Kunstenaars hielpen op hun wijze
het rampenfonds
Oude gebouwen van Zierikzee
vragen dringend restauratie
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZATERDAG 29 MEI 1954 - No. 17546
Bedrag van f 108.000 overhandigd
In de directiekamer van het Ste
delijk Museum te Amsterdam heeft
de kunstschilder J. J. Voskuil als
voorzitter van de coördinatiecom
missie „Kunstenaars Helpen" aan
de voorzitter van het Nationaal
Kampenfonds, generaal P. Alons,
Woensdag een cheque voor f 108.000
overhandigd, de voorlopige op
brengst van de loterij die met 1300
schilder- en beeldhouwwerken
sinds Februari 1953 door het gehele
land Is gehouden.
Aan deze actie hebben medege
werkt de Nederlandse Federatie
van Beroepsverenigingen van Kun
stenaars, de Nederlandse Federa
tie van Beeldhouwers en de Ned.
Katholieke Kunstenaarsvereniging.
„Toen de stormramp zich over
ons land had voltrokken", zo sprak
generaal Alons in zijn dankwoord,
„hebben de beeldende kunstenaars
niet in de zak getast; dat konden
zij in het algemeen niet goed doen
want zij behoren, zoals bekend, niet
tot het welvarendste deel van de
natie. Wat zij beschikbaar hebben
gesteld zijn de producten van hun
geest en talent, en met die produc
ten dit welgeslaagde initiatief. Ook
zij die doorgaans als hyper-indivi
dualisten worden beschouwd heb
ben bewezen als de nood aan de
man komt een subliem blijk van
sociaal saamhorigheidsgevoel te
kunnen geven. Boven het financi
ële belang van hun bijdrage uit
verheft zich de geest waaruit zij is
voortgevloeid. De herinnering aan
al het leed zal vervagen, maar de
blijken van hulpvaardigheid temid
den waarvan de actie „Kunste
naars Helpen" zulk een eervolle
plaats inneemt zullen hun histori
sche betekenis niet spoedig verlie
zen".
Namens de Nederlandse Federa
tie van Beroepsverenigingen van
Kunstenaars bracht de toneelspeler
Ben Groenier tenslotte de heer
Voskuil hulde voor al het werk dat
hij persoonlijk aan de actie „Kun
stenaars Helpen" heeft besteed.
Het plan bestaat een soortgelijke
actie in te stellen ten bate van de
Mr. J. F. van Royen-Stichting voor
een kunstenaars-herstellingsoord.
Ingezonden mededeling
HRfllERhand Gelei
Een vorstelijke handverzorging
Standbeeld voor „Bartje"
van Anne de Vries
Op de dag van zijn vijftigste ver
jaardag (Zaterdag 22 Mei j.l.) heb
ben enkele leden van het bestuur
van het Drents Genootschap aan de
bekende schrijver Anne de Vries
het ontwerp aangeboden voor het
beeldhouwwerk van zijn meest ge
waardeerde schepping „Bartje". De
Amerikaanse beeldhouwster Suus
Berkhout had het kereltje, dat voor
bruine bonen niet wilde bidden,
meesterlijk getroffen en Bartje's
geestelijke vader was dan ook zeer
ingenomen met haar ontwexp. Op
4 September a.s., vlak voor zijn
tweede vertrek naar Suriname, zal
Anne de Vries aanwezig zijn bij de
onthulling van het beeld, dat on
geveer 1.20 meter hoog zal worden
en een nader te bepalen plaats zal
krijgen in Assen, de geboorteplaats
van de schrijver en tevens hoofd
stad van het land van Bartje.
Jeugdige dieven leefden
als holbewoners
Te Bergen (N.H.) zijn twee veer
tienjarige jongens aangehouden, die
ruim een week geleden waren ont
vlucht uit een observatiehuis te
Amsterdam. In de beboste duinen
rondom Bergen aan Zee hadden zij
een hol uitgegraven en ingericht
voor een verblijf van langere duur.
Het middengedeelte van het hol
werd gebruikt als slaapkamer. De
politie heeft daar diverse wollen
dekens aangetroffen, die van in
braak afkomstig bleken te zijn. Het
hol was verder voorzien van een
provisiekamer en een keukenin
richting, compleet met een fles Bu-
tagas en komfoor. Pannen en een
koksmes, een drietal portemonnaies
zaklantaarns en een fototoestel be
vonden zich bij de inboedel. Aan
leiding tot deze arrestatie was een
nachtelijke inbraak in een bakkerij
te Bergen-Binnen, waar onder meer
voorraden amandelspijs, twintig
pond boterdeeg en pakjes roombo
ter waren ontvreemd. Bij een in
braak die de jongens te Bergen aan
Zee uitvoerden, veranderden een
bromfiets, portemonnaie en zaklan
taarns van eigenaar.
De geestelijke leider van Ti
bet, de Dalai Lama, heeft besloten
in het park van Lhasa, de Tibetaan
se hoofdstad, een nieuw paleis te
laten bouwen, voorzien van mo
derne gemakken, zoals electrisch
licht en centrale verwarming. De.
Chinese troepen zijn begonnen voor
eigen gebruik gebouwen op te rich
ten in de nabijheid van Lhasa. De
communisten moeten dit werk zelf
verrichten, aangezien de Tibetanen,
ondanks de aangeboden gunstige
lonen, niets voor geregeld werk
schijnen te voelen, aldus meldt
A.F.P. uit Lhasa.
Oorlog en watersnood lieten sporen na
Verzakkende Zuidhavenpoort
De Zuid-Havenpoort heeft het
voordeel veel dieper te zijn gefun
deerd, maar aan de Zuidkant is een
verzakking geconstateerd, die nog
wel niet zo dadelijk opvalt, maar
toch gevaarlijk genoeg is om er alle
aandacht aan te besteden. Het zeer
zware verkeer door deze poort is
stellig als oorzaak van deze verzak
king aan te wijzen. Lang niet ge
ruststellend is de toestand waarin
de St. Lievensmonstertoren ver
keert. Zou men het heel cru willen
uitdrukken, dan is de toren feite
lijk in vieren gedeeld. Enorme bin
nenwaartse scheuren wijzen daar
op. De toren is Rijksbezit en in onze
jeugd stond zij voortdurend in de
stellingen. De stellingen zijn reeds
lang verdwenen, artillerievuur
schond het bovenste deel van het
gevaarte zwaar en achteraf is wel
gebleken, dat de langdurigheid der
restauraties lang geen graadmeter
zijn voor de omvang. Zo heeft aan
de Oostkant weliswaar een stelling
gestaan, maar er is nooit iets aan
deze zijde gedaan. Vooral het por
tiek eist ook dringend herstel.
Sinds jaar en dag staat de toren
Dringend behoefte aan restaura
tie heeft de St. Lievensmonster
toren. Het uit 1453 daterende
bouwwerk leed zwaar onder artil
lerievuur tijdens het laatste jaar
van Wereldoorlog II. De toren is
Rjjksbezit, maar over restauratie
plannen Is niets bekend. Vooral het
fraaie portiek heeft dringend een
opknapper nodig.
voor een ton op de begroting, maar
van herstel hoort niemand. Het Go
tische huis in de Meelstraat is er al
heel slecht aan toe. Om een of an
dere duistere wijze blijft de over
dracht van het gebouw aan de ge
meente traineren. Dit zeldzaam
fraaie gebouw vergt een „corset",
een binnenwaartse eventuele beton
nen ondersteuning, waardoor uit
wendige restauratie mogelijk zou
zijn. De gevel is nog niet zo bijster
slecht. De Nobelpoort is er niet zo
slecht aan toe. Als schoonheidsvlek
heeft de poort een in de 19e eeuw
aangebracht stuk, maar het lijkt
wel erg luxueus daar thans over
te vallen. Merkwaardig is intussen
hoe deze poort „spreekt", nu de bo
men zijn weggevallen. Bomen vor
men een noodzakelijke stoffering
in en rond de stad, maar nieuwe
aanplantingen zullen toch wel zo
dienen te geschieden, dat de typi
sche schoonheid der gebouwen.geen
geweld wordt aangedaan of al te
veel gecamoufleerd. In dit boom
loze tijdperk heeft men nu op ver
schillende punten van de stad een
kans dingen te zien die voorheen
verborgen bleven. Maar met de res
tauratie heeft dit alles niets van
doen. Het was maar een opmerking
tussendoor, die de aandacht niet zal
mogen afleiden van de zorg voor
de oude gebouwen, die van zoveel
belang is, juist in deze tijd nu mo
derniseringen en vernieuwingen de
liefde voor het oude zouden kunnen
verdringen.
Bestuur der Joaniter-orde bracht een
bezoek aan Schouwen-Duiveland
Contacten met eilandelijke evacué's
verlengd en verstevigd
International Council
for Christian
Leadership
Rede van H.M. de Koningin
HM. de Koningin heeft ter ge
legenheid van de conferentie van
de International Council for Chris- De geëvacueerden uit Schouwen- den op enkele gemeenten passa-
tian Leadership een rede gehouden. Duiveland, die kort na de ramp in giers opgenomen, die ook hadden
De Koningin heeft daarin de vol- de Kesi4entie onderdak vonden, deelgenomen a.d. contactmiddagen,
gende gedachte ontwikkeld: „Zon- Te Dreischor werd even gestopt en
der eerst de eenzaamheid te hebben verenigden zich meermalen in de opa Kipj de 0Udste inwoner van
doorgemaakt kan de mens niet cantine van het ministerie van O. ons land, begroet en tevens een
overgaan tot het zich aaneenslui- K.W., tot het houden van con- kiek van hem genomen. De West-
voor „United Christian Action", taotmiddagen, waarvan het initio- h<»* ™mtde voor de Hagenaars
Wat in de wereld, die Christus uit- een openbaring, zoals het daar m
wierp, geldt, is niet reëel, dat is al- "ef was ulteesaan van het bestuur de hete Meizon in voUe tooi lag te
leen Gods leiderschap. Naarmate van de orde van St. Jan. Op deze pralen. Onder de trap bij Westen
ons hart daarvoor open is, doen ook middagen heerste een bijzondere Schouwen werd gepleisterd en de
WHePtawonder1fdat de mensheid n'e' ""fT ™brSê
toch, onder God^ leiding, het zout door dc tegemoetkoming tromen die de Zuid-Hollandse en
der aarde zal blijken te zijn, al be- de initiatiefnemers. Dankbaar Zeeuwse eilanden schelden. Na-
grijpen wij niet hoe. Wij zullen on- voor deze houding meenden de tuurlijk werd een tnp gemaakt
ze krachten moeten aanwenden voormalige evacué's iets te moeten naar Schelphoekgat, waarbij
«non hut var, niinn» met leken-deskundigheid enige uit-
voor het behoud van allen revancheren voor de hartelijkheid leg werd gegeven over het enorme
u.|. .en het medeleven in moeilijke da- werk dat hier door Dijkherstel is
Hillary ziek op berg
gen ondervonden. gewrocht.
Sis Edmund Hillary, de overwin- Enigen hunner spanden zich er Gedenkbord als souvenir
naar van de Mount Everest, heeft VOor het bestuur der Joaniterorde In Zierikzee terug wachtte in het
op een hoogte van ongeveer 7.500 ujt te nodigen een bezoek aan Ver.Gebouw een eenvoudige kof
meter op de hellingen van de Ma- Schouwen en Duiveland te komen fiemaaltijd waaraan door een 80
kaloe, in het Himalaya-gebergte, brengen na de drooglegging en het personen werd deelgenomen. Daar
longontsteking opgelopen. Bij de begin van wederopbouw. Deze in- was het dat Ds. J. P. van Roon
expeditie bevinden zich twee artsen vitatie werd gaarne aanvaard en zo woorden van welkom sprak tot de
Naar verluidt zal een Amerikaanse togen op Hemelvaartsdag de Hage- Haagse gasten op het ontworste-
expeditie, die dezelfde berg be- naars naar Schouwen, waar ze lende en boomloze eiland, hen dan-
klimt, zorgen voor penicilline en hartelijk werden verwelkomd. Ook kend voor de betoonde hartelijk-
zuurstof. enige oud-Zeeuwen, thans in de re- heid die de evacué's in Den Haag
sidentie woonachtig, waren van de ondervonden, waarbij contacten
partij. werden gelegd, die nu nog niet ver-
Tien Finnen, die in Lapland flauwd bleken te zijn. Hierna ging
bij de Russische grens wonen, zijn A"P over nel euana Z.eerw. voor in gebed. Bij het be-
gearresteerd op verdenking van spi- jy[et een drietal autobussen werd gin van de maaltijd herinnerde
onnage voor Rusland, aldus een me- een tocht door Duiveland en daar- burgemeester Jhr. Schuurbeque
dedeling van de geheime politie te na door Schouwen gemaakt, waar- Boeije aan het evacuatiebevel na
Helsinki. Er waren „geheimzinnige bij men heeft kunnen constateren de ramp, welk decreet node moest
lichtsignalen" waargenomen bij de wat zich hier heeft afgespeeld worden uitgevaardigd, wat werd
huizen van de Finnen, die onwettig maar tevens dat men ook niet stil- verzacht door de liefderijke ont-
de Russische grens zouden over- zit, maar opbouwt zij het wellicht vangst in Den Haag door de Joa-
schreden hebben om „buitenlandse meer voor het komend geslacht, niter Orde, die zo heel veel voor de
vertegenwoordigers te ontmoeten, opdat het hier weer werk en verdrevenen heeft willen doen,
aldus de mededeling. brood zal vinden. Onderweg wer- waarvoor Z. Ed.achtb. de orde har
telijk dank zei. Hij liet die dank
vergezeld gaan van het aanbieden
n 1 van 6011 ^raai wandbord, waarop:
Ontploffing aan boord van Amerikaans „watersnood 1953, zierikzee" met
r 0 daaronder het wapen van Zierik
zee.
Namens de Joaniterorde dankte
Jhr. de Brauw voor het ontvangen
geschenk en de hartelijke woorden
tot hen gesproken, daarbij herinne-
Aan boord van het 32000 ton me- lucht ingestuurd om de dekken vrij aa"
tende Amrikaanse vliegdekschip te maken voor de gewonden. Dat J3™ c°™S-
„Bennington" heeft zich Woensdag er niet meer slachtoffers zijn ge-
een ontploffing voorgedaan, waar- vallen, was te danken aan het feit, den dje werden gelegd en de grotö
na brand uitbrak. Volgens de laat- dat het merendeel van de 2.800 op- ondervonden hariellfkheid van al-
ste cijfers zijn 91 opvarenden om varenden in het achterschip aan het len 0 verzoek van ds van Roon
het leven gekomen en 201 gewond, ontbijt zat. d daar0D een str0Dhe van ons
Van de zijde van de Amerikaanse Volgensreen.der opvarenden was Volkslied gezongeni ^nmiddeUUk
Marine, die onmiddellijk een onder- men de brand, welke na de ont- gevoigd door het Zeeuwse Volks-
zoek heeft ingesteld, zijn er geen plotting was uitgebroken, na vier ,ied en het popula(r geworden M.
aanwijzingen gevonden, die op sa- uur meester. C.D.-lied: „Toch oor aolles ier wf
botage zouden wijzen. De Amerikaanse minister van ma- g0ed|» Aan het slot van deze ge-
De explosie deed zich voor, toen rine, Charles Thomas, die aan boord zellige maaltijd werd medegedeeld
het vliegdekschip, dat voor een van het schip ging, toen dit te dat het wandbord door een com-
oefentocht langs de Amerikaanse Quonset op Rhode Island was aan- missie uit de contactmiddagen aan
Oostkust uit de basis Norfolk was gekomen, prees de moed van de ge- z.K.H. Prins Bernhard zal worden
uitgevaren, zich 75 mijl uit de kust wonden en de wijze, waarop het aangeboden ter gelegenheid van
bevond. Volgens de gezagvoerder, reddingswerk was aangepakt. diens benoeming tot Landscom-
kapitein-ter-zee Raborn, vond in 't President Eisenhower heeft de mandeur der Orde van St. Jan.
voorschip een ontploffing plaats, opvarenden van de „Bennington" Boordevol met herinneringen wat
toen de eerste groep vliegtuigen op- en de nagelaten betrekkingen van gezien en genoten was, zijn de gas-
gestegen was. Onmiddellijk werd de slachtoffers zijn leedwezen be- ten Vrijdag naar de Residentie te-
ook de rest van de toestellen de tuigd. ruggelceerd.
Het is nog geen vijjtig jaar gele
den dat een vooraanstaand burger
van Zierikzee een bedrag van
f 28000 in het vooruitzicht stelde
voor restauratie van de Noord-Ha
venpoort, een restauratie, die toen
reeds noodzakelijk was. Het is nooit
voor elkaar gekomen met die f 28000
want de gemeente moest er nog een
duitje bijleggen en voordat de plan
nen hun beslag kregen, was de min
naar van oud-stedenschoon over
leden.
Er is thans geen aanbod van een
geldsbedrag om de monumenten
der stad te restaureren, maar dat
houdt zeker niet in, dat restauratie
niet nodig zou zijn. Die restauratie
is juist heel dringend nodig, want
jaren van financiëel onvermogen,
oorlog en watersnood hebben de
oude gebouwen geen goed gedaan.
Monumentenzorg ressorteert onder
het departement van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen en we
hebben nog pas gehoord, uit de
mond van minister Cals zelf, dat
„slechts" f 5.000.000 jaarlijks voor
't herstel van oude gebouwen kan
worden uitgetrokken. Vijf millioen
is een slordige cent, maar ontstel
lend onvoldoende om aan de vraag
te voldoen. Daarom wordt het pro
bleem der restauratie in een stad
als Zierikzee, die het moet hebben
van de oude gebouwen, met het jaar
groter. Van een alarmtoestand is
beslist nog geen sprake, maar roos
kleurig is de zaak toch niet. Op een
der raadsvergaderingen in het re
cente verleden werd geattendeerd
op „kogels uit de oorlog", die sinds
1944 in de muren zitten. Die kogels
zullen wel niet veel kwaad meer
doen, maar bleef het daar maar
bij. De Noord-Havenpoort is het
ergste zorgenkind. Sterke steenaan
tasting en morteluitval zijn uitwen
dige tekens, dat 't van binnen niet
helemaal goed zit. Men mag veron
derstellen dat afdoend herstel het
tienvoudige zou vergen van hetgeen
de meelevende burger van destijds
er voor heeft willen neertellen.
Het Zierikzees stadhuis in de Meelstraat, waarvan de unieke hou
ten kap, in de vorm van een omgekeerd schip, binnenkort zal wor
den gerestaureerd.
FEUILLETON
57
vliegdekschip eist 91 slachtoffers
201 andere opvarenden werden gewond
ZONDER GELUK
VAART NIEMAND WEL
door
Henk van Heeswijk
„Wil jij met me trouwen, lieve
ling?"
„Al was het dadelijk, Joop".
„Je meent het?" vroeg hij opge
togen.
„Ja, als jjj wilt trouwen, dan
zeg ik geen neen".
Hij dacht een poosje na. Was
hij even een gelukskind?
„Weet je, wat we doen?" ver
volgde hij; „morgen ga ik naar je
vader en zeg ik, dat we van el
kander houden en vraag ik tevens
zijn toestemming tot een officiële
verloving. In October verloven
we ons dan en volgend voorjaar
trouwen we. We moeten toch
eerst spullen hebben, nietwaar?
Ik kan je toch moeilijk op ons ka
mertje boven de garage gaan in
stalleren. Nee, we moeten een be
hoorlijk huisje met aardige meu
beltjes hebben".
„Meubelen is nog wel aan te
komen, maar een huisje, Joop! Je
denkt misschien in zo'n klein dorp
dat zo vergeten ligt, is toch geen
woningnood. Maar het zal werke
lijk niet meevallen, om hier een
huisje te krijgen".
„Nou ja, dat bespreken we nog
wel eens. Het behoeft ook niet zo
groot te zijn. Desnoods een ge
deelte. In ieder geval houden we
het voorlopig op het voorjaar.
Onze zaak gaat op het ogenblik
uitstekend en als ik zuinig aan
doe, kan ik het volgend jaar wel
voldoende geld bij elkaar hebben
om meubelen te kopen. En als we
dan een beetje geluk hebben met
een huisje dan kruipen we daar
met z'n tweetjes in. Hoe lijkt je
dat?"
Ze nestelde zich dicht in zijn
armen. „Joop, het is gewoon een
sprookje. Ik wou maar, dat het al
voorjaar was. Maar zeg eens, jij
spaart niet alleen, ik doe ook
mee, hè? Wat denk je wel? Ik
heb een behoorlijk bedrag op
mijn boekje staan en bovendien
heb ik al zo het een en ander, dat
ik van vader krijg, als ik ga trou
wen. Zie je, dat is van ons moe
dertje
Joop wist, dat haar moeder al
enige jaren dood was. „Hield je
veel van haar, - Greet?"
„Bijna zoveel als van jou, jon
gen. Ze was altijd zo'n schat. Dik
wijls lag ze op bed en dan hiel
den we haar om beurten gezel
schap en dan lag ze te vertellen
van vroeger. Ja, we missen haar
heel dikwijls
Hij legde beschermend zijn arm
om haar heen. „Lieveling, van nu
af aan zal ik je vertroetelen,
hoor? We zulen nooit geheimen
voor elkaar hebben, nietwaar? En
niet meer kibbelen, want we hou
den veel te veel van elkaar".
„Mijn eigen, lieve Joop
„Greet, schat, welk een geluk
is ons ten deel gevallen
HOOFDSTUK VI.
De volgende morgen knapte
Joop zich extra op. Hij schoor
zich zorgvuldig en trok zijn nieu
we pak, dat hij veertien dagen
geleden gekocht had, aan. Fred,
die de ontbijttafel opruimde,
keek verwonderd.
„Wat ben je deftig! Ga je soms
aantekenen met Greet"
„Bijna", antwoordde zijn vriend
lachend. „Je sliep gisteravond al,
toen ik thuis kwam, anders had
ik het je al eerder verteld. Felici
teer me man, ik ga vanmorgen
naar papa Van der Berg om de
hand van z'n dochter. We willen
ons over drie weken verloven en
enhet volgend voorjaar trouwen
we".
Fred luisterde met open mond
en liet van verbazing haast een
bordje uit zijn handen vallen.
„Goeie genade", zei hij, zijn
vriend een beetje jaloers aankij
kend, „ik moet zeggen, jij zet
schot achter de zaak. Nu, kerel,
van harte. Jammer, dat het tus
sen Annie en mij uit is, anders
zouden we met z'n vieren een
feestje kimnen hebben".
Joop klopte hem bemoedigend
op de schouders en antwoordde
lachend: „Maak jij je maar geen
zorgen, beste jongen, ik heb zo
het idee, dat het met jou en An
nie nog wel in orde zal komen".
„Ik weet het niet", zei Fred mis
troostig; „ze is weg van die
graaf Van der Waerde en als hij
werkelijk serieus werk van haar
maakt, dan heb ik vanzelfspre
kend geen schijn van kans meer".
„Zover is het nog niet", meen
de zijn vriend luchtig, „en voor
die tijd zou ik me hierover maar
geen zorgen maken".
(Wordt vervolgd).