DeVerkeerdeVrouw De begroting van Wederopbouw en Volkshuisvesting EEN STEEN IN DE MAAG De Film „Tramlijn Begeerte" heeft een steenbard thema i ^kOL geneest mmm Grotere bijdrage in de kosten voor woningverbetering Loon-norm voor D.U.W.-arbeiders op 58,— gesteld Aan de toelichting op de begroting van Wederopbouw en Volloshuiaveating wordt het volgende ontleend: Ten opzichte van 1952 geeft de ge wone dienst voor 1953 een verhoging van ruim f 50,3 millioen te zien en wijzen de kapitaalsuitgaven een verla ging aan van rond f 3,3 millioen. De verhoging wordt voornamelijk veroorzaakt door een toeneming van de uitgaven voor bijdragen in exploi tatietekorten van Woningwetbouw als mede voor directe kapitaalsbijdragen bij de bouw van woningen op grond van de Premieregeling op woningbouw 1950, terwijl voorts de tewerkstelling van een groter aantal arbeiders in D.U.W.- verband en hun verhoogde looanoe- men een belangrijke verhoging met zich brengen. De geraamde totale personeelsbezet ting is 107 ambtenaren minder dan in 1952. Echter worden de personeelsuit gaven f 99.700 hoger begroot dan voor 1952. Naar verwachting zullen in 1953 de Huuradviescommissies plm. 3350 zittingen houden. Op grond hiervan is voor vacatie- en reisgelden een be drag van f 140.000 opgenomen. Het ligt o.m. in de bedoeling om proefnemingen te verrichten t.a.v. ge luidsisolatie in trappenhuizen. Evenals in 1952 is voor 1953 een stelpost van f 50.000 geraamd om het nemen van proeven als vorenbedoeld mogelijk te maken. Kosten woningverbetering Verwacht wordt dat in 1952 25.500 Woningwetwoningen gereed ^zullen ko men, waarvan 22.000 met een bijdrage op basis van de bijdrageregeling Wo ningwetbouw 1950 on 3500 met een bij drage op basis van do verminderde bijdrageregeling Woningwetbouw 1950. Hot is wenselijk gebleken voor 1953 een ruimere mogelijkheid te scheppen voor het verlenen van een bijdrage in de kosten voor woningverbetering. Hier door zal het mogelijk zijn een vrij aan zienlijk aantal woningen, welke thans onbewoonbaar dreigen te worden, dus danig te herstellen, dat zij gedurende een reeks van jaren een behoorlijke huisvesting kunnen bieden. Verwacht wordt dat met f 3.500.000 zal kannen worden volstaan om io 1953 aan de verzoeken tot een bijdrage op grond van de bestaande regeling te kunnen voldoen'4 De D.U.W.-kampen Naar verwachting zullen in 1953 door de DUW 43 kampen met een ca paciteit van 6674 man worden geëx ploiteerd ten behoeve van de ministe ries van Oorlog, Marine, Wederopbouw en (Vo]kshuisvesting en van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening. Recht streeks voor rekening van het minis terie van Binnenlandse Zaken (dienst voor maatschappelijke zorg) zullen 39 DUW-kampen cn 22 andero woonoor den worden geëxploiteerd. De bezet ting in deze verblijven wordt geraamd op 4.800.000 mandogen. Aan do geestelijke verzorging zal, ovenals in 1952, worden deelgenomen door de bij het C.I.O. (Contact in Over heidszaken van de Oecumenische Raad) aangesloten kerken, do R.K. kerk en het Humanistisch Verbond. Voor do geestelijke verzorging in 37 katnpon wordt voor 1953 een bedrag van 107 duizend gulden nodig geacht. Voo1* de culturele zorg wordt uitgegaan van 53 kampen en is een bedrag opgenomen van f 297.000, waarvan f 225.840 voor ontspannings- en ontwikkelingsavonden Verwacht wordt dan in 1953 gemiddeld 20.000 mensen gedurende 50 weken zullen worden tewerkgesteld De ge middelde loonnorm moet op f 58 wor den gesteld Rekening wordt gehouden met de huisvesting van gemiddeld 2500 DUW-arbeiders gedurende 45 weken Financiën cn Economie Critieke economische wereld situatie in de komende jaren Het „Comité voor de economische Ontwikkeling", een door Amerikaanse Zakenlieden opgerichte particuliere or ganisatie, geeft in een dezer dagen gepubliceerde bcschouwng uiting aan do verwachting, dat de cconom'sche wereldsituatie in tie loop van de ko mende jaren critiek zal worden. Do wereldeconomie zal als gevolg van de vooruitgang van het communisme vera liezen lijden, die volgens het comité vergelijkbaar zijn met de verliezen wel ke door een oorlog worden veroor zaakt. De situatie zal naar hot oordeel van het comité bijzonder gevaarlijk worden voor Azië en hot Midden-Oosten en volgens het comité verdient het dan ook aanbeveling de landen in doz: ge- bicden politieke technische cn admi nistratieve hulp to blijven verlenen en stappen te nemen, opdat deze lan den op ruime 6chanl van buitenlands kapitaal worden voorzien. Verder moet hot noodzakolijk worden geacht, dat do Verenigdo Staten uit naam van de ge hele vrije wereld 'verklaren dat er groot belang wordt geheoht aan do sooialo en economischo hervorming van do vrijo Aziatischo landen, en dat Amerika bereid is deze hervorming metterdaad te steunen, hetzij door be middeling van de Verenigde Naties. hetzij op andero wijze. 6 dagen Tegen het tarief per mandag ad f 2,50 kunnen de uitgaven dus worden begroot op f 1607.500. Het percentage van het aantal te vervoe ren arbeiders wijst een stijging aan. Aangenomen kan worden dat 1/3 van het aantal tewerkgestelden van 20 000 zal worden vervoerd Mitsdien wordt voor vervoerskosten rond f 3.400.000 uitgetrokken. Woningen in eigendom voor arbeiders Voor premiën te verstrekken aan natuurlijke en rechtspersonen ten be hoeve van de bouw van woningen wordt f 82 millioen geraamd. In 1953 moet toepassing van voornoemde regeliag voor 20.000 goed te keuren woningen waarschijnlijk worden geacht, wat ,en uitgave zal vormen van 20.000 x f 4100 (gemiddeld premiebedrag) of f 82 millioen. Hot ontwerp van een nieuwe rege ling voor het verkrijgen van een wo ning in eigendom door arbeiders en met hen gelijk te stellen zelfstandigen, dat door een daarvoor ingestelde commis sie .werd opgesteld, is overgenomen door de Staatscommissie voor de her ziening van do Woningwet. Het ligt in de bedoeling een voorstel inzake de herziening van de Woningwet, dat ge baseerd is op dit verslag, cerlaDg in te dienen. Rangeerder van trein stel gevallen Op het eerste perron te Amersfoort Ls de rangeerder H. van der Logt van een treinstel gevallen en bekneld ge raakt tussen de treeplank en het per ron. Hij had gelukkig de tegenwoor digheid van geest zijn lichaam zoveel mogelijk op het perron te werken, waardoor alleen zijn been in de klem kwam. De G.G en G.D. was onmiddel lijk ter plaatse en bracht hem over naar het St. Elisabethsziekeohuis, al waar bleek dat de toestand gelukkig nogal meeviel. De heer van der Logt is niet buiten bewustzijn geweest. LAND- EN TUINBOUW De strijd tegen de runder- tuberculose De strijd tegen de rundertuberculose heeft sinds 1 Mei 1951 omvangrijke re sultaten afgeworpen. Tot 9 Augustus van dit jaar werden 25999 bedrijven t.b.c.-vrij gemaakt, waarvan 9879 ge saneerd waren, voordat de termijn om was. Daarentegen werden '53 veebesla gen te laat gesaneerd om nog voor uitkering van de extra-heffing of van tlachtpremies in aanmerking te komen Voor de strijd tegen de rundertuber culose werd tot 12 Juli 1951 ruim 6.812.000 guldon uitgegeven uit het algemeen fonds, waarvan ruim ander half millioen uit het fonds extra-hef fing. Aan gelden kwamen in beide fond sen tezamen ruim 13 millioen van boc- renzijde en 13,5 millioen van do ECA- tegenwaardegelden binnen. Verrassende vondst bij operatie KUNST (Van een bijzondere medewerker). Vroeger werd een misdadiger op hot schavot to kijk gozet cn kon iedereen hein met afschuw bekijken of bejouwen. Zelfs kinderen nam men mco. In do film Tramlijnbegoerto van do Amerikaanse schrijver Tenncseo Wil liams (naar het gelijknamige beroemde toneelstuk) wordt het psychische lij den van een vrouw, Blanche, heftig, diepborend en uiteenrafelcnd, verbeeld. Maar tussen het uiterlijk lijden van do misdadiger en het innerlijk leed van deze vrouw ligt een enorm ver schil. En dat is dan de enige restric tie die wij voor deze film willen maken: het is geen film voor mensen die door deze troosteloze confronta tie, die zonder oplossing schijnt te blij ven, gegrepen worden, en de oplos sing, d«o' er wel te vinden is, niet kunnen vinden. Zij zullen ellend'g deze film ondergaan. Een vrouw, Blancho, die eenmaal, zeer jong, de werkelijke liefde fel als een hevig licht ervaren heeft, wordt een menselijk wrak langs alle paden, die maar naar de afgrond kunnen lei den. Zij heeft (terecht of ten on rechte, de film laat dit in het mid den), do sohuld op zich geladen van de dood van haar geliefde, en dit sohuldbesef is de aanleiding van haar ondergang. Zoals Williams vaker per sonen beschreef die in een noodlot, als in een kooi, gevangen raken, en steeds tegen de wanden opvliegen zon der er aan te kunnen ontkomen, zó is deze Blanche. Nóch do herinnering alleen, nóch een ethisch principe, nóch een over gave aan een mens, een ideaal of God, redt haar uit haar waonzlon. Dat is de diepe tragiek van deze heden daagse vrouw, dat zij aan iets zó schoons als do liefdedoor gemis aan- innerlijke kracht, ten gronde gaat. Zo zoekt tenslotte steun bij haar zuster Stella, die met een haast primitieve Pool getrouwd is. Het grote symbool Men vertelde haar dat zo om' bij Stella te komen, de tram: Begeerte moest nemen, overstappen aan het kerkhof en uitstappen aan do Elyzese volden (het Paradijs). Hier ligt het grote symbool: Be geerte staat lijnrecht tegonove'r do dood, zegt Blancho zelf crgen9 in do film, en door de begeerte, door de dood (het kerkhof) zal zij verlost moe ten worden om in 't paradijs (do Ely- zc5o velden) te kunnen komen. Maay het paradijs blijkt tenslotte: hot krank zinnigengesticht, Williams geeft de he dendaagse mensen een harde on moko- rondo 6lag in het aangezicht, mot deze „oplossing". Want voor Blanche is er geen oplossing dan do waanzin, dan hot in dio waanzin loven mot een her innering, een Schone droom, die haar zelfs niet de kracht gaf, voort te loven als een gevoelige, grote vrouw. En do film vindt zijn toppunt in het mo ment dat Blancho zich heeft uitgedost, alsof zo iemand vcrwnchtto die haar de oplossing brengen zou, alsof zo do vrouw, dio ze had kunnen zijn, ovon werd. Maardoor hot plotseling bin nenkomen van haar zwager, valt ze terug in do werkelijkheid, do rcalitoit, dio voor haar niets anders meer is dan een hysterische, benauwende ellende} Dit zo harde thema, nóg harder gemaakt in do film dan in hot toneol- stuk, daar hoar zustor Stella aan het eind van de film besluit nooit méér naar haar man terug te gaan (in hot toneelstuk valt ze in zijn armen), d't zo harde thema, flitsend en hevig door do ^amcra verbeeld, had o.i. hier cn daar iets soberder uitgevoerd kunnen worden, waar hot de opzettelijke licht- reflecten betreft en het opzettelijke rekken van een gebaar of een toestand. Maar dat is ook de enige critiek dio hier te geven is. Vooral de rollen van Stella (Kim Hnnter) en haar man (Marlon Brando) Worden voortreffelijk gespeeld. Nogmaals: de film laat een brok ellende bij u achter, die u langzamer hand, door hom te leren begrijpen, ovenvinnen moet. Wie dat niet kan, doet beter Tramlijnbegeorte niet te gaan zien. t Wetenschap en Techniek Fokker bouwt Nederlands passagiersvliegtuig Binnen twee jaar hoopt de directie van de Koninklijke Nederlandse vlieg- tuigenfabriek Fokker haar eerste na oorlogse passagiersvliegtuig gereed te hebben. Dit toestel zal zijn zoals Fokker enige tijd geleden bekend maak te de F 27, genaamd „Friendship",' een tweemotorig verkeersvliegtuig met turbine-aandrijving. Dit eerste pa-oorlogao grootechcepsö civiolo Fokkerproject is op hot ogen blik nog „in de tekenkamer". Mot grote voortvarendheid wordt op het ogenblik in de fabriek gewerkt om zo 6nel mtjgelijk met do bouw van dit vliegtuig te kunnen beginnen. Proteine tegen Staar Volgens „Science", het orgaan van het Amerikaans Genootschap ter be vordering van de Wetenschap, zou men na genomen proeven tot de conclusie gekomen zijn, dat „staar" zonder chi rurgisch ingrijpen genezen kan worden door middel van proteïne-injecties in do arm. Mededelingen hieromtrent zijn gedaan door do geneesheren F. Shrop shire, Jacob Ginsberg en Mendel Ja- cobi, dio verbonden zijn aan een Staar- instituut in do staat New York. Ver scheidene 6taarlijders zouden na een serie injecties een vrijwel normaal ge zichtsvermogen herkregen hebben. TONEEL EN FILM Othcllofilm naar Nederland Het Centraal Bureau voor Ligafilms heeft de vertoningsrechten verkregen van do film „Othcllo, do moor van Venetië", dio op het internationale filmfestival te Cannes, dot in April jl. is gehouden, do eerste prijs hooft gewonnen. Do film werd vervnnrdigd nanr hot werk van William Shakespeare on zo wel do regio nis do productie on do titelrol wnren in handen van „Orson Welles". Do rol van Dcsdcmonn wordt gespeeld door Suzanne Cloutior, dio van Jago door Michael Mac Linmmoir. Do Nederlandse prctnifcro zal in October a.3. tegelijk mot do Parijs© promi&ro zijn, Volgens berichten to Singapore is oen groot deel van Djamb', con van do voornaamste havens voer do uitvoor van rubber nanr Singapore, doxr brand verwoest. Ongovcor 200 wo ningen, schuren, c.d. zouden verwoest zijn. Men schijnt do brand thans mees ter to zijn. (Van een medische medewerker). Niet lang geleden werd door een Nederlands chirurg een man van een zeldzaam voorwerp in de maag bevrijd. Het was een grote kluwen garen. On der invloed van het maagsap was het haar gezwollen, hard geworden en tol een dichte bol in elkaar geklit. Hoe was deze man er toe gekomen zoietó vreemds te doen als haren in slikken? Het bleek, dat hij een half jaar tevoren 2ijn vrouw verloren had en sedertdien in een toestand van zwaarmoedigheid verkeerde. Op zich zelf wordt met het vaststellen van 2ijn droefgeestige stemming nog niet verklaard waarom zich bij hem de zonderlinge liefhebberij van haren slik ken ontwikkelde. Naar het scheen zocht zijn zieke geest op deze hoogst abnor male wijze naar een compensatie van het geleden verlies. Ook in dit geval wordt dus do er varing bevestigd, dat het meestal gees telijke afwijkenden zijn, die haren en andere voor consumptie ongeschikte stoffen naar binnen werken. Ieder psy chiater kent wei psychologische perso nen en lijders aan bepaalde vormen van krankzinnigheid, die ontstellende hoeveelheden rommel inslikken. Dik- jwijls moet de chirurg er aan to pas komen, omdat er maagklachten optre den cn dan tovert deze hele bakken vol schroeven, spijkers en andore voor werpen te voorschijn. Bij de hierboven beschreven patiënt maakte de vondst van de operateur evenwel een veel verrassender indruk, omdat de man tevoren nog door nie mand als geestelijk afwijkend werd be schouwd, Hot gebeurt wel een» meer ©n naar hot schijnt speciaal mot het in slikken van horen dat de psychischo afwijking niet veel andero opvallende symptomen vertoont. Bij een Engels onderzoek werd een groot aantal ge vallen nit do vaklitteratuur verza meld. Hierbij werd vastgesteld en dat was in 1921 dat haren slikken een speciaal tijdverdrijf van jonge meis jes was in dat land. Of dat nog steeds hot geval is, mogen we ons met reden (afvragen. Geneeskrachtige werking Ook in de maag van verschillende dieren komt wel eens een steen voor, die soms eveneens uit haar, maar ook wol uit plantendelen of nog andere stoffen is gevormd. Dit feit is reeds zeer lang bekend. Door do oude Indiërs, Grieken en Hebreërs werd aan zo'n „bezoarsteo" geneeskrachtige werking toegeschrevso, met name het onschadelijk makon van vergiften. Door de artsen van de Ara bische school (9o eeuw na Chr.) werd do bezoar algemeen gebruikt voor dit Het Nederlands verdwijnt in Indonesië De Indonesische minister van Onder wijs, do heer Bahader Djohan, heeft op een ontmoeting met een delegatie van de jeugdorganisatie „Pemuda Rak jat" medegedeeld, dat met ingang van dit cursusjaar op alle scholen alleen de Behasa Indonesia als voertaal ge bruikt zal worden. Naast het Indone sisch zal op do middelbare en hoge scholen ook Engels gebezigd worden. „Do Nederlandse taal diont afge schaft te worden om het Indonesisch zo ruim mogelijke golegcnhcid te geven zich te ontwikkelen", aldus de minister, idool. Men kende een „oriëntale" bezoar, die kwam uit de maag van een bokken- ctfgazdlcosoort, die in Perzië en Sy rië irnieems was, terwijl de „occiden tale" steen in Zuid-Amerjka in laina- magen werd gezocht. De bezoar stond in zeer hoog aan zien: er i6 eens een vorstelijk 6lot gegeven om in het bezit van een der gelijk voorwerp te geraken. Naar men zegt, werd Eduard IV van Engeland gered door het opleggen vaa een bezoar, toen hij in een veldslag gewond was door een vergiftige pijl van de grote Sultane. Men meende ook, dat Karei V van Spanjo met be hulp van oen bczoareteen zijn ziekelijke kwellende waandenkbeelden kon verja gen. Vele vorsten maakten van de bezoar een sieraad en gaven hem een plaats temidden van de kostbaarste juwelen, ruwe huid, ruwe handen, ruwe lippen Juist toen de landing beginnen zou Schip met Russische vlag in gebied van „Main Brace" Het hoofdkwartier van admiraal sir Patrick Brind heeft Maandag bekend gemaakt, dat in het gebied waar een laading in het kader van do operatie „Mninbracc" zou worden ondernomen, een schip werd opgemerkt, dat de Russische vlag voerde. Het schip werd herkeud als do zesduizend ton me tende „Coopcratia", aldus dit bericht uit Oslo, cn men verzocht het zich pit het betrekken gebied te verwij deren. Men meende eerst met een Pools 6ohip to doen to hebben. Volgens con bericht uit Kopenhagen werd het bevel tot wegvaren aan het vreemde schip gegeven door do Deense patrouilleboot „Hlntfelst". Het schip gaf gevolg aan do opdracht cn voer weg, gevolgd door hot Deense oorlogsschip. Tden het vreemde schip verscheen zou de landing juist een aanvang ne men. Er komt een Europese Goederenwagengemeenschap Nog besprekingen gedurende 1952 Do conferentie tussen de 12 Euro pese landen over do uitbreiding van de „Gocdcrcnwagenovorccnkomst" tot een Europees lichaam, een gemeen schap, is dezer dogen zoals reeds gemeld to Amsterdam voortgezet in gebouw Industrie, waar do afgevaar digden van deze naties sedert 15 Sep tember de hieraan verbonden proble men hebben bestudeerd. Do onderhandelingen hierover zullen nog tot het einde van dit jaar door- gaan. De houding van do onderscheiden afgevaardigden is echter zo positief aldus deelde de leider van de Duitse delegatie, dr. Fricdrich, ons mede, dat mot groot vertrouwen kan worden ge zegd, dat het fundament voor de Euro- peso Goederenwagongomvonscbap roods stevig is gelegd. De volgende bijeenkomst zal eind Oc tober in Bern worden gehouden. RADIO-PROGRAMMA Donderdag 25 September HILVERSUM I. (402 m). 7.00 nieuws. 7.10 gram. 7.50 dagope ning. 0.00 nieuws. 8.10 gram. 0.00 morgenwijding. 9.15 gram. 9.30 voor de huisvrouw. 0.35 waterstanden. 9.40 gram. 10.35 „Ik weet, ik weet, wat U niet weet". 10.50 voor de kleuters. 11.00 gram. 11.05 gevarieerde muziek. 12.00 zang en piano. 12.25 „In 't spi onnetje", 12,30 land- en tuinbouw. 12.33 amusementsmuziek. 1.00 nieuws 1.5 mededelingen of gram. 1.20 amu sementsmuziek. 2.00 „Ontmoetingen met Christopher Blaze", hoorspel. 2.35 gram. 3.00 voor de zieken. 4.00 Van vier tot vijf. 5.00 voor de jeugd. 5.30 militaire causerie. 5.40 gram. 5.45 regeringsuitzending: „Indonesië als wereldvettenleveraneier". 6.00 nieuws 6.15 sportproblemen. 6.25 Metropole orkest. 6.55 Gesproken brief uit Lon den. 7.00 orgelspel. 7.10 reportage. 7.25 gram. 8.00 nieuws. 8.05 radio- philharmonisch orkest en groot koor. 9.00 cabaret. 9.30 dansmuziek. 10.15 „Over de Oceaan; 25 jaar na Lind bergh", causerie. 10.30 gram. 11.00 nieuws. 11.15 sportactualiteiten. 11.30- 12.00 zang, viool en orgel. HILVERSUM II. (298 m). 7.00 nieuws. 7.15 gymn. 7.30 gram. 7.45 morgengebed en kalender. 6.00 nieuws. 8.15 gram. 9.00 voor de huis vrouw. 9.40 schoolradio. 10.00 gewijde muziek. 10.30 morgendienst. 11.00 voor de zieken. 11.45 gram. 11.50 „Als de ziele luistert", causerie. 12.00 An gelus. 12.03 lunchconcert (12.30-12.33 land- en tuinbouw). 12.55 Thuisfront tombola. 1.00 nieuws. 1.20 gemengd koor. 1.30 viool en piano. 2.00 Metro- pole-orkest en solist. 2.45 voor de vrouw. 3.15 gram. 3.30 viool en cello. 4.00 Bijbellezing. 4.30 klassieke mu ziek. 5,00 voor de jeugd. 5.30 gram. 5.40 voordracht. 6.00 Leger des Heils- muziek. 6.15 mannenkoor. 6.40 „Op de stelling". 6.50 gram. 7.00 nieuws en weerpraatje. 7.10 „Levensvragen van allerlei aard en een pastoraal antwoord". 7.25 Collegium musicum Amstelodamense. 7.40 radiokrant. 8.00 Promenade-orkest en solist. 8.40 man nenkoor, Kon. militaire kapel en so listen. 9.15 gram. (9.30-9.40 Het Wes pennest). 9.55 buitenlands overzicht. 10.15 pianorecital. 10.45 avondover denking. 11.00 nieuws en SOS-be- richten. 11.15-12.00 gram. Horlogemaker benadeelde klanten De 39-j. horlogee L. H. v. d B.' te Den Haag verkeerde in moeilijke om standigheden cn trachtte zich daar uit te redden door de hem ter reparatie gegeveu horloges bij de Bank van Le ning te belonen. Op deze manier heeft hij in totaal 60 klanten benadeeld 'er zich in bezit gesteld van een beleensom van f 3500. Werd een klant ongedurig over de lange duur van de reparatie, dan ivisscldo hij diens horlogo wcor tegen ccn ander in. Op de duur liep de zaak spaak. De politie heeft de beleen de horloges in beslag genomen. Vai der B. is na verhoor huiswaarts gezon den. De 31-jarige waarnemend beheer der van de onderneming Mary-Watt ie van de firma Tiedoman cn van Ker- chem, de hoer Swart?., is Vrijdagmiddag op weg van Bandung naar de onder neming, door een bende van -t man vermoord. De beer Swnrt vervoerde 15.000 riipiah, bestemd voor liet uit betalen van loon. De srhrijver Rulia. die met Swartz in do auto zat, werd eveneens gedood. FEUILLETON 80 Oorspronkelijke roman door MAARTJE ZELDENRIJK „Ja". Het antwoord klonk hard. „Jij kunt dat misschien niet zo goed begrijpen, omdat jij buitenlands was. Maar ik ben ervan overtuigd, dat ook jij aan dit werk zoudt heb ben deelgenomen, als je in Nederland was gebleven. Maar laat ik verder gaan. Om de kansen, van een even tueel verraad zo gering mogelijk te maken, hadden we allemaal gefin geerde namen, schuilnamen: Wij vrouwen, waren vaak op reis, naar andere delen van het land. We brach ten dan berichten over en hadden de naam van „koeriersters". We gingen met de fiets of met de trein. En in de laatste maanden, toen er geen treinen meer reden, meestal met de fiets. En als die mogelijkheid óok niet meer bestond, gingen we eenvoudig te voetx Het werk moest doorgaan. Een paar jaar géleden ontmoette ik een meisje, dat hetzelfde werk deed. Ze kwam wel eens in Den Haag en ze heeft enkele malen de nacht bij ons in huis doorgebracht. Ze ver schafte adressen voor de onderdui kers en als zodanig was ze een der beste krachten. We kenden haar als „Stille Greet". Ze sprak ook inder daad weinig, was altijd erg terug getrokken, maar onverschrokken. Angst kende ze niet. In de zomer van 1944 moest ze naar Twenthe. Met distributiebonnen voor een aantal onderduikers in die streek. De trein, die haar Oostwaarts voerde, was stampvol, want het was vacantietijd. Ergens, onderweg, tus sen Amersfoort en Apeldoorn, is die trein beschoten door vliegtuigen. Dat gebeurde in dié dagen geregeld. Het ging om de locomotieven, maar dik wijls vielen er slachtoffers onder de passagiers. Eén van hen heeft me verteld wat er gebeurde. Na de eerste beschieting werd de trein tot stilstand gebracht en vluchtten de mensen alle kanten heen. Toen het tweede salvo gegeven werd door de terugkerende vlieg tuigen, werden enkele passagiers ge raakt. Onder hen was ook Greet. Er was spoedig hulp, doch die kwam bij haar te laat. Ze was vrijwel onmid dellijk dood. Een mitrailleurkogel was haar door het hart gegaan, het hart dat zo wartn klopte voor de goede zaak. Bep zweeg en de man naast haar dacht na over hetgeen het meisje hem verteld had. Doch hij begreep nog steeds niet, waar zij naar toe wilde. „Waarom zeg je mij deze geschie denis, Bep? Was die Greet een be kende van ons? Van mij?" De vrouw aan het stuur slikte even, alsof er een brok in haar keel zat. „Ik zeide je al, dat we allemaal gefingeerde namen hadden. Dat meisje heette in werkelijkheid ook anders. Stille Greet is enkele dagen na die beschieting begraven in in de Beemster." Jan ging met een schok overeind zitten. Wat?" Bep remde plotseling en reed naar een parkeergedeelte op de grote weg. Ze zette de motor af en keek hem aan. Zacht legde ze haar hand op de mouw van zijn winterjas en ver volgde zacht: „Stille Greet heette in werkelijkheid Ida Meijer, Jan. Ze was een dappere vrouw en een voor beeld voor ons allenZe is in het harnas gestorven. Jan zat geruime tijd voor zich uit te kijken over de grijze betonweg, waarover het verkeer snorde. Einde lijk sprak hij: „Enhaar ouders?" „Ze wonen niet meer in de Beem ster, Jan. Ze hebben na de bevrijding het bedrijf verkocht. Ze wonen nu in een klein huisje aan de buitenkant van Purmerend. Het zijn oude men sen geworden, Jan. Ida was hun enig kind." „Ben je wel eens bij hen geweest?" Ze knikte. „Enkele malen. Het zijn lieve mensen. Ze hielden ontzettend veel van hun dochter, en ook van jou, Jan. De oorlog heeft in vele ge zinnen leed gebracht. Er zijn duizen den woningen, waar rouw heerst. Dat wij het overleefd hebben, mag ons tot dankbaarheid stemmen. Ik ben enkele weken geleden nog bij hen geweest. Het zijn zulke lieve men sen", zei ze nogmaals. Jan keek nog steeds voor zich uit. Als in een bonte kaleidoscoop ging nogmaals zijn hele jeugdleven aan zijn geestesoog voorbij. Hij dacht nog eens aan de tijd dat hij met Ida, hand in hand, over het Oosterpad liep, naar de school. Aan de tijd, dat ze samen op het erf van Meijer speel den. Aan zijn studiejaren. Hij zag haar nog tegenover zich zitten in de ouderwetse voorkamer aan het Oos terpad, als hij vertelde van zijn stu die in Delft. Haar verwonderde blik ken over zoveel dingen, die hij leren moest. En hij hoorde nog haar stem, toen ze eens zei: „Nou, ik ben maar blij, dat ik van school ben. Al dat le ren is niets voor meisjes. Ik ben veel liever thuis, bij moeder." (Slot volgt).

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1952 | | pagina 2