Een geheel nieuw eiland zal oprijzen
uit den baaierd van slijk en water
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
BRITSE COMET NABIJ ELBA
IN ZEE GESTORT
ZIERIKZEESCHEWNIE1IWSB0DE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIÊN
Prys per 3 maanden by vooruitbetaling f 3,30,
per week 27 cent. Losse nummers 10 cent. Ver
schijnt Dinsdag, Donderdag, Vrijdag, Zaterdag.
Advertentieprijs 15 cent per mm. Succesjes
(max. 15 mm) t 1,per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
DINSDAG 12 JANUARI 1954
1797-1889
Red. M. J. BIJ DE VAATE - Tel, 309
No. 17468 - 110e Jaargang
REDACTIE EN ADMINISTRATIE
Lange Nobelstraat A 171, Zierikzee, Poslbut nr. 1, Telefoon
nr. 32. Girorekening nr. 137677 Uitgave: N.V. Drukkerij voorh.
Lekenman Ochtman Lange Nobelstraat A 171 Zierikzee.
Vijf-en-dertig mensen verloren het leven
Een Brits passagiersstraalvliegtuig
van het type Comet, is Zondag, onge
veer 25 km van Portoferrajo, de
hoofdplaats van Elba, In de Middel
landse Zee neergestort, met 29 pas
sagiers en zes bemanningsleden aan
boord. Volgens vertegenwoordigers
van de „British Overseas Airways
Corporation" (B.O.A.C.), de maat
schappij waaraan het toestel behoort,
was er Zondagavond geen hoop, dat
er overlevenden zouden worden ge
vonden. Het vliegtuig was op weg
van Singapore naar Londen.
Aan boord bevond zich o.a. de be
kende Australische schrijver, Ches
ter Wilmot, auteur van „Struggle for
Europe" en voormalig oorlogscorres
pondent van de B.B.C. De 42-jarige
Wilmot had meegewerkt aan het tra
ditionele kerstprogram van de B.B.C.,
die dit jaar het zwaartepunt van het
wereldprogram had laten vallen op
Australië, met het oog op het bezoek
van het koninklijk paar aan dit we
relddeel.
Er bevonden zich tien kinderen
onder de inzittenden. Men neemt
aan, dat de meesten zich naar Enge
land begaven na een bezoek aan hun
ouders in het Oosten tijdens de kerst-
vacantie. Er waren ook vrouwen aan
boord.
Tot Zondagavond waren vijftien
lijken geborgen, voornamelijk door
een Italiaanse vissersboot. Het zoe
ken werd omstreeks acht uur Zon
dagavond gestaakt. Een tiental vlieg
tuigen, vissersschepen en Italiaanse
marineschepen namen aan de op
sporing deel.
De verongelukte machine, die bij
vliegtuigbestuurders bekend stond
als „Yoke Peter", is het toestel, waar
mee op 2 Mei 1952 de eerste geregelde
dienst met straalvliegtuigen tus
sen Londen en Zuid-Afrika werd
geopend. Het stortte Zondagmorgen
kort na elf uur neer. Het weer was
prachtig. Politiefunctionarissen te Pi-
ombino, een nabij het gebied van het
ongeluk gelegen kustplaats, verklaar
den, dat de machine in brand scheen
te staan, toen zij in zee stortte. Men
had eerste explosies gehoord.
De Amerikaanse filmproducent,
Victor Pahlen, is aan de ramp ont
komen. Enige minuten voor het ver
trek van het toestel uit Rome besloot
hij niet mee te gaan.
Een vliegtuig van de „Air India"
heeft het verongelukte toestel het
eerst waargenomen. Er is een onder
zoek naar de ramp ingesteld.
Cornets zijn uitgerust met vier De
Havilland-motoren. Zij hebben in to
taal als lijnvliegtuigen reeds onge
veer negentien millioen km afgelegd.
Dit is de vierde Comet die is neer
gestort.
Nieuwe Amerikaanse
atoomproeven
in het gebied van de Stille Oceaan
De Amerikaanse commissie voor
atoomenergie heeft bekend gemaakt,
dat deze maand een begin zal worden
gemaakt met het overbrengen van
mensen en materieel naar de proef-
terreinen van de commissie in het
gebied van de Stille Oceaan, voor een
nieuwe fase in een reeks proeven met
wapens van alle categorieën.
Deze proeven, zo wordt
maken deel uit van het onderzoek
voor de verbetering van wapens. Zij
zullen worden geleid door een spe
ciale strijdgroep onder generaal-ma-
joor Percy Clarkson. Behalve de be
trokken Amerikaanse functionarissen
zullen er geen waarnemers worden
toegelaten.
Onmiddellijk is te Washington de
veronderstelling geuit, dat het hier
een waterstofontploffing zal betref
fen. In Juli jl. werd gemeld, dat de
commissie voor atoomenergie begon
nen was met het op grote schaal pro
duceren van materialen voor water
stofbommen. Bij een van de proeven
in de reeks, die in de herfst van het
vorige jaar werd gedaan, ging het
om een waterstofontploffing.
15 slachtoffers geborgen
Reeds vóór het aanbreken van de
dag zijn de vissersboten van Elba,
die Zondagavond de lijken van 15
slachtoffers van het ongeluk met de
Britse Cornet hadden geborgen, weer
uitgevaren om de plaats van de ramp
verder af te zoeken.
Tot dusverre heeft men de stoffe
lijke overschotten kunnen bergen van
vier mannen, zes vrouwen, een meisje
van omstreeks 19 jaar en vier kinde
ren. Volgens de arts van Porto Azur-
ro, de havenplaats op Zuid-Elba waar
de lijken aan land zijn gebracht,
moeten de slachtoffers reeds dood
zijn geweest, voordat zij in het water
terecht kwamen. Enige van de om
gekomenen waren zwaar verminkt.
De stoffelijke resten zijn naar het
lijkenhuis van de kleine havenplaats
vervoerd.
Militair slachtoffer van
verkeersongeval
Een militair van het wapen der
Koninklijke Marechaussee heeft het
leven verloren bij een verkeersonge-
cal op de Nunspeterweg tussen El-
speet en Nunspeet. Een andere ma
rechaussee liep lichte verwondingen
op.
In de jeep, waarmee het ongeluk
gebeurde, zaten drie marechaussees
uit het kamp Nunspeet, t.w, de be
stuurder Corn, van der Hoek uit
Apeldoorn, W. J. Rodenburg uit
Utrecht en G. E. Kraai uit Nijkerk.
Tengevolge van de gladheid van het
wegdek verloor de bestuurder plot
seling de macht over het stuur. De
jeep kwam terecht in de berm, waar
door de marechaussee K., die achter
in de jeep zat, uit de wagen werd
geslingerd. Tien minuten na het on
geval is hij aan de bekomen verwon
dingen overleden. Hij was gehuwd.
De bestuurder, van der H., liep een
hoofdwonde op. R. kwam met de
schrik vrij.
"Jfltok.J - - ♦>*-
Verkiezingen in België
nog voor Pasen
Het Belgische blad „Le Soir" meent
weten dat de verkiezingen nog'vóór
Pasen gehouden zullen worden. Daar
Pasen op 18 April valt, zouden de
kiesgerechtigden de voorafgaande
Zondag hun stem moeten uitbrengen,
hetgeen een ontbinding der wetge
vende kamers omstreeks Maart nood
zakelijk zou maken.
Sommige Katholieke bladen spelen
echter met de gedachte dat de ho
mogeen Katholieke regering zou wil
len trachten aan te blijven tot de
maand Mei, waarop de wettelijke re
geringstermijn van vier jaar ten
einde loopt. Sedert 1907 is het niet
meer voorgekomen dat een clericale
regering deze periode volledig het
bewind in handen heeft gehouden.
Het Amerikaanse radiostation
te Wenen heeft bekend gemaakt, dat
volgens het Duitse blad „Reichen-
berger Zeitung", mevr. Hana Benesj,
de weduwe van de voormalige Tsje-
choslowaakse president, onlangs in
een krankzinnigengesticht te Praag
aan een hartaanval is overleden.
In het stroomgebied van de
Amazone en haar zijrivieren in Bra
zilië heerst onrust, omdat het water
peil tien centimeter per dag stijgt.
De bevolking trof reeds maatregelen
om weg te trekken.
De oudste twee Nederlandse prinsessen hebben voor de eerste maal in hun
leven deelgenomen aan een officiële skiwedstrijd. In de wedstrijd, die
werd gehouden voor de gasten van Grindelwald, bezetten de prinsessen
tezamen met mej. Trix Früh, die met hen samenwerkte, een zeer goede
derde plaats. Prinses Beatrix als no. 10 aan de start.
Scholier pleegde diefstallen
De Officier van Justitie te 's Gra-
venhage heeft tien maanden gevan
genisstraf, waarvan drie maanden
voorwaardelijk, onder toezichtstelling
van het Leger des Heils en opname
in een inrichting geëist tegen de
scholier J. W. van Koten.
Van K. was ten laste gelegd dat
hij in het tijdvak September 1952-
Juli 1953 zich bij herhaling schuldig
had gemaakt aan diefstallen uit
kleedhokjes van het zwembad „Te
Werve". Op die manier had hij zich
een f 150,f 200,toegeëigend.
De raadsman wees er op, dat zijn
cliënt sterk verminderd toerekenings
vatbaar is. Hij vroeg een straf gelijk
aan die van het voorarrest. Uit
spraak 21 Januari a.s.
OQOOOOOOOOOOOOOOCOOOOOQO
O 6
Iedere winnaar draagt Ut- o
tekens.
O 6
O O
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
Het K. N. M. I. voorspelt
tot Dinsdagavond:
Aanhoudend zacht weer
Zwaar bewolkt met aanvankelijk af
en toe enige regen of motregen, later
overwegend droog; krachtige tot ma
tige Noordwestelijke wind; aanhou
dend zacht weer.
13 Jan. Zon op 8.44, onder 16.54.
Maan op 11.50, onder 3.03.
14 Jan. Zon op 8.43, onder 16.56.
Maan op 12.22, onder 4.27.
Volle maan: 19 Januari te 3.37
HOOGWATERSTANDEN
ZIERIKZEE:
13 Jan. 9.05 v.m. 21.49 n.m.
14 Jan. 10.15 v.m. 23.08 n.m.
BROUWERSHAVEN:
13 Jan. 8.49 v.m. 21.24 n.m.
14 Jan. 10.00 v.m. 22.45 n.m.
Springtij: 21 Januari.
Doodtij: 13 en 29 Januari.
De cabaretière Emmy Arbous
Emilia Johanna Maria Henke - is
in de nacht van Zondag op Maandag
op 54-jarige leeftijd in haar woning
te Amsterdam overleden. Zij speelde
mee in het cabaret van Wim Sonne-
veld, doch is als gevolg van haar
ziekte reeds de vorige week niet op
getreden.
RECONSTRUCTIE SCHOUWEN-DUIVELAND
Muizeneter liep
procesverbaal op
Voor 400 sigaretten heeft dezer
dagen een arbeider te Nijmegen
een levende muis 'opgegeten in het
schaftuur. Het was hier gedaan
om een weddenschap: hij zou de
muis opeten, die juist in de fa
briek was gevangen. Hij verslond
het diertje met huid en haar in
tegenwoordigheid van een groot
aantal mede-arbeiders.
De directie had reeds haar stren-
ste afkeuring uitgesproken over
deze muizenverslinding.
Thans is in opdracht van de Of
ficier van Justitie bij de recht
bank te Arnhem door de politie
te Nijmegen proces verbaal tegen
de betrokken arbeider opgemaakt
wegens dierenmishandeling.
Toen vrijwel onmiddellijk na de stormramp van 1 Februari 1953 werd
aangevangen met het sluiten der door de vloed ontstane calamiteiten,
teneinde het geïnundeerde deel van ons eiland droog te leggen, was dui
delijk dat na die drooglegging niet volstaan zou kunnen worden met een
volledig herstel van de oude toestand, doch dat tevens een grondige re
constructie nodig zou zijn. In de eerste plaats werd gedacht aan een her
verkaveling der landbouwgronden, maar daarnaast bleek het noodzakelijk
dat een zodanig herstelplan zou moeten worden ontworpen, dat na uit
voering daarvan Schouwen-Duiveland als een gezond onderdeel van
Nederland zijn functies naar behoren zou kunnen vervullen.
Volgens het Oostduitse pers
bureau „A.D.N.", is het scheepvaart
verkeer in Oost-Duitsland, met uit
zondering van het gebied rondom
Berlijn, tot stilstand gekomen ten
gevolge van de vorst.
Treklustige wilde
zwijnen
Op de linkeroever van de-Schelde
in België is een vijftal everzwijnen
gesignaleerd. Tijdens een klopjacht
op deze dieren gelukte het een jacht
opziener uit Zwijndrecht (prov. Ant
werpen) één ervan te doden. De an
dere wilde zwijnen slaagden er echter
in te vluchten.
Everzwijnen worden in België al
leen in de Ardennen aangetroffen en
bij uitzondering in de bosrijke stre
ken in het Noorden van de provincie
Antwerpen. Het is echter een raadsel
hoe zij zonder eerder opgemerkt te
zijn tot de oevers van de Schelde
hebben kunnen doordringen.
Spaargeld van arbeider
gestolen
In een huis gelegen aan de grens
van de gemeente Roosendaal en toe
behorend aan B., is een diefstal ont
dekt van f 2.000,De arbeider B.
had jaren over dit bedrag gespaard,
maar onvoldoende veiligheidsmaat
regelen getroffen om diefstal tegen te
gaan. In een kleine schuur had hij
een sleutel hangen, die ook kon wor
den gebruikt door de bij hem wo
nende zoon. Met die sleutel ver
schafte de dader zich eenvoudig toe
gang tot de woning.
De reconstructieplannen zijn thans
verschenen en neergelegd in een uit
voerig rapport, waarop in een Zater
dag te Middelburg gehouden verga
dering een deskundige toelichting
werd gegeven. Er bestaat een opval
lend verschil tussen dit rapport en
dat wat indertijd over Walcheren is
verschenen, nl. dat in het laatste rap
port alleen de aandacht werd geves
tigd op de wegen en andere voor
name voorzieningen. In het nu ver
schenen reconstructieplan wordt niet
alleen het herstel der oude toestand
doch zo nodig tevens een sanering
nagestreefd.
Voor de ramp werd de demogra
fische situatie op ons eiland geken
merkt door een vrijwel constante be
volkingsgrootte en sterke veroude
ring der bevolking als gevolg van het
regelmatig wegtrekken van jongeren,
omdat de landbouw maar een be
perkt aantal krachten kan opnemen.
Het schijnt nauwelijks mogelijk hier
in verandering aan te brengen. Ge
zien de moeilijkheden met het ver
voer is het voor industrieën weinig
aantrekkelijk op ons eiland bedrijven
te stichten, die vele arbeidskrachten
zouden kunnen opnemen.
De landbouw is de voornaamste
bestaansbron. Gezien de over het al
gemeen slechte toestand van verka
veling en ontsluiting der bedrijfs-
gronden, alsmede het arbeidseffect op
de kleine bedrijven, is het noodzake
lijk dat een herverkaveling met be-
drijfsgrootte-sanering wordt uitge
voerd, Bij een dergelijke sanering zal
voor de bedrijven in Duiveland, de
gemeenten Zonnemaire en Dreischor
alsmede de gemeenten in de kop van
Schouwen een minimum-grootte van
plm. 7 ha en in overig Schouwen van
plm. 9 ha aanbeveling verdienen. In
Walcheren heeft dit principe school
gemaakt. Deze voorstellen zijn uiter
aard gedaan in overleg met de land-
bouwinstanties.
De visserij
Een andere sector die een stuwend
karakter heeft, betreft de visserij, die
te Bruinisse, Zierikzee en in Brou
wershaven wordt uitgeoefend. Bij de
afsluiting van de zeegaten zal een
andere situatie ontstaan, zodat het
thans moeilijk is daarvoor bepaalde
richtlijnen te geven. Wel zegt de com
missie in haar rapport, dat bij het
onderzoek voor een sanering van de
Zeeuwse visserij, gestreefd zal moe
ten worden naar een hechte visserij
organisatie.
De industrie
op ons eiland is van beperkte be
tekenis geweest. Alleen de Kon. „Zee-
landia" en de zuivelfabriek te Nieu-
werkerk, die straks bij Zierikzee zal
worden gebouwd, vormen een stu
wende bestaansbron. Maar grote ont
wikkelingsmogelijkheden liggen hier
niet door de eilandelijke positie van
Schouwen-Duiveland. De vlasnijver
heid in Dreischor is bovendien van
enige betekenis, terwijl er ook te
Haamstede een vlasdrogerij bestaat.
Het vlassersbedrijf is echter gekop
peld aan de landbouw. Hoe zal nu
straks na de herverkaveling de toe
stand worden? Al voor de ramp had
deze kwestie de aandacht getrokken.
Ten einde de toenemende concur
rentie te kunnen weerstaan, is sane
ring door reorganisatie gewenst. Men
zal te>Dreischor tot coöperatie in dit
opzicht komen en een zwingelturbine
aanschaffen.
Het blijft gewenst dat gestreefd
zal moeten worden naar een uitbrei
ding van het industrieel productie
apparaat, waarbij de aandacht wordt
gevestigd op de ontwikkeling van
ambachtsbedrijven tot kleine indu
strieën. Zo wordt in het uitbreidings
plan van Zierikzee een nieuw terrein
voor vestiging van industrieën gere
serveerd. Een uitbreiding van de
werkgelegenheid van gemiddeld 1.3
procent per jaar, gedurende de ko-
De bevolking van ons eiland zal
zich na de totale drooglegging en
herverkaveling hebben in te stel
len op een geheel nieuw beeld dat
zich straks aan ons oog gaat ver
tonen. Het oude is voorbijgegaan
en hoewel niet alles veel zal
nieuw worden. De jongeren zullen
zich wellicht verheugen, maar de
ouderen zullen met weemoed te
rugdenken aan wat eenmaal was
en voor goed verloren ging. Zo
zullen oude historische buurt
schappen en dorpjes verdwijnen
en nieuwe grotere woonkernen
worden gevormd in midden-
Schouwen. Langzaam zal het
eiland herrijzen uit de baaierd
die de stormramp achterliet, doch
in de toekomst schoner, maar an
ders, weer opbloeien, werk en
brood gevend aan de bevolking,
die geslachten lang hier haar
woonstede koos.
mende 15 jaar, acht de commissie
van het grootste belang. Hierbij zal
alle aandacht moeten worden ge
schonken aan middelen tot verdere
stimulering van het nijverheidson
derwijs, alsmede vakonderwijs voor
de landbouw- en visserij-organisa
ties.
Het goederenvervoer
geschiedt voor een belangrijk deel
per schip, met als gevolg daarvan het
bestaan van vele kleine havens aan
rand van het eiland. Wanneer de toe
gangswegen naar ons eiland worden
verbeterd, zal ongtewijfeld 'tvracht-
autovervoer toenemen en de behoefte
aan havens minder worden. De com
missie acht het dan ook gewenst ver
schillende kleine havens op te heffen
en te concentreren tot een paar grote
goed geoutilleerde havens. Goede ver
bindingen zowel op het eiland als
met overig Nederland, vormen de
sleutel tot de verdere ontwikkelings
mogelijkheden van Schouwen-Duive
land.
Bus en géén tram
Rekening houdend met de moderne
ontwikkeling van het personenver
voer in ons land en de in dit op
zicht hier voor de ramp bestaande
situatie, is het oordeel der commis
sie, dat voor dit gebied de bus als
vervoermiddel boven de tram moet
worden verkozen. Nu bij het droog
vallen van het eiland is gebleken dat
het hoofdwegennet vrijwel onmid
dellijk voor het vervoer kan worden
benut, acht de commissie het onge
wenst de tramexploitatie al ware
het slechts tijdelijk te hervatten.
Het vraagstuk der tarievenpolitiek
bij de electriciteitsvoorzieningzalaan
een nader onderzoek moeten worden
onderworpen. De reconstructie van
het waterleidingnet zal een zo ratio
neel mogelijke distributie van het
leidingwater moeten verzekeren. Van
het grootste belang is ook de spoedige
automatisering van het telefoonver
keer.
Ook voor maatschappelijke en cul
turele vraagstukken vraagt het rap
port de aandacht. Zo voor de zorg
der bejaarden. Nu er te Zierikzee een
Rode Kruis ziekenhuis komt, kan het
huidige ziekenhuis te Noordgouwe
straks dienst doen als huisvesting
voor minder valide bejaarden. Ook
te Haamstede komt een dergelijke in
richting en naast de twee in Zierik
zee is gedacht aan een huis voor
ouden van dagen in Nieuwerkerk.
Jeugdzorg
De zorg voor de jeugd is van niet
minder belang. Daarop zal nauwkeu
rig dienen te worden gelet en ge
schoolde jeugdleiders moeten wor
den ingeschakeld. De bizondere maat
schappelijke hulpverlening zal nog
gedurende een aantal jaren dringend
noodzakelijk zijn. Men zal meer en
meer met dit werk vertrouwd moe
ten raken en het verantwoordelijk
heidsbesef zal moeten worden bijge
bracht, zodat zij niet langer afhan
kelijk zal zijn van hulp van huiten af.
Over het algemeen heeft de bevol
king de geestelijke gevolgen van de
ramp doorstaan, ook de lichamelijke
gevolgen, doch het is niet uitgesloten
dat na de algehele terugkeer moei
lijkheden zullen optreden. Grote
waakzaamheid is in deze gewenst. In
het belang van de volksgezondheid
is het wenselijk dat ruime aandacht
geschonken wordt aan riolering, zui
vering van afvalwater en de bouw
van badhuizen en zwembaden.
Wat het onderwijs aangaat pleit de
commissie voor een ontheffing van
de bestaande regeling van de ge
meente-classificatie, ten einde tege
moet te kunnen komen aan het nij
pend gebrek aan leerkrachten. En
wat de outillage van de scholen be
treft, bestaat er een tekort zowel in
de huisvesting, het meubilair als in
de inrichting van de lagere scholen.
Het .voorgezet lager onderwijs dient
te worden gestimuleerd.
In een volgend artikel hopen we de
woningtoestand, de verspreiding, de
bewoning, de gemeentelijke indeling
en andere zaken nader te belichten.
