„Grönnen stad en ommelaand" schonk het
hart aan het geliefd Koningspaar
Hongaarse bisschoppen begeren
overeenkomst tussen kerk en staat
EERSTE KAMER
De begroting van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen
Australisch Nieuw-Guinéa verder
ontwikkeld dan Nederlandse deel
Koninklijk bezoek aan Groningen
Een gitzwarte merrie pan edel ras als kostbaar geschenk
Een gitzwarte merrie, trillend van
emotie en moeizaam in toom gehou
den aan een wit halster, vormde het
typisch Groningse geschenk, dat aan
de koninklijke gasten tijdens him
tocht door deze provincie is aange
boden. „Wenthila" zal haar naam
zijn....
Ze was onrustig vanwege de be
langstelling en tengevolge van het
gerommol, dat volgde op iedere
bliksemstraal die de lucht na een
plasbul over de „Winthil", de in
dustrie- en handelstentoonstelling te
Winschoten, bleef doorklieven.
Bij do overdracht van dit ge
schenk heeft de heer J. J. Tijdens,
lid van het hoofdbestuur der ten
toonstelling, erop gewezen, dat het
streven der Groningse fokkers erop
gericht is, het prestatievermogen op
te voeren bij een zo economisch mo
gelijk onderhoud. Men had zijn keu
ze op dit uitzonderlijk geschenk la
ten vallen, wetend vooral ook welk
een belangstelling koningin en prins
koesteren voor het „edelste aller
dieren".
Talrijke hoogtepunten
Bij een samenvatting van dit
tweedaagse bezoek komen diverse
hoogtepunten naar voren. Voorzeker
behoort daartoe de avondreceptie op
de eerste dag in het academiege
bouw, waarbij de gasten verkeerden
temidden der professoren en lec
toren, wier toga's stemmig afstaken
tegen de avondtoiletten der dames.
De fakkelgroet der studenten voor
het gebouw leverde een niet minder
imposant schouwspel.
Een hulde, die op ieder die haar
bijwoonde, ongetwijfeld diepe in
druk heeft gemaakt, was de aubade
der Groningse jeugd met zang en
kleppermars.
Tot de meer spectaculaire gebeur
tenissen behoorde de tewaterlating
van de kustvaarder „Mascotte" in
Foxhol. In Heiligerlee, waar de fir
ma der Gebr. van Bergen haar klok
ken giet, begeleidde het gebeier van
klokken, die in een klokkenstoel op
de begane grond waren opgehangen,
de vorstelijke gasten op hun tocht
naar het monument voor Graaf
Adolf van Nassau, die. als eerste
Oranje in de 80-jarige oorlog voor
de vrijheid der Nederlanden het le
ven liet.
Geschenken van cultuur
en bodem
Overal werden geschenken aan
geboden, grote en kleine, volgens de
traditie van cultuur en bodem. De
belangstelling langs de route was nu
en dan overweldigend. Winschoten
en Veendam staken verhoudingsge
wijs Groningen naar de kroon en
daar was bij de terugkomst weer
het enthousiasme zo mogelijk nog
groter dan bü de aankomst.
En de koningin zelve? Hoe ver
moeiend dergelijke tochten ook zijn,
steeds opnieuw toonde zij zich aan
genaam verrast door de attenties,
had zij oog voor de kleinsten als
de ouden van dagen.
De tocht voerde Haar door frakie
gedeelten van het Groningse land
schap, langs karakteristieke hoeven,
de vaarten, de velden met wassend
graan en de weiden met dartel vee.
Het was inderdaad zoals het lied
van 's morgens zei:
„Van Lauwerzee tot Dollard tou"
„Van Drente tot aan 't Wad,
„Doar gruit, doar bluit ain wonder-
laand
„Rondom ain wondre stad",
„Ein pronjewail in golden raand,
„Is Grönnen, stad en ommelaand".
Radiostad is enorm gegroeid
Maar huizen zijn er niet
In langdurige debatten in een
speciale zitting, begonnen met een
interpellattie, aangevraagd door de
heer Kooy (P.v.dA.), heeft Hilver-
sums gemeenteraad het 'woning-
bouwprobieem behandeld. Zowel
uit de raad als van de zijde ivan
B. en W. werd de toestand ge
schetst, waarin Hllversums burgerij
is gekomen, f,omdat men bij de ho
gere instanties niet wil inzien, welk
een nood in de Gooise hoofdstad
heerst". Er zijn naar schatting vijf
duizend woningzoekenden en het
aantal dubbelbewoningen „tot het
onmogelijke" gestegen. Na de be
vrijding Jieeft Hillversum de toe
vloeiing gehad van vele gezinnen
voor de radio-omroep, de N.S.F.
en het Marinekamp, terwijl slechts
438 woningen mochten worden ge
bouwd. Ln Hilversum zou de wo
ningnood het grootst zijn van heel
ons land.
Na aankomst per koninklijke trein,
reden ti.M. Koningin Juliana en
Z.K.H. Prins Bemhard bij hun be
zoek aan Groningen in een calèche
tussen twee hagen juichende mén
sen naar de binnenstad, waar zij een
kort bezoek brachten aan de bak
kerijtentoonstelling „De Zilveren
Krakeling".
Ingezonden mededeling
RADIOPROGRAMMA
Vrijdag 23 Juni
HILVERSUM L 402 M.
Een zwichten voor de druk van het regiem i nieuws. 7.15 gram. 7.45 morgen-
gebed en kalender. 8 nieuws en
Do gezamenlijk© Katholieke bis- eerste maal, dat het Hongaarse weerberichten. 8.15 gram. 9.30 wa-
schoppen van Hongarijie hebben be- Katholieke episcopaat official te terstanden. 9.35 schoolradio. 9.45
sloten de regering te vragen onder. kennen heeft gegevdn, dat bet on- clavecimbel-recital. 10 amusement»-
derhandelingen wil begingen over muziek. 10.30 gram. 11 voor de zie-
handelingen te openen over een overeenkomst met de staat» ken. 11.45 amusementsmuziek. 12
overeenkomst tussen kerk en staat De regering heeft gedurende ver- Angelus. 12.03 lunchconcert (12.33-
aldus wordt te Boedapest medege-scheid ene jaren verzocht om eOn 12.33 mededelingen). 12.55 zonne-
deeld. overeenkomst vooral in de periode wijzer. 1 nieuws. 1.20 amusements
voor de arrestatie van en h©t piriooes muziek. 1.45 voor de vrouw. 2 om
roeporkest en solist 2.45 cabaret.
3.30 kamermuziek. 4 voor de zieken.
5 voor de kinderen. 6.15 kinderkoor.
5.45 piano en orgel. 6 amusements
muziek. 6.50 gram. en actualiteiten.
7 nieuws. 7.15 regeringsuitzending.
7,35 Brabants halfuur. 8 nieuws, 8.05
De gewone man. 8.12 koor en het
Maastrichts stedelijk orkest. 9.30 ac
tualiteiten. 9.30 philharmonisch or
kest en soliste (in de pauze: „Op
bouw in liefde", causerie). 10.45
avondgebed en kalender. 11 nieuws.
11.15-12 gram.
HILVERSUM H. 298 M.
7 nieuws. 7.15 gymn. 7.30 gram. 8
nieuws en weerberichten. 8.18 gram.
8.50 voor de vrouw. 9 gram. 10
„Thuis", causerie. 10.05 morgenwij
ding. 10.20 gram. 10.30 voor de
vrouw. 10.45 pianorecital. 11.15 ra
diofeuilleton, 11.30 orgel en tenor.
12 tenor en piano. 12.30 mededelin
gen. 12.33 sportpraatje. 12.45 gram.
1 nieuws. 1,15 amusementsmuziek.
1.45 zang en piano. 2 kookpraatje.
2.20 theaterorkest. 2.50 voordracht.
3.10 kamerorkest en soliste. 4 film
programma. 4.30 voor de jeugd. 5
vrouwenkoor. 5,20 muzikale cause
rie. 6 nieuws. 6.15 felicitaties. 6.30
voor de strijdkrachten. 7 „Denk om
de bocht". 7.15 accordeonmuziek.
7.30 „Op bezoek bij anderen", cau
serie. 7.45 klankbeeld. 7.55 berich
ten. 8 nieuws. 8.05 boekbespreking.
8.10 twee piano's. 8.35 „De redding
der menselijkheid in de crisis der
huidige cultuur", causerie. 9 ver
zoekprogramma. 9.40 „De Ducdalf".
10 buitenlands weekoverzicht. 10.15
gram. 10.40 „Vandaag", causerie.
10.45 avondwijding. 11 nieuws. 11.15-
12 gram.
Een .Officieel communiqué, dat w topdtoaal M^d^ty.
door het Hongaarse persbureau is
gepubliceerd en door Katholieke
kringen te Boedapest bevestigd.
-wordt verklaard, dat de bisschop
pen een vergadering hebben gehou
den. Daarna wendde aartsbisschop
Gflosz van het Diocees Kalaosca
zich tot de Minister van Onderwijs
en Godsdienstzaken, Joseph Darvas,
om deze van het besluit der bis
schoppen op de hoogte te stellen.
In het communiqué wordt ver
klaard. dat de aartsbisschop ver
zocht, dat de hoofden van de rellr
gleuze .orden eveneens deel zouden
nemen aan de onderhandelingen met
de regering en' dat minister Darvas
beloofde, 'dat hij( het verzoek zou
indienen bij. de regering. Dit is de
Muziek commandeert
marinevaartuig
Marine-autoriteiten van ver-
verschillende landen woonden in
Portsmouth een demonstratie bij
van een vaartuig, dat onder com
mando van muziek stond. Tonen
van verschillende hoogte, die per
radio worden uitgezonden, wor
den op dit vaartuig automatisch
gesorteerd. Ieder afzonderijk ge
deelte van motoren en stuurin
richting reageert op één bepaalde
toon, zodat b.v. de motoren in-
of uitgeschakeld worden door één
toon, de snelheid door een
tweede, het roer door een derde.
Het vaartuig kan tot op een af
stand van meer dan acht mijl
worden bereikt. Het heeft een
snelheid van 20 knopen en de
motoren kunnen 19 uur achter
elkaar blijven draaien. Het vaar
tuig is gepantserd, zodat het door
bommen niet gemakkelijk tot
zinken kan worden gebracht.
Windhoos teistert
N.W.-Veluwe
Sinds 1947 vertrokken
25000 landgenoten
naar Canada
Een nieuw schema voor 1951
Van 1947 af tot heden zijn niet
Engelse jachthonden voor
Prins Bernhard
Nauwelijks lag het 341 brt. me
tende m.s. „Bree Helle", dat ln
charter vaart voor de Scheepvaart
en Steenkolen Maatschappij, voor
Overeenstemming in de commissie-Wesselings inzake
de salarissen
Openbaar en bijzonder onderwijs in de discussies
De Eerste Kamer heeft deze week zaken in de commissie-Wesseliingfe.
een aanvang gemaakt met de alge- De rust in het ond erwi j'zerscor ps
dé wuTéé'de itertteMemehééén, m™f lagiïl!t" °ver d® b®T J?1 z:\ «^terugkeren, wannéér
of een loopjriank Werd uitgelegd «ottng 19o0 van het Departement de minister alles in het werk stelt
en vijftien vrolijke passagiers van Onderwijs, Kunsten e» Weten, om het accoord van 1946 vpUedig
sprongen op de kade, Waar ze op- schappen. ullte Joe.r®'
gevangen werden en in een D" he6r van Velthpven (KIV.P) Spr. bepleit verder een andere re-
veewagentje gelokt, dat als aan- ^handelt de vraag, of het onder- geling voor de vergoeding van ad-
hanger aan een gewone auto was wijls v°ldoet aan de eisen, welke de ministratiekosten, welke thans te
bevestigd. Jhr. Qüarles van Uffond maatschappij: stelt. Spreker zegt van zeer op de schoolbesturen drukken
iwas het, die deze passagiers oordeel te zijn, dat het aantal De heer Wandelaar (V.V.D.)
viiftlen larhthonden namens Z Schooltypen voldoende Is. De moei- spreekt zSjh voldoening uit over de
KÜ Prins Bernhard in ontvangst Ujiktiei-d is het meest geëigende indiening van het Kweekscholen-
ktaram nemen schooltype voor bepaalde jongelui ontwerp. Aan het onderwijs ln het
Deze vijftien jachthonden - adht u" l« zoak™;„ foad Sebrfuik ,vm, fe Nederlandse
teven en zewen reuen - waren in D®, streek-G.'Vj-.O.-scholen geeft taal wordt z.l niet die aandacht
Kingslynn aan boord gekomen. Ze spr«k«r weinig kans. ZX begint men geschonken, welke nodig Is.
hadden ongeveer 24 uur op zee mBer gevoelen voor de ambachts- Hij dringt er op aan, dat de ml»
gezwalkt én aangezien de dieren, sch°o1 met voorbereidende klas. De nister alsnog ertoe over zal gaan
die een geschenk zijn van Engelse .Kwestie van do leerlingenschaal 'om wijzigingen in de bestuursvorm
vrienden ten behoeve van de meuto aanroerende ^toogt spr dat de dor scholen, welke bulten do pao!-
van de Prins in Engeland ook helft van h<3t aantal klassen té flcottlo omgaan, aan to brongen. Spr.
u verklaart zich tegen verhoging van
de leerltngenschaul.
Op de grens van de gemeenten
Hoevelaken, Terschuur, Zwarte-
broek en Achterveld heeft Woens
dagmiddag een windhoos gewoed,
gepaard gaande met een slagregen,
die grote schade aanrichtte.
Van een achttal boerderijen Wend minder dan 25.000 Nederlanders
de kap afgerukt, een er van kwiam naar Canada geëmigreerd.
700 meter verder terecht. Tiental- Voor 1951 is een nieuw schema
len hooibergen gingen de lucht in, opgezet, voor de emigratie van
ter en yifn amhtrennnt van ftaan- benevens een kippenhok met 200 10-000 Nederlandse „settlers". Dit
eSn moeten^vSen, dS^é Ongeveer 180 bomen wbr- aantal is in 1950 niet bereikt, zo
kunstbeoefening in ons land morele <*eal pntworteM.
en fin!a!nci'éle steun behoeft. Spr.
betoogt, -dlat er te weinig tentoon
stellingsruimte in ions Hand is.
deelt men van de zijde der Centrale
Stichting Landbouwemigratie mede.
Bij een circusvfóorsteEing te Dit is voornamelijk het gevolg van
uaas™ vu» «nu Pueblo in Colorado is de 35-jarige het feit dat demeeste^gegadigden
De kwestie der cultuurspreiding Franz Hemzmann doodgevallen, toen zu«h teteat hebben aangeme.d. De
aanroerende merkt hij: op, dat het «en stalen mast van 35 meter lang. beste t«d om naar C^ada te ver-
Oosten en het Zuiden voor de alb'rak. Heutómann trad op onder trekken bgt in de periode van Fe-
fcunst niet bestaan. De kunst zal de naam „de grote Francisco". b™°" t°t en met April.
het beste gedljien lajls het gehele°m 111 1951 te b«r«ik«" dat in dit
volk er van kan genieten.
tijdvak de meeste emigranten de
De heer SdhLnner (A R blenlelt overgenomen de zorg vpor Oud- reis naar het land overzee gaan be-
hddkunde en Natuurbescherming. ginnen, heeft de Centrale stichting
Die Minister erkent, dat aan hef een beroep gedaan op alle instan-
verdere ontwikkeling der onder-wijl-
ZCSalatoïSnende belangstelling onderwijs in de moedertaal op veel ties die de emigratie behartigen, om
voor het Nijverheidsonderwijs acht sdholen te weinig aandacht wordt de procedure te vereenvoudigen an
hij verheugend. Spr. meent, dat het g^onben. «ij zal daarop moeten te bekorten
aantal technische scholen vergroof
Er moet bij de adspiranten-emi-
.,Qlt Spr. hoopt de Kamer een plan granten met klem op worden aange-
meer gelden ervpor beschikba-ak d® onder^jW^ing te drongen ach zo spoedig mogelijk
stellen mloet. Met name pleit spr. K1"1"®" voorleggen Wat de wet- aan te melden b« hun organisaties
voor uitbreiding van het christelïik £evin2 betreft hioopt spr. meer 0f by de Gewestelyke arbeidsbu-
ifaohrticrtin JLjuL' systeem in het geheel te kunnejn reaux. Wanneer het vertrek in het
technisch -onderwijts.
Gebrek aan continuïteit
reeds een lang Vervoer, ni. over ëroot Is,
de Weg, haddon meegemaakt, wa- uet accoord-1940
ren sommige hunner enlgenm'ate
schuw1 geworden.
Hljl betreurt do trage gang van
De openbare scholen
Voorts betoogt bij1, dat wie. zich
verbindt aan het openbaar onder
wijs, zich met ho,rt on ziel behoort
to wijden aian de bloeL van dat
onder wtjö.
•Het Is z.l. hoogste tijd, dat do
kwestie der ondorwl]'/orssalurIsscn
Hot hoofd van do Resldentiewoor- Hot is volgens de heer Merke- 'in ordo wordt gebracht.
Hchtlngsdienst te Hollandia, do 'lijn opmerkelijk to zien, dat men De kwestie van stiohtlng en im-
heor MerkelIJn heeft voor de in- op het Australische deel van NlouhV standhouding van openbnro scho-
gezotenen van deze plaats een lé- Guinea reeds verder Is mot dioopon- len besprekend,, zegt do heer Wen-
zing gehouden over 'zijn aanwezig- fogging van hot land dan ln hot deLaar uit de Memorie van nat
heid bij do South Pacific Conferen- Nederlanidso deel. Ais voorbeeld wioord to concluderen, dat do mi
ce. HIJ betoogde, dat deze öonfo- noemde hij het foit, dat men op nister er niet ,aèai denkt hot lopom-
rcntle die de economlscho en so- hot Australische deel geen kosten baar en bijzonder onderwijs op' ge-
clalo opbouw en de Openlegging heeft gespaard om door middel lijke voet te b'ehaindelén. Het open-
dor gebieden van de Padfio be- van kleine, lldhte vliegtuigen vrij- b'oiar onderwijö wordt z.l, achter-
oogde, voor Nieuw Guinea grote Wel alle delen bereikbaar te ma- gesteld bij' het bijzonder onderwijs,
gevolgen zou kunnen hebben. Bin" ken. Hij wees op de omvangrijke Er wiordt mot twee maten gemeten
nen enkele weken kan het bezoek goud-exploitatie in de Builulu-vallel en de minister vioelt zich storlc
Worden verwacht van een com- waarvoor ook vliegtuigen als trans- dioor de wet.
missie welke door deze conferentie portmlddel Wonden gebruikt. Lay
is afgevaardigd en die de moge- is volgens de spreker de drukste
lijkheden zal onderzoeken van be- vlieghaven ter wereld,
roepsqpdelding voor de autochotone
fextJ&Sjiff. i
systeem in het gleheel
brengen. voorjaar van 1951 vaststaat, dan
Hij' zegt geen principifeHe tegen- moeten de desbetreffende stukken
n< 7. xxn a o ui stander te zijin van verbteterilng van Van de adspirant-emigranten vóór
- ~lSer Si s ef fnm'° de beheersvorm der openbare lar het einde van dit jaar naar Canada
voldoening vast, dat de drang naar g0rQ s<^l00ii De moeilijkheid is de zyn verzonden. Als men zich na
vernieuwing nn rustige vaatwater julste vorm te vinden, opdat de Nieuwjaar 1951 aanmeldt om naar
is gekomen. Nederlands ondeiw5j|s p.acificartie niet in gevaar komt. Canada te emigreren, heeft men
M°f i '»7m e ,r. eevaj een Wat Zijb beleid ten aanzien van geen zekerheid dat men in dat jaar
Neder ands karakter dragen. Hij openbare lagere scholen betreft nog kan vertrekken. Een uitzonde-
vos g s Minister aan ac op de z& j. ndnlster een zuiver geweten ring hierop vormen alleen de z.g.n.
betekenis van Confessionele amr te hdbhQn> i(Ik bcdl0el M oeai Mfamma-gevallen".
WiMdo dècentralJsatlo van het ^clït VOafirt wZcn^aU JuuTmo""6
hoger technisch onderwijn aangaat to0' 1961 bC8lnnC11 half JuU 195°'
is spr. van oordeel, dat terdego Salarissen on leerlingenschaal
moot worden nagogoon of do uit- °P VelUWe Vielen
gave van 60 co miiiioon verante D,° T1,aï®r i kan era van hage stenen
woord Is. Hij verklaart beswaar te oonnnlssle-Wosscl ngs v<rf «dlge over-
hebben tegen hot gebruik vonwoote ««"stemming heeft bereikt omtrent Woensdagmiddag trok over do
denhoeken bil' eindexamens do onderwljzerssalarissen. omgeving <von Putton, Ermelo on
Spr constateert een eevooi van °P' 16 Mel waron or °P de 40000 Harderwijk een zware hagelbui, die
onbevredigdheid, veroorzaakt door 892 vacatures
gebrek aan contilnultelt jm het ml- u ----- - v v ----- --- ---
nlsterlëlo belold. Zelfs hot moest Het "gt «'teralns ln sprekers snco van 8 4 cm. Do bul ging
dynamische onderwijs kan de co®- TOT°,mcn "««teegcien o nemen her niet vergezeld van eeri he
tlnuitelt In aeht nemen. Continuïteit om bat K«mlddo'd« ««ntel leerlingen vlge wind of zwaar onweor. Sinds
is een der cersto eisen voor oen Por k°s te verhogen. Wanneer hot mensenheugenis word hior ruikeen
goed onderwijsbeleid. Dit geldt niet in"?Bd lfk w!^ ™ans d® ««""Fe"- zware hagol'bul nlot waargonomon,
alleon do wotgovtng ipaar ook hot w °?,m' zou JllSL*8,» o j j ui i t
bestuur. 2«'«n d« nodlgo maatregelen te Brand door blikseminslag
nemen. Maar hot lijkt hem mtet do
Minister Rutten aan het woord Jutisbo tijd tot verlaging over te Tijdens een kort maar hevig on-
gaan, nu or een tekort aah onder- Iweer Js Woensdagmiddag de kapl-
Bo Minister van Onderwljls, Kuia- Wijzers dreigt. tald .lamdbouwschuur van de heer
sten en Wetenschappen, de heer Hier breekt de Minister 2lfn rede af, F. J. Almpt aan de Zulderdljklweg te
Rutton, hierna aan het woord kor De voorzitter doelt mede, dat hij' Wieringerwerf door de bliksem ge
mond, geeft te kennen, dat als hij voornemens is de verdere behande- troffen. De schuur stond onmid-
niet een Staatssecretaris naast zich Hing der begroting aan de orde dellijk jn lichterlaaie en brandde
had gekregen, de taak voor hem te te stellen dn de vergadering vam a.s. geheel uit. Enige landbouwwerktui-
zwaar zou zijn geworden'. Woensdag 28 Juni. gen konden worden gered'. De scha-
Hlj' deelt mede, dat de Staats- De vergadering wondt hiermee gé- de bedraagt ca. 50,000 gild. De land-
t'ïCï- Aca yhtü irttïi bouwschuur waa niet verzekerd.
mige hagol'stenen hadden een door-
Steun aan de kunst
De heer Kropman (K.V.P.) betoogt,
dat de steun aan de kunst efficiënt
