Burgemeester C. Gast van Brouwershaven
gaat ambtsketen overdragen
Donderdag vertrok het gezelschap
weer naar Mexico
Sanapirin
De Koreaanse
krijgsgevangenen
DOOR CATS VERSIERD DOOR GAST BESTIERD"
11IS1FW
1
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZATERDAG 22 NOVEMBER 1952 - No. 17272
PRINS BERNHARD'S ZUID-AMERIKAANSE REIS
Begin December terug naar Nederland
Prins Börnhard is Woensdag ongehin
derd te voet Lima ingetrokken om ge
schenken voor de Koningin en de prin
sessen te kopen.
's Middags reed de Prins ongeveer
veertig km. naar het Zuidoosten om
de ruïne van een tempel te bezoeken,
die door de Inca's aan de Zonnegod
was gewijd.
De tempel werd opgericht op een
opgeworpen berg, die 250 meter uit
stak boven de vroegere stad Pachaca-
mao. De berg werd opgeworpen, omdat
de Inca's het nodig vonden dat de
Zonnetempel hoger lag dan de in de
buurt gelegen tempel die aan de Maan-
god was gewijd. De Prins beklom de
berg en filmde van daar de Stille
Oceaan.
Als officieel einde van het bezoek
aan Peru bood Prins Bernhard tor ere
van president Odria een diner aan in
een club te Lima, waaraan vijftig per
sonen deelnamen. Do gehele avond
stond de garde met gouden helmen voor
bet gebouw waar het diner gehouden
werd.
De Prins en zijn gevolg hebben Don
derdagmiddag Lima per vliegtuig ver
laten en zijn zonder tussenlanding na ar
Acapulco in Mexico gevlogen, een
vlucht van dertien uur. In Acapulco zal
de Prins vier dagen rust nemen na de
buitengewoon vermoeiende reis.
Daarna zal de Prins in een vliegtuig
van de „American Airlines" naar Was
hington gaan en na een paar dagen in
New York te hebben doorgebracht zal
hij 4 December naar Nederland terug
keren.
Menagerie in de
Egyptische archieven
Ratten aten banknoten
De Egyptische regering heeft beslo
ten de strijd aan te binden met de rat
ten, Schorpioenen en slangen, die zich
in de archieven van ministeries hebben
genesteld. Onlangs is nl. een ambtenaar
van de medische afdeling gestoken door
een zwarte schorpioen, die bleek te
huizen in een dossier, dat deze be
ambte wijde bestuderen. Bovendien blij
ken ratten een aantal uiterst belang
rijke documenten en bankbiljetten to
hebben verslonden. Men heeft beslo
ten katten in <lienst te neuten om de
ratten te bestrijden. Voorts ondervin
den ambtenaren van het ministerie van
Financiën hinder van slangen, die in
de archieven van dit ministerie neste
len. Het ministerie heeft daarom een
beroep gedaan op bekwame slangenbe
zweerders.
Drama te Almeló
Achtjarige jongen komt om
bij brand
Bij p| en brand die Donderdagmorgen
de woning van de arbeider Gerrits aan
de Spreeuwenstraat te Almelo geheel
heeft vernield, is hot oudste kind van
het gezin, de achtjarige-Klaas, omge
komen. In het hoekhuis, dat bewoond
werd door het gezin bestaande uit
man, vrouw en 5 kinderen brak door
onbekende oorzaak brand uit. Alle le
den van het gezin sliepen op dat mo
ment nog. Do ouders bevonden z'ch
met een anderhalfjarig kind in de voor
kamer. De vier andere kinderen lagen
op de eerste etage. De ouders werden
gealarmeerd door het hoesten van de
driejarige Gorrie. De brand woedde
toen reeds in volle hevigheid. Op het
alarm van de beide ouders snelden van
allo kanten buurtgenoten toe, doch men
stond voor een hopeloze taak. Gerrits
en zijn vrouw begaven zich naar boven
om de kinderen te redden. Zij slaagden
er in de kinderen in veiligheid te bren
gen, doch de achtjarige Klaas was on
bereikbaar. hij kwam in de vlammen
om'. Wel hebben de buren nog gepro
beerd via het dak een weg te banen,
doch deze pogingen moesten al vrij
spoedig worden opgegeven. Allen heb
ben brandwonden opgelopen. Do. brand
weer van Almelo heeft de brand ge
blust.
Nieuwe boeien bij de
„Faustus"
Taak van de marine afgelopen
Daar de warkeerboeien bii het wrak
van de „Faustus" do^r zeegang zijn
weggeslagen, zullen dojr de Koninklijke
Marine nieuwe boeien warden gelegd.
Hierbii zal niet worden gedaken. De
boeien zullen bii het wrak warden
verankerd. Het werk van de Marine
zal hiermee zijn beëindigd. De verdere
werkzaamheden zullen doar de Water
staat worden verricht. De Britse sche
pen zijn inmiddels naar Engeland te
ruggekeerd.
Nederlandse vlag te
Makassar neergehaald
Woei-sdag is de Nederlandse vlag
voor de ambtswoning van de Commis
saris der Nederlanden te Makassar, de
ht-er van Straten, neergeheeld. De da-
der, eeu Indonesiër, werd kort daar
na door een militaire wacht, die ia
de buurt is gelegerd, gegrepen. Het on
derzoek is nog gaande. Gemeld wordt,
dat aan de geestvermogens van de da
der wordt getwijfeld. De heer van
Straten heeft zich tot de gouverneur
van Celebes gewend met het verzoek,
maatregelen te treffen, teneinde een
herhaling van het geberude te voor
komen.
tegen kou, koorts en griep
Koker 50 tabletten 80 ct. - 25 tobletten 45 et.
Atoombom ontplofte
Eiland Monte Bello nog
gevaarlijk
Officieel wordt te Canberra mee
gedeeld, dat het eiland Monte Bella,
waar Engeland vorige maand zijn eer
ste atoomwapen Ut cnlpl'iling bracht
nog steeds gevaarlijk radio-actief is
en niet voor Januari v er burgers
zal worden opengesteld. Dit duidt op
een explosie van geweldige intensi
teit. Van bevoegde zijde wijst men er
op dat de plaatsen waar te Hinsjima
en Nagasaki indertijd een atoombom
is ontploft, enkele dagen daarna zon
der gevaar kon worden betreden.
Ingezonden mededeling
Er komt dienstplicht
Eisenhower tegen gedwongen
repatriëring
De republikeinse senator Alexander
Wiley heeft na een onderhoud met
generaal Eisenhower verklaard, dat de
generaal zich met kl»tn uitgesproken
had tegen het beginsel van gedwongen
repatriëring van Noordeliike krijgsge
vangenen in Korea
Wiley, die afgevaardigde is naar
de Verenigde Naties, heeft eerder ge
zegd, dat het van essentieel belang is.
dat de generaal zijn standpunt bekend
maakt, willen de Verenigde Naties
voortgaan met de behandeling van de
Koreaanse kwestie
Hij zeide, dat Eisenhower gezegd
had de beginselen der Verenigde Na
ties „volledig toegedaan" tc zijn Hij
was niet gemachtigd Eisenhowers stand
punt officiéél aan de Verenigde Naties
mede te delen, doch hii zou de andere
Amerikaanse afgevaardigden op de
hoogte te brengen.
Nederlandse zuivel-industrie
krijgt mooie order
Ieder half jaar zijn er inschrijvingen
voor de levering van melk en melkpro
ducten aan de in Europa gelegerde
Amerikaanse militairen. De totale be
hoeften van het Amerikaanse leger zijn
ca. 1.100.000 liter per week. Hiervan
zal in het eerste half jaar van 1953
door Nederland ca. 60 pet. worden ge
leverd. De resterende 40 pet. wordt
verzorgd door Denemarken, Duitsland
en Frankrijk. Van de door Nederland
te verzorgen hoeveelheid zal ruim 70
pet. geleverd worden door de „N.V.
Sterovita Melkproducten" te Amster
dam en Dordrecht.
De rest is toegewezen aan een com
binatie van enkele fabrieken zich noe
mende „Intermclk". De levering om
vat behalve melk ook karnemelk, room,
chocolademelk en „Cottage Checsc",
Een belangrijk gedeelte zal in de mo
derne papieren verpakking geleverd
worden. Deze leverantie is opnieuw aan
Sterovita toevertrouwd.
Nederlandse straaljagers
maken Oceaanvlucht
Op het ogenblik maakt ongeveer een
dozijn „Thunderjot" straaljagers, be
stemd voor de Nederlandse luchtmacht,
de vlucht van de Verenigdo Staten via
Groenland en Groot Brittannië naar
Nederland. Deze straaljagers worden
aan Nederland geleverd als onderdeel
van het militaire hulpprogramma.
FIct is voor het eerst dat voor ons
land bestemde „Thunder jets" van Ame
rika uit worden overgevlogen. Tot dus
verre werden deze straaljagers ver
scheept, o.a. naar Kopenhagen, en dnn
naar Nederland gevlogen.
Nijmegen krijgt
Amerikaanse Maatschappij
De gemeenteraad van Nijmegen heeft
Woensdagavond mot algemeno stemmen
aangenomen het voorstel van B. en
W. tot het bouwen van een industrie-!
hal van ongeveer 2000 kubieke meter.
Deze hal zal gebouwd worden op het
17.000 vierkante meter grote terrein
aan de kop van het Maas- en Waal
kanaal ten behoeve van de Atncri-:
knanso Hyster Company Ltd. uit Port
land, Oregon. Deze Amerikaanse maat
schappij zal in Nijmegen een dochter
onderneming vestigen. Men hoopt de
nieuwe hal in Juli volgend jaar gc gemeente-secretaris, de heer G. Grolicman, verenigde deze weck ais
reed te hebben. Dc Hyster Company
Ic«t zich voornamelijk toe op de ver- Ambtenaar van dc Burgerlijke Stand, voor de eerste maal in het plechtige
vaardiging van hijswerktuigen en trans- stijlvolle statlegcwaad een bruidspaar in de echt. Deze magistrale mantel
portmiddelen. zal aan de nu volgende huwelijksvoltrekkingen een bizonder cachet geven
St.-Nicolaas komt in de
hoofdstad
Koningin en Prinsesje
zullen hem zien
De jaarlijkse intocht van Sint Nico-
laas in de hoofdstad des lands op he
den (Zaterdag)middag, zal een nationaal
cn internationaal karakter dragen. Ko
ningin Juliana heeft de wens te ken
nen gegeven met prinses Marijke, rais-
sichien nog met een van de andere
prinsessen dc intocht van de Sint van
het Palcisbalcon af gade te slaan. Mo
gelijk zal do Koningin zich met haar
dochtertje voegen bij de 300 kinderen,
die voor het paleis staan, en waar de
Sint officieel door het gemeentebestuur
begroet zal worden.
Afwikkeling der oorlogs
schade niet in één jaar
Naar aanleiding van de opmerkingen
over do Wet vergoeding Materiële Oor
logsschade, deelt de minister in de
Mem. van Antwoord n.a.v. het voor
lopig verslag over de begroting van
Financiën mede, dat mag worden aan
genomen, dat ook de oorlogsgetroffe
nen zich er ten volle van bewust zijn,
dat het niet mogelijk is de nog res
terende verplichtingen van het Rijk
wegens oorlogsschade in één jaar tot
afwikkeling te brengen. Het streven
naar monetair evenwicht en ©ven
wicht in do betalingsbalans alsmede de
capaciteit van het scliadevaststellings-
apparaat te dezen legt noodzakelijker
wijze beperkingen op. Daarom meent
de minister te mogen stellen, dat het
verschil tussen de,. geraamde bedragen
en hetgeen door vele oorlogsgetroffe
nen als wenselijk wordt gezien niet
groot is.
Ten aanzien van de stand van za
ken met betrekking tot de uitkeringen
van onderlinge m'olestvcrzekerings-
maatschappijen kan worden medege
deeld, dat een aantal dezer maatschap
pijen in de loop van 1953 haar kassen
geheel hoopt af tc wikkelen.
Kroegen als banken
van lening
Kleding 'als onderpand
De gemeentepolitie te Winschoten
heeft vastgesteld, dat in een perceel
aan de Venne, waarin destijds eeu
verlofzaak was gevestigd, welk ver
lof geruime tijd geleden was Inge
trokken, alcoholhoudende drank werd
geschonken. Hierbij kwam het voor,
dat degenen, die niet konden betalen.
kleding in pand moesten geven. Uit
de verklaringen van één der bezoe
kers van deze „stille" kroeg ts ge
bleken, dat de heleners een rente moes
ten betalen van 25 procent, ongeacht de
termijn van terugbetaling, indien dit
tenminste niet te lang duurde
Zo gaf een man zijn jas in pand.
waarbij dit kledingstuk werd ge-
taxeerd op f 10 Zijn vrouw had
de jas teruggekregen tegen betaling val en ook omdat klachten waren
ven f 12,50. De man had ook al eens binnen gekomen van mensen, die in
eerder zijn jas en zelfs zijn fiets in clandestiene café's en verlofzaken aan- VOOT MijnCnuitkljkdiCnSt
pand gegeven. zienlijke geldbedragen waren kwijtge-
Do politie heeft een onderzoek in- raakt of met spelen hadden verloren. Vrijwillige aanmelding
gesteld naar aanleiding van dit voor- Het onderzoek duurt nog voert.
gaat met vlot
Naar het A.N.P. verneemt is er aea
verandering gekomen in do opzet van
de mijncnuitkijkdienst van de Konink
lijke Marine. Oorspronkelijk lag het
in de bedoeling voor deze dienst vrij
willigers te werven, die in tijd van
oorlog langs de toegangswegen tot do
zee zouden moeten uitkijken naar vij
andelijke vliegtuigen, die in deze wate
ren mijnen zouden kunnen deponeren.
Het is echter niet gelukt de nodige
vrijwilligers in totaal ruim duizend
man voor deze dienst te vinden.
Men was zeer beperkt in de keuze
van de vrijwilligers, omdat deze niet
verder dan 10 km. km. mochten wonen
van de plaats, waar zij dienst moeten
doen. De Koninklijke Marine probeert
thans in de behoefte aan mijnenwach-
ters to voorzien door de oproeping van
hiervoor bruikbaar dienstplichtig per
soneel. Daartoe is het dienstvak mij-
nenwachter ingesteld. Zijn wij wel inge
licht, dan kan op grond van de instel-!
ling van dit nieuwe dienstvak een uit
breiding worden verwacht van het
jaarlijkse contingent dienstplichtigen,
dat ter beschikking van do Koninklijke
Marine wordt gesteld.
Burgemeester Jhr Mr J.
Schuurbeque Boeye koopt
van mevr. Lugt-van He
ioma de eerste Kinder
postzegel in de bekende
tent in het postkantoor te
Zierikzee.
Zoals bekend wordt het
publiek in de gelegenheid
gesteld gedurende de St.
Nicolaasweek, de Kerst
week en een week in
Januari zich van Kinder
postzegels te voorzien. De
overige dagen zijn de ze
gels aan het loket der
P.T.T. verkrijgbaar.
Zegenrijke ambtsperiode van 22 jaar
loopt ten einde
(Van onze redacteur)
Er is misschien nergens een Raadszaal die zo vraagt om een open hout
vuur dan de statige ruimte van het Brouwershavense stadhuis, waar het
schijnsel der vlammen zou spelen op de eikenhouten balken en het schil
derij met de reusachtige potvis, dat een merkwaardig accent plaatst op een
der zijwanden. Door het donker van de hal, waar de voetstappen hol
klinken en langs de oude draaitrap komt men hier b\j burgemeester C. Gast,
die binnenkort voor het laatst de deur van het fraaie stadhuis achter zich
zal sluiten in de kwaliteit van hoogste magistraat der gemeente. Na een
ambtsperioidc van ruim 22 jaar neemt burgemeester Gast volgende week
afscheid.
èh
Twee en twintig jaar, want in 1930
werd burgemeester Gast benoemd.
Met allerlei schroom in het hart sol
liciteerde hij destijds naar het bur
gemeestersambt, maar nu hij staat
aan het einde van zijn loopbaan moet
hij bekennen,dat zij hem, ondanks
vaak zeer grote moeilijkheden, veel
voldoening heeft geschonken.
1930: het jaar waarin de crisis zich
al duidelijker ging aftekenen. Een
crisis die diep ingreep in het maat
schappelijk leven en ook te Brou
wershaven allerlei bijzondere maat
regelen vroeg, waarop de toen nog
jonge burgemeester zich moest in
stellen. Daarbij streed hij vooral in
de voorste financiële gelederen. No
dig was dit wel in bijzondere mate,
daar Brouwershaven, als gevolg van
de z.g.n. „limietbepaling", slechts een
geringe Rijksuitkering kreeg. Later
werden de. Rijksbijdragen gebaseerd
op de normen van de voorafgaande
periode, waarin Brouwershaven er
maar steeds bekaaid was afgekomen.
„We leefden doorgaans op het nip
pertje van de noodlijdendheid", al
dus burgemeester Gast. Het bleef
echter steeds „op het nippertje" en
het zal de straks afscheid nemende
magistraat voldoening schenken te
weten, dat hij door een voorzichtig
financieel beleid heeft weten te voor
komen dat het gemeentelijk scheepje
is vastgelopen op de zandbank der
noodlijdendheid.
Juist als het gemeentelijk funda
ment wat is verstevigd, komt de oor
log, waarover burgemeester Gast lie
ver maar niet spreken wil. Van onder
de zware wenkbrauwen kijkt hij een
ogenblik peinzend in de ruimte van
de Raadszaal, maakt een vlugge
handbeweging en springt dan over
op een veel aardiger thema: de be
zoeken aan zijn gemeente van aller
lei mensen, die hun namen schreven
in het gastenboek. Allerlei wellui
dende en veelzeggende namen staan
er in dat boek, geleerden, kunste
naars, ministers en de naam Beatrix
van Oranje, gewoon tussen de namen
van vele vreemdelingen, die ook
stonden bij Vader Cats, gestold in
steen op het Marktplein, waar onaf
gebroken de trucs met suikerbieten
af en aan rijden.
Het Suikerbietentransport
„Ja, de bietentransport is van groot
belang voor deze gemeente", aldus
de burgemeester. Twintig millioen
kilo worden er verscheept. Het lijkt
heel wat, maar het is nog maar de
hoeveelheid die door de fabriek te
Dinteloord in drie dagen wordt ver
werkt. Na de oorlog heeft de bieten
transport zich ontwikkeld „tot in de
millioenen", maar zoveel is ook hier
weer op dreef gekomen, na de ma
teloze inzinking tijdens de neerdruk
kende bezettingstijd.
Daar is de O.L. school en de kleu
terschool en het sportveld in aanleg
(paradepaard van elke rechtgeaarde
Brouwenaar). Ook cultureel kon het
nodige worden gedaan in de vorm
van subsidie aan de muziekvereni
ging en de bibliotheek.
In 1953 zal f 30.000 ten koste wor
den gelegd aan de even buiten het
dorp gelegen wegen, die van een
Bicofluxlaag worden voorzien. Asfal
tering van een proefstuk in de ge
meente, met de oude straat als fun
dering, voldeed uitstekend.
Zo zocht Brouwershaven's burge
meester letterlijk en figuurlijk naar
nieuwe wegen. Moeilijk was dit werk
omdat na dc aanleg van dc Nieuwe
Waterweg, Brouwershaven een veer
moest laten, die nimmer valt te ver
vangen.
Het inwonertal, dat schommelt tus
sen de 1200 a 1300, wordt uitgemaakt
door een bevolking die een eenzijdige
opbouw vertoont. Er is ter plaatse
n.l. een groot contigcnt oude mensen.
Voeg daarbij het vertrek van het in
tellect (eilandclijk verschijnsel, dat
Jacob Cats,
in steen
gestold
opvallende bloei belemmert) en de
zich steeds doorzettende mechanisa
tie, die minder personeel vergt, dan
is het ganse scala van bevolkings
problemen in enkele hoofdlijnen
reeds duidelijk geschetst.
Stevige Middenstand
Verheugend, aldus de burgemees
ter, is de aanwezigheid van een ste
vige middenstand, die een uitgebreid
verzorgingsgebied heeft buiten de
eigenlijke gemeente. Spijtig is de
achteruitgang van de vissersstand. In
1930 waren er nog wel zeven acht
garnalenschuiten, die de garnalen
naar Brouwershaven brachten, waar
zij In huisarbeid werden gepeld. Te
genwoordig is er maar één schip
meer en de rest wordt aangevoerd
door Ouddorpers, als de „gornet" zich
tenminste laat verschalken, wat b.v.
verleden jaar maar zeer ten dele het
geval was.
Bij deze stedelijke problemen voegt
zich nog het kerkgebouw, waarvan
een grondige en afdoende restauratie
een som van f 80.000 zou vergen. Zo'n
bedrag ls eenvoudig niet te krijgen
en verwaarlozing treedt dus op. Men
is verheugd thans tenminste de zand
stenen spijlen in de ramen te kunnen
vernieuwen. De burgemeester stelde
in dit verband de vraag of het wel
een verstandige subsidiëringspolitiek
van Monumentenzorg is, te wachten
met de restauratie van oude gebou
wen tot het punt van dringende
noodzakelijkheid feitelijk reeds is
overschreden.
Burgemeester Gast „stapt uit" de
magistratuur, maar nauw is hij nog
verweven met de plaatselijke pro
blemen. Straks echter zal hij de last
op jongere schouders mogen leggen
en nog slechts als toeschouwer, maar
dan als zeer belangstellend toeschou
wer, het wel en wee der gemeente
gadeslaan. Wie immers als hij zich
inzette voor de gemeente, kan ook in
de rustperiode niet lauw blijven,
want de liefde, in vreugde en droef
heid gegroeid, kan nimmer verdwij
nen.
Het was meer dan een phrase, wat
een bezoeker schreef in het gasten
boek: „Brouwershaven is door Cats
versierd.... en door Gast bestierd".
Zorgvuldig en tactvol bestierd
gedurende 22 jaar, die tot welzijn
van het stille stadje zijn geweest
