V.V.V. RENESSE VOORUIT - 40 JAAR
SLOT MOERMOND
40
Geen maximale omzet van mensen, maar een
l geleidelijke ontwikkeling van de badplaats
Bijvoegsel behorende bij de Zierikzeesche
Nieuwsbode van Donderdag 9 Augustus 1951
V.V.V. „Renesse Vooruit" bestaat
40 jaar. In de rij van plaatselijke
jubilea neemt deze „jaardag" een
bijzondere plaats in. De ontwikke
lingsgeschiedenis toch van deze ver
eniging is tevens bepalend geweest
voor de ontwikkelingsgeschiedenis
van het dorp Renesse als touristen-
plaats. Er is veel veranderd sinds
het jaar van oprichting: 1911. Toen
had de touristische gedachte nog
maar zwak wortel geschoten. Va-
cantje was het voorrecht van een
kleine financieel krachtige groep. De
massa des volks (die het zeker niet
minder hard nodig had) was daar
nog niet aan toe. Met de ontwikke
ling van de sociale gedachte, raakte
men echter ook meer en meer ver
trouwd met de vacantie-idee. Op dit
punt is sprake van een langzame
evolutie, die thans wel een opval
lend hoogtepunt heeft bereikt, nu
circa 2xh millioen volwassen Neder
landers vacantie houden, ieder op
zijn wijs. Het feit alleen reeds dat
in die eerste prille tijd te Renesse
behoefte werd gevoeld aan een ver
eniging tot bevordering van het
vreemdelingenverkeer, bewijst vol
doende dat deze prachtige badplaats
een aanzienlijk aandeel heeft gehad
in de popularisering van de vacan
tie-idee en de beleving daarvan in
de praktijk. De omstandigheden wa
ren en zijn ook wel bijzonder gun
stig. Het idyllische dorp gevat in een
krans van groen, ligt als een klei
nood gebed in een kostbaar fou-
draal. Een breed, veilig strand, de
verlokkende zee, de stille zich weg-
kronkelende duinweggetjes en de
weldadig aandoende rust van dit
landelijk duindorp, hebben Renesse
in de loop der jaren een reputatie
gegeven, die het niet gemakkelijk
kan verliezen.
jLJet is echter bij het veertigjarig
jubileum van „Renesse Vooruit"
goed te bedenken, dat niets „uit zich
zelf ontstaat". Ook de goede naam
van touristendorp kreeg Renesse
niet cadeau. Het is er mee als met
een talent. Een talent dient ontwik
keld en uitgebuit te worden. Renesse
buitte de gunstige omstandigheden
uit. En met Renesse moeten wij dan
feitelijk zeggen: „Renesse Vooruit",
want met respect voor de vooruit
strevende blik, die het gemeentebe
stuur steeds had en heeft voor de
belangen van het vreemdelingenver
keer, het is toch vooral V.V.V. ge
weest, die de krachtige impuls ge
geven heeft aan een ontwikkeling
die men in 1911 nooit zou hebben
durven voorspellen. Het moeten
zeer vooruitziende mensen zijn ge
weest, die in dit „knusse" jaar voor
1914, met verbeeldingskracht en
met ijver de schouders heben ge
zet onder een werk, waarvan het
dorp zeer veel profijt heeft getrok
ken. Het toen gestrooide zaad heeft
honderdvoudige vrucht opgeleverd,
want steeds breder is de schare ge
worden van hen, die Renesse in het
zomerseizoen bezoeken en er telkens
terug komen. Zij vormen een
graadmeter voor de vacantievreug-
den, die dorp en omgeving den be
zoeker vermogen te schenken.
\71otweg te zeggen, dat vooral zij,
v die het meest profijt trekken
van de touristen, dit altijd waarde
ren, zou onjuist zijn. Zelfs heden
ten dage, nu het voor ieder duidelijk
is dat de komst van vreemdelingen
een groot belang is voor de ge
meente, zijn er neringdoenden die
kennelijk van de gedachte uitgaan:
„zij komen toch wel". Al zouden de
honderden adviezen, die V.V.V.
ieder jaar weer geeft, daar niets mee
te maken hebben. Zij „steunen"
V.V.V. met een paar papieren rijks
daalders en daarmede is de kous af.
Dat menen zij althans. Maar zo mo
gen de zaken niet gesteld worden.
Feitelijk zou „Renesse Vooruit" een
veel bredere financiële armslag
moeten hebben om zich te kunnen
ontwikkelen en om allerlei initia
tieven te nemen en plannen te rea
liseren. Wij geloven, dat veel meer
geld rustig in handen van V.V.V.
kan worden gegeven. Zij zal geen
„Butlin-plannen" ontwerpen of pra-
kizeren over attracties van Zand-
voortse allure. Zeker, zij hebben
evenzeer commerciële belangen op
het oog. Maar bij al hun doen en
laten is het niet moeilijk de idealis
tische draad te volgen. Dit stemt tot
dankbaarheid, want er zijn talrijke
touristendorpen in den lande, die
door ondeskundig beheerde V.V.V.'s
grondig verknoeid zijn. Niet alzo
met Renesse. Het is daarom, dat de
gemeente trots mag zijn op deze ju
bilerende vereniging, die, evenals in
het verleden, trouw aan haar taak
zal blijven en op de bres zal staan
voor de belangen der vreemdelin
gen die Renesse bezoeken, het dorp
waar iedere straatsteen een harte
lijk en welgemeend „welkom vreem
deling" lijkt te roepen.
ARCHITECTONISCH
PRONKJUWEEL
Het thans levend geslacht moet de
tijd voor Wereldoorlog I wel als de
„goeie ouwe tijd" beschouwen. We
weten niet precies hoeveel sigaren
je toen voor een dubbeltje kon ko
pen. Misschien wel een handvol en
het glaasje bier was ook tegen lut
tele penningskens te verkrijgen. De
heren hielden hun oren gespitst op
de heilige belangen des vaderlands.
De dames hulden zich in een ontstel
lende hoeveelheid textiel en vacan
tie was er zo gezegd niet bij voor
de hard ploeterende volksmassa, die
daarenboven nog geperst was in het
enge keurslijf van een lange lijst
van conventionele verboden en ge
boden, die vacantiedagen nog niet
eens maakten tot een summum van
vrijheidsgenot.
Toch begon het te dagen aan de
kim. Fiets en stoomtram maakten
hun zegevierende opmars door het
land en de gedachte aan vacantie
en werkelijk zinvolle vacantiebe-
steding brak baan door een baaierd
van sociale wantoestanden,, die voor
vrije dagen geen ruimte lieten. Het
zal dus in den beginne te Renesse
wel een selecte groep van verfijnde
natuurgenieters zijn geweest, die
toen al jaar op jaar naar dit prach
tige duindorp toog, om daar de ge
neugten van dorp en de gebene
dijde omgeving te ondergaan. Men-
sen met oordeel en begrip voor mo
gelijkheden zijn er altijd geweest.
Zo ook te Renesse, waar de toenma
lige burgemeester L. Niland het
initiatief nam, om in verenigings
verband de komst van vreemdelin
gen te stimuleren en al datgene te
doen en te bevorderen, wat het tou-
ristenverkeer te Renesse teri goede
kwam. Het jaarverslag van 1911,
zorgvuldig opgeborgen in de bureau
van de tegenwoordige secretaris van
„Renesse Vooruit", gewaagt daar
van. Op 23 Maart 1911 was reeds
een eerste oriënterende vergadering
gehouden en op 6 April werd de
vereniging definitief opgericht en
bij besluit van 19 Augustus werd de
Koninklijke goedkeuring verkregen
op de statuten.
Hoe vruchtbaar de aarde was
waarin het burgemeesterlijk initia
tief viel, valt op te maken uit het
ledental in het prille begin. Niet
minder dan 107 leden traden toe en
6 begunstigers. Het gehele bestuur
was als volgt samengesteld: L. Ni-
land, voorzitter; W. L. del Campo
(genaamd Camp) vice-voorzitter;
mej. C. A. J. Smallegange, secreta
resse; F. J. H. Jespers, penning
meester en T. L. de Lange, D. A.
Vorster en J. Hoogenboom, leden.
De secretaresse werd kort daarop
vervangen door de heer J. Hoogen
boom, die als secretaris een grote
activiteit aan de dag legde en wiens
voortvarendheid in belangrijke mate
tot de bloei en het vruchtbare werk
van de vereniging heeft bijgedragen.
Activiteit
van de jonge vereniging
Allerlei initiatieven werden reeds
dadelijk genomen, plannen opgesteld
en in de praktijk ten uitvoer gelegd.
In 1911 (om even te blijven bij het
oprichtingsjaar) concerteerde de
fanfare in de tijd, dat de „bloem
bollen in bloei stonden". Er waren
JAREN V.V.V.
Burgemeesterlijk initiatief in 1912
viel in vruchtbare voedingsbodem
De Vereniging stond op de bres
voor het touristenverkeer
bloemversieringen aangebracht in
het dorp en de minnende paartjes
zullen toen rond brink en in de
Laan hun onbekommerd hart wel
hebben opgehaald. Er werden re
clame-briefkaarten uitgegeven en
sluitzegels, wegwijzers werden ge
plaatst en V.V.V. zorgde ook voor
een verduidelijking in het spoor
boekje van de reis naar Renesse.
Nu zal dat wel geen overdadige luxe
geweest zijn, want zelfs nu 2oeken
velen boven de rivieren Renesse op
de Zuid-Hollandse eilanden. In de
Zierikzeese Nieuwsbode werd pro
paganda gemaakt; o.m. een deskun
dig artikel over „Natuurschoon en
Vreemdelingenverkeer". Het ging
de jonge vereniging voor de wind
en op 1 Januari 1912 volgde aan
sluiting bij de Nationale Bond van
V.V. te Utrecht. In 1920 ontwikkelt
de vereniging een opvallend grote
activiteit. Aan personen uit vrij
wel alle delen des lands worden in
lichtingen verstrekt, honderden re
clame-briefkaarten. worden ver
stuurd en aan niet minder dan 131
personen worden badtentjes ver
huurd, de strandweg wordt verbe
terd. Zo kwam er in de twintiger
jaren een zekere regelmaat in de
werkzaamheden, die echter stelsel
matig toenamen in omvang. Ondanks
de crisis in de dertiger jaren blijft
't vreemdelingenverkeer te Renesse
zich stevig ontwikkelen en in 1935,
onder de toenmalige secretaris, de
heer L. van Breen, blijkt, dat de
accomodatie te Renesse onvoldoende
is, om aan alle aanvragen te vol
doen, die talrijker werden ook door
de snelle vliegverbinding met
Haamstede.
V.V.V.-feest in 1935
In dit jaar werd, aansluitend' op
een (eveneens geslaagde) winkel
week, een groot V.V.V.-feest geor
ganiseerd-, met ringsteken, optocht
en andere feestelijkheden als even-
zovele hoogtepunten. De herinnering
aan al deze goede dingen duurde
voort tot 1936, toen de liefde voor
al deze prettige en opwekkende
festiviteiten een bijzondere impuls
kreeg door een van verfijnde smaak
getuigende optocht, waarin een his
torische groep met ridder en jonk
vrouw te paard, schildknapen en
heraut een bezoek bracht aan Slot
Moermond. Helaas maakte de oor
log ook een einde aan de tot tra
ditie geworden jaarlijkse V.V.V.-
festiviteiten en na 1942 is er van
enig touristenverkeer te Renesse
geen sprake meer. Het eiland was
voor vreemdelingen „Sperrgebiet"
en de V.V.V.-functionarissen stel
den zich als voornaamste doel de
vereniging in stand te houden. Na
de oorlog echter werd met her
nieuwd enthousiasme het werk van
V.V.V. weer aangevat en uitgebreid.
Strandfeesten- werden georganiseerd
die tot een vlot en luchtig succes
werden, honderden vreemdelingen
kwamen af op de deskundige advie
zen van de V.V.V.-secretaris en aan
de verbetering en uitbreiding van de
accomodatie werd met voortvarend
heid gewerkt.
Geen excessen
Dit succes wordt niet louter be
paald door het aantal leden, dat door
de jaren heen merkwaardig statio
nair bleef, noch door de nog altijd
groeiende schare van enthousiaste
Renesse-bezoekers, maar vooral door
het feit, dat V.V.V. er in slaagde
de ontwikkeling van het dorp in ge-
De omgeving van Renesse munt jf
uit door een bijzondere schoonheid,
die begrijpelijkerwijs vele bewonde
raars heeft gekregen. Maar ook het
dorp kan op schoonheid bogen, bij
zonder sprekend uit de brede brink
en het Slot Moermond, dat een ar
chitectonisch juweel kan worden ge
noemd. Het Slot Moermond, thans
bewoond door de heer J. Vriesen-
dorp van Renesse, heeft reeds een
lange historie achter de rug. Het
noordelijke gedeelte van het tegen
woordige Slot Moermond werd ge
bouwd omstreeks 1339 door Arnoud
van Haamstede, de andere gedeelten
zijn van latere datum, waarvan de
toren omstreeks 1500 en de hoofd
ingang van 1613. Hierna zijn aan het
uiterlijk van het gebouw geen
belangrijke veranderingen aange
bracht.
Op dezelfde plaats heeft vroger
het huis gestaan van Jan van Re
nesse, dat reeds in de 13e eeuw moet
zijn gesticht en deze burcht is in
1297 verwoest geworden in de strijd
die Jan van Renesse gevoerd heeft
tegen Witte van Haamstede, die hem
overwon en al zijn goederen ver
beurd verklaarde.
De laatste eeuwen werd Moer
mond alleen gebruikt als knechts
woning van de nabij gelegen boer
derij en voor berging van landbouw
producten totdat in 1909 deze zelfs
onbewoonbaar werd verklaard. In
1910 werd het gebouw geheel her
steld en is sindsdien regelmatig be
woond en ook al hierdoor voor het
publiek niet te bezichtigen.
V.V.V.-Voorzitter over Renesse
Voor alles dient de rustige
sfeer behouden te blijven.
Op de vraag of er ook „attracties" Icing der kampeergelegenheid als
moesten worden georganiseerd, rea- juist moet worden aangemerkt. De
geerden velen negatief. Sommigen inrichting van aparte specifieke
schreven „daaraan is geen behoefte" kampeerterreinen is een belangrijke
A De huidige voorzitter van V.V.V. te ancjeren kortweg „neen", weer an- gemeentezaak. Op deze terreinen
zon e banen e ei en en ex esse e Renesse hanteert de presidentiele deren meenden, dat zij die biosco- moeten de elementairste voorzienin-
y°°f ®^en> ^?we U1 °u"s 1SC a hamer reeds vijrtien jaar en in deze pen en dansen begeerden, „maar in gen zijn getroffen, als plaatsing van
an sc appe ij oogpun aainaas periode heeft hy het vreemdeïin- de gr0^e stacj moesten blijven". Nu toiletten en inrichten van wasgele-
was haar werk volkswelvaartbevor- &enverkeer zich zien ontwikkelen,
derend, om het begrip in één woord Van een we]haast vergeten
te vatten. De bevolking profiteerde duindorp zag hy Renesse groeien
(in de goede zin des woords) van tot een weivarende badplaats, die
het V.V.V.-werk. De welvaart van sfceeds meer in trek schijnt te komen
deze gezonde gemeente nam er door jje heer Stevense is een rustig mens,
toe. De bevolking schakelde zich ook die op veJe dinffen zyn eigen kijk
de grote stad moesten blijven". Nu toiletten en inrichten van wasgele-
op dit punt zal V.V.V. zeker geen genheden. Anderzijds dient echter
„gekke dingen" doen.
Niet voortbouwen
op verkeerde basis
„Er is", aldus de heer Stevense,
de mogelijkheid tot individueel
kamperen voor goede kampeerders
open te blijven. Het beste is ook
hier de gulden middenweg tussen
centralisatie en de mogelijkheden
tot individueel kamperen. Met ge-
uic up vwc uuigc» a. iare-rx al ppn hp tot individueel Kamperen. Met ge-
om op een opvallende vlote wijze. heeft en het niet onder stoelen of Criiik stuk tin de omeevns ver voegen vertelde de heer Stevense,
steekt, dat zMn opinie niet Ij^fen Lus zaak Td^oeiomst dat ook te Renesse kampeerders in
de ontwikkeling voorzichtig aan te het bezit dienen te zijn van een
pakken". Als een der middelen ter A.N.W.B.-kampeerkaart.
sloot, maar zo in die eerste tijd wei- parallel loopt aan de geijkte
gerde de voerman van een degelijke meningen over de ontwikkelingen
Schouwse boerenwagen eenvoudig van ^et plaatselijke touristenverkeer
uit te wijken voor een vreemde auto.
Dat was een beetje koppig van de Gevraagd naar zijn mening merk
verfraaiing van de omgeving en als „Uiteraard", ging de V.V.V.-voor-
compensatie van hetgeen verloren zitter verder, „heeft Renesse ook nog
XJd.1 W os GCll UCCIJC ItUUkllg V «11 t-iv.- utvtaagu uoai z-rj n 1110111115 inoi 11- -v...»,-...w.»
Schouwenaren, maar reeds spoedig te de heer Stevens op, dat hij het ging, ziet de V.V.V.-voorzitter, ver- gebrek aan een goed strandhotel,
begon men de vreemdeling met an- niet als een ideaal ziet, dat zoveel gaande beplanting. De bouw van maar ae 00uw ervan valt op net
- - - zomerhuizen (op flinke afstanden moment zeker met te realiseren
dere ogen te zien. Hartelijkheid en mogelijk mensen naar Renesse ko~
begrip voor de wensen van de tou
rist werden de kenmerken der be-
volking. Dat maakte het V.V.V.- geleidelijke ontwikkeling van het breidingsplan. Dit uitbreidingsplan,
werk mede tot een succes. Nu moet dorp, dat gebaat is met een vaste in combinatie met het beplantings-
men. Het gaat niet om een massale van elkaar) dient te geschieden bin-
omzet van mensen, maar om een nen 'het raam van een logisch uit-
Eilandelijke bevolking
graadmeter
In het drukke bezoek aan Renesse
de Middenstand nog zorgen dat zij kern van terugkomende gasten, die plan, dient er voor te zorgen, dat het van de eilandelijke bevolking, zag
de vreemdelingen tegen met de in eigen of gehuurde bungalws ver- lelijke zo snel mogelijk wordt geca- hij een graadmeter voor de prettige
grote stad concurrerende prijzen kan toeven. Daarmede zitten we ineens moufleerd. Deze plannen mogen sfeer ter plaatse. De voordelen zijn
bedienen en dan zullen de vreem- midden in de problematiek van het Aiet aansluiten bij het verkeerde er dan ook duidelijk; het is er mooi,
delingen helemaal content zijn. vreemdelingenverkeer, omdat het de uit het verleden. „Verder bouwen het strand is breed en is gemakke-
V.V.V. 40 jaar. De geschiedenis neringdoenden er vooral om te doen
van de vereniging is een opwek- is, zoveel mogelijk mensen naar
kende. Zij toont, dat tot op de hui- Renesse te krijgen, een standpunt.
op een verkeerde basis, is zeker in lijk te bereiken. Over de hoge prij-
dit geval verkeerd". Een kalme rus- zen, speciaal van groente, merkte
tige opbouw van Renesse, met in- hij. op, dat men wel dient te beden-
dige dag de plattelandsbevolking de dat ook wel te verdedigen valt, maar achtneming van de te stellen prak- ken, dat het merendeel der groen-
vreemdeling met spontaniteit tege- dat toch grote gevaren in zich bergt, tische en aesthetische eisen, kan de ten van elders wordt betrokken,
moet treden kan. Dat is een vrucht, Voor alles dient de rustige sfeer plaats maken tot een der mooiste Hogere vervoersprijzen maken de
die nog niet de minst belangrijke behouden te blijven, want dat vormt van de Nederlandse Westkust,
is, als tenslotte de balans wordt op- voor het merendeel der touristen
gemaakt, want deze winstpost laat de grootste aantrekkingskracht. In
zich uitdrukken in de term „een- dit verband spreken de door de bad-
heid des volks". En alles wat dit be- gasten ingevulde enquèteformulie- het kampeervraagstuk ter plaatse,
vordert is van een niet te onder- ren van verleden jaar, duidelijke merkte onze zegsman op, dat in het
Het kampeervraagstuk
Gevraagd naar zijn mening over
schatten waarde.
taal.
algemeen het principe van inper-
uiteinöelijke prijs voor de koper
eveneens hoger.
Vreemdelingen moeten trouwens
niet denken, dat zij hier alles (ook
hun pension) voor een koopje kun
nen krijgen". De pensionhouders
moeten zich vaak grote offers ge
troosten voor de inrichting van ka
mers e.d. Deze kosten worden na
tuurlijk op redelijke wijze in de
pensionprijs doorberekend.
Al met al zag de heer Stevens,
calamiteiten voorbehouden, moge
lijkheden liggen voor een rustige
ontwikkeling van Renesse in de toe
komst. Deze visie' wordt ingegeven
door een optimisme, dat de voor
zitter koestert over Renesse, op
grond van een objectieve waarde
bepaling van de feiten en de niet
ongunstige ervaringen in het ver
leden opgedaan.
Langs stille paadjes, die door het
groen van de duindoorns heen slin-'
geren, bereikt men het brede strand
van Renesse. waar het spel van
tvolken. wind en water wordt tot
een schone symphonic, die harmo
nieert met het eeuwig ruisen van de
branding.
