DE ZIERIKZEESCHE COURANT
Dulles over Eisenhower's rede De kolenPriizen
De in Korea vrijgelaten geallieerde
krijgsgevangenen
Ministerieel bezoek aan
Schouwen-Duiveland
De drooglegging van Schouwen-Duiveland
Drooglegging der stroomgaten overtreft
alles wat waterstaatkundig
ooit is uitgevoerd
ZIERIKZEE SCHE NIE1IWS BODE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIÊN.
PrtJs per 3 maanden by vooruitbetaling t 2,47,
per week 19 cent. Losse oummeri 10 cent
Verschijnt 3 maai per week.
Advertentieprijs 15 cent per man. Saccesjes
(max. 15 man.) t 1 per stuk.
WAARIN OPGENOMEN
«797-1869
WOENSDAG 22 APRIL 1953
REDACTIE EN ADMINlSTRATl&i
Lange NobeUtreet A 171, Zleriksee, Postbus na t, Telefoon
ar. 32, Girorekening nr. 137677 Uitgavei N.V. Drukkerij voort
La Venman Ochiman Lange NobeUtraat A 171 Zierlk*e*
No. 17256 109e Jaargang
De deur pan het huis des vredesgeopend
Op vrageo van het Eerste Kamerlid
Brandenburg (comm.) inzake de ko-
lecprijzcn beeft de minister van Eco
nomische Zaken o.m. geantwoordi
De Amerlkaanee minister van Bnl- Deze militaire programma's, be- Do in prij» verlaagde aoorten, die
tenlandao Zaken. Poster Dulles, heeft stemd om een aanvaller al te schrik- voor je huiabrandverbruikera van hot
verklaard, dat Amerika en ztjn bond- ken, zonder dat de eigen kracht on- tow«te belang zijn, zijn de parclnoten
genoten van het Atlantisch Paet van dermijnd wordt, zullen op de bijeen- tn magor- en Ees-noten IV. H«t
plan z(jn de verdediging van het komst van de Navo-raad te Parijs gebruik van deze soorten bedroeg 'i
Westen te organiseren op zodanige door Amerika en zijn bondgenoten 1952 hier te lande voor huisbranddoel-
wUze, dat voldoende militaire be- worden besproken. einden ca. 540.000 ton. Van deze soor-
velllglng wordt verkregen zonder uit- ton za\ ia het kolonjaar 1953-54 voor
putting van de economische bronnen. Overga.and op de problemen ln het d0 huisbrandverbhilkers een grotere
De minister, dlo sprak vpor de Verre Oosten, sei Dulles, dat dat deel hoeveelheid besohikhasr komen. Uiter-
verenlglng ven dagbladredacteuren, van d" lv"cld mc" foorranB heelt «snl .uil.., „„chUlen optreden in de
zei, doelend op de jongste Russische ï°l"e»en. was duidelijk gemaakt hoeveelheden voor de onderscheidene
vredesgebaren: „Geen enkele gebeur- dat Amerika do vrienden van Japan, afmetingen, onder meer omdet de ma-
tenls heeft in ons een neiging tot ver- Korea en Formosa tot Indo-Chlna en van d® parelnoten door de mijnen
slapping gewekt of de wens de Navo Malakka beschouwt als te staan to- jljn aanSePaat aa" 6 vor ou "Bon 111
te verzwakken". genover een enkel vijandelijk front,
p..i„ innin»„ bruikers zullen evenwel in totaal van
Elsenhowei hadI in d) n laatsterede waartegenover met 'n gemeensehap- Bain pr^ TorUagBa soo^,, mto. Wl
en d.'eelut liel!!„ïeê pe"JI< doel en K™"®'61"1® samenwer- hrijgto jal, hl hot vorige kolen-
ai a u, S wjet-Unlo itgeno- 5telI|ng moet worBen genomen. jaar het gevtd wek
dlgd binnen te komen. Die uitnodi- J s
ging was niet slechts rhetorlsch, maar
duldde een tevoren overwogen sta
dium aan in de ontwikkeling van
Eisenhower's buitenlandse politiek.
Amerika en zijn Navo-bondgenoten
hadden pogingen gedaan om met in
spanning van alle krachten gereed
te zijn in tijden, waarin naar schat
ting het grootste gevaar van de zijde
der Sowjet-Unle te duchten viel. Dat Officieel Is medegedeeld dat zich verklaarde, dat de krijgsgevangenen
was uitputtend voor alle betrokkenen onder de eerste groep van vrijgelaten elkander slechts zagen, wanneer zij
en verscheidene bondgenoten hadden krijgsgevangenen geen ernstige zie- werden verplaatst,
te kennen gegeven, dat zij het tempo ken bevinden. Wel vertoonden drie- De jn twee groepen ingedeelde
niet konden volhouden zonder veel vierde gedeelte van deze groep spo- geallieerde krijgsgevangenen woon-
grotere hulp van do Verenigde Sta- ren van tuberculose, of leed aan den gedurende hun drie jaar van in-
ten. Deze toestand vroeg kennelijk spijsvertcrlngsstoomlssen. De twee ternering In afzonderlijke huizen. De
een nieuwe benaderng van het pro- ergste gevallen waren een aan tuber- gr0ep „diplomatieke geïnterneerden",
bleem. culose lijdende patiënt en een krijgs- waaronder zich ook een correspon-
gevangene, wiens rechterbeen was dent van het Franse persbureau
afgezet. Er waren geen geestelijk ge- a.F.P. bevond, genoot de beste be
stoorden onder. handeling. Een tweede groep was
Thans valt een periode van maxi- De vrijgelaten Britse krijgsgevan- met Franse en Amerikaanse burgers
maal gevaar niet met zekerheid te genen zeiden over het algemeen dat in één Interneringskamp bijeenge-
voorspellen. Dulles wees er voorts op, de communisten niet hadden gepoogd bracht.
dat nieuwe wapens het aspect van hen langs propagandistische weg te Gedurende de internering zijn drie
de militaire taak hebben gewijzigd, beïnvloeden. Twee Amerikaanse sol- Amerikanen en twee Britten overle-
„Om deze redenen hebben wij be- daten verklaarden echter dat de com- den. Er zijn geen slachtoffers geval-
sloten programma's te zoeken, die munisten zich veel moeite hadden len tengevolge van geallieerde lucht-
enerzijds Europa een aanzienlijke z^- getroost hun krijgsgevangenen van aanvallen.
kerheid zullen verschaffen en ander- <jq juistheid hunner leerstellingen to De in -Augustus 19oó gevangen ge-
zijds zonodig voor onbepaalde tijd overtuigen. nomen Amerikaanse generaal Dean
kunnen worden volgehouden met Een woordvoerder der vrijgelaten maakt het goed, aldus de woordvoer-
stijgend vertrouwen op West-Euro- Britten onder de groep der terugge- der der vrijgelaten Britse krijgsge-
pa's eigen kracht". zonden geallieerde krijgsgevangenen vangenen.
Britten werden niet politiek onder druk gezet
Nieuwe wapens wijzigen
het militaire aspect
Hr. Ms. „Walrus", die Nederland In bruikleen heeft gekregen van do Ver.
Staten, is ln ons land aangekomen. Prins Bernhard, die onder vele Ne
derlandse en Amerikaanse autoriteiten aanwezig was by aankomst ln de
Waalhaven te Rotterdam, komt uit de onderzeeër na haar te hebben be
zichtigd.
Minister van Wederopbouw Ir H. B. J. Witte
stelde zich op de hoogte
De reeks van de het eiland bezoe- De minister was ln gezelschap van
kende ministers is~ aangevuld door do Ir H. W. Mouton, de secretarls-gene-
komst van de minister van Wedrop- raai van ztfn departement, de Com-
bouw en Volkshuisvesting, Ir H. H. missarls der Koningin ln de provincie
J, Witte, die Dinsdagmorgen om 10 Zeeland Jhr Mr A. F. C. de Casem-
nnr te Anna-Jacobapolder arriveerde, broot, de leden van G.S. Mr Dr A.
Uitkeringen uit rampen
fonds in mindering op
Rijksuitkeringen
Geen Integrale schadevergoeding?
De Zeeuwse gemeentebesturen blij
ken ernstig bevreesd te zijn, dat de
uitkeringen uit het Rampenfond-i
Btraks ln mindering zullen worden
gebracht op de Rijksuitkeringen. In
de jaarvergadering van de afdeling
Zeeland der Vereniging van Zeeuwse
gemeenten, die te Goes is gehouden,
ls deze zaak uitvoerig besproken.
Burgemeester Stemerding van O.-
en West-Souburg, heeft er met na
druk op gewezen, dat op deze wijze
giften van het Rampenfonds neerko
men op donaties aan het Rijk, het
geen hij zeer zeker in strijd noemde
met de bedoelingen van de gevers.
„Het Rampenfonds", zo zei de heer
Stemerding, „zorgt alleen voor de
belegging van de boterham, maar het
Rijk moet voor de boterham zelf zor
gen". Daarmee bleek de vergadering
het volkomen eens te zijn en ook het
Provinciaal bestuur blijkt er zo over
te denken.
Aldus bleek uit een uitlating van
de voorzitter van de vergadering, Mr
Dr A. J. J. M. Mes, lid van Ged. Sta
ten. Hij voegde er aan toe, dat dit
bestuur daarop de leden van de Wa
tersnoodcommissie met nadruk heeft
gewezen. Een voorstel van de burge
meester van Schoondijke om dit
standpunt ter kennis van de regering
te brengen, vond warme instemming.
Daarbij zal er voor worden ge
waakt, dat de regering geen wapen
ln de hand wordt gegeven tegen de
Integrale schadevergoeding. Tn dit
verband verklaarde de heer Mes, dat
deze wel een vrome wens zal blijven,
vooral met het oog op de aan oor
logsslachtoffers uitgekeerde vergoe
dingen. Bij besprekingen met minis
ter Drees was duidelijk gebleken, dat
deze geen voorstander Is van inte
grale schadevergoeding.
Ir. J. F. R. van der Wall gaf uiteenzetting
van de toestand
„Naast het probleem van de zwakke binnendijken op Schouwen-Dulve-
land, vormt de dichting van de zeven stroomgaten in de buitenste zee
weringen een opgave van een omvang zoals nog nooit ln Nederland ls
voorgekomen. Het overtreft alles wat op waterstaatkundig gebied tot nu
toe is uitgevoerd", aldus de hoofdingenieur-directeur der Zuiderzeewerken,
Ir J. F. R. van der Wall, die Maandag j.l. ln het „Huls van Nassau" voor
dijkgraven, hoofdingelanden en Ingelanden der polders op Schouwen-
Duiveland, verschillende burgemeesters en diverse andere genodigden, een
uiteenzetting heeft gegeven over de droogmaking van Schouwcn-Dulvcland.
In geheel Argon tin iö zijn aan de
lagere scholen herziene schoolboeken
Torstrckt, welke de „eerste beginselen
v«n de Peroniatlaohe leer" bevatten.
Meer gevorderde leerlingen zijn ver
plicht ln speciale klassen politiek on
derricht te volgen.
In hoofdtrekken kwam de uiteen
zetting overeen met het belangrijkste
op de vorige week gehouden pers
conferentie, waar dezelfde function-
naris de pers over de gang van zaken
heeft ingelicht. Het toen besprokene
hebben wij uitvoerig gepubliceerd In
de courant van Vrijdag 17 April j.l.
Enkele belangrijke punten uit de toe
lichting van Ir van der Wall nemen
wij hier nog over. Wat betreft de
Schouwse dijk staat Waterstaat nog
met de rug tegen de muur. Aan de
Westzijde van de dijk is men bezig
een versteviging aan te brengen ln
afwachting van het definitief herstel.
Do minister heeft beslist dat de
Schouwse dijk een kruinbreedte en
-hoogte krijgt van resp. drie en vijf
meter;
De zeven stroomgaten vormen te-
samen een enorm dichtingsprobleem.
Het gat Schelphoek heeft een ver
mogen van 1 Vi maal de Nieuwe Wa
terweg. De voorbereidingen hebben
heel veel gekost. Het gat in de West-
havendijk van Zierikzee is moeilijk
en vergelijkbaar met een behoorlijke
rivier. De gaten bij Ouwerkerk.zijn
vergelijkbaar met de Maas te Rotter
dam en het gat van Kruiningen. Het
gat bij Oosterland heeft een vermo
gen van Via van de Schelphoek en
van Ouwerkerk. Het gat bij Slr-
jaansland (2 millioen m8) is van
Oosterland .terwijl voor Stevensluis
2% maal Sirjansland kan worden gé-
noteerd.
Stroomde in Walcheren per zes uur
100 millioen m8 water in, hier stroomt
thans 200 millioen m3 water in. De
dijkgaten te Walcheren ontstonden
in October 1944 en ln Februari 1946
was het laatste gat gesloten. Het is
dus voor Waterstaat een gigantische
opgave dit jaar de gaten in de
Schouwse dijken te dichten. Boven
dien moeten de binnendyken worden
opgeknapt (Schouwse dyk, Rara-
paartse dyk en Oude dyk).
Do „bottleneck" by het werk Is de
moeliyko bereikbaarheid. Men moet
hot cno gat vla het andero bereiken
en hot mocliyk herstel van do bin
nendyken wordt vaak onderbroken
door hoog water en afschuivingen.
Zo ls herstel van do Rampaartso dyk
vóór sluiting van do bultcndykcn,
niet waarschijnlijk. Ook do toestand
van do Oude dyk zal precair biyven
tot de grote stroomgaten zyn ge
sloten.
De telkens onder water stromende
weg larigs de Langedyk zal over de
gehele lengte worden opgehoogd en
een nieuwe weg zal hieroverheen
worden gelegd. Een groot, maar geen
byzonder moeilijk karwei. Op de dy-
lcen van de polder Dreischor zal nog
één meter moeten worden opgebracht
om de oude toestand terug te krij
gen.
In grote Ujnen geeft Ir van der
Wall een overzicht van de dichtings
methoden der gaten. In het algemeen
zullen caissons worden gebruikt, het
geen niet de goedkoopste maar wel
de snelste methode is. In hoofdzaak
komen de gegevens neer op hetgeen
op eerder genoemde persconferentie
werd behandeld.
De functie van de Oude dyk
By de rondvraag vestigt de heer'
P. Krepel de aandacht op de Oude
dijk, die hy op dezelfde wyze zee-
werend zou gemaakt willen zien als
de Schouwse dijk. Oud-burgemeester
W. van den Berg van Bruinisse,
noemt in aansluiting hierop de Oude
dyk een „levenskwestie voor Brui
nisse" Hij wyst ook op het belang
rijke bruggenhoofd dat Bruinisse ls
geworden voor de verdere droogleg
ging. Het is volgens hem een juri
dische puzzle, wie de dijk moet ver
hogen en wie het moet betalen. Vol
gens Ir van der Wall heeft de mi
nister gesteld, dat de binnenwater-
keringen voor rekening komen van
de polderbesturen, behalve wanneer
hun herstel en versteviging past in
het grote geheel van de drooglegging.
De Oude dyk evenwel is, waterstaat
kundig gezien, van geen betekenis.
Dykverhoging kan hy niet bevorde
ren. Hy is echter bereid een samen-
spreking te houden. Psychologisch Is
hej droogvallen van de polder Brui
nisse van groot belang.
De heer J. Koopman vraagt aan
dacht voor het herstel van de zee
weringen van de polder Gouweveer
en Zelke. Hy is het niet eens met de
gevolgde weg. Burgemeester van
Leeuwen van Brouwershaven vraagt
aandacht voor het dykstuk tussen
Den Osse en Brouwershaven. De
heer van Toledo brengt het probleem
van het fruitvervoer ter sprake in
de komende zomer. Hij vraagt be
spoediging van het wegherstel langs
de Langedyk.
De heer Vriesendorp van Renesse
zou gaarne een ponton zien aan de
haven van Burghsluis, zodat geen
gebruik meer behoeft te worden ge
maakt van de weg naar Zierikzee.
Ir van der Wall deelt mede dat een
kleine ponton (voor voetgangersge-
bruik) met brug zal worden aange
bracht. Burgemeester Nieborg van
Duivendyke vraagt aandacht voor de
haven van Scharendyke.
De heer H. C. van der Zande be
pleit samenwerking op het punt van
dykverhoging en verbetering tussen
de eilandeiyke polderbesturen en do
Rykswaterstaat. „We kunnen niet
wachten op do deltacommissie", al
dus deze spr., die de toezegging kreeg
voor een samenspraken over deze be
langrijke affaire.
De heer A. Geluk dringt aan op
terugkeer van de geëvacueerde wer
kers naar Schouwen-Duiveland. Ge
zinsbarakken zouden moeten worden
gebouwd in de corridor en in de
Westhoek. Hy gelooft dat eigen men
sen het werk veel vlugger zouden
doen. Er is een belangrijke prikkel
tot werken aanwezig en belangrijk
is de binding aan de streek. Ir van
der Wall gelooft niet dat er erg veel
geschikte arbeidskrachten uit de
streek zouden loskomen, maar hy be
pleit ploegvorming ter inschakeling
by het werk.
De heer Moolenburgh krygt de toe
zegging, dat de tweede inlaag (ge-
deelteiyk opslagterrein van materia
len) zal worden opgeknapt zodanig,
dat zy boezem kan bhjven voor het
hoofdgemaal.
Op een desbetreffende vraag van
een der aanwezigen wordt tenslotte
opgemerkt, dat er wel eens materieel
stil ligt, dat in gereedheid wordt ge
houden voor een of ander karwei. Dit
stilliggen is geen spiegel voor de
werkactlviteit.
De vergadering stond onder lei
ding van de heer J. Klompe, die nog
mededeling deed van een voorgeno
men bezoek aan het Waterloopkundig
laboratorium te Delft .waarvoor op
gave kan worden verstrekt aan de
ontvanger-griffier van het Water
schap Schouwen.
J. J. M. Mes en Mr A. J. van der
Weel, alsmede de Griffier der Staten
Mr J. M. Pilaar. Het gemeentebe
stuur van Bruinisse was ter verwel
koming aanwezig.
Por lljjkepolitievaArtuig word govs-;
reu naar do havoa vso Druiaiaeo. Go-,
laarwd waadde daarna bet gczelaobap
door do Dog steeds blank a taande at ra
ten dor gemeente. Do Loeuwenbuurt
word bezichtigd en een woning in een
der elopjea aan de Molenstraat. Hier
staan bijna honderd jaar oude hu La jee,1
die slechts uit één kamer bestaan en
eon keukentje met weinig licht co
lucht.
Het gezelschap vertrok daarop naar
de haven, vanwaar de politieboot bui
tenom naar Zierikzee voer. In hötel
van Oppen vond een uitvoerige be
spreking plaats met de burgemeesters
van alle getroffen gemeenten van het
eiland, met uitzondering van die 'n
Sehouwens Westhoek. Onder meer
kwam' het woningprobleem ter sprake,
dat zich .voordoet zodra het water uit
do geteisterde dorpen is weggevloeid.
Do minister deed de suggestie dat van
llijkswege directieketen worden aange
voerd, die kunnen worden gebruikt
als gezinsbarakken. Er wordt niet ge
dacht aag de bouw van semi-perms-
nente woningen. „Er is niets zo per
manent, als hetgeen tijdelijk Is", alduj
minister Witte.
De wederopbouw van de dorpen zal
gaan op een dusdanige wijze, dat elk
dorp een contingent woningen krijgt
in overeenstemming met het aantal
verwoeste woningen. Het kwam de mi
nister moeilijk voor, de nieuwbouw
te koppelen aan de krotop ruiming. Dit
is een affairej die over langere tijd
moet worden uitgesmeerd.
Gunstige financieringsregeliug
Do herbouw zal sterk afhankelijk
blijken te zijn van de financiering!-'
mogelijkheden, waarvoor een regeling
in de maak ifl, die de volksvertegen
woordiging nog moet passeren. De re4
geling achtte de minister niet oogonJ.
stig. Do persoonlijke schadeuitkering
zal bepalend zijn voor de wil tot wo-4
deropbouw. Verder deed de minister
de suggestie te overwegen of centrali
satie van de bouw mogelijk is, in die
zin dat een groep adspirant-bouWers
gezamenlijk Laten aannomcD. De C.d.K.
deelde mede, dat zulks destijds ook
to Westkapello is gebeurd. In zo'n gs-i
val kan pok beter rekening worden
gehouden met privé-inzichten der bc-!
trokkenen. Volledige compensatie van
de verwoeste panden is mogelijk, maar
zij m'oet worden gerealiseerd door de
mensen die er belang bij hebben.
Na afloop der besprekingen werd een
tocht gemaakt naar het gat bij Schelp-?
hoek, dat door het neerlaten van het
eerste zinkstok in het tracé van de
dijk thans in bet brandpunt der
langstelling is gekomen, Doorgevareni
werd baar do Westhoek, waar to
Haamstede in „Tavenu" een eoortge-3
lijke bespreking plaats vond tobt de
burgemeesters van de duin gemeenten.
Eerste caissons voor
Zeeland vertrokken
Vier voor Zierikzee bestmed
De eerste acht van totaal 100 be
tonnen caissons voor het dijkherstel
in Zeeland zyn uit de Coenhaven te
Amsterdam vertrokken. Vier van de
11 m lange, 7 m brede en 2 m hoge
elk 8.000 kg wegende caissons gaan
naar Zierikzee, het tweede viertal
ls bestemd voor Hansweert, waar de
sleep Woensdagavond arriveert. Het
geenszins eenvoudige transport van
deze logge en uiterst kwetsbare bak
ken wordt uitgevoerd door vier sleep
boten van Muller Co.
De eerste 50 caissons zyn in gefor
ceerd tempo in 28 dagen vervaardigd
door de Amsterdamse Ballast My.
Elke vier dagen zullen er acht ver
trekken. De bouwcapaciteit is twee
stuks per dag. Medio Juni zullen de
100 caissons gereed zyn.
Elk caisson is verdeeld in zes vak
ken, die, nadat het geheel op een
zinkstuk ls geplaatst, vol worden ge
spoten met zand en belast met keien.
Daarna worden de stoppen uit de
zy wanden losgeslagen en zinkt de
caisson, die daarna breekt. Met
zware yzeren bouten worden de cais
sons ter plaatse aan elkaar gekop
peld. Zo vormen zy de basis voor de
nieuwe dyken.
Kort na hot opstijgen is con DC-'
6B van do „Western Airlines" midden
in do Bnai van San Francisco near-'
gestort. 5 passagiers bevonden zich
aan boord. Vclon waren juist voor
het ongeluk te San Francisco uitge
stapt.
