Een jaar vol spanningen, verliep
zonder catastophale wendingen
Nederland geraakte nog niet uit de
spiraal van stijgende lonen en prijzen
ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - MAANDAG 31 DECEMBER 1951 - No. 16995
De wereld in 1951
BUITENLANDS OVERZICHT
Europese eenheid voorwaarde voor veiliger wereld
1951 la wat betreft de ontwikkeling van de internationale toestand in
vele opzichten een merkwaardig jaar. Het was een jaar vol spanningen,
■m» bracht geen opzienbarende verrassingen en catastrophaie wen
dingen, het was een jaar van neergang, maar het dichter worden van
het prikkeldraad der verwarring was toch geen afdoende belemmering
voor een herleving van de vredeahoop op waarlijk niet louter theoretische
gronden. Het jaareinde valt temidden van allerlei spanningen en moei
lijkheden, maar er is aanleiding voor een optimisme, dat geen gouden
politieke bergen kan en mag doen verwachten, maar dat toch wat meer
licht vermag te zien, dan bij het afscheid van het vorige jaar, toen een
gevaarlijk sceptisme zich in het Westen scheen baan te breken.
Drie feiten beheersen het vervlogen
jaar 1951. De gekeerde krijgskansen
in Kcrjn, die aanleiding vormden tot
het beginnen van vredesonderhande
lingen, de stelselmatige opvoering van
de militaire kracht van het Westen
en het hernieuwde contact tussen Oost
eu West in Parijs. In het begin van
het jaar was er van een overwicht
der Ver. Naties op het ongelukkige
schiereiland neg geen sprake. Zonder
te letten op het verlies van mensen
levens stuurden de Chinezen hun com
pacte legers in het vuur. Hun ver
liezen waren ontzettend grooit, maar
cok de legers der Verbondenen moes
ten smartelijke offers brengen. Het
was vooral het aanvankelijke over
wicht in de lucht, dat de V.N.-atrijd-
krachtcn do gelegenheid bood dc mil-
lioenen scharen der communisten in
bedwang te houden. Vooral de ge
stadige bombardementen van de aan-
vcerswegen kostte veel materiaal oan
de tegenstander, hetgeen niet dan met
greto moeilijkheden kon worden ver
vangen. Ziende hun zwakte in de
lucht, wierpen do Chinezen alles cp
het creëren van een sterk luchtwa-
pen, hetgeen hun wellicht met steun
van een andere grctc mogendheid is
gelukt. Aan dit jaareinde is do heer
schappij in de lucht van do Ver-
bendeneu verbreken en het is alleen
de bof ere geoefendheid der geallieer
de piloten, dat het verschil in sterkte
□cg niet al te duidelijk in het oog
springt, öp het moment dut ons over
zicht werdt geschreven, wordt nog
naarstig gezocht Daar een overeen
komst to Pan Moed Jon. Als streef
datum veer een overeenkomst was 27
'December gekozen, maar' het probleem
der inspectie aan weerszijden van do
bostnudslinie cn vooral het tere punt
dor krijgsgevangenen hielden vrijwel
de gehele maand December de bespre
kingen gaande. Is bij het jaareinde
een overeenkomst bereikt, dan mag dit
als een aanzienlijk succes voor de
Ver. Naties worden aangemerkt. Is cr
geen bestand, dan zal de ultimatieve
datum wellicht verschoven zijn, ter
wijl er anderzijds explosieve gevaren
bestaan. Overigens zal de weerstand
in de Westelijke wereld tegen een
eventuele uitbreiding van het Korea-
ccnflict (c.ra. door het bombarderen
van bases in Maudsjcorijc) buitenge
woon hevig zijn, gezien het risico,
dat een gelimiteerd militair conflict
uitgroeit tot een wereldconflict. Op
dit ogenblik is over de eventuele uit
slag dus uiteraard nog niets te voor
spellen.
De herbewapening van
het Westen
Dc herbewapening van het Westen
is inderdaad met reuzesprengen voor
uit gegaan, waarnij vooral een vei
liger militaire basis is gelegd voor
oen wat verder verwijderde toekomst
(1953—1954). Voor het jaar 1952 be
staat neg een hetrekkclijke zwakte,
al is do xiitspraak van generaol Eisen
hower „thcir nc6e would bleed" met
betrekking tct een eventuele aanvaller,
reeds een aanduiding dat het minimum
(40 divisies in Eurcpa) kan worden
gehaald. Onlosmakelijk aan het pro
bleem van dc herbewapening is ver
bonden de kwestie van de Europese
eenwording. Wat is er aan deze kwes
tie niet gedokterd en wat zijn er
geen teleurstellingen, vccral door het
traditionele isolement, waarin Enge
land zich blijkbaar neg altijd boter
thuis veelt-en waaraan de grote pro
motor van de Europese eenwording
Churchill, die in 1951 weer cp do
presidentiele zetel kwam, niets of wei
nig kan veranderen. Exponent ran
deze Europese eenwording op militair
gebiod zou zijn het Europese leger,
dat er komen moet wil Amerika de
koers niet drastisch wijzigen t.o.v.
Eurcpa. Ondanks allerlei tegenslagen
in de Aascmblée tc Straatsburg is er
toch op de ministerconferentie in De
cember weer enige vooruitgong ge
maakt. die de hoop wettigt, dat op
de N.A.V.O.-conferentie in Februari tc
Lissabon spijkers mot koppen zullen
werden geslagen. In dit verband mag
cok worden genoemd do ratificatie
van het plan-Schuman door do Franse
Nationale Vorgadering, waardoor de
hcop toch weer is herleefd, dat het
met de Europese eenwording nog niet
een geheel verloren Mak U.
Het Midden-Oosten
Zo al niet alles overheersend in
het nieuws van de dag in 1951, wa
ren tcch de Perzische oliekwestie en
het Brits-Egyptische geschil. Zaken,
dyie de aandacht trekken en dat als
gebeurtenissen van wereldwijde strek
king zeker verdienen. Beide kwesties
tcch duiden er op, dat niet alleen
het Verre Oosten in de smeltkroes
van het nationalistisch gistingsproces
is geworpen, maar vooral ook het
Midden-Oosten, beheerst door grote
sociale tegenstellingen en een ontwa
kende intelligentie, die vreemde voog
dij hce langer hoe meer 6chuwt. Perziè
ging tct een overrompelende aanval
ever dcor nationalisatie van de Anglo
Iranian Oil Company, de Engelse maat
schappij, waarin milliceneu ponden
waren geïnvesteerd. De Engelsen le
den do nederlaag, zij verlieten het
land on Perziö „zegevierde", al staat
dan ook het land bloot aon allerlei
gevaarlijke binnenlandse sponningen en
derft hot nog do royalties von de
clio, het vloeibare goud, dat de Per
zische schatkist een hehccrlijke duit
opleverde. Door gebrek aan tanksche
pen en geschoold personeel zal het
echter neg wel heel lang duren, voor
dat Teheran het nuttige rendement
van de olie in de schatkist ziet vloeien.
Het greto verschil tussen Perziö en
Egypte is, dat Amerika in het laatste
land zich schaarde echter Engeland,
dat niet verzuimde een kraohtpesitie
cp te bouwen cn zich stevig te nes
telen in de Suezkanaal-zöno. Ai wordt
gedreigd mot het verbreken van do
diplomatieke betrekkingen, toch is de
positie van Egypte, dat het Engels-
Egyptisch vordrag van 1936 opzegde
niet sterk, daar het in verband
met do belangrijke levensader het Suez-
kauaal do internationalite.it tegen
zich heeft. Overigens vermen Perziö en
Egypte tekeDen aan do wand, dat
cck in het Midden-Oosten het natio
nalisme zich doorzet, hetgeen het be
gin 'kan zijn van een algehele onaf
hankelijkheid van alle gebieden in dit
deel der wereld, iD een nabije cf verre
toekomst.
Nog eens Atlantische^
defensie
Het is ucdig oog eens het licht te
laten vallen op de Atlantische defensie.
Dit temeer, daar mag worden gevraagd
naar de oorlogremmeode factoren, die
door afwezigheid van een ernstig con
flict op grote schaal in 1951, ongelwij-
feld aanwezig zijn. Er zij hier op ge
wezen, dat de voornaamste factor ook
bij het jaareinde nog altijd de militair
zich uitbreidende kracht van het Wes
ten is. Het Noord-Atlantische pact, dai
werd uitgebreid met Griekenland en
Turkije is in kracht toegenomen en
het moet de meest sceptische toeschou
wer duidelijk zijn, dat dit pact in
feite nóóit en te nimmer agressief
kan zijn eu uiteraurd ook niet wil zijn.
Mocht men werkelijk in deze kring
een aanval overwegen, bv. uit een oog
punt van noodzakelijke „preventieve
oorlog" (een dwaas begrip overigens;
dan zouden zoveel tegenstrijdige belan
gen op elkaar inwerken, onder invloed
van do nationalistische stromingen in
de onderscheidene pactlanden, dat de
moeizaam opgebouwde eenheid als een
kaartenhuis ineen zou stoften. Het pact
is en blijft zuiver defensief en het
heeft wellicht reeds zoveel goed ge
daan, dat Oost en West in de poli
tieke commissio der V.N. toch weer
rend dc tafel hebben gezeten en wel
licht nog zullen zitten om het nete
lig probleem van de ontwapening to
besproken. Maar vooralsnog geeft do
kracht de doorslag, niet de bereidheid
van Sowjet-llussischo zijde, tot coq
werkelijke belangrijks concessie. Do
groeioudo Atlantische defensie herstelt
lungzaam maar zeker het machtseven
wicht in Europa. Tot een oplossing
van hot Duitss vraagstuk in zijn gc-
heol kwam het niet, al leverde het ge-;
6prek met Bono wel een grotere zelf
standigheid cn souvereiniteit op voor
W.-Duitsland. Maar do inschakeling
van W.-Duitsland in de Europese de-
fensio vormt nog een moeilijk probleem
waarvoor in 1952 een oplossing govou^
den zal moeten worden;
Economische problemen
In 1951 co na 1951 is echter de
koude oorlog, dio op bepaalde froc-i
ten warm wordt, behalve Korea «iet
freorgekomon cn zij zal niet voorkp-i
tnen. Een nieuw geval van agressie
betekent ccq casus belli. Deze wetooj
schap heeft wederzijds toch tot voor-*
zichtigheicl geleid en remmend ge
werkt. Deze tondenz zal zich doorzeti
ten, maar er is nog een andere groto
moeilijkheid, nl. dc ecooomischo draag-]
kracht van de landen, dio tot herbc-i
wapening worden gedwongen.
Het zal wel zonder meer duidelijk
zijn, dat Amerika niet voortdurend
met milliarden dollars de vrije wereld
zal kunnen blijven subsidiëren. Do
door do jongste oorlog verarmde lan-<
den, dio maar nauwelijks een labiel
economisch evenwicht hadden bereikt,
zien dit thao. iveec verstoord door de
moloch var-"/de berbewapèning, die
enorme sommen uit do productieve sec-!
tor van hot economische loven weg
zuigt. Vandaar het verlangen naar as
het streven naar bemiddelende feetor,
zoals de Europese iandea hebben te
zien gegeven. W.-Duitsland en Ame
rika bezitten geen eenheid van des
ken. Wellicht in enkele hoofdlijnen vel
maar daarnaast bestaan grote verschil
len van inzicht, waarbij de psycho
logie der volkeren een woordje mee
spreekt. Er is dus altijd ingrijpen van
Europese zijde te verwachten, zodra
er 'aan de overzijde van de Oceaaa
ge>aarlijke dingen gebeuren. Tenslotte
hebben er door de New-Yorkso stra
ten nooit de spijkerlaarzen van be
zetters gelopen en dat maakt een
Amerikaan, bewust van zijn macht als
hij terecht is, nu eenmaal niet zo
vuurvoorzichtig als de Europeaan, die
de Scmme, de IJzer, Moute Cassino
en Arnhem kent.
Ook in 1952 zal het nodig zijn voor
Eurcpa te blijven streven naar een
evenwicht, naar een bemiddelende rol
in de zo ver van elkaar verwijderd
-thaande machtsblokken Oost en West.
Daarnaast zal aan de economische pro
blemen het hoofd moeten geboden wor
den, opdat de vrije wereld niet ten
prooi valle aan oen verarmingsproces,
dat de innerlijke weerstand breekt en
Ie massa's rijp maakt voor een poli
tieke révclte, waartegen wapens alleen
niets vermogen. Veel problemen worden
het nieuwe jaar weer binnengedragen,
maar er is geen andere keus dan te
strijden cm de zekerheid te verwerven,
kumcnT'gedlc'h- Na volbrachte strijd keerde het Nederlandse Detachement Verenigde
ten niqt zonder hoop te doen zijn. Naties terug van het strijdtoneel in Korea. Velen echter bleven achter.
Huste op deze strijd in het nieuwe Zij slapen de eeuwige slaap in de aarde van het onherbergzame BChier-
jo.r een bovenaardse zegen I eiland.
V
BINNENLANDS OVERZICHT
1951 een roerig jaar voor Nederland
Het probleem rond het cijfer 40.000
In het Voorjaar, tijdens een regenperiodo, werden grot© delen van
Zwitserland en Oostenrijk door érnstige lawines getroffen, die talrijke
slachtoffers maakten. Gehele streken waren van de buitenwereld af
gesloten en de reddlngswerkzajunheden gingen met grote moeilijkheden
gepaard.
Het ia een roerig jaar geworden,
1951. Het begon al vreemd met een
kabinetscrisis, die ongezond lang aan
hield en het land roer-loos maakte.
De eerste maanden brachten ons resp.
de afgetreden minister Stikker, daar
na de oorspronkelijke formateurs Drces
en Van Schaik, vervolgens oud-minis
ter Stceriberghe, en tenslotte de K.V.
P.-leider prof. Romme als formateur.
Door de starre houding der politieke
partijen werd hot moeilijk figuren tc
inden, die de goedkeuring van' alle
gezindten wegdroegen en een program
op te stellen, waar slechts een min
derheid over struikelde. Het is Romme
gelukt ons een nieuwe regering te
geven door het oude kabinet een nieuw
kwastje te geven, ook al bleef het
op drie poten rusten en werden alle
moeilijkheden zorgvuldig in de laad-
jes opgeborgen.
Had deze crisis ons volk niot geheel
rcerloos gelaten, nog meer deining ont
stond door het rumoer rond het Con
certgebouw. Hier zon in Januari Paul
van Kempen dc dirigeerstok ter hand
nemen, maar- een campagno in ver
scheidene bladen en onder een deel
Idcr Amsterdamse bevolking had tot
gevolg dat geen welluidende klankcj
van een 6ymphonio-orkest opstegen,
doch wel het gefluit en gisis van
een joelende menigte, waarmede zich
de trage walm van stinkbommen me ig-
do» Voor het 3o „concert" aanving,
stonden de orkestleden van hun zetels
op en lieten zij hun dirigent op het
lego podinm achter. Deze ongekende
staking der musici werd pas na per
soonlijke bemiddeling van de minister
bijgelegd. Het gegeven ontslag werd
ingetrokken en Paul van Kempen trad
niet meer op. De Amsterdamse tem
pel dor Muzen bood een weinig vcr-
hcffond schouwspel.
Lonen en prijzen
Ook Maart bracht beroering. Nadat
reeds oen belastingverhoging was aan
gekondigd, verminderde het nieuwe
kabinet do 6ubsidie op de levensmid
delen. Het gevolg was dat de prijzen
dor eersto levensbehoeften begonnen tc
Stijgen en dat door de duurdere grond
stoffen eveneeas andere consumptie
artikelen duurder werden. Op aandrin
gen van de vakcontralen moest toen
con loonronde, van 5 pet. worden toe
gestaan, welko al direct in strijd was
mot hot nieuwe regcringsprogram
Hot govolg was bovendion dat een
aantal bedrijven zich genoodzaakt zag
als govolg van do gestegen lonen, de.
prijzen van haar producten to ver
hogen. Wij kwamen in een spiraal
tcrocht die Nederland dichter bij de
inflatie bracht don de beste ocono-
men haddon durven vrezen. Do werk
nemers, die nu juist voldoende ver-
diondon om de artikelen to kopen die
zij wensten, moesten met lede ogen
aanzien dat deze bogoorde zaken op
nieuw onboroikbanr werden.
Een ander soort beroering word ge
wekt door het straffero optreden dor
jpstitie tegen rouletto en voetbalpool.
Bij autobussenvol werden de arrestan
ten uit da speellokalen weggehaald ea
do kantoren dor voetbalpools werden'
gesloten. Maar veel resultaat heeft do
actie niet gehad. Na civiele vorde-i
ringen werden de autoriteiten gedwon-'
gen, de in beslaggenomea epeeltafjls
weer terug to geven aan de eigenaars.
En het balictje roldo opnieuw
Haak-In
Ont-roerend was het oaverwachte
resultaat van do „Haak-In"-actie der
N,C.R.V. Hierin wist Johan Bodegra
ven een bedrag van 3 millioen gul
den in to zamelen ten bate der kan
kerbestrijding en de gehele bevolking
werkte mede aan dit schitterend stre
ven in het belang der volksgezond
heid. Hoe werd het ons te moede toen
wij hoorden, dat zelfs een ongelukkig
meisje, Bep van der Wiel, haar pop
penhuis wegschonk. Gelukkig werd zij
beloond mot een prachtig televisie
toestel.
Nieuwe beroering ontstond in het
Zuiden, toen Tilburg kampte met ccn
pokkenepidemie, welke naar andere
plaatsen dreigde over te slaan. In ver
scheidene plaatsen moesten patiënten
worden geïsoleerd. Tilburg zelf werd
plotseling door alle Nederlanders ge
meden. Maar ook deze ramp kwam
men te boven.
Op 9 Juni 6meet het dagblad
„Trouw" dc knuppel in het hoender
hok der Ambonezen-hulp. Het is -iu
gebleken dat de beschuldigingen,
dat de Stichting „Door dc Eeuwen
Trouw" kapitein Westerling op het
eiland Cerem zou laten dalen om dc
Ambonezen tegen de R.I.S. aan te
voeren, volkomen uit de lucht ware i
gegrepen. Het latere officiële onder
zoek tegen do Stichting heeft geen
enkel laakbaar feit ann hot licht ge
bracht. Zelfs geon deviezensmokkcl.
Maar er was weor nieuwe beroering
gewekt en zij deed de zaak der Am
bonezen onnoemelijk veel ichade. Toen
later, in Juli ♦en Augustus, moeilijk
heden ontstonden in de woonoorden,
ontsproten deze gedeeltelijk ook oan
do verkeerde inzichten bij de autori
teiten omtrent do problemen dezer
mensen. Vele fouten zijn bij de huis
vesting eu behandeling gemaakt. Het
vlagincideut was in één woord een
blunder, de keuze der sociale leiders
zeer ongolukkig. Het aantal rechtspra
ken, waarbij do regering ten opzichte
der Ambonezen in het ongelijk is ge
steld, bewijst overigens wel dat cr
veel mis was.
Nog geen Benelux
Met do Benelux wilde het maar niet
vlotten. Ondanks con gezellige maal
tijd in Goes, waarbij veol lintjes uit
gereikt worden, kwamen do ministers
der drie landen niet tot overeenstem
ming. Gelukkig werden sindsdien do
borrels duurder, zodat do regering
thans zuiniger is mot hot geven van
dergclijko banketten.
Augustus on September brachten ons
weer in opschudding. Piet Bruin ont
stol do hoofdstad een slordige 100.000
guldeu. Hij liet slechts een feesttaart
voor rijn afdeling achter. Uiteindelijk
werd hij gevat aan de Rivièra, maar
het geld is nog niet teruggevonden cn
dat zal hij vermoedelijk goed hebben
opgeborgen tot hij weer vrij komt uit
zijn cel.
De Velser-af faire deed ook weer
van zich spreken en terloops werden
de zaak-Schallenberg en het mysterie-
Menton opgerakeld. Dc burgemeester
van Velsen kwam in ccn vreemd dag
licht te staan toen hij enkele politie
mannen weigerde te schorsen. Later
6chorste hij de mensen wel, doch bleef
alles in een geheimzinnig waas ge
buid. Nog ia November ham' irde de
Kamer er op, dat de minister thans
eens duidelijker uit de hoek moest
komen met de dossiers van deze drie
affaires. Men acht het niet te tole
reren dat in een rechtsstaat nog znlke
geheimzinnigheid wordt betracht cn et
nog een doofpot blijkt to bestaan.
Deining ontstond ook rond de Troon
rede, waarin werd gesproken over
40.000 weningen, een aantal dat een
domper zette op de hoopvolle ver
wachtingen vna hen, die hoopten bin
nen afzienbare tijd over meer woon
ruimte to kunnen beschikken. Wil Ne
derland binnen 15 jaren voldoende
huizen bezitten, dan zal er heel wat
meer gebouwd moeten worden. Met het
getal van 49.000 komen wij achterop
en dan zullen wij gezien do be
volkingsaanwas de ellende nog ccn
mensenleeftijd moeten aanzien.
Een blik in de verte
In October startte de televisie en
bereikte ons tevens het bericht van
het overlijden van dr. A. Philips, één
der grondleggers van deze mcuwo
technische vinding. Vol spanning aan
schouwden de eerste kijklustigen bet
beeld dat op het matglas verscheen.
Ilct eerste programma werd algemeen
geprezen, maar sindsaien is de animo
er uit en vele ^eigenaars van dure
toestellen, die nu de no*e "ier kijk
gelden gepresenteerd k-^gen betreu
ren het uitgegeven *.eld. Als er niet
spoedig verbetering komt in de uit
zendingen zal t experiment smadelijk
gestaakt moeten worden.
Het eind van het jaar gaf ons een
onverkwikkelijke spioauage-affoirj, uie
veler spotlust opwekte en de aanvang
van oen kolonnood, die herinneringen
opriep aan het begin van hot jaar.
Minister van Maarseveen overleed heel
plotseling aon ceo hartkwaal cn mi
nister Bcol werd geroepen om hetn
te varvangen. Hem wacht als minister
van Binnenlandse Zaken een zware
taak. Nieuw Guinea komt weer aan
do orde. Wat do regering met do Anj-
bonczon oan moet, is nog niet uit
gemaakt. Do spiraal der inflatie blijft
dreigen. Do verplichtingen ten opzichte
van do partners in het Atlantisch pact
zijn zwaarder don het verarmde land
kan dragen. Dc export baart zorgen,
waar zovclo landen hun grenzen voor
bepaalde producten 6luiton en de in
dustrialisatie komt daarmede wel op
iosso schroeven te staan.
Mogen onzo bewindsliodon wijsheid
en kracht vinden ons eon rustig 1952
binnen to lolden, als het kan met min
der belasting eu meer levensvreugde.
