Ondergrondse strijdkrachten zouden
in actie gekomen zijn
Oude Vrijstersmarkt te Wierden
werd een groot feest
In 1545 liepen de varkens nog rustig
door de Zierikzeese straten
Communisten wilden algemeene
staking op Vrijdag
De Cirkelgang
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - DONDERDAG 5 NOVEMBER 1953 - No. 17439
NIEUWE OPSTAND IN OOST-DU1TSLAND
Sabotage tegen Russische militaire installaties
De „Financial Times" maakt mel
ding van berichten, volgens welke in
Oost-Duitsland een nieuwe opstand
tegen de regering aan de gang zou
zijn. op groter schaal dan die van
17 Juni. Deze berichten zyn afkom
stig uit diplomatieke kringen te Lon
den.
Volgens bepaalde schattingen zou
den ondergrondse strijdkrachten v$n
een tienduizend man, waaronder zich
ook Polen zouden bevinden, sabotage
plegen tegen militaire installaties van
de Russen, tegen fabrieken en ver
keersmiddelen. De partisanen zouden
gebruik maken van wapenen en mu
nitie, die nog uit de tijd der nazi's
dateert en op verborgen plaatsen wa
ren opgeslagen.
In de Oostduitse pers wordt het pu
bliek opgewekt de overheid te hel
pen bij de bestrijding van „terroris
ten, spionnen en saboteurs" en op
hoede te zijn voor „fascistische agen
ten". Deze agenten werden door de
Amerikanen betaald en moesten de
nieuwe economische politiek ter ver-
Communistische
ondergrondse in
West'Duitsland
Vulgcus liet bulletin van de West-
Duits» Hegeripgs Voorlicht ingsdiensl
schijnt do leiding van de West-Duitse
communistische partij zich op onder
grondse activiteit to concentreren na
gefaald te hebben in openlijke poli
tieke strijd.
Do communisten hebben bij de ver
kiezingen op zes September en bij
do regionale verkiezingen in Hamburg
op Zondag al hun zetels Ln beide par
lementen verloren-
Do nu te volgen 6trategie en tactiek
zou het onderwerp van bespreking tus
sen do communistische partijleiders en
de Sowjets geweest zijn, aldus het
bulletin.
De leiding van de Oost-Duitse S-E.D
zou met nog groter nadruk dan voor
heen onvoorwaardelijke onderwerping
aan haar bevelen geëist hebben.
Poging automaat te plunde
ren met vreemde munten
Duitse scholieren
liepen tegen de lamp
Zes gymnasiasten uit Duitsland,
die met hun leraar in een kleine
autobus ons land bezochten, hebben
getracht een sigaretten-automaat van
een winkel aan de Javastraat te
's Gravenhage met 5 pfenning-mun-
ten leeg te halen.
De leraar, die de jongens, die tus
sen de 15 en 20 jaar oud zijn, had
gewaarschuwd dit niet te doen, was
op bezoek gegaan bij een kennis.
Enige voorbijgangers, die zagen
wat de Duitse scholieren aan het
doen waren, waarschuwden de po
litie, die de stelende jongemannen op
heterdaad betrapte.
De jongens hebben een nacht in de
cel moeten doorbrengen. Nadat tegen
hen proces-verbaal wegens diefstal
was opgemaakt mochten de gymna
siasten de volgende morgen vertrek
ken.
Engelse jongeman
doodde twee meisjes
Een jury te Londen heeft de 22-j.
Alfred Whiteway schuldig verklaard
aan moord op het 16-jarige meisje
Barbara Songhurst, dat in de afge
lopen zomer werd doodgestoken en
in de Theems geworpen. Whiteway
werd tot de galg veroordeeld.
Het Openbaar Ministerie heeft
Whiteway ook beschuldigd van
moord op de 18-jarige vriendin van
Barbara Songhurst, Christine Reed,
wier lijk ook in de Theems werd ge
vonden. Bij het proces werd White
way één moord ten laste gelegd.
betering van 't levenspeil saboteren.
Het Oostduitse blad „Der Morgen"
schrijft, dat de ontdekte sabotage-
plannen variëren van het opblazen
van bruggen tot moord. Van te West-
Berlijn gaande geruchten over veld
slagen tussen politie en verzetsstrij
ders tussen Kottbus en Berlijn kon
geen bevestiging worden verkregen.
Hoofdcommissaris
der N.P.V. bedankt
Mr. J. M. Ravealoot, hoofdcommis
saris van do N.P.V. (Vereniging der
Nederlands» Padvinders) heeft op het
in Utrecht gehouden „Lcidersconvent"
dezer vereniging medegedeeld dat hij
voornemens is eind 1953 zijn functie
van hoofdcommissaris neer te leggen.
Het is hem niet langer mogelijk ge
bleken, deze naast zijn burgemeester
schap van Almelo te vervullen.
Wie mr. Ravesloot als hoofdcommis
saris zal opvolgen is nog niet bekend.
Als deze benoemd wordt zal het be
dt uur «Ier N.P.V. zijn mandaat ter
beschikking stellen.
Het aantal leden der N.P.V. bedroeg
in 1952: 32291 in 1953 werd het aan
tal van 32,830 bereikt.
Hoe deden de mensen het
in de vacantie
43 procent bleef thuis
Een onlangs door het Nederlands
Instituut voor de Publieke Opinie ge
stelde vraag brengt aan het licht dat
bijna de helft van alle Nederlanders
de vacantie thuis heeft doorgebracht.
Ten eerste bleek dat 16 van het
volwassen publiek geen of nog geen
vacantie heeft gehad. Van allen, die
wel vacantie hadden bleef 43 thuis,
ging 26 bij familie of kennissen lo
geren, ging 14 naar en hötel, pen
sioen of huurhuisje, heeft 8 door
Nederland-gereisd en getrokken en
ging 9 naar het buitenland.
LAND- EN TUINBOUW
De wintertarwe in de
polder Bruinisse
De in het begin van October inge
zaaide wintertarwe in de polder
Bruinisse vertoont een zeer onregel
matige stand en is op vele plaatsen
in het geheel niet opgekomen.
Dit is een gevolg van het uitblijven
van de normale herfstregens. De re
genval bedroeg in October in deze
polder slechts 5.4 mm tegen 77 mm
normaal. Regen is nodig om de grond
te ontzilten. Het zoutcijfer (C-cijfer)
is blijkbaar nog zo hoog, dat de
tarwe daardoor niet ontkiemt, al
thans niet groeit. Alleen op „natte"
plaatsen vertoont het gewas een nor
male stand.
TWENTE HERSTELT MARKTTRADIT1E
Een man zocht het bijpassend nummer van een vrouw
Stad en Provincie
DUIVENDIJKE
De door de raad dezer gemeente
benoemde leden van de herstelcom
missie, te weten de heren C. Dale
bout, C. Kloet, Ph. de Jonge en F. G.
A. de Wilde, hebben allen deze be
noeming aangenomen.
DREISCHOR
Op 26 November a.s. zal er, uit
gaande van de Commissie voor Cul
tureel Werk van de Provinciale Kerk
vergadering der Ned .Herv. Kerk in
Zeeland, in het Hótel Slager een ten
toonstelling worden gehouden van re
producties van de schilder Vincent
van Gogh.
Vrijdag 6 November, des n.m.
7.30 uur, zal de gemeenteraad in
openbare vergadering bijeenkomen.
Burgerlijke stand over October.
Geboren. 6 Oct.: Levina Lena, d. van
A. van Ast en C. J. Kristelijn.
Loop der bevolking over Oct.
Ingekomen. 1 Oct.: Wed. J. de Wit-
Kort van 's Gravenhage.
Vertrokken. 19 Oct.: D. Goorisnaar
Vlissingen; 26 Oct.: W. J. Hoek en
gezin naar Renesse.
BRUINISSE
Revisie
landbouwwerktuigen klaar
De revisie en het conserveren van
geborgen landbouwwerktuigen is hier
beëindigd. Reeds direct na de ramp
werden ploegen gevormd om de op
de bedrijven achtergebleven land
bouwwerktuigen in de polder Brui
nisse op het droge te brengen.
(Slot) venop, dat de varkenshouders spe- Een groep jongens uit de adopte-
ciaal werden getroffen door deze rende gemeente Gorssel hielp dapper
In 1545 was er na een honderd- maatregel. Maar het hielp niet. Wan- mee en menig nat pak werd gehaald
jarige verbodsbepailng op het hou- neer <jan 0ok later de varkens over om de kostbare machines te bergen,
den van varkens in de stad, dus nog toegangen naar het kerkhof van Na Bruinisse volgde Oosterland en
niet veel vordering gemaakt. „Vele sint Lieven gaan, vindt de raad het honderden bij honderden machines,
personen" lieten hun varken op straat a\ te bar en men draagt de stadsfa- ploegen, eggen enz. werden gedom-
lopen en de raad bleef dus met de briek (stadsarchitect) op, om over de Peld in of bespoten met de zwarte
moeilijkheden zitten. Nu moest het grachten rond het kerkhof ijzeren substantie die roestwerend heette te
echter ook uit zijn. Men zou een be- r0osters te maken, zodat de varkens zijn. Onderdeel na onderdeel werd
paling maken, zo radicaal, dat de er met hun poten doorheen zullen losgeschroefd en opnieuw geolied bij
verbodsovertreders wel zouden Ieren zakken, om zodoende het kerkhof van de smeden Braber en Kriger, waar
oppassen. Waneer er een varken op varkens te vrijwaren. de conserveringsploegen werkzaam
straat kwam, was het een (begeer- w"at wettelijke bepalingen niet tot waren. Vooral in Bruinisse is het aan-
lijlte) buit voor ieder die het wenste. stand konden brengen, kwam in de tal machines en werktuigen dat ge-
Het beest mocht worden gevangen j00p ^er tijden vanzelf voor elkaar, borgen kon worden en dat „goedge-
Het dorpje Wierden by Almelo
werd overstroomd door duizenden
toeschouwers, die bij de herleving
van een oud gebruik tegenwoordig
wilden zyn. Ter gelegenheid van de
jaariykse Sint Maartensmarkt, die in
Wierden werd gehouden, had de
marktcommissie ook een oude vry-
slersmarkt georganiseerd. Een markt,
die een buitengewone aantrekkings
kracht bleek te bezitten, vooral op
het jeugdige publiek uit de Twentse
steden.
De vrijstersmarkt heeft aan dui
zenden kostelijke uren van vermaak
geschonken. Om zeven uur in de
avond begonnen de festiviteiten in
het versierde dorpje. Tal van schiet
tenten en andere inrichtingen van
vermaak waren er opgesteld. In dikke
rijen stond men voor een kaartje aan
de cassa.
De mannen ontvingen dan een witte
knoop met een cijfer op hun rever;
de dames een rose knoop met een
cijfer. Daarna was het voor de man
nen en vrouwen, meisjes en jongens
zaak om de houders van gelijke num
mers te vinden en zodoende een
paartje te vormen. Het werd een
enorm gezoek en dit gaf aanleiding
tot veel vreugde en jolijt, vooral voor
de velen, die een en ander gade
sloegen.
Het eerste paartje, dat zich aldus
had gevormd, werd uitgeroepen tot
koning en koningin van Wierden. Dit
ging met een vermakelijk ceremo
nieel gepaard. Koning en koningin
ontvingen een krans, die vol hing met
bosjes wortelen, druiventakken, lege
jeneverflessen etc. Met nog drie an
dere paartjes maakten koning en ko
ningin vervolgens een triomftocht per
Twentse statiekaros door het vrolijk
uitziende Wierden. Het feest duurde
tot laat in de avond.
NIETS NIEUWS ONDER DE ZON
Ze kwamen zelfs op het kerkhof van St.-Lieven
en gedood door ieder.
In de desbetreffende keur staat:
„ygerlijck geoorloofd zal zijn, voor
zijn vry eyghen, doodslaan, vercoopen
ende oock vervoeren naer zijnder be-
lyeften, zonder wederzeggen van
yemande". Daarbij kwamen nog al
lerlei andere bepalingen en de ge
meenteraad was er wel van over
tuigd, dat deze krasse maatregel hel-
Kerkwerve,
een verlaten dorp
Kerkwerve valt langzaam droog. Van
de hogergelegen gedeelten van het
dorp is het water al weggetrokken.
Het dorp blijft echter nog verlaten.
Soms komen de geëvacueerde inwo
ners kyken wat er met hun eigen
dommen is gebeurd, de meesten
wachten echter nog af, tot het gehele
gebied zal zijn drooggevallen. Toch
is het dorp niet geheel onbewoond.
Sinds 9 Maart 1953 wonen in het
schoolgebouw twee mannen. Beiden
komen zy niet uit Kerkwerve: Jan
Matthüssc is een boomkweker uit
Renesse, de 68-jarige Christoffel Hil-
Iebrandt, die zyn vrouw, zoon en
schoondochter bij de ramp verloor,
komt uit Capelle by Zierikzee. Zy
DE TOESTAND IN PERZIE
Op die dag staat Mossadek terecht
De militaire gouverneur van Te
heran, Farhad Dadsetan, heeft me
degedeeld, dat een door de commu
nisten op touw gezette samenzwe
ring, waarbij werd beoogd Vrijdag
a.s. in geheel Perzië een algemene
staking af te kondigen, is verijdeld.
Het proces tegen ex-premier Mos
sadek begint mogelijk ook Vrijdag
a.s. en het zou de bedoeling zijn ge
weest de staking hiermede te doen
samenvallen.
Volgens de gouverneur zijn „par
tijgangers van de afgezette regering,
die de communisten vriendschappe
lijk gezind zijn", bij de samenzwiying
betrokken.
De gouverneur deelde voorts mede
dat, sinds het aan de macht komen
van generaal Zahedi, 208 communis
tische centra zijn opgerold, waarbij
42 geweren en 203.000 boeken en
pamfletten der communistische Toe-
deh-partij in beslag zijn genomen.
Op het ogenblik zijn 812 personen
gevangen gezet, die worden beschul
digd van kuiperijen tegen de huidige
regering of communistische gezind
heid.
scheppen zich een bestaan in een
klasselokaal van de Openbare school,
die niet van het water te lijden heeft
gehad, omdat hij in een hogergelegen
gedeelte van het dorp lag. Zij schen
ken thee, koffie en chocolade aan de
mannen en vrouwen van de hulp
ploegen, die in Kerkwerve werken
en verzorgen de honden en poesen,
die by hen kwamen aanlopen en uit
gehongerd waren.
De foto is een overzicht, genomen
vanaf de toren van de Ned. Herv.
kerk in Kerkwerve. Eenzaam en ver
laten loopt Christoffel Hillebrandt
door een van de drooggevallen stra
ten van het dorp. Zyn hondje een
zwervertje Trix, loopt hem na.
Ingezonden mededeling
DOODOP
Pleegzuster
Bloed wijn
f)» tramdiensten van de Noovd-
Znid-Hollandao Vervoer Mij. N.V., op
de lijnen Den Haag-Leiden-N oor d wijk
en Katwijk en ui do gemeente Leiden
blijven nog tot 1960 in exploitatie.
Het vervangen door busverkecr op kor
tere termijn, zoal» aanvankelijk over
wogen werd, is niet mogelijk wegens
onvoldoende capaciteit van de wegen
in do betrokken gebieden, aldus de di
rectie. Deze wogen zullen eerst meren
deels moeten worden verbeterd.
Elke keer, dat bericht wordt
ontvangen van een verkeersongeluk,
waarbij een of ihccr personen het le
ven lieten, zullen op hot gebouw van
het hoofdbureau van politie te Dort
mund, in hot Ruhrgcbicd (Weöt-Duits-
land), kleine zwarte rouwvlaggen wor
den gehesen. De politic hoopt dat hier
mede het aantal sterfgevallen als ge
volg van verkeersongelukken zal kun
nen worden verminderd.
Zonder verordening bleven de var- keurd" werd om te worden behan-
kens voortaan binnen hun hokken, deld, zeer groot.
die ook niet meer onder de vensters
een plaatsje kregen.
Mochten in de toekomst alle ter- terie ingelaten en bij het overzien
reinen binnen de stad. worden be- van de stedelijke varkenshistorie
bouwd, dan zal de dag aanbreken moet men het geacht college wel be-
dat ook in Zierikzee, evenmin als in klagen, dat nu reeds vijf lange
grote steden, varkens worden gehou- eeuwen hierover heeft moeten den
den. Intussen heeft de gemeenteraad ken, spreken en overleggen met zo'n
zich toch weer met deze netelige ma- pover resultaat.
pen zou. Maar het tegendeel bleek
het geval. Want het ongeschreven be-
zitrecht bleek onaantastbaar te Zie
rikzee. Het rechtsbesef leefde zo sterk
in de harten der stadsbewoners, dat
niemand zich vergreep aan het zwijn
van zijn buurman, zelfs de schout
noch zijn rakkers konden tot een der
gelijke daad overgaan.
Maar.de zwijnen moesten van
de straat. Weer beproefde men het
op 16 April 1583. Een nieuwe veror
dening werd gemaakt op de schuts-
kooi. Een regeling bleek nodig voor
de veeschütting en tegelijkertijd
wilde men hen treffen, die hun var
kens los door de straten lieten lopen.
Voor een paard zou voortaan als
.schutgeld" moeten worden betaald
Jonge boeren uit het Noorden komen
helpen op Schouwen Duiveland
ACTIE VAN JONGERENORGANISATIE C.B.T.B.
C.B.T.B. De ploeg zal elke week wor
den vervangen door een andere, zo
lang hulp nodig is.
Het betreft hier jonge landbouwers
uit Groningen, Drenthe en de Wie-
ringermeerpolder, die zich voor deze
actie beschikbaar hebben gesteld. De
landbouwjongeren worden onderge-
Hun komst is georganiseerd door bracht bij particulieren en de kosten
2 schellingen, voor een koe 1 schel- de afdeling Haamstede van de Chris- worden bestreden uit het Rampen-
ling (f 0,30), maar voor een varken telijke Jonge Boeren en Tuinders fonds. De organisator van de actie is
2 schellingen. Het lag er dus dik bo- Bond, de jongerenorganisatie van de de heer L. Leeuwe te Haamstede.
(Eigen bericht)
Maandag zijn tien jonge boeren uit
het Noorden des lands aangekomen
op Schouwen-Duiveland, met het
doel te helpen bij het reinigen van
boerenerven en huizen op de droog
vallende gronden van het eiland.
FEUILLETON
17
door
MAARTJE ZELDENRIJK
Onderweg naar de De Ruyterkade,
waar de baas hem om half zeven zou
afhalen, dacht hij: Nu zou ik zowat
nog sentimenteel geworden zijn. Nou
ja, ik ben eigenlijk nog nooit zo lang
van huis geweest, sinds ik werk. Hoe
lang is dat al geleden? O ja, toen ik
op school was, ben ik eens een week
naar een kinder-vacantieoord in Eg-
mond geweest. Toen had hij tranen
met tuiten gehuild, omdat hij zo lang
van moeder af moest
Gek, dat je, ondanks alle ellende
en armoede, een band had, die je aan
je ouderlijk huis bond. Vooral aan
moeder.... Dat arme sloofje
Nou ja, Zaterdagmiddag was hij
immers weer thuis. En wat beteken
den eigenlijk vier weken. En dan
daarbij: het was weer eens wat an
ders. Was het even een boffie, om
daar op die mooie boerderij te wer
ken En daar zouden ze ook wel
goed eten en drinken ook.,.. Nee,
hoe hij het ook bekeek, slechter werd
hij er zeker niet van. En hij stak er
ongetwijfeld nog wat van op. Altijd
maar schuiten schilderen begon op
de duur ook te vervelen
Tien minuten voor half zeven was
hij bij de fietsenloods. Hij maakte
het pak los en wond er de twee leren
bagageriemen om, waarna hij de
fiets aan de stallingbewaker gaf.
„Ik blijf weg tot Zaterdag", zei hij
verduidelijkend, „maar ik weet niet,
hoe laat ik dan kom. Ik ga op karwei
in de Beemster."
„Da's niet gek", vond de man, zijn
pijp stoppend. „Zaterdags ben ik hier
tot zes uur, dus je ziet maar."
„O, maar dan ben ik er weer."
„Ga je met de tram?"
„Nee, de baas brengt ons weg met
z'n wagen."
Met belangstelling keek Wim naar
de mensen, die langzamerhand het
bootje vulden en groette af en toe
een paar collega's, die hun fietsen
kwamen brengen. Eén minuut voor
de tijd trok de schipper weer aan de
stoomfluit. Er kwamen nog een paar
laatkomers en precies om half zeven
werd de kabel losgegooid en voer het
bootje weg. Ditmaal zonder Wim en
Broeksma, welke laatste thuis afge
haald werd door de baas. Nou, de
wagen zou nu wel gauw komen. Hij
oogde het bootje na, dat nu vrij snel
het IJ opvoer in de richting van het
werk. Toen zag hij de wagen van de
baas aankomen.
Drie kwartier later arriveerde men
op de boerderij. Daar was iedereen
al aan het werk geweest, want de
boer kwam zelf uit de wei met een
wagen vol melkbussen. Er was dus
al gemolken. Nou, hij mopperde wel
eens, dat hij altijd zo vroeg uit zijn
bed moest, maar die boeren stonden
zeker om vier uur al op.
Blauwboer stak zijn zweep op ten
teken van groet. Gelijktijdig kwam
de boerin naar buiten en die vond,
dat de mannen daar hoor ik dus
ook bij, dacht Wim trots eerst
maar naar zolder moesten gaan, dan
konden ze zich verkleden. Daar zou
den ze in de komende weken slapen.
Dat deden de „mannen" dan ook, ter
wijl Zwarts de boerin volgde om een
kop thee te drinken. Jannie, de doch
ter, wees hen de weg naar boven en
al was het er enigszins donker, al
spoedig ontdekten ze twee afgescho
ten hokjes, waarin men kon slapen.
Voor beide slaapgelegenheden hing
een lang gordijn, zodat ze in ieder
geval op zichzelf waren.
„Lijkt het je nog al, Broeksma?"
vroeg Wim, toen hij zijn overall aan
trok en de kist met schildersgereed
schap in een hoek zette.
„Mij best", antwoordde de aange
sprokene opgewekt. „Ik ben vroeger
jaren ook huis- en decoratieschilder
geweest bij de baas in Leeuwarden.
Daarom zal hij er men wel uitgepikt
hebben."
„Nou, we zullen ons hier best ver
maken, denk ik."
„Ja, dat zal wel meevallen."
Toen ze beneden kwamen, was de
tafel gedekt voor het broodeten en
hoewel Wim verklaarde, dat hij die
morgen al gegeten had, moesten hij
en Broeksma toch mee aanschuiven.
„We eten hier om kwart voor acht"
legde de boer uit; „dat komt met het
werk het beste uit. Voor die tijd mel
ken we en voeren we de varkens."
Het was een hele verzameling aan
de tafel. Aan het hoofdeinde zaten
de boerin en de boer, daarnaast eerst
Jannie en vervolgens Broeksma en
Wim. Aan de andere kant zat nog
een jonge vrouw, die Wim de eerste
keer gezien had, terwijl ze de melk
bussen boende. Maar dat zou ook wel
een dochter des huizes zijn, want ze
leek veel op haar vader. Jannie leek
meer op haar moeder, maar in beiden
kon je toch de familietrek terugvin
den. Naast de andere dochter zaten
de drie 'knechten, terwijl als laatste
de baas plaaats nam.
(Wordt vervolgd.)
