DE ZIERIKZEESCHE COURANT
Kalmte van de kapiteinvoorkwam
paniek onder de passagiers
Een bedrag van 4&,3 milliard dollar
werd uitgetrokken
URANUS WERELD VAN IJS
Z1ERIKZEE SCHE WN1EUWSB0DE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTllN.
|Prl|k P«r*3 mnd. bij vooruitbetaling I 4,94, p. w. 38 ct
Lou* nummert 10 el Verschijnt ladar* werkdag. Advartantlapriji
1 Set par mm Succet)e« (nut. 15 mm.) minimum 11,- p. ituk.
WAARIN OPGENOMEN
MAANDAG 12 JANUARI 1953
No. 17312 - 109e Ja&rssng
1797-1889
Redacteur: 5L J. BIJ DE VAATE
Telefoon 32 (na 5 uur: telefoon 309)
REDACTIE EN ADMINISTRATIE»
Lange Nobalstraat A 171, Zlerikzee, Postbus nr. 1, Telefoon
nr. 32, Girorekening nr. 137677 - Uitgave: N.V. Drukkerij voorh.
Lakenman Ochtman - Lange Nobslstraat A 171 Zlerikzee.
HET VERGAAN VAN DE „KLIPFONTEIN"
Enorm materieel verlies van schip en passagiers
Te Belra werd Vrijdagmorgen pas
het vergaan van de „Kllpfonteln" be
kend. Dadelijk werd alle beschikbare
hötelrulmte gereserveerd voor de 234
schipbreukelingen van het vergane
schip, dat met de „Bloemfontein
Castle" aan land werden gebracht.
De passagiers met Europa als be
stemming stapten Zaterdag over op
de „Europa", die dezelfde dag ver
trok.
De schipbreukelingen hebben al
hun bezittingen aan boord van de
„Klipfontein" moeten achterlaten. De
„Bloemfontein Castle", die onmiddel
lijk na ontvangst der noodseinen van
de „Kllpfonteln" koers naar het in
van 103 passagiers) en de 118 be
manningsleden aan boord te nemen,
weinig meer dan een half uur nadat
zij in de boten waren gegaan.
In Kaapstad ia verklaard, dat er
hoop bestaat, dat tenminste een deel
van de lading van de „Kllpfonteln",
zo niet het schip zelf, zal kunnen
worden geborgen. Het schip zonk op
minder dan 16 km uit de kust. Ter
plaatse staat weinig of geen stroom
en het water is er ongeveer 40 meter
diep. Bovendien bevindt zich één der
nieuwste en best uitgeruste Britse
bergingsvaartuigen, de „Twyford",
bij Zuid-Afrika, waar het tracht een
De verkoop van
Perzische olie
De gerechtelijke uitspraak, waarbij
het eigendomsrecht van de Anglo Ira
nian 0:1 Go. op de Porzischo olie er
kend wordt, levert een precedent, dat
naar in diplomatieke kringen te
Londen wordt aangenomen voorlopig
voortgezette buitenlandse aankopen van
Perzische olie niet zal aanmoedigen,
In Teheran vinden thans besprekin
gen plaats tussen de Perzische minis
ter-president en de Amerikaanse am
bassadeur over eeu hervatting van de
olieverkopen door middel van anders
internationale maatschappijen ven de
Anglo Iranian Oil. Engeland gaat ac-
ooord met de thans in Teheran ge hop-,
den besprekingen^
Maatregelen tegen de
kerken in Oost-Duitsland
verwacht
Reeds enkele arrestaties verricht
In Oost-Duitsland zijn aan het ben
gin van vorige week een predikant
en een Katholiek geestelijke gearres
teerd, beschuldigd van het slaan van
schoolkinderen. Voorts heeft de Oost-
Duitse regering de vergunning van het
enige maandblad van de Evangelische
jeugdbeweging, „Die Staffete" inge
trokken.
West-Berlijnse kerkfunctionarissen
zien in de gebeurtenissen een voorspel
tot een niouwc poging om de kerken
te splitsen en in Oost-Duitsland een
Staatskerk in de geest van die der
Oost-Europese Volksdemocratie te stich
ten. Een poging in deze richting, die
twee jaar geleden werd ondernomen,
faalde. Slechts een handvol commu
nistisch gezinde predikanten wist toen
wat aanhang te verwerven, aldus deze
functionarissen.
Onder voorzitterschap van bisschop
Dibelius hebben Evangelische kerkelei-
ders een resolutie opgesteld, waarin
zij bun „grote ontzetting" uitspreken
over de jongste maatregelen.
Het orgaan van de Oost-Duitse F.D.J.
(Vrije Duitse Jeugdbeweging) heeft Pro
testantse en Katholieke geestelijken be
schuldigd van „ondermijning op Ame
rikaans bevel, van do opvoeding der
jeugd''. l
Zuid-Koreaanse
veerboot sloeg om
223 perzonen verdronken
De politie van Poesan (Zuid-Koran)
heeft meegedeeld, dat Vrijdagavond 223
personen verdronken zijn, toen de veer
boot tussen Poesan en Yosoe zes mijl
buiten Poesan omsloeg en zonk. Slechts
zeven personen konden worden gered,
onder wie de kapitein, die is gearres
teerd op beschuldiging dat hij teveel
msossn op <U boot had toegelaten.
nood verkerende schip had gezet,
slaagde er in alle 116 passagiers (in
verdere berichten was gesproken
bijna 12 jaar geleden verloren ge-
gane lading koper te bergen.
Voorzover bekend had de „Kllp
fonteln" 1000 ton koper aan boord
met een geraamde waarde van 2.5
millloen gulden, en 100 balen wol,
met een geraamde waarde van 50-
tot 100.000 gulden.
De bemanning van de „Bloemfon
tein Castle" is bij de redding opge
treden alsof het haar dagelijks werk
betrof. Zonder twijfel heeft het feit,
dat de passagiers gezamenlijk Ne
derlandse liedjes zongen, toen zij op
het dek van de zinkende „Klipfon
tein" stonden, er veel toe bijgedragen
om de orde en rust te bewaren.
Vrijdag konden de geredden zich
maar nauwelijks meer voorstellen,
dat zij een ramp hadden overleefd.
Allen, passagiers en bemanningsle
den, waren vol lof over het optreden
van de kapitein van de „Kllpfon
teln". Dat er geen doden te betreuren
zijn schrijft men toe aan het gedisci
plineerde optreden en de kalmte van
de kapitein en zijn bemanning. Een
ervaren zeeman, die in de oorlog
tweemaal schipbreuk heeft geleden,
noemde het vergaan van de „Klip
fontein" zijn „meest comfortabele
schipbreuk". De kapitein van de
„Klipfontein" heeft Vrijdag de ge
redden toegesproken en verklaard
dat de maatschappij alles in het werk
zal stellen om hen te helpen.
Ernstig gedupeerd^ passagiers
Behalve de kostbare lading is ook
voor een waarde van tienduizenden
guldens aan persoonlijke bezittingen
met de „Klipfontein" onder gegaan.
Een meisje uit Amsterdam, dat op
weg was naar Mombasssa, waar zij
in het huwelijk zou treden, verloor
haar gehele uitzet, evenals een meisje
"uit Zuid-Afrika, dat op weg was naar
Engeland. Enige emigranten, die op
weg waren naar Kenia, verloren al
les wat zij bij zich hadden en een
boer uit Kenia, die naar Engeland
terugkeerde, zag zijn waardevolle
moderne landbouwwerktuigen met
het schip in de golven verdwijnen.
t)ok enkele bejaarde echtparen, op
weg naar Engeland om daar hun
laatste levensdagen te slijten, ver
loren met één slag hun bezittingen.
Tien kustwachtvaartuigen
voor Brazilië
Brazilië heeft, naar vernomen
wordt, onlangs bij de Nederlandse
Scheepsexportcentrale een order ge
plaatst voor tien kustwachtvaartui
gen. De bouw er van zal over ver
scheidene Nederlandse werven wor
den verdeeld.
Directeur stal rollen stof
uit eigen fabriek
Wegen» verduistering heeft de offi
cier van Justitie bij de arrondis.ae-|
inenterechtbank te Groningen tegen de
directeur van een confectiefabriek te
Groningen, B. K., alsmede togon de
koopman P. J. B. uit Hilversum, elk
een gevangenisstraf van 1 jaar met
6 maanden aftrek geOist. Samen hebbon
zij uit do fabriek van K. rollen stof
ontvreemd, die B. later verhandelde»
K. verklaarde, ruim f 2.000 van B. te
hebben ontvangen, terwijl hij 80 rollen
stof zou hebben ontvreemd. Htt on
derzoek wees echter uit, dat 133 rollen
stof waren verduisterd ter waarde
van f 14.000, De officier achtte ook
B. schuldig, hoewel deze verklaarde,
nooit iets verdachts in do houding
van K. te hebben gezien. De recht
bank zal op 22 Januari a.s. uitspraak
doen.
ROOFOVERVAL TE BLARICUM. Donderdagavond is door twee mannen
een roofoverval gepleegd op de Coöperatieve Boerenleenbank te Blarl-
eum. Eén van hen bedreigde de kassier, de heer M. A. Bek, met een re
volver, zodat deze geen gelegenheid kreeg de alarminstallatie ln werking
te stellen en de ander drong door een loket het kantoor binnen. Z|) namen
t 17.000 aan bankpapier mee.
Foto links: De kassier voor het loket, waardoor één van de mannen kroop.
Rechts: Het gebouw waarin de Boerenleenbank waar, de overval plaats
vond, Is gevestigd.
Aan het Koreaanse front zijn dc
temperaturen sterk gestegen. De ge
vechtshandelingen beperkten zich in
oofdzaak tot lichte aanvallen van de
Noordelijken in de Oostelijke sector.
Ten Noorden van de „Punchkom" sloe
gen de verbondenen drie verkennings-
aanvallen af. Ten Oosten van do ri
vier do Poekhan deden de Noordelij
ken vergeefs een aanval op vooruitge
schoven positie» der V.N.
DE AMERIKAANSE MILITAIRE BEGROTING
24 gevechtsklare divisies op de been
De regering-Trumau heeft de Ame
rikaanse ontwerp-militaire begroting
voor het komende belastingjaar bij het
congres ingediend. Het eindcijfer der
begroting wijst een bedrag van 46.3
milliard dollar eon, hetgeen twee mil
liard meer is dan het vorige jaar. Daar
er echter een aanzienlijk overschot
is van reeds uitgotrolcken, doch nog
niet bestede gelden van do vorige
Amerikaanse militaire begroting, wordt
het Congres thans om nieuwe mili
taire oredieten tot een bodrog van
41.5 milliard dollar gevraagd.
Voor het leger is 15.358.650^.000,
voor de vloct 1.804.000.000 en voor
do luchtmacht 17.470.000.000 dollar
uitgetrokkcu.
In de nieuwe begroting zijn gelden
uittrekken voor het in stand houden
van 24 gevechtsklare Amerikaanse di
visies; drie hiervan zijn divisies mari
niers;
Do Amerikaanse luchtmacht zal op
143 groepen, dat is twintigduizend
vliegtuigen worden gebracht. Hierbij
komen nog 15.000 marinevliegtuigen.
zodat do Verenigde Staten in totaal
de beschikking over 35.000 militaire
vliegtuigen zullen krijgen.
58 procent van het in de begroting
voor nonkopen van inaterinal" uit
getrokken bedrag znl worden besteed
voor hot aanschaffen van vliegtuigen»
Hot aantal militairen vun leger, vloot
en luchtmacht tozamon znl 3.500.000
bpdragen, tegen thans 3.600.000. Hot
totaal van het onder militaire discipline
6tannde Amerikaanse personeel, inbe
grepen de leden van hulpdiensten, die
in oorlogstijd niet aan do gevechtshan
delingen deelnemen, wordt 4.580.000.
Volgens de ingediende ontwerp-be-
grotinp komt er op elke veertien Ame
rikaanse militairen één vliegtuig;
KLOKSLAG 12 UUR
Richard Bates en echtgenote, In
woners van Washington, werden
op Oudejaarsavond 1952 te klok
slag twaalf uur, verblijd met de
geboorte van een nakomeling. De
geneesheer, die mevrouw Bates
met de bevalling terzijde stond,
gaf als geboortedatum op: „klok
slag twaalf uur, Oudejaarsavond
1952, te rekenen als de eerste
Januari 1953".
Doch zo eenvoudig was de zaak
niet. Het geval wilde dat een aan
tal Washlngtonse zakenlieden gif
ten hadden beloofd voor de ouders
van de eerste zuigeling, die in 19b3
het levenslicht zou aanschouwen.
De familie Bates kan hier echter
alleen voor in aanmerking komen,
indien in de geboorte-aangifte
niet over 1952 wordt gerept.
Indien 't kantoor van de Wash-
ingt.onse burgerlijke stand anders
zou beslissen, wacht vader Bates
echter een „troostprijs" in de
vorm van een vermindering van
zijn inkomstenbelasting over het
afgelopen jaar met zeshonderd
dollar.
Erkenning is een zeldzame
plant, die het meest op graven
groeit.
Het K. N. M. I. voorspelt
tot
RUSTIG WEER.
Rustig weer met op vele plaatsen
mist of tijdelijk laaghangende bewol
king, elder tamelijk zonnig. In de
ochtend vrijwel overal lichte vorst.
In de middag temperaturen om het
vriespunt of lichte dooi.
13 Jan. Zon op 8.43, onder 16.55.
Maan op 7.19, onder 14.03.
Nieuwe Maan: 15 Januari te 15.08.
Koningin en Prinsessen
op terugreis
H.M. Koningin Juliana en de drie
Prinsessen hebben Zondag Oosten
rijk verlaten na een vncantie van
twee weken te hebben doorgebracht
in Sankt Anton.
Voor hun vertrek vertelden de
Koningin en de Prinsessen dat z|J
heerlijk hadden genoten van bet
skiën in Oostenrijk.
Zaterdag heeft de Koningin ln
Ihnsbruck gewinkeld.
De Koningin en hnar dochters ke
ren naar Nederland terug per trein.
PRINS BERNHARD OP
DE TERUGREIS
Prins Bernhard is op de terugweg
van zijn verblijf op de Canarische
Eilanden in Rabat (Fr. Marokko) ge
land. Hij heeft daar de lunch ge
bruikt met de Franse gevolmachtigd
minister de Blesson. De Prins wordt
vandaag in Nederland verwacht
Nederlander met Jacht
over de oceaan
Het zeiljacht „Bestevaer", met als
gezagvoerder P. de Goede, dat half
November uit IJmuiden is vertrok
ken naar de Golf van Mexico, ver
trok 3 December van Las Palmas en
is de 9e Januari in Galveston gear
riveerd, 5 dagen vroeger dan was
berekend.
Vrijdagmiddag is op de Blnnon-
Mao» onder do gemeente Westman*
een jongetje ran 5 joar b|j hot slcetjo
rijden door het ij» gczalct en ver-!
dronken.
De Staatssecretaris voor de Volks
gezondheid, dr. P. Muntendam', heeft
aan een koffietafel van de Amster
damse Universitcitaveroniging, gehou
den Lu het Parkhótcl te 's-Gravenhage,
ter gelegenheid van het 65ste lustrum
der Amsterdamse Universiteit een rede
gehouden over de volksgezondheid in
Nederland. Hij ging daarbij terug tot
de eerste helft der 16e eeuw, de jaren
kort vóór en na de stichting van het
Athenaeum Illustre. In 1602 telde Am
sterdam Ln de ongunstigste week van
September 900 doden ten gevolge van
de pest, terwijl dit weekcijfer in 1635
te Leiden de 1000 overschreed. Mat
de pokkon was het al niet anders ge
steld. Dr. Muntendam zette voorts uit
een, dat hij niet uitsluitond de aan
dacht wilde vestigen op de hantering
van de wapenen in do strijd tegen be
paalde besmettelijke ziekten. In niet
mindere mate zijn het de maatschap
pelijke omstandigheden geweest en het
overheidsbeleid, welke hun bijdragen
hebben geleverd ann het bereiken van
het huidige gezondheidspeil. Spr. doel
de hier in het bijzonder op het soci
ale beleid.
Gunstig Is onze volksgezondheid, al
dus spr., gunstig zelfs in verhoudingen,
zoals wij ze niet hadden durven te
voorspellen en zeker niet toen wij
leefden onder de omstandigheden van
1944 en 1945. Een voorbeeld tlechts,
d» tuberculose. In 1945 nog een sterfte
De Volksgezondheid
in Nederland
van 86 per 100.000 inwoners, in 1951
nog slechts ruim 10, terwijl hot ver
wacht© aantal voor 1952 nog lager
is. De nicuwbekende gevallen van deze
ziekte op do consultatiebureau* ver
mindert, evenzeer, ondanks de kraont-
dadige opsporing door middel van
röntgenonderzoek. In het eerste halve
jaar van 1951 werden 8401 nieuwe
gevallen bekend togen 7428 in dezelf
de periode van 1952, derhalve een ver
mindering van 11 pet. Zijn wij dan
heus op weg de tuberculose uit to
roeien, zal deze zickto in de toekomst
slechts historische betekenis hebben,
zoals de lepra of metaatsheid uit de
Middeleeuwen deze nu nog voor ons
heeft?
In het vervolg van zijn rede zeido
dr. Muntendam, dat het sterftecijfer
van do kanker de overheid met zorg
vervult, Er zijn verontrustende ver
schijnselen, welke er op wijzen, dat
sommige vormen van kanker meer in
't bijzonder toenemen. De longkanker
is hiervan een voorbeeld en hot vir-
band, dat tussen het roken, speciaal
van sigaretten en deze aandoening ge
legd wordt, i* bekend.
Dr. Muntendam besprak voorts do
60ciaal-eoonomisohe betekenis van ziek
te om' te betogen, dat de overheid
geenszins overvraagt als do begroting
voor do Volksgezondheid bijna 40 mil-
lioen aanwijst. Voorts gaf hij een over
zicht van de rovalidatie, waarbij in
de laatsto .maanden het oog in 't bij
zonder gericht is op de slachtoffers der
kinderverlamming, nu wij juist een
epidemie van ongekende omvang (meir
dan 1000 gevallen) achter de rug
hebben.
Mot een enkel woord roerde spr. hot
Ziekcnfondswozcn aan om te besluiten
mot de bespreking van enkele punt mi
van universitair-, tevens van volks
belang, zoals de toekomstige behoefte
aan medici. De waarschuwing tegen de
ongemotiveerde keuze van de genees
kundige studie heeft haar uitwerking
niet gemist. Nauwkeurig wordt de ver
dere ontwikkeling gadegeslagen opdat
do schaal niet naar de andere zijde
gaat doorslaan, hetgeen evenzeer do
belangen der volksgezondheid zou
schaden.
Do Staatssecretaris legde er speciaal
do nadruk op, dat vrijwel alles in
Nederland is bereikt op basis van vrij
willigheid. Het Nederlandse volk heeft
voldoende begrip voor de gezondheids
problemen dan dat het met dwang tot
het ondergaan van bepaalde maatrege
len zou moeten worden gebracht.
's Avonds aan de Zuid-Oostelijke hemel
Zelfs overdag heerst nachtelijk duister
Het zou onmogelijk E|)n, een voetbal te fotograferen op het moment
dat zU met een snelheid van zeven kilometer per seconde voor een
raamkozijn langs vliegt en dan de foto zo te krijgen dat de bal Juist wordt
omlijst door het koz|jn er achter. Maar er Is een planeet ln het heelal,
die zich met eenzelfde snelheid voortbeweegt en die men met scherpe
ogen en op een heldere avond kan waarnemen ln een „kozijn" van ster
ren. Het is n.l. de planeet Uranus, die zich 's avonds en 's nachts vertoont
in het sterrenbeeld de Tweelingen. Om een uur of 10 kan men het vinden
aan de Zuidoostelijke hemel.
Een kijker zal goede diensten bswlj-
zeu want Uranus ziet er uit als een
zwak sterretje. De middellijn van deze
planeet is vier keer zo lang als die
van onze aarde (nl. bijna 50.000 km)
maar Uranus staat zo ver van ons
af dat haar schijnsel (weerkaatst zon
licht, evenals dat van de maan en de
andero planeten) maar juist tot ons
doordringt. De nog verder weg staande
planeten Ncptunus en Pluto ziet het
blote oog nooit.
Uranus staat een kleine twintig keer
zo ver van de zon af als wij, dus on
geveer twintig maal 150 millioen ia
drie milliard kilometer. Het zonlicht
doet over die afstand twee uur en
drie kwartier. Zou op een onzalig
ogenblik het zonlicht plotseling doven
dan zouden wij hot licht van Uranus
nog vijf «In een half uur lang zien.
Daarna zou de planeet voorgoed en-
zichtbaar worden.
Jaar van 84 Jaren
Zo groot is do straal van Uranus'
baan dat do planeet 84 jaar nodig
heeft voor één omloop om de zon.
Verleden jaar zagen wij Uranus ook
al in do Tweelingen en volgend jaar
zal dat nog zo zijn; zo erg hard schiet
bij met zijn zeven kilometer per se
conde dus nist opt
Wie dit zwakke „sterretje" aan do
avondhemel weet te ontdekken kijkt
naar een wereld van ijs. Men schat
do laag ijs die Uranus bedekt op een
dikte van tienduizend kilometer. Over
de temperatuur aan de oppervlakte van
deze verre planeet bestaan geen exacte
gegevens; zij ligt echter dichter bij de
200 dan bij de 150 graden onder nol,
Dit Is een gevolg van de enorms
afstand tot de zon: Uranus krijgt van
onze zon practisch geen warmte.
Vijf manen bewegen zich om dezj
pl&neet. Stel u daarbij echter geen
maanlicht voor zoals op aarde! Door
dat de zon zo enorm ver weg staat
worden deze satellieten maar zeer zwak
verlicht, ja zelfs „overdag" heerst ©r
op Uranus een nachtelijk duister D»
dag, d w.z het etmaal, duurt er elf
uren. Maar dat betekent niet vijf en
een half uur daglicht zoals wij dat
kennen. De zon staat er twintig maal
zover vandaan als van ons. Aangezien
de helderheid van een lichaam afneemt
evenredig met het '"Vwadraat van dj
afstand ontvangt Uranus twintig maal
twintig, dus vierhonderd maal zo wei
nig, vangt de aarde twintig maal twia-
tig, dus vierhonderd maal zo veellicht
van de zon als Uranus. Ginds lijkt
onze zon dus niet meer dan een hel
dere eter,
