COEBERGH
Zonder
beroep?
"Roomboter op het brood!
Florence Nightingale-herdenking - Zierikzee Schoolkinderen
c j j i rooien aardappels
hen onthullende lezing over de zieken-
m j Op verzoek van de Sociale Dorps-
verpleaina lil vrococr tijden commissie en met goedvinden van
r D D het gemeentebestuur van Oude Pe-
Grote verbetering begon eerst in. de 19e eeuw
gemeente van 12 jaar en ouder zich
In vele opzichten was het ont- van deze grote vrouw, die vele an- spontaan gemeld om werkzaam te
hullend wat Zuster de Haan, ver- dere vrouwen heeft geïnspireerd zijn bij de aardappeloogst. Alleen
pleegster ln een der Amsterdamse zich in te zetten voor de zieke me- in de veenkoloniën al moeten nog
1200 ha. aardappelen worden ge
rooid.
ziekenhuizen. Dinsdagavond ln de demens, in een leven van zelfver-
Concertzaal vertelde over de zie- loochening.
kenverpleging in vroeger tyden. Dokter C. M. van Hoorn leidde
Hierin vielen periodes, waarin de zuster de Haan in en dankte haar
zieken een onvoorstelbaar lyden na afloop voor de interessante le- Aan de kust van het Noorde
moesten doorstaan, door gebrek zing. Het speet dokter van Hoorn, lijke eiland van Nieuw-Zeeland,
aan de meest elementaire verzor- dat de film „De Witte Engel" niet tussen New Plymouth en Rotorua
ging. aanwezig kon zijn. In plaats daar- 'heeft Woensdag een wervelstorm
Zuster de Haan hield haar lezing van werd de Deense film „Wat gewoed, die twee uur later werd
op een door de directies van de Leni Rossner beleefde" vertoond, gevolgd door de zwaarste aard-
belde ziekenhuizen op Schouwen- Dokter van Hoorn richtte zich te- schok in dit gebied in 15 jaar. Door
Dulveland, ln samenwerking met vens met een opwekkend woord tot wervelstorm en aardschok werd
Groene- en Rode Kruis, belegde de jonge meisjes, zich te bezinnen schade aan gebouwen aangericht,
bijeenkomst ter herdenking van 0p het beroep van verpleegster, Gewassen werden door de wervel-
Florence Nightingale, de grote plo- waaraan grote behoefte bestaat in storm vernield. Er is geen melding
nierster en grondlegster van het ons land. gemaakt van slachtoffers,
verpleegsterschap in de moderne
zin des woords. Een groot aantal
jonge meisjes, waarvan verschil
lende met hun ouders, bezochten
de bijeenkomst.
„Voor genezing van ziekten was
de primitieve mens aangewezen op
de natuur", aldus Zr de Haan. In
feite hield ieder zijn eigen genees
kunde er op na en dat komt nog
voor, bv. in de tropenlanden, waar
doorgaans de vrouwen op de hoogte
zijn van allerlei in de natuur voor
komende kruiden, die een gene
zende werking hebben. Vooral de
Indianen kenden veel geneesmidde
len en zij konden reeds amputaties
verrichten. Later zien we het op
treden van de medicijnman, die
trachtte door geestelijke invloeden
de zieken te genezen (stompen,
slaan). Maar de Hindoe's kenden
duizenden jaren geleden reeds een
behandeling tegen giften en huid
ziekten, terwijl zij ook reeds een
verbandleer hadden. Als het Boed
dhisme wordt verdrongen door de
Islam, komt er een tijd van verval.
Overigens bestonden er in het oude
Assyrië, Egypte en Babyion reeds
medische boeken. De zieken slaven
werden verzorgd door de meesteres
en dit geschiedde met veel liefde
en toewijding.
De eerste Christelijke tijd
In de eerste Christelijke tijden
waren diakenen en diaconessen
zeer in de weer om de ziekenver
pleging op peil te brengen. Hun
streven verspreidde zich tot in Ier
land. Er waren in de 2e eeuw al
allerlei bepalingen voor de diaco
nessen, die men het best met de
tegenwoordige wijkzusters kan ver
gelijken.
In de derde eeuw kwamen aller
lei belemmeringen van kerkelijke
zijde en nadien verdween deze
vorm van Christelijke ziekenzorg
geheel. De diaconessen stonden voor
een zware taak, want hospitalen
waren er nog niet. De zieken kre
gen gastvrijheid bij de diaconessen
aan huis en ook werden wel gedeel
ten van bisschoppelijke paleizen"
voor ziekenruimten ingericht. Van
de 5e tot de 11e eeuw was de zie
kenverpleging in handen der kloos
terorden, die veel zegenrijk werk
deden. Er waren aparte zieken
ruimten en verschillende voor
schriften ook op hygiënisch gebied
bestonden.
In Nederland
In Nederland vindt men een
weerspiegeling van de ziekenzorg
in andere landen. Bij de Batavieren
was de ziekenzorg in handen der
vrouwen en zo was het ook in de
Middeleeuwen. In de 16e eeuw komt
te Leiden de eerste academische op
leiding voor artsen. De kloosteror
den bemoeiden zich ook in ons land
met de ziekenzorg, bv. Clarissen,
Bagijnen. Johannieters, Broeders
van St. Johannes de Deo. Na op
heffing der kloosters van het einde
16e tot 19e eeuw was de toestand
in hospitalen, die de ziekenzorg
overnamen onbeschrijflijk slecht.
Knechten en meiden, meestal on
betaalde krachten, lieten zich in
met de „ziekenzorg". De vrouwen
'stonden op laag zedelijk peil en af
persing der zieken (meestal de arm-
sten, die geen verpleging thuis kon
den betalen) was een normaal ver
schijnsel. Het eten was slecht en
operaties geschiedden zonder ver
doving. Vele patiënten stierven
door deze onhoudbare toestanden.
De besturen der ziekenhuizen wil
den wel verbetering, maar stonden
onmachtig tegenover het personeel.
De vroedvrouwen vormden altijd
een aparte groep van vrouwen, met
allerlei (vaak verkeerde) ingewor
telde opvattingen.
Verbetering in de 19e eeuw
Frisse lucht in de hospitalen was
taboe. Houten schotten sloten de
ramen af. De bedden werden ver
warmd met koperen bedpannen
met lange steel. Belangrijke verbe
teringen kwamen in Duitsland tot
stand door de Diaconessen, die
diepgaande veranderingen aan
brachten (1836). In Nederland vond
het voorbeeld veel navolging
(Utrecht, Den Haag). Enorm veel
verbeterd is er tenslotte door de
baanbreekster en pionierster Flo
rence Nightingale, een zeer begaaf
de vrouw, die met 38 verpleegsters
naar Skutari trok, om de gewonden
in de hospitalen te verzorgen, waar
van voorheen 65 pet. stierf. Zij
volgde voorheen een diaconessen-
opleiding in Duitsland en poogde
met succes verbeteringen te bren
gen in de ziekenverzorging in En
geland. Uitvoeriger stond zuster de
Haan daarop nog stil bij het leven
Ingezonden mededeling
Volgens de Burgerlijke Stand heeft een huisvrouw
geen beroep. Hoe komen ze erbij Zij heeft
één der zwaarste en moeilijkste beroepen! Ga
alleen maar eens na hoeveel uren zij elke dag
in touw is! Ook zij verdiént roomboter op het
btood. Dubbel en dwars.
Wie
hard
werkt
verdient
Spaar de Rijksbotermerken sp elk pakje Roomboter staat
er één) en doe mee aan
de 4e Grote Roomboter Prijsvraag,
weaerom met f. 10.000. - aan geldprijzen. De inzendings-
termjn sluit op 25 October a.s. Vraag inlichtingen aan
Uw roomboter-leverancier
VOGELWACHT MAAKT GOEDE START
Hoofdinspecteur Dierenbescherming
vertoonde enkele vogelfilms
Zorg voor vogels moet steeds meer worden uitgebreid
Met voldoening brengt Douwe Egberts U het nieuws
de prijzen van haar koffiesoorten zijn verlaagd.
Voor minder geld ontvangt U nu Uw echt
lekkere Douwe Egberts Koffiede kwaliteitskofüe
bij uitstek, vers gebrand, vol smaak en aroma!
De verlaagde prijzen
Fijne Dessert Rood Merk Paars Merk
Voor fijnproevers
iets bijzonders
De kwaltteitskoffie
bij uitstek
Krachtig en
voordelig
pakje 250 gr. 2.08
pakje 100 gr. 0.84
pakje 250 gr. 2.75
pakje 100 gr. 1.10
pakje 250 gr. 2.48
pakje 100 gr. 1.00
Moccona
D.E.-Koffie in direct oplosbare vorm 2.85 per potje
RADIONIEUWS
Radioberichtgeving
getij-afwy kingen
Op 15 October wordt de radiobe
richtgeving omtrent de getijafwij
kingen gewijzigd. Met ingang van
die datum worden de afwijkingen
van de hoogwaterstanden opgeno
men in de radiouitzendingen van
06,40, 08.00 en 19.00 uur (Zondags
19,45 uur).
Deze verwachtingen zullen niet
alleen betrekking hebben op de af
wijkingen langs de kust van Hol
land en Zeeland, maar ook op de
afwijkingen van de hoogwater
standen langs de kust van Gronin
gen en Friesland en langs de Af
sluitdijk.
De verwachting van de getijaf
wijking in de radiouitzending van
09,35 uur komt te vervallen.
(Nadere inlichtingen omtrent deze
berichtgeving worden op aanvraag
verstrekt door het K.N.M.I. in De
Bilt).
ELLECOM. Het belangrijkste
werk uit de collectie „Kunst en An
tiek" van dhr. H. W. Kölling, die
door de Amsterdamse makelaar en
taxateur, de heer Paul Brandt op
het buiten „Hofstetten" te Ellecom
is geveild, was een schilderij van
Jan Steen. Het doek heeft een af
meting van ongeveer 34 bij 27%
cm. en is voorzien van een vergulde
lijst. Het stelt enkele „tric-trac"-
spelers voor. Het werkje bracht
f 10.000 op, na voor f 8.000 te zijn
ingezet.
Ingezonden mededeling
Dezer dagen hield de Vogelwacht
haar eerste bijeenkomst in het
nieuwe seizoen in hotel „Het wa
pen van Burgh" te Burgh, onder
voorzitterschap van mr. W. M.
Paardekoper Overman, die in een
welkomstwoord tot de aanwezigen
zijn vreugde uitsprak over de goede
opkomst.
Spr. deelde mee, dat getracht
wordt zg. Jeug'd-leden in de vereni
ging op te nemen, waartoe hij de
aanwezige jongeren opwekte. Het
doel hiervan is bij de jongeren
vooral belangstelling aan te kwe
ken voor de natuur en de vogels
in het bijzonder.
Hierna verleende hij het woord
aan de heer K. Visser, hoofdinspec
teur van de Ver. tot Bescherming
van Dieren, die ter inleiding van
de door hem te vertonen films er
op wees, dat er nog schrijnende toe
standen bestaan op het gebied van
de verzorging van de dieren, waar
onder ook de vogels. Deze avond,
aldus de spreker, zou hij daarover
niet veel meedelen, doch enkele
films vertonen over het vogelle
ven. Hij deed dit met des te meer
animo, omdat in Westelijk Schou
wen de Vogelwacht zulk nuttig
werk verricht in het belang van de
vogelstand, die hier zeer uitgebreid
is. De zorg voor de vogels moet hoe
langer hoe meer uitgebreid wor
den omdat door de toename der
bevolking de vogels hoe langer hoe
meer verdrongen worden. Het is
zeer noodzakelijk aan de vogel
stand aandacht te schenken om de
ze voor het nageslacht te bewaren,
want niet alleen, dat de vogels nut
tig zijn, doch zij verlevendigen de
natuur.
Er zijn nog altijd mensen, die er
geld voor over hebben, om alles wat
leeft in handen te krijgen, zo ook
bij de vogels. Daarom bok is de
Vogelwacht noodzakelijk om aan
deze practijken paal en perk te
stellen. Vervolgens ging hij over tot
het draaien van een 3-tal zeer
mooie films over: „Ouderzorg onder
de vogels", „Vogels van duin en
plas" en „Vogel en plant in Stad
en Land". Deze voor het grootste
gedeelte fraaie kleurenfilms lieten
zien, hoe in de vogelwereld de
ouders voor hun kroost zorgen,
waarbij vaak bleek, dat het publiek
daar een geheel verkeerde voor
stelling van heeft.
Aan het eind dankte de voorzit
ter de heer Visser voor zijn bui
tengewoon mooie films en zijn dui
delijke toelichting.
De voorzitter deelde nog mee, dat
op Donderdag 25 November de heer
A. B. Wigman een lezing komt hou
den over „De hoge Veluwe". Des
middags waren voor de leerlingen
van alle scholen in Haamstede en
Burgh ook een drietal films ge
draaid in hotel Bom, die vooral ook
bedoeld waren de jeugd op te wek
ken Jeugd-lid van de Vogelwacht
te woi'den, waartoe aan allen een
circulaire was meegegeven, die de
nodige gegevens bevatte. Vermel
den wij tenslotte dat enkele nieuwe
leden toetraden.
Gek hek, cake-rups, bed op kar,
zestiende muis, asyls en begin
„We willen zo graag een „kuier
tje" doen Zondags meneer, maar
het kan niet door het hek", zo zei
een man, die men het kon aanzien
dat wandelen tot zijn geliefde be
zigheden behoorde. Eilandman heeft
eens geïnformeerd en toen bleek,
dat vele Zondagse wandelaars de
neus stoten aan het zwaar van
prikkeldraad voorziene hek, dat de
Westhavendijk afsluit. Natuurlijk
staat dat hek er niet voor niets.
Het belet de toegang tot het haven
hoofd en ook tot de pomp, die daar
nog al eens de gracht tot een stin
kende brij staat te malen. Door de
week is het hek open en dan wordt
het wel toegestaan te wandelen op
de Westhavendijk, maar op Zonda
gen behoeven de arbeiders niet
doorgelaten te worden naar hun
werk en dan gaat het hek dicht.
Jammer, want het kan toch niet
veel kwaad, volgens Eilandman, als
de mensen hier een stukje dijk be
wandelen. Wie zal er gaan hollen
langs de dijkflanken of vernielende
dingen doen. Geen zinnig mens
toch. En de jeugd kan ook niet veel
kwaad, want de pomp (als het daar
soms om gaat) zit toch veilig dicht
gesloten. Hopelijk zal dit hek dus
eens verdwijnen, want het „loopje"
is zeer geliefd. Gek hek toch!
Een man heeft het verhaal ver
leid van de rups, die eenmaal ver-
schloen zat in een bos bloemen op
tafel. De rups viel omlaag zoals
rupsen wel vallen kunnen en kwam
midden in een cake terecht, die op
tafel stond ,ten gerieve van de be
zoekers. De rups wist zich-wel raad
en at een grote moot cake op. Een
zonderling verschijnsel, waarvan
Eilandman nimmer tevoren hoorde.
Trouwens ook niet van het liefde-
GESPREKKEN
'VAN
EILANDMAN
volle blijk van broederlijke en zus
terlijke eensgezindheid, waarvan
Zierikzee getuige is geweest. Een
meisje elders vertoevend, schreef
aan huisde laatste tijd zich wei
nig prettig te gevoelen. Zij wilde
naar Zierikzee komen, om wat uit
te blazen en wat op verhaal te ko
men. Zo iets kan voorkomen. De
broers en zusters sloegen de han
den ineen. Zij plaatsten een bed op
een handkar en fluks ging het naar
de boot, toen zuslief moest aanko
men. En of zij nu al beweerde nog
wel te kunnen lopen, het hielp alle
maal niets. Op het Luitje werd zij
in bed gestopt en holderdebolder
ging het over de kinderhoofden op
huis aan. Zo iets doet Eilandman
goed in deze vreselijke tijden.
Het muizenscore-bord in Zierik
zee geeft steeds fantastischer cijfers
aan. Er zijn mensen, die per etmaal
zestien muizen vangen. Eilandman
belde iemand op en na de normale
aankondigingen hoorde hij opeens
een snerpende gil. Toen zei de man:
„de zestiende meneer". De zestien
de muis. zat in de klem en dat is
nog al wat. We zijn hard bezig te
vermuizen in Zierikzee, want ach
ter elk behang ritselt het. In elke
kast staan de valletjes. Alle poezen
zijn in voortdurende alarmtoestand
en geconsigneerd in hun nachtver
blijven. We zoeken naar een vari
ant van de Hamelnse rattenvanger.
Er moet een Schouwen-Duivelandse
muizenvanger komen. Een ratje
mag hij ook wel meenemen, want
tegen het vallen van de avond, ziet
Eilandman die zo groot als katten
langs de zandzQkkendam schuiven.
Dat die diertjes nu uitgerekend te
gen zout water kunnen.
Uit de netelige materie van de
dierenasyls in Zierikzee kan
Eilandman moeilijk wijs worden,
maar liet publiek z\j medegedeeld,
dat er nog nergens een inrichting
gereed is, waar men de dieren kan
brengen. In de Hem schijnt al ver
hoogde aanvoer van zwervers te
zijn en niemand kan er (nog) weg
mee.
Een schepel zorgen en een hand
vol gerst hebben de boeren uit de
zoute grond gepeuterd in de zoute
gebieden. Het is nog maar een be
gin, maar dat l$an toch ook belang
rijk zijn. Eén gunstige zomer kan
heel wat beters laten zien en daar
hopen we dus maar op, want ho
pen doen we altijd. Zo zijn we
immers!
