ingeboet.
Het was voorheen een zeer aan
trekkelijk reservaat.
Met het hoofd van de Planolo
gische Dienst in Zeeland en met
het bestuurslid van de Contact
commissie voor Natuur en Land
schap, Dr G. A. Brouwer, is over
voornoemde natuurgebieden con
tact opgenomen. Het kan hier niet
te vaak worden herhaald: elke aan
tasting van één van bovengenoemde
gebieden zal de broedgelegenheid
van veel typische „Schouwse" vo
gels verminderen en het eiland
daarom minder aantrekkelijk ma
ken voor de duizenden natuurlief
hebbers en honderden vogelenthou
siasten. Het is prettig te weten dat
we'in onze strijd hiervoor niet al
leen staan, doch steun vinden bij
de Stichting „Het Zeeuwse Land
schap", qpcigr voorzitterschap van
de Commissaris der Koningin en
met Mr T. Lebret, de vogelexpert
bij uitnemendheid, als secretaris,
en van de Vereniging Stad en
Lande van Schouwen en Duive-
land.
Natuurlijk. Dat is nu eenmaal
m'n vaste metk. Van Nelle koffie is
heel anders. Zo pittig, zo extra geurig.
Echt koffie van een zaak, die in koffie
gespecialiseerd is. Dat kun je best
merken. En nu met die nieuwe
verpakking komt de Van Nelle
koffie practisch vers gebrand
in huis. Je proéft 'tl
Goudmerk 250 grom f 2.55
Roodmerk 250 gram f 2,32 100 gram f 0.93
Paarsmerk 250 gram f 1.98 100 gram f 0.80
Spaar Ji punttn mr Ji Iqundtr muit n
nulligi caJiaux, Dtu punttn blijiv* bun
waarJi btbtuJn.
Ingezonden mededeling
Stad en Provincie
ZIERIKZEE
Eerste steenlegging
„Beter Wonen"
„De eerste steen voor dit wo
ningcomplex, gebouwd door
„Beter Wonen" na de water
snood 1953, is gelegd door de
burgemeester mr. J. Schuur-
beque Boeije op 31 Maart 1955"
Dit is het opschrift van de eerste
steen die gistermiddag werd gelegd
voor het woningcomplex van het
bouwplan-Buijze in aanwezigheid
van talrijke autoriteiten, o.w. vele
dames, door de burgemeester van
Zierikzee, Jhr. mr. J. Schuurbeque
Boeije. Voor het in aanbouw zijnde
gedeelte wapperde fier de vlag van
de gemeente „rood-zwart". Het ge
zelschap dat bij de plechtigheid te
genwoordig was, had zich verza
meld in „Mondragon" en werd van
daar per autobussen vervoerd naar
het woningbouwterrein. Daar werd
de troffel met een rood-zwart ge
kleurd lint overhandigd aan de bur
gemeester, die de plechtige eerste
steenlegging verrichtte, nl. het leg
gen van de stenen die de grote
steen met bovenvermeld opschrift
omsluiten. De burgemeester hoopte
dat deze eerste steenlegging het be
gin zal mogen zijn van een zegen
rijk werk. Na afloop werd weer
teruggereden naar „Mondragon",
waar door verschillende aanwezi
gen het woord werd gevoerd.
Op de bovenzaal van „Mondra
gon" sprak eerst de heer J. Cou-
mou, die het uitzonderlijke feit re
leveerde dat voor het complex 131
woningen zullen worden gebouwd,
terwijl in dit complex ruimte is uit
gespaard voor de stichting van een
jeugdgebouw aan het H. J. Doele-
man-plein. De gemiddelde huur der
te bouwen woningen zal f 9,35 be
dragen, inclusief waterleiding en
warm water voor de in te richten
douchecellen. Speciaal tot het ge
meentebestuur richtte hij woorden
van dank voor de betoonde be
moeiingen.
De burgemeester stelde het bui
tengewoon op prijs dat door het
particulier initiatief soelaas komt
voor de woningzoekenden in deze
gemeente., Z.Ed.A. wees verder op
het plan tot het bouwen van 19
woningen in het nieuwe uitbrei
dingsplan.
Namens het bureau Glerum en
D. Stam sprak de heer Keus, die
herinnerde aan de schenking van
hout uit Zweden en aan het feit
dat er niet veel steden zijn die het
slopen van krotwoningen hebben
aangepakt zoals hier.
De directeur van de Aannemings
maatschappij „Panagro" te War
mond", de heer G. Kalemink, bood
de burgemeester een boekwerk aan
alsmede een loonzakje met een
kwartier loon, terwijl eveneens de
heer Coumou een boekwerk werd
ter hand gesteld.
Voor een uitvoeriger verslag ver
wijzen wij naar het Zaterdagnum
mer.
Bouw niet zonder
vergunning!
Ondanks het feit dat herhaalde
lijk is medegedeeld en er tegen ge
waarschuwd is dat het verboden is
zonder vergunning te bodwen,
.wordt daarmede toch voortgegaan.
Om deze reden heeft de politie
Donderdag proces-verbaal opge
maakt tegen G. G. alhier.
Winkelpui door aanrijding
beschadigd
Donderdagmorgen vroeg om
streeks half zes is vermoedelijk een
zware vrachtauto tegen de winkel
pui van de pedicure A. S. aan de
Dam alhier gereden, tengevolge
waarvan deze pui zwaar werd be
schadigd. De bestuurder van de
auto wordt in zijn eigen belang aan
geraden zich ten spoedigste te mel
den aan het bureau van politie al
hier. Ieder die inlichtingen kan
verschaffen omtrent deze aanrij
ding, wordt verzocht zich eveneens
aan het bureau te vervoegen.
Zilveren dienstjubileum
Donderdag mocht de heer J. Put,
hoofdfitter bij de N.V. Waterlei
ding-maatschappij „SchouWen-Dui-
veland" de dag herdenken dat hij
25 jaar geleden in dienst trad bij
genoemde N.V. Als grondwerker
begonnen klom hij in de loop der
jaren resp. op tot. hulpfitter, fitter'
en hoofdfitter. Namens de N.V.
heeft de wnd. directeur, de heer J.
D. H. Assis de jubilaris een en
veloppe met inhoud zomede bloe
men aangeboden. Namens de perso
neelsvereniging boden enige leden
van het personeel een barometer
aan.
Uitslag
verkiezing Hoofdingeland
Waterschap Schouwen
Bij de gisteren gehouden verkie
zing van een hoofdingeland voor
de gebouwde eigendom vacature-
R. Gerritsen, werden uitgebracht
132 stemmen. Hiervan verkregen
de heren J. W. v. d. Doel 72 stem
men, J. Roggeband 13, mr. C. J. B.
du Croo'37, mr. K. A, Keuning 3,
A. L. v. Velthoven 3, C. O. J. Hen-
drikse 1, J. M. in den Bosch 1, A.
Ph. v. d. Vate 1 en R. J. v. d. Wek
ken I stem, zodat de heer J. W. van
den Doel gekozen is.
Aan dè heer J. J. Cock, voor
heen lid van de directie der voor
malige Insulaire Hypotheekbank,
thans notaris te Monnikendam is
met ingang van 1 Januari 1956 eer
vol ontslag verleend.
Ingezonden mededeling
KERKWERVE
Proef met busdienst op
marktdagen
Naar wij vernemen ligt het in
het voornemen van de R.T.M. ge
lijktijdig met ingang van de zo
merdienstregeling een proef te ne
men met een busdienst Kerkwerve-
Zierikzee op marktdagen (Donder
dagen). Er zal een dienst 's mor
gens en 's middags worden inge
legd, waarvan evenwel gemiddeld
op de heen- en terugreis gebruik
dient te worden gemaakt door vijf
personen. Dit is het minimum dat
de maatschappij moet stellen, om
de dienst in stand te houden. De
nieuwe regeling is het resultaat
van gemeentelijke bemoeiingen en
het ligt dus thans aan de inwoners
of hieruit een min of meer blijven
de regeling groeien kan.
Feestelijke viering
bevrijdingsfeest
In de deze week gehouden ver
gadering van de Oranje Vereniging
werd een programma opgesteld
voor de feestelijke herdenking van
de bevrijding op 5 Mei e.k. De ope
ning vant aan met een toespraak
van de burgemeester om half tien,
waarna in de voormiddag tot 12
uur kinderspelen volgen. Twee uur
vangen de volksspelen aan, waar
voor verschillende commissies wer
den geformeerd, 's Avonds wordt
muziek gegeven en het feest beslo
ten met een lampionoptocht. De no
dige gelden hoopt men bijeen te
kunnen brengen door het houden
van een lijstcollecte.
BURGH-HAAMSTEDE
Solo-toneel door Jo Stern
heim te Haamstede
Uitgaande van de Stichting voor
Maatschappelijk en Cultureel Werk
in Zeeland en daartoe door het
Rampenfonds financieel in staat
gesteld, organiseerde de Z.V.U.
Dinsdagavond in hotel Bom een
culturele avond, waarop de solo
toneelspeler Jo Sternheim, het dra
matische dichtwerk van Stefan
Zweig, „Jeremia", voordroeg in de
vertaling en bewerking van Stern
heim zelf. Burgemeester Jhr. A.
van Citters, die de leiding had,
opende deze avond met een kort
woord, waarin hij er op wees, dat
het zeer moeilijk is in deze omge
ving iemand als de heer Sternheim
te krijgen voor een voordracht als
deze. Hierna las de heer van Cit
ters de korte inhoud van het dicht
werk voor. De hoofdfiguur is de
profeet Jeremia van de Babyloni
sche ballingschap en de profeet van
de ondergang van het Israël zijner
dagen. De tegenstelling in deze tra
gische figuur komt tot uitdrukking,
doordat de man, die zijn land en
volk hartstochtelijk lief heeft, de
voorzegger zal zijn van de totale
ondergang van dit volk, doch die
men pas gelooft als het te laat is.
Zo gezien worden deze profetieën
voor onze eigen tijd aanschouwe
lijke lessen in verleden en heden
der mensheid. Dit is begrijpelijk,
wanneer men bedenkt, dat Stefan
Zweig zijn stuk schreef tijdens de
eerste wereldoorlog tussen de jaren
1915-1917, toen Duitsland in oorlog
was met de geallieerden en de ne
derlaag reeds in zicht was. Vijf en
twintig jaar later volgde de herha
ling en vindt men de woorden van
de Prediker bevestigd: „Is er enig
ding, waarvan men zoude kunnen
zeggen: zie, dat is nieuw. Het is al
reeds geweest in de eeuwen, die
vóór ons zijn geweest".
Daarna trad de heer Sternheim,
gekleed in Oud Testamentisch cos-
tuum voor het voetlicht en droeg
voor de pauze de le en 2e scène
voor, terwijl na de pauze nog 3
scènes werden voorgedragen, nadat
ook hiervan de korte inhoud tel
kens door Jhr. A. van Citters was
voorgelezen.
Onder grote stilte werd deze
voordracht door de vrij talrijke
aanwezigen aangehoord. Met groot
kunstenaarschap werden de per
sonen uitgebeeld, waarvan vooral
de figuur van Jeremia wel zeer
goed tot zijn recht kwam. De aan
wezigen waren zozeer onder de in
druk, dat na het dankwoord, dat
Jhr. van Citters aan het eind tot
de heer Sternheim sprak, applaus
achterwege bleef. Het was een
avond, die op hoog cultureel peil
stond.
HAAMSTEDE
Door de heer J. D. van Nieu-
wenhuizen is op de Paasveeten-
toonstelling, welke Dinsdag te Rot
terdam werd gehouden een eerste
kwaliteit Paasos aangekocht van
de heer Moelijker te Nieuw Vos
meer, die het respectabele gewicht
van ongeveer 800 kg. heeft.
Op de Dinsdag te Rotterdam
gehouden Paasveetentoonstelling
werd door de heer Jac. Blom een
3e prijs behaald in de rubriek
„Schotten met niet meer dan vier
brede tanden". Deze zware schot
werd aangekocht door de firma
Vervoort te Haarlem.
Ingezonden mededeling
MIJN HAR DTJ ES: sterke
bestrijders van kouengrlep. Tj
INGEZONDEN STUKKEN
Vrijwilligers gevraagd
Mijnheer de redacteur,
Overal waar door natuur- of oor
logsgeweld een noodsituatie ont
staat, helpt de Internationale Vrij
willige Hulpdienst (de Nederlandse
afdeling van de Service Civil In
ternational). Uit alle delen van de
wereld trokken haar vrijwilligers
b.v. naar Oostenrijk om de gevol
gen van de lawinerampen te ver
zachten, naar India om de bevol
king te helpen bij het aanleggen
van deugdelijke waterleidingen en
na 1 Februari 1953 in grote getale
naar ons rampgebied om daar de
helpende hand te bieden. In Zie
rikzee en Kruiningen heeft de I.V.H.
toen grote bekendheid verworven.
Daar verrichtten na de watersnood
in anderhalf jaar tijds zevenhon
derd ongeschoolde vrijwilligers en
vrijwilligsters van achttien ver
schillende nationaliteiten belange-
sloo zwaar werk.
In al die kampen van de I.V.H.
over de gehele wereld herstellen
vrijwilligers(-sters) van achttien
jaar en ouder, huizen, helpen bij
wegenbouw en bij grondwerk en
verrichten vele andere werkzaam
heden.
Nu Europa in de laatste jaren is
geteisterd door vefschillendé ram
pen, neemt de vraag naar vrijwil
ligers voortdurend toe. In verhou
ding tot de andere nationaliteiten
is het aantal Nederlandse vrijwil
ligers vrij klein. (In Zeeland be
droeg het slechts 15 °/o van het to
taal aantal vrijwilligers).* Wc doen
daarom een beroep op al degenen
die zich in de komende zomer
(eventueel reeds eerder) vrij kun
nen maken om mee te werken.
Inlichtingen en uitvoerige bro
chures verstrekt het secretariaat
van de I.V.H.Hoge Duin en Daal-
seweg 28, Bloemendaal (Telef. K
2500-25786).