VALDA
Ontmoeting tussen Mars en Saturnus
Australië, N.-Zeeland en Canada
bieden kansen voor boeren
Coöperatieve Aankoop-Vereniging
„Schouwen-Duiveland" G.A.
De Cirkelgang
Emigratiemogelijkheden poor landbouwers
„Sbare-Farming" in Australië algemeen
Bolsward weet weer
waar de klepel hangt
De directeur van de Christelijke
Emigratie-centrale, de heer T. Cnos-
sen, dezer dagen teruggekeerd van
een reis door Australië, Canada en
Nieuw-Zeland, heeft de situatie in
deze landen grondig bekeken en be
spreekt in dit artikel de kansen ln
die landen voor landarbeiders en
boeren.
Liggen er voor Nederlandse landar
beiders en boeren in de landen die ik
zo juist bezocht heb kansen?
Ik ben op reis geweest naar Austra
lië, Nieuw Zeeland en Canada. In deze
landen en ik zou bijna willen zeggen
over de gehele wereld kunnen wij inet
De jaardag van
Prinses Beatrix
Wordt gevierd op 31 Januari
Ir.gevolge een beslissing van de Mi
nisterraad zal, gelet op de landelijke
herdenking op 1 Februari aj. van
do op 1 Februari 1953 plaats gehad
hebbende watersnoodramp, de verjaar
dag van prinses Beatrix op Zondag 31
Januari u.s. gevierd worden in plaats
van op Maandag 1 Februari 1954, zo
dat de Rijksgebouwen op 31 Januari
zullen vlaggen.
Tot zover eeu mededeling van het
ministerie van Binnenlandse Zaken.
Nader wordt vernomen, dat het niet
in het voornemen van de regering ligt
een landelijke centrale herdenking van
de Februnrirnmp te organiseren. Het is
echter waarschijnlijk dat do ramp in
diverse plaatsen zal worden herdacht
en dnt pers en radio hieraan cn aan
do ramp zojvo opnieuw aandacht zul
len besteden. Daarom look hot niet
wenselijk de officiölo viering van do
verjaardag van prinses Beatrix te loten
samenvallen met deze herdenkingen.
De prijs van het
schoeisel
Naar het A.N.P. van de zijde van
Nijmeegse schoenfabrikanten ver
neemt, zal de opheffing van de om
zetbelasting op schoeisel per 1 Jan.
a.s., niet veel invloed hebben op de
prijs van schoenen.
De gewone schoenen, vervaardigd
van rundleer, zullen wellicht 3 tot
4 ln prijs dalen. De prijzen van
het betere en luxueuze schoeisel zul
len onveranderd blijven, doordat het
kalfsleer en andere leersoorten duur
der zijn geworden. Bovendien zijn de
loonsverhoging en de verzwaring van
de sociale- en pensioenlasten, aldus
de Nijmeegse fabrikanten, van dien
aard, dat de voordelen van de op
heffing der omzetbelasting daardoor
vrijwel worden genivelleerd.
Vrouw raakte in brand
bij kampeerpartij
Na vijf maanden overleden
Dezer dagen is in het BinncngasthuU
te Amsterdam do 23-jnrlgo mevrouw
J. Mulder-GrIJsnnrt uit Amaterdnm
overleden aan do brnndwondon, dLtt
zij op 29 Juli jl. had opgelopon tij
dens kamperen ln het plaatsjo Die-
kin h lu Luxemburg,
Do kleding von do vrouw wa® In
brand gerankt, toon do vlam van oon
splrltuiivorgasicr ovorsloog ln do inhoud
van een omnlllo kruik, wnnrmoo haar
echtgenoot do vergasser vulde, terwijl
ItlJ dacht,-dnt het toestel niet moer
brandde. Hot slachtoffer was mot orn-
stlgo brandwonden opgenomon ln een
zlckonhuls te Luxemburg, wnnr zij ze
ven woken word verpleegd. Daarna Is
zij per vliegmachine naar Arastordam
vervoerd, wnnr zij U ovorleden aan
„uitgebreide derde grands verbranding"
naar het oordeel van een medicus.
Autobus met arbeiders
omgeslagen
Twintig gewonden
Een autobus, dlo arbeiders uit de
omgeving van Breda naar hun Werk
vervoerde, is door nog niet opgehel-
i'cr e o t aa o n^t! a e i. De bu9 kv.am
daardoor tegen een boom terecht cn
wel met een zodanige kracht, dat van
do ongeveer 25 inzittenden er 20 wer
den gewond, van wie drie ernstig. In
totaal moesten negen mensen worden
opgenomen Ln het ziekenhuis, de ove
rigen werden licht gewond.
Het ongeluk gebeurde op de Rijs-
bergseweg. Het is waarschijnlijk ver-
oorznakt doordat de chauffeur van de
bus niet meer kon uitwijken vooreen
paard en wagen. Het vervoer naar
het ziekenhuis geschiedde met zes zie
kenauto's. Er waren vier dokters ter
plentse.
Een Amerikaanse professor, zelf
als kind blind geworden, heeft ten
behoeve van blinden een „electro-
niach oog" uitgevonden, door middel
waarvan zij voorwerpen op hun weg
kunnen ontdekken. Het apparaat heeft
do grootte van een fototoestel
onze goodj landarbeiders cm met onze
goede boeren terecht.
Do kansen liggen in ieder van die
landen echter niet gelijk.
Er is verschil in de wijze waarop
de zaak aangepakt moet worden. In
Australië kunnen onze mensen gewoon
ln loondienst beginnen en daar ver
dienen ze ongeveer 10 Australische
ponden,' vrij huis, emolumenten, ver
voer. Ze krijgen ln Australië echter
niet zo gemakkelijk eeu eigen bedrijf
als in Canada.
De oorzaak hiervan is, dat er in dit
land, waar nog millioenen acres land
braak liggen, en nog ontwikkeld en
ontgonnen moeten worden, eigenlijk een
gebrek aan goede wetlanden bestaat.
En dit land is vooral voor de dairy-
farming zó duur, dat een emigrant het
hiervoor benodigde kapitaal niet spoe
dig bij elkaar kan krijgen.
Hij moet dus beginnen in loondienst.
Niet lang echter, want het systeem
van de* share-farming of deelpaoht is
in Australië vrij algemeen.
Bij deze share-farming, treft men
twee vormen aan: de man geeft alleen
zijn arbeid, dushet melken van de
kceien, het verzorgen van de koeien,
het bewerken eventueel van het land
en krijgt dan als re^el 39 i 40 pro
cent van de opbrengst; brengt
zelf kceien of iets anders in, dan wordt
meestal de basis 50-50. Hier zit voor
vele mensen, voor flinke mensen, een
uitstekende kans in om geld te verdie»,
nen; om geld over te houden en om
geld op de bank te brengen, wat weer
de eerste aanloop wordt om straks tot
een eigen bedrijf te komen.
Er bestaan in Australië twee moge
lijkheden om tot een eigen bedrijf te
komen. Een gebied als West-Australië,
vijf en zeventig maal zo groot als Ne
derland en mot een bevolking vnm
650.000 mensen, waarvan or meer doQ
300.000 in de stad wonen, is eigen
lijk nog onbevolkt. Men kan er hon
derden mijlen rijden zonder iets an
ders tegen te komen dan bush, bush,
en nog eens bush. Wie nog pioniers
geest heeft, wie het aandurft, wie aan
pakken wil, kan hier land kopen voor
10 shilling per acre, en kan beginnen 1
Maar men moet zich bewust zijn mid
den in de wildernis te zitten, voorlo
pig van bijna allo contact verstoken.
In andere staten zoals New South
Wales, Victoria, maar vooral ook in
Queensland staat het farmbcdrijf op
hoog peil. Hier kunnen onze emigrant
ten in loondienst beginnen en er wordt
ook goed verdiend. Dikwijls krijgt men,
in loondienst, er nog een premie bij.
Later gaat ifien over op de shkre»-
farming, waardoor men in de meeste
gevallen in 6taat gesteld wordt geld
te verdienen en te sparen om op den
duur een eigen bedrijf aan te pakken.
PREDIKBEURTEN
Zondag 3 Januari
Ncd. Herv. Kerk
Zlerikzee: Grote kerk: 10 uur Ds v.
Roon; Verenigingsgebouw: 10 uur Ds
v. Royen. Burgh: 10 uur Ds Swnak.
Haamstede: 10 uur Ds v. Vliet. Re-
nesse: 10 uur Ds v. Liere. Elkcrzoo:
10 uur Ds Kultert. 2.30 uur Ds Nauta.
Brouwershaven10 uur Dr Sperna
Weiland. Zonnemalro: 10 uur Ds v.
Wijck. Noordgouwes 10 uur Ds Baren-
drocht. Drolsohor: 10 uur Ds Huizing.
BoljersdUkJc! 10 uur korkdlenBt.
Nlouworkcrk: uur Ds Wostorhof.
Oosterland: 10 uur Da Goudswaard
to IJs8olmondo, fl uur Ds Brommor.
Brulnlsso: 10 en 8 uur Ds v. d. Brink.
St. Phlllpsland: twoomanl Ds do Lint.
Geref. Kerk
Zlerikzee: 10 uur Ds Tlemersma, 3 u.
Ds Nngelkcrko. Haamstede: 10 en 3
uur Ds Mansknnt. Rcncsse: 7 uur Da
Maaskant. SoharendUko: 10 uur Ds
Kultert, 2.30 uur Ds Nauta. Brou
wershaven: 11.18 en 3.15 godsdienst
oefening. Zonnemalre: 10 uur Ds Na-
gelkerke, 2.30 uur Ds Tlemersma.
Bruinlsse: 10 en 3 uur Ds Bremmer.
Anna Jacobapolder: tweemaal Ds
Boeijinga te Haarlem.
Geref. Kerk (Art 31 K.O.)
Brouwershaven: 9.30 en 1.30 uur Ds
Keizer.
Chr. Geref. Kerk
Zlerikzee: 10 en 6 uur Ds v. d. Klis.
Noordgouwe: 10 en 3 uur leesdienst.
Haamstede: 10 uur leesdienst, 3 uur
Ds v. d. Klis.
Geref. Gemeente
Zlerikzee: 10, 2 en 6 uur leesdienst.
Haamstede: 10, 2.30 en 7 uur student
Rijksen uit Middelburg. Oosterland:
glO, 2.30 en 6 uur leesdienst. Bruinlsse:
10 en 5 uur leesdienst. St Philips-
land: driemaal leesdienst.
Oud-Geref. Kerk
Oosterland: 9.30, 2 en 6 uur lees
dienst. Bruinlsse: 10 en 3 uur lees
dienst. 8t. Phlllpsland: driemaal lees
dienst.
R.K. Kerk
Zlerikzee: 7.15 en 10 uur. Burgh: 9.30
uur garage hótei.
Leger des Heils
Zlerikzee: 10 uur samenkomst, 12 uur
jeugdsamenkomst.
De burgemeester van Bolsward, de
heer Bruinsma, heeft dezer dagen dee
avonds laat een groot, zwaar pak op
de «toep van zijn woning gevonden.
Een en ander vond de burgemeester
nog al vreemd en diea riep hij de as
sistentie van de gemeentepolitie in. Het
600-JARIG BESTAAN VAN OOSTERLAND
In 1574 werd ter plaatse de eerste
Hervormde Predikant beroepen
Twee predikantszonen zagen op Oosterland het licht
Financiën en Economie
Middenstaudsbank verhoogt
dividend tot 7 pet.
De directie van de Nederlandicha
Middcnstandsbank deelt mode dat bet
bedrijf zich in 1953 gunstig heeft ont
wikkeld en dat do resultaten tesr be-'
vredigend zijn. Het ligt in de bedoe-
ln bel 1804 woonden er op bel dtod ui d. roebelore .analog tegen ling
pat -.rd hierna bahoadaaam rwmend d"p pUn- 850 mennen, die nllen Her- bel loven ...i M.urlU, P«n» «o Y00r op j„
en blart... de klepel ven bel ...d- T"rmd <m8t Slrjanalaod wa« Oranje. Een vreMiijh eind. op bel dividend uil k„ra
huialdokje Ie bevallen. Dit klokje, Jet dlt ,eP>' 11M>' <"WÜ1 men toen 172 achavot Ie Den Heng ia rijn deel ge- 1 prt. <T,j. 5 pit
Sedert de middeleeuwen iedere .vond hul1"1 Ulde' dle "«den bewoond worden op de 5de Mei 1623. En ten
wordt geluid, h.d reed. enkele <Lu.cn do°r 337 De kerkelijke re- tweede werd hier geboren op 9 Sep.
gerwegen, ocvd.t men Bol.w.rd niet 8l>t«ra teldcn 'Mn pün' 400 "dmnten. tetnber 1785 de beroemd geworden
wiet, vut de klepel hing. De verdwa- 18 881,8 <tid 8cweesl 381 d» godgeletrje Abraham Theodoru» Beu
nen klepel ia than, «recht gekomen, bevolking ró dieht w.«, dat er soms Mr, die .tier! op de 20.1c October
dort over d. motieven, die ui de wel drle vl" .«Linen in één huls 1836, nalatende verschillend, werken
verdwijning t.n grondalag liggen, tast «mienwoonden. op thrologiach eobied. Hij wa» laatata-
VISSERIJBEKICHTEN
Ingrijpende wijziging
ln de visvangstmethode7
men nog ia het duister.
Luisteren met de
voetzolen
De Japanner Izoemi, directeur
van een doveninstituut, heeft naar
hij zegt ontdekt, dat doven bij
zonder gevoelig zijn aan de voet
zolen. Hij heeft een apparaatje
van duraluminlum geconstrueerd,
dat onder de voetzool wordt aan
gebracht en geluidstrillingen over
brengt. Vele van dit apparaat
voorziene doven zouden aldus ln
staat gesteld zijn om muziekuit
voeringen te volgen en te ge
nieten.
Volgens „Fishing Newt" zullen epoo-
l'ib predikant t. Klondert. Als bs- dig g. Amerikaanse, wateren ga-
a.uïlfeT.rtM. "1,7 777'7 rien8wflflrd'68edcii in onre gemeente llcime proefnemingen worden verricht
7 df aJd h«h 7 Na j!7f77» rii" "°6 v8rm8ld8° hc< b> d<» met een nieuwe revolutiunnair go-
L l£éd71ïJÏ t T, '75- d°°r Vr0U>,'t' SU"""" M<,ri4 "'«boJ8 vuur het van-
in 1.74 dead de 25»ta Juli van dat Lonquo gestichte gaathuis, dat helaaa „c„ Van vis, waarbij gebruik ral wor-
L'a'amd P T'Lr^ Ht£" d° i0"8*'' W,""Sn<)0j S8"'"* «rZ.
nl ^kant rt I t™1 t 'e"d d°ch Velgen, bat blad I,ebben Duitse de*.
«7.7ld 7 7 7 <i" *ii° """■•PtonWiibt «orden kundige., alle waten.rtappelijka pru-
wa. «angeatald voor Ooat.rland, Sir- h„MeU, Gelukkig ia het prachtig. bltm„ 0 ,„0_ wlle ^.nd hou-
Janeland en Brutnisse en waa vroeger beeldhouwwerk met inarrintie in hot j i
v.éiv/kUJ, k.Jm 1vIk_ wtl ,n l161 don met deze wjj/.o vun visvangat. Do
ben *38 prwbkanten do He7onnde ge-
meente gediend. Twee bekende porso-
nen, beide predikontamncn, vagon op Bezienswaardigheid in de Kerk
Oosterland het levenslicht; hoe ver*
schillend echter U hun leven geweeist. In de kerk is de zg. ambaohtsherwj-
Daar is eerst de beruchte Hendrikus bank van mooi eikenhout met de wa-
Daciëlz Slatius, die Remonstrants pre- pens van De Jonge en Stavenlsse alles-
dikant was en in het jaar 1623 mede «ine bezienswaardig. Als een bijzon-
Plattelandsvrouwen moeten
oordelen over inmaken
Ingezonden Mededeling
BIJ VERKOUDHEID
derheid zij ook nog vermeld, dat om- 4', .7.
1t)° zal Jetden tot algehele verdwijning •-
strcelca het jaar 1850 in onze gemeente
- de visveorraad, daar met beliulp van
r
aartuig waarop
de proefnemingen werden verricht aan
do Amerikanen overgedaan die thans
practische proefnemingen zullen daan
acor het tot ontwikkeling brengen der
ejcitrische visvangsttechniek.
De Duitse deskundigen hebben ver
klaard dat er geen vrees behoeft te
brstban dat de nieuwe vangmethods
van
een vrouw, Neeltie Mallander geheten,
'do nieuwe methode de jonge vUseo
overleed m de ouderdom van meer t
Jan honderd jaar. Ziehier de bctehrij- turn,au wur-
ving, zij het beknopt, van de historie
PASTI LLES
Volgende week zal men Ln tien plat
telandsgemeenten elk 200 huisvrouwen
vragen naar haar opvatting over het
inmaken van groenten en fruit en de
slacht. Dit is het eersite onderzoek op
dit gebied dat geschiedt in opdracht) ,t 0.. 0._. p
van do afdeling Landbouwhuishoudkun- Jungcriusstrant to Rotter- hot Zeeuwse devies „Luctor et Emergo" r.iet-rijdond personeel
Do 27-jarige naaister A. Simon
onzer 600-jarige gemeente. Vele rijn
de stormen die over haar hoofd zijn President Elsenhower heeft een
gegaan, waarvan do laatste ramp van speciale raad Ingesteld om een drel-
dit jaar, niet do minste is. Zwaar ge- gende staking van een millioen man
harend is zij uit deze ramp te voor- spoorwegpersoneel te voorkomen. De
schijn gekomen, doch gedachtig aan betrokken employó's, behorend tot het
hot Zeeuwse devies „Luctor et Emergo" niet-rijdend personeel odministro-
de van do Landbouwhogeschool to Wa- dam Ls ln het WestcrziekenhuU over* zal onze gemeente mot Gods hulp weer lieve krachten, ljjnwerkers, enz.
gonlngen. Do leiding berust bij prof. leden non do verwondingen, die zij worden herbouwd, cn moge het /.i|n wensen betere sociale voorzieningen.
C. W. Willing. I'rlna-VLaer. Da on- Zoming,.,tddng |lml opgelopen toen til 8,8 WI do b8™«b<» brand ln 1612, Het gcacbil dreigt het verteer op 150
quête wordt ullgevoord met medewor- .v, schoner en grootser. O. lijnen atil te leggen,
king van da aaUnnda hulahoudl.ra- °P de Waalhaven wa» aangereden door
reasen. Een ven de gemeenten L Smal- c»n penononauto, dia hoor ongoveer
liitgerland. 20 meter meesleurde.
Globale schade van f 550.000
EEN INTERESSANTE AVONDHEMEL
2 en 3 Januari te zien
Laag aan de Zuidelijke hemel kunt
ge in de ochtend van de twteedo en
do derde Januari twee bekende pla
neten vlak bij elkaar zien staan: Mar»
en Saturnus. Dei eerste verspreidt 'èZn
wat rossig licht, de tweede is gederj
van ldeur.
Zij vertonen zich ook later in de
maand nog in deze hemelstreek, maat
dan niet meer zo dicht in eikaars
Duurt. Mars en Saturnus zijn namelijk
op 2 Januari „in conjunctie". Dit
vreemde woord botekent eenvoudig, dat
zij Ln dezelfde hemelstreek staan.
Tenminste van ons (aardse) standpunt
uit bekeken. Want wij zien zo nu wel
ln bijna dezelfde richting, maar dat
wil niet zeggen, dot die twee planejteo
zich ook werkelijk in clknar» nabijheid
ophouden. In workolljkhcLd staat Mars
op dit ogenblik ongeveor 300 millioen
kilometer van ons af, terwijl een «f-
stnnd van 1,5 milliard klloraetor (vijf
koor zo ver dus) ons van Baturnu|s
•ohcLdt.
De paraplu feuilleton
Maar wij zien nu eenmaal geen
„dlcpto" ln het heelal. Voor ons lijkt
do hemel cou halve bol, dlo met zijn
rand op on zo horizon rust en waar
van wij zelf hot middelpunt zijn. AU|o
hemellichamen, van de naburige maan
tot de verst vorwijdordo spiraalnevel,
stenen als hot ware togon do bin
nenkant van die hemelkoepel te zijn
„geplakt", alle dus op gelijke afstan
den van ons oog.
Dit is inderdaad de primitiefste we
reldbeschouwing en een rest ervan (de
zg. geocentrische opvatting, waarbij
men er dus van uitgaat, dat de aarde
middelpunt van het heelal is, al go-
Icoft men niet meer, dat allo hemely*
lichamen even ver van ons zijn ver
wijderd) heeft zich weten te handhaven
tot in de dagen van Copernicus (1473-
1543); deze Pool, die eigenlijk Mildaj
Kopcrnik heette, maar wiens naam,
zoals toen gebruikelijk, verlatinisoerd
werd, was do man, die het heliocen
trische wereldbeeld (met de zon
in het Grieks: helios in het tniddol-
punt van ons planetenstelsel) ontwierp.
Onze kennis van do juiste afstanden
en verhoudingen in ons planetenstelsel
dateert dan ook pas van de laatste
eeuwen. Tot 1781 kendo men slechts
zes planeten: Mcrcurius, Venus, de aar
de, Mars, Jupiter en Saturnus. In ge
noemd jaar werd de zevende, Uranus,
ontdekt; Neptunus werd pos ln het
midden van de vorige eeuw voor het
eerst waargenomen en de buitenste
planeet van ons zonnestelsel, Plutc,
die bijna zes milliard kilometer van
do zon afstaat en meer dan 247 jaar
nodig heeft voer één omloop om die
Son, U pa* ontdekt ln 1930.
De ring
Dattnen de juiste afstanden ken,t,
wil natuurlijk niet zeggen, dat men
du planeten zelf niet eerder heeft waar
genomen: Mars en Saturnus zijn reeds
ontelbare eeuwen „oude bekenden" van
ons, evenals de andere planeten, die
men mot het blote oeg kon zien.
Wat het blote ocg echter niet kan
ontdekken, is het feit, dat Saturnus
een „ring" heeft. Eigenlijk is het niet
één ring, maar vijf concentrische en in
hetzelfde vlak liggende ringen; de ope
ningen ertussen kan men natuurlijk
slechts met behulp van een telescoop
Iwaarnemen.
Die ringen van Saturnus bestaan uit
ontelbare kleine deeltjes. Die steentjes
en zandkorreltjes zijn waarschijnlijk de
resten van een verbrijzelde maan van
Saturnus. Om Saturnus draaien no-
gon manen, maar waarschijnlijk heeft
deze planeet er vroeger tien gehad.
Wrnncer echter zo'n satelliet zich te
dicht ln do buurt van de moederpla
neet wnngt, dnn knn het gebeuren, dnt
zij eenvoudig ln stukken springt.
De ln de laatste weken van het jaar
1953 In een algemene vergadering
uitgebracht verslag van bovenge
noemde vereniging, werd melding
gemaakt van de ramp van 1 Febr.,
waardoor 43 leden het leven verloren.
De schade aan voorraden, gebouwen
en machines bedroeg globaal f 550.000.
Alle magazynen hebben waterschade
opgelopen; het buitendijks liggende
magazijn liep de minste schade op.
Aan meststoffen ging 2.231.200 kg
verloren, aan granen 516.800 kg. Aan
diverse artikelen bedroeg de schade
circa t 55.000,
De omzet is, niettegenstaande ln
1953 slechts zeven-twaalfde normaal
ls gewerkt, boven de verwachting ge
weest nl. 13.988.471 leg ter waarde
van f 2.881.231,67 of 75 van het
voorgaande boekjaar. De financiële
uitkomsten geven een nadelig saldo
te zien van f 26.884,50, hetgeen uit
sluitend aan de ramp is te wijten.
Aan meststoffen werd in 1953 om
gezet 8.065.764 kg tor waarde van
t 803.089,32, aan granen, zaden en
peulvruchten f 1.012.416,24, aan voor
artikelen, 01.392 kg ter'waarde van
f 23,330,80, aan brandstoffen 530.023
tor waarde van f 30.799,16.
In 1953 kwam de nieuwe kunst-
mestloods tot stand. De opstelling
van een graan-drooginstallatie bleek
een belangrijke verbetering.
De periodiek aan de beurt van af
treding zijnde bestuursleden, de he
ren, P. C. Barendregt te Dreischor,
A. M. Geluk te Schuddebeurs, J. A.
van Nieuwenhuijzen te Nieuwerkerk,
C. Steur te Noordwelle en P. L. Vis
te Haamstede, werden alle herkozen.
In de vacature, ontstaan door het be
danken van de heer A. Dalebout te
Zierikzee, werd benoemd de heer J.
A. v. d. Bijl te Zonnemaire. De heer
A. v. d. Stolpe te Ellemeet werd be
noemd in de Commissie van Toe
zicht, wegens statuaire aftreding van
de heer A. v. d. Weijde te Ellemeet.
Besloten werd een tweede graan-
droger te plaatsen met een capaciteit
van vijf ton per uur. Hierdoor wordt
de totale droogcapaciteit tien ton per
uur bij normaal vochtpercontage. Al
hoewel de in eerste jaren te ver
wachten grote uitzaai van granen, ge
zien het steeds toenemend aantal
maaidorsers, niet gcheol zullen kun
nen worden opgevangen, wordt hior-
door een groot landbouwbelang ge
diend.
40
door
MAARTJE ZELDENRIJK
Allen hadden het eten laten staan
en doodstil was de boodschap aange
hoord. Jannie had tranen ln de ogen
en Wim kreeg een raar gevoel over
zich. Hij kuchte eens en boog zich
voorover om in zijn koffie te roeren.
Oorlog of geen oorlog, op de boer
derij moet het werk doorgaan. En
alles, wat op „Bouwlust" werken kon,
ging die dag aan de slag. Wim sloofde
en zwoegde met de anderen, reed de
ene kruiwagen mest na de andere uit
de varkensstal en klemde zijn lippen
op elkaar, als hij z'n rug strekte. De
ongewone arbeid deed menig zweet
druppeltje vallen en eens, toen hij in
de spottende ogen van Nel blikte, kon
hij niet nalaten te zeggen: „Dat had
je toch niet gedacht, hè, van zo'n
stads schildertje? Je ziet, als het er
op aan komt, zijn wij nergens te be
roerd voor."
Maar daarop had ze geen antwoord
gegeven. Ze was, met dezelfde spot
tende blik ln haar donkere ogen, naar
buiten gegaan en Wim haalde zijn
schouders op. Van die kon je ook
nooit hoogte krijgen. Wat een ver
schil toch met Janniezijn Jan
nie.
Tegen de middag kwam de melk
rijder de lege bussen terugbrengen.
Die zou Wim nu schoonmaken en als
een volleerde boerenarbeider nam hij
de bussen van de chauffeur ln ont
vangst, mot hot briefje, waarop de
hoeveolhoid geleverde melk stond.
„Nou", zei de melkrijder tussen do
bedrijven door, „in de stad is het
compleet eon gekkenhuis. Haast nie
mand doet er wat. En ze hebben alle
N.S.B.-ers al opgehaald en die zijn
in een school opgesloten en onder
bewaking gesteld. En de tram reed
ook eerst niet, maar nu toch weer
wel. Alle scholen zijn gesloten. Maar
dat is niet erg. De kinderen zouden
vandaag toch Pinkstervacantie ge
kregen hebben
„Heb je nog wat nieuws over de
oorlog gehoord?"
De chauffeur haalde zijn schouders
op. „Je hoort zoveel zeggen", zei hij.
„In Rotterdam, daar moet het nogal
heet toegaan. Op de Maasbruggen,
zeggen ze. Allemaal parachutisten.
En ze zijn al tot bij Arnhem. De
grote Rijnbrug hebben ze vanmorgen
ook in de lucht laten vliegen. Maar
wat er allemaal van waar is.
Somber gestemd keerde Wim met
de bussen naar de boerderij terug.
Hij stroopte zijn mouwen op en ging
aan het boenen, alsof hij dat z'n hele
leven al gedaan had
Na het avondeten had Wim net een
gevoel, alsof hij geradbraakt was.
Goeie genade, wat was dat zwaar
werk. Dat moest je toch ook wel van
jongsaf gewend zijn.
Het weer was zeldzaam mooi en
zelfs warm geweest voor de tijd van
het jaar. Nu zat de hele familie bui
ten, aan de zijkant van de boerderij,
met het raam open, zodat de berich
ten van de radio gehoord konden
worden. Over de Purmerenderweg
raasde zo nu en dan een militaire
auto. Van de twee knechts, die die
morgen vertrokken waren, was be
richt gekomen dat ze voorlopig in do
Midden-Beemster bleven. Ze moesten
daar met enkele anderen het ge
meentehuls bewaken. Die kwamen
dus de eerste dagen niet terug.
„We mogen van geluk spreken, dat
we net twee schilders hebben, die
van aanpakken weten", zei de boer,
vriendelijk naar Broeksma en Wim
kijkend. „Jullie vallen me best mee."
De tweede oorlogsdag ging voorbij
als de eerste. Het oorlogsgeweld bleef
gelukkig ver weg van de Beemster
en in deze polder deed iedereen zijn
plicht als op elke dag. Wim was die
Zaterdagmorgen opgestaanmet een
gevoel, alsof al zijn gewrichten ram
melden, maar hij wilde zich vooral
niet voor Nel laten kennen en dapper
toog hij weer aan het zware werk.
Wat de enige knecht, die nog op het
bedrijf achtergebleven was, verzetten
kon, dat wilde hij ook en hij beet
zijn lippen haast tot bloedens toe,
maar zette ondanks de pijn door. Hij
zou op „Bouwlust" eens even laten
zien, dat hij niet voor één gat ge
vangen was.
's Middags, na het eten, toen de
boer en de knecht een uiltje knapten,
stopte Broeksma een pijp en liep naar
buiten. Wim volgde hem.
„Hoe laat was je van plan om naar
huis te gaan?" informeerde Broeksma.
„Naar-huis?" herhaalde Wim ver
baasd, „ik ga helemaal niet naar huis.
Je hebt toch ook wel door de radio
gehoord, dat ledereen zoveel mogelijk
op de plaats zijner inwoning moet
blijven?"
(Wordt vervolgd).
