Schouwen-Duiveland geen vergeten eiland
DE ZIERIKZEESCHE COURANT
De N.A.V.O.-Conferentie te Parijs
Oplossing van het vluchtelingen
vraagstuk op wereldbasis
Rusland bereid besprekingen te Ir. Maris geeft overzicht van werkzaamheden
voeren over wereldvraagstukken de
Het slot Haamstede een halve eeuw in
bezit van de familie van derLekdeClercq
1
W"r>
rfj(
ZIERIKZEESCBEWNIEUWSBODE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIÊN.
Prys per 3 maanden bU vooruitbetaling 2,47,
per week 19 cent. Losse nummers 10 cent.
Verschijnt 3 maal per week.
Advertentieprijs 15 cent per man. Succesjes
(max. 15 mm.) f 1 per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDACTIE EN ADMINISTRATIE!
Lange Nobelftreat A 171, Zierikzee, Poslbu» nr. t, Telefoor
ar. 32, Girorekening nr. 137677 Uitgave i N.V. Drukkerij voorH
Lakenman Ochtmao - lange Nobelitraat A 171 - Zlerlkree
MAANDAG 27 APBIL 1953
No. 17258 109e Jaargang
Herbewapening gewenst ondanks Russische vredesgestes
De ministers vsn Buitenlandse Z»- legenheld voor de mensheid om voor-
Defensie en Financiën van de waarts te gaan op de weg naar een
Afsluiting van de
Zandkreek en Veeregat
De lan daan winnings werken," waarop
óe betreffende begrotingspost ran Vern
koer en Waterstaat betrekking heeft,
bestaat uit de aanleg van bezinkvtl-I
Brief van president Eisenhower aan koningin Juliana
Bet Witte Huis heeft het antwoord
het vraagstuk, dat zo medelevend
in Uw brief is beschreven, te ver
lichten".
veertien lenden der Noord»U.ntl»cbe nieuw tijdperk van vrede en vooruit- den in Lauwerwee en lans» de Fritee K„
Verdraiaorganlsatle, N.a.V.o., heb- gans, ln de eerste plaats zou afban- en Groningse Waddeakoat over een ntn-jn Tnijana bekend eemaakl od
ben te Parijs besprekingen gehouden, gen „van de daden van anderen". „ktaiid vaa 6» km., terwijl in de Zuidi h b h TiuChleIinaen-
De ministers beslisten dat het Westen „Totdat de noodzakelijke voor- Hollandse ea Zeeuwse waterea meec vraagstuk De president zegt dat de huidige
voort diende te gaan met zijn herbe- waarden voor een werkelijke vrede dergelijke objeetea vao kleinere om- pogingen om uitgewekenen zich we-
wapenlng ondanks de recente vredes- krachtig zijn gevestigd, zou het dwaas Tang zijn gelegen met een totale op- In Haar brief verzocht Koningin der te laten vestigen hetzij door in-
gestea van Moskon. zijn. als wij onszelf misleiden ten pervlolrte van ongeveer 1200 ha. Deza Juliana de president, om de leiding tegratle in het land' waar zij zich
Hun geloof dat de Sowjet-Unle aanzlen van do gevaren, die tegen- landaanwinningswerken rollen te rijner te nemen bij de oplossing van het bevinden, hetzij door migratie, krach
met daden do oprechtheid van haar 0Ver 0ns Staan aldUS Elsenhower- tijd kunaen leidon tot nieuwe inpol. vluchtelingenvraagstuk en wel op tiger moeten worden,
„vredesoffensief" moet bewijzen, De ministers waren het er een- J™*'0' Daarnaast i» de indijking van een wereldbasis,
werd uitgesproken door de Franse stemmig over eens, dat de Russische f Braakman, tor grootte van 1500 De president zegt In zijn antwoord
minister van Buitenlandse Zaken, vredesgestes niet de opvatting reoht- ln anTC*nnK- Do aaiieg van de onder meer.
Bldault. Deze verklaarde op een vaardigden, dat het Kremlin do hoop ^1' M hot sluizencomplex kwamon m
noenmaal, na overleg met Britse en op communistische wereldoverheer- gereed. thans is de aanleg van
afwateringskanalen, kavelsloten, vegen
en bruggen en het dichten van lcroken
cjx, aan de orde. In de afgelopen vijf
jaren werden do indijking van do
Emmapolder in- Groningen (790 ha.)
en van de Quarleepolder in het Zutdec-i
Sloe (480 ha.) voltooid. Bovendien
Amerikaanse afgevaardigden, dat de sing had opgegoven.
oprechtheid van de Sowj et-Unie zou
kunnen blijken uit haar houding ten
aanzien van drie belangrijke vraag
stukken:
1. internationale contröle van be
wapening; De minister van Binnenlandse Zaken werden op do Noordelijke oever van
2. een vrij gekozen regering voor heeft aan do colleges van Burgemees- Noord-Brabant hot gebied van de
een verenigd Duitsland; ter on Wethouders der gomeenton in Hamschepolders (700 ha.) en langfl de
Overheidspersoneel en
de Bevrijdingsviering
„Uw bemoeienissen met de uit
daging, die het vluchtelingenvraag
stuk voor de vrije wereld vormt,
in een tijd, dat uw eigen land en
volk zo nobel de lasten op zich
nemen van overbevolking en van
de rampspoedige gevolgen van de
recente overstromingen, zijn we
derom een bewijs van de deernis,
die Uwe Majesteit steeds getoond
„Ik ben er dan ook van over
tuigd, dat de vrije wereld de
uitdaging zal aannemen, die het
vluchtelingenvraagstuk vormt, niet
slechts, omdat de vluchtelingen
menselijke wezens zijn wier waar
digheid en zelfrespect op het spel
staan, doch omdat zij tezamen met
ons hun aandeel wensen te nemén
in het bereiken van vrede en orde
in de wereld".
Reuter tekent hierbij aan, dat het
3. het sluiten van een staatsverdrag Nederland medegedeeld, dat de Jlaad Briels© Maas nog een polder van 100
met Oostenrijk. van n^^ters 2"iö vergadering van ha. volledig watervrij gemaakt;
30 Maart jL heeft besloten, het ac--
Bidault's verklaring, dat „Parijs, Mnt Tan ie viering YaD d„ Nationale
Indien mogelijk, diegenen die voor Bevrijdingsdag to verplaatsen van 5
vrede werken zal verwelkomen", za- Mei n4ap Jo Koninginnedag 30 April
gen waarnemers als een aanwijzing, eo o-m. dientengevolge de halve vrije
dat Frankrijk bereid zou zijn op te op 5 Mei voor hot Bijksp'ereopecl
treden als gastheer bij een eventuele dMn Torvn]lon.
bijeenkomst van de „Grote Vier".
In voorbereiding zijn do indijking
van do LauwerSze© on de afsluiting
van do Zandkreek en het Veersogat,
subsidiair de inpoldering van het
Noorder Sloe.
Verklaring van Elsenhower
Do hoop van het "Westen, dat de
jongste Sowjet-gestes een verzach
ting van de spanning tussen Oost en
West kunnen inluiden, scheen ook te
spreken uit een boodschap van pre
sident Eisenhower aan de NA.V.O.-
ministerraad. Hierin verklaarde de
Amerikaanse president, dat een ge-
heeft voor hen, die zich buiten publiceren van de brief aan Konin-
Uwe grenzen in nood bevinden. Ik |in Juliana volgt op de bekendma-
deel deze bezorgdheid met U. king van het besluit, om het Congres
De regering der Verenigde Staten te verzoeken in de volgende twee
is te allen tijde bereid, om opbou- jaar 240.000 extra-immigranten uit de
wende internationale maatregelen landen achter het „IJzeren gordijn"
in overweging te nemen, teneinde tot de Verenigde Staten toe te laten.
bij Zierikzee lagen,' te dichten. Op i
Februari bleek, dat de gaten in dt
nieuwe dijk" veel meer gevaar ople
verden, dan die in de havendijk, boe-
Wel pok daarin de uitschuring nocJ
toenam. Indien do nieuwe dijk niet
dicht sou gaan, dan zouden de tv.tr
gaten dicht bij de havenmond vererger
ree. Ala gevolg daarvan zou de in4
vaart op Zierikzee dan onmogelijk
gewordei zijn.
Onder dezo druk üiocet oen dèd
van het werkvolk van de havondm
te werk geateld worden op de nieuw
dijk". Op 14 en 15 Februari wefi
deze gesloten. De uitschuring in het
grootste gat van de havendijk was toen
zeer groot geworden.'
In de ecrete helft van Februari is
met inzet van alle beschikbar© inidde-,
len het uiterste gedaan. Het gat in
de havendijk kon niet gesloten wor-ï
den, omdat elders groter onheil dreig-i
de en men toon nog niet over vol-!
doende mensen, materieel en materiaal
beschikte.
Nieuwe plannen moesten worden ge-5
maakt. Ondertussen werd getracht in
de havendijk met zinkstukken en een
keileemdam te werken, maar de zaai'
derige klo* en het fijne zand daar-*
onder maakten het do zware storm
mogelijk dit werk te frustreren. Op 1
Maart is hiermee gestopt. Toen is de
„operatie wanhoop" geprobeerd. Nie-I
mand had er fiducie in en desondanks
is deza "poging om een ring bakkeD
op de klei te leggen, gedaan.
Thans is men dus inct de „operatie
Levensstrijd", genoemd naar een boer
derij, bezig. Het, werk aan de te ma-'
keu afsnoeringsdijk tussen Zierikzee «o
de zeedijk schiet goed op. Do aanzet-!
stukken zijn gereed en worden uitge
bouwd. Reeds is ruim' 200 meter be-!
Vreedzame regeling niet gekoppeld aan te
voren gestelde eisen
Hij keert zich tegen boze opmerkingen en schampere critiek
Caissonbouw vordert snel
Tweede transport naar Zeeland
onderweg
De bouw van caissons ten behoeve
van bet dijkherstel vordert snel. In
Amsterdam aan de Coenhaven, waar
De .Prawda"
Het officiële orgaan der Scwjetrnssische communistische party, de
„Pravda", heeft Zaterdag zijn gehele voorpagina gebruikt voor een'oW-
woord op de toespraak welke president Eisenhower fot de Amerikaanse
vereniging van dagbladredacteuren heeft gehouden. Tevens publiceerde
de „Pravda" op pagina drie de volledige tekst dezer toespraak.
Schouwen is geen vergeten land. waarover de meeste schampere opmer-'
Maar indien men bedenkt, dat do kingen zijn gemaakt en boze critiek
waterstaatkundige problemen daar is geuit, nam1 ir. Maris de havendijk
publiceert de rede V&n presEisenhowertweemaal zo groot zyn als destijds van Zierikzee. Aan hot dichten daar-,
die van Walcheren, dan kan men zich van zou veel te laat begonnen zijn.
Indenken, dat het dijkherstel daar Op 1 Februari bereikte het water
nïot in zeer korte tyfl klaar zyn. 's nachts om drie uur uo stad Zie rik-
Even verklaarbaar, ik had ook zee. Iedereen redde, wat hij redden
niet anders verwacht is, dat er kon. Do havendijk sloeg door, maar
klachten komen als: „waarom schie- hot gat or in was bij laag tij droog,
ten ze niet op"; „ze doen niets" en Een paar dagen later was dat al niet
De „Pravda" schrijft dat president De „Pravda" schrijft voorts dat het „we worden vergeten". Dat dezo op- meer het geval. Mensen en materiaal
de Amsterdamse Ballast-Mij. werkt, Eisenhower in zijn toespraak zegt dat „beroep der Sowjet-leiders om tot vattingen onjuist zyn, kan dagelyks ter plaatse waren vrijwel niet voor
heeft men zelfs een topprestatie ge- dQ verenigde Staten bereid zijn „een vreedzame regeling van ihternatio- bewezen worden. Natuuriyk zyn er handen. Ojp 3 Februari kwam een scbilp!
leverd. Hier moesten in 28 dagen rechtvaardig aandeel bij te dragen nale vraagstukken te komen, niet fouten gemaakt; dat gebeurt overal uit Botterdam met 70 arbeiders, krui-
tijds de eerste vijftig caissons van aan de oplossing van Internationale wordt gekoppeld aan een tevoren aan waar mensen werken. wagens^ schoppen en zandzakken voor
11,1 bij 7,5 bij 2 meter van gewapend geschillen". Doch deze verklaring de Verenigde Staten, of aan andere, Dit zeide Ir A. G. Maris, directeur- do haven aan. De schipper durfde niet
beton (gewicht 75 ton per stuk) wor- worcit geenszins in de rede van de met het Brits-Amerikaanse blok ver- generaal van Rijkswaterstaat, tijdens bij het gat, waaraan een aannemer ter
den gebouwd. president bevestigd, alhoewel dit toch bonden landen, te stellen eis". een onderhoud met een A.N.P.-re- plaats© werkte, to komen. Normaal
Op 19 Maart werd de opdracht ont- noodzakelijk zou zijn. Het Sowjetrussische partij-orgaan daoteur. herstel waa toen ai niet moer moge-
vangen en toen was het rennen om £)e „pravda" vervolgt met te zeg- besluit met; „De politiek der Sowjet- Hjl^
het noodzakelijke materieel, hout gen ^at er „voor zover de Sowjet- Unie kan niet in strijd zijn met de Men kan bij ieder groot evenement *a do havendijk van Zierikzeo za-
voor de bekistingen, cement, grind en Unie betreft, geen reden bestaat orn belangen van andere vredelievende verschillende stadia onderscheiden, al- ven toen vijf gaton, in do „nieuwe dijk"(
zand ter plaatse te krijgen. Niemand twijfelen aan haar bereidheid een staten. Zij komt overeen niet de wen- dus ir. Maris. Eerst komt hot enthou- die do havendijk met de zeedijk ver-?
geloofde, dat men in zo'n korte tüd QV<?nredig deel bij te dragen aan de sen van alle landen, die bereid zijn, siasmo van de eerste aanpak, dan ko~ bindt, zaten eveneens drie gate®,
een dergelijke order zou kunnen uit- 0pi03sing van tot tegenstellingen aan- ongeacht het door hen aangehangen men critiek on klachten en moestal r„,M M(11, itrtT„
voeren en zelfs toen het werk hal- jading gevende internationale vraag- stelsel, bij te dragen aan de ontwik- komt tot 6lot geharrewar over de be-1
verwego was, leek de z^ak nog be- jukken". keling van internationale samenwer- stedo golden. Laat ik alleen zoggen,1 Op 6 Februari werd opdracht tot
„De Sowjet-Unle heeft dit meer king. Deze Sowjetrussische politiek dat wij ons uiterste best doen o"ml de hot maken van zinkstukken gegeven,
denkelijk. Toen werd het een pres-
- 11-^— "J"* —"O' - "J *-, «-ui.vuv tut „IJ wuo uiiciaro ut», uuou via» uv »»v. w«hvu taai» «ouhoiuumju gcgorcu,
tigekwestie. Het gevolg was, aat e dan eeng hij de behandeling van vertolkt bovendien de diepste bewon- bijzonder moeilijke vraagstukken van nadat op 5 Februari, het dichten mót
vijftig caissons in.... 27 dagen ge- belangrijke vraagstukken bewezen", derin^. die het Russische wolir Itopq- gnh/.nu,An_r)ii;trAi.»n<i m «„«1 a„ oneA hndriinm» Art Til nrl-7nl-1-^n woo aimruJ
reed -waren. schrijft het blad.
Een tweede transport naar Zeeland
is reeds onderweg.
Intussen schiet men te Rotterdam
aan de Merwehaven ook góed op al
is daar tegenslag ondervonden door
het breken van de bok „De Arend".
Te Keizersveer, waar „manchet
ten" worden gemaakt om de caissons
desgewenst op te hogen volgens het
„blokkendoos-systeem", vindt het
werk ook goede voortgang.
„De Sowjetrussische leiders
zyn bereid deel te nemen aan
een ernstige en zakelijke bespre
king van daarvoor geschikte
vraagstukken, zy zyn hiertoe zo
wel in rechtstreekse onderhande
lingen, als, in de gevallen, waar-
In dit vereist Is, via de organi
satie der Verenigde Naties be
reid".
dering, die het Russische volk koes- Schouwen-Duiveland zo snol en goed bad dings en zandzakken was aaoge-'
tert voor een versterking van de we- mógelijk op te lossen. pakt. Met man en macht werd ge-'
reldvrede". Als voorbeeld van een dor zaken,' werkt pmi do drie gaten, die het dichtst
Uit de geschiedenis van Schouwen's Westhoek
Oorspronkelijk kasteel was fraai bouwwerk
Graaf Willem van Henegouwen aan
de zoon van Witte, n.l. Frederik van
Vorige week om precies te zijn gelegen in de kop van Schouwen. De Haamstede om de vele en ge-
Donderdag 16 April was het een geschiedenis van Schouwen's West- trouwe diensten aan het huis bewe-
eeuw geleden, dat het stamslot van hoek begint eerst recht als In 1299 zen de goederen tot baanderheer-
Witte van Haemstede in het bezit Jan, de zoon van Floris V, door in- lykheid en vele goederen eraan toe-
Is gekomen van de familie Van der werking van zijn oom Jan van Aves- gevoegd. Dit baanrecht had tot ge-
Lek de Clercq. Voor het Westelijk nes aan zijn halfbroer Witte, de am- volg dat men andere edelen in de
deel van het eiland zonder twyfel bachten Haamstede schenkt. Het valt strijd mocht aanvoeren, wat genoemd
een vermelden waardig feit. Hoe vaak aan te nemen dat het slot door Witte, werd „banieren te binden". Het was
Immers ook van bezitter gewisseld, die zich „van Haamstede" noemde, dus een onderscheiding tegenover an-
nog altijd Is het slot als heerlijk goed is gebouwd. dere edelen,
de trots der inwoners, het wekt be- Het kasteel Haamstede was vol-
iangstelllng van vreemdelingen en gens oude gravures een fraai bouw- Neergaand geslacht
het houdt in gedachtenis een brok werk met grachten en muren, waar-
roemryke vadorlandso geschiedenis, van de standaard wapperde, gesierd Zoals echter steeds in de geschie-
met het wapen: een rode klimmende denis valt op te merken, keerden ook
Het is onbekend of Haamstede leeuw op een gouden veld met tong voor dit geslacht de kansen. Ander-
reeds in de vroegste tijden een be- en klauwen van azuur en staande halve eeuw bleef het goed in het be
zitting uitmaakte van het Hollandse een rad. Het blazoen geeft duidelijk zit van het geslacht tot een der na-
Gravenhuis, al is wel bekend dat dit de afkomst weer van de bezitter; in zaten van Witte nJL Frederik van
geslacht reeds in de 10e eeuw op het de Hollandse leeuw "van Graaf Floris, Haamstede zich vergreep aan de
eiland goederen bezat. Het hebben als zijnde het embleem van zijn va- rechten van de graaf door het plegen
1 „-. notif fi« irotrnffon trnhiiuion wint van bezittingen in het Westelijk deel der, en ln het wiel van het geslacht van geweld. Als straf werden zijn
wagen van de wegwyz van het eiland, weten wij voor het Heusden van moederszijde, thans het goederen, zowel roerende als onroe-
clrto 200 nieuwe armen. Uit een onderzoek ia gebleken, dat verschillende eerst met zekerheld uJt een stuk van WQpen van de gemeente Haamstede, rende, verbeurd verklaard. Met deze
yzers totaal waren verdwenen, terwyi vcrsohlUcndo andere zozeer waarJn vermeId dat Graaf W11_ De goederen hadden in de tijd van bepaling evenwel, dat de Heer van
tfen besohadlgd, dat zij practisch onbruikbaar waren gewOTden. Voor jem j aan zyn gemalin als huwelijks- Witte nog niet de uitgestrektheid zo- Haamstede uit genade daarin mocht
het hoofdkantoor van de A.N.WJ3. te Den Haag werden de nieuwe armen gift geeft de „hoymanne de Scaldia". als die in later tijden aan het kasteel blijven wonen gedurende zijn leven
ingeladen. Deze „hoymannen" waren doorgaans toebehoorden. In 1341 werden door en ook het vruchtgebruik daarvan
Churchill in de adelstand
verheven
De Britse premier Winston is door
koningin Elizabeth II in de adelstand
verheven doordat hem de orde van
do Kouseband is verleend. Hij heet
au voortaan i,Sir" Winston, maar blijft
lid van het Lagerhuis.
Bij do plechtigheid op het kasteel
van Windsor knielde de 78-jarige
staatsman voor de jonge koningin, die
hem' met een zwaard tot ridder sloeg
en de traditionele forumlo uitsprak;
„Sta op, sir Winsten".
Slechts een kleine groep koningen'/
prinsen, hertogen, militairen, staats-i
lieden en kerkelijke autoriteiten, in
totaal 32, behoren tot do orde van
de Kouscband, die vijf oen wen galei
den werd ingesteld en waarvan konin
gin Elizabeth het hoofd is. Ook prin4
ses Wilhelmina is lid van dozo orde.
BOEKENNIEUWS
Vrouwenleven
Uitgave La Bivi&re en Voorhoeve,
Zwolle.
Ter gelegenheid van Moederdag (10
Mei a^.) zal een boek verschijnen, go-j
titeld „Vrouwenleven", geschreven
'door twaalf vrouwen on één man,'
allen bekende auteurs, an. Wilma, Jó
Kalmijn-Spierenburg, G 3. Ooma-Vin-
ekers, C. Th. Jongejan-do Groot, G.'
van Veldhuizen.
De auteurs belichten elk een bepaald
aspect van bet Vrouwenleven. Ditmaal
niet in de vorm van ^vorbandoliugonV,1
maar in de vorm van novellen ©n
boeiende verhalen: verhalen waarvan
'„Moedor in stille ogenblikken kan ge
nieten" en die zich bovendien lenen
om „voorgelezen" to worden op do'
Vrouwenverenigingen on -clubs, waarna
oen vruchtbare uitwisseling van ge
dachten over de aangeroerde problem
men kan volgen. Do verhalon zijn alle
gebaseerd op bopaaldo omstandigheden
of voorvallen uit hot Vrouwenloven.'
Ze vertellen van de vreugde om de
blijdes goed© dingen, maar sommige
geven ook eon stuk rauwo werkelijk
heid weer.
;*v -
mocht behouden voor zijn leeftocht.
Dit was in 1454 onder Philips van
Bourgondië. Het daarop volgend jaar
wordt het kasteel en ambacht ver
kocht aan Lodewijk van Brugge,
Heer van Gruithuize. De koop werd
echter genaast door de kleinzoon van
moederszijde van Floris van Haam
stede, Jan Hodenpijl, aan wie op 17
Juni 1456 het bezit werd overgedaan
en opgedragen. De toenmalige rege
ring kon daar echter geen genoegen
mee nemen, zodat hierover een pro
ces werd gevoerd, waarop een vonnis
van de Hoge Raad volgde, waarbij
Jan van Hodenpijl in het ongelijk
werd gesteld en het goed andermaal
werd verkocht (Slot volgt).
