Een bevolking van 10 millioen
T. PRIEMUS
SNELLE BEVOLKINGSGROEI
EIST GROTE INDUSTRIE
Het toeval heeft gewild, dat Nederland in hetzelfde jaar, waarin het
zijn koloniale gebieden verloor eens voor het moederland een bron
van rijke inkomsten en een uitgestrekt arbeidsveld voor de gestaag groei
ende bevolking zijn inwonertal tot ongekende hoogte zag stijgen. Wie
de tien-millioenste Nederlander is en wanneer hij of zij precies geboren
werd zelfs het Centraal Bureau voor de Statistiek (het bestond
7 Januari 50 jaar) anders toch voor geen klein geruchtje vervaard
heeft het niet kunnen vaststellen. Men mag echter aannemen, dat de ge
boorte omstreeks half October is geschied. Maar al is deze tien-millioenste
Nederlander dan een onbekende, een uiterst belangrijk personage is hij
njettemin. Want een groot deel van de energie, die ons land in het afge
lopen jaar heeft opgebracht, is gebruikt voor het scheppen van moge
lijkheden om deze tien-millioenste landgenoot, straks, wanneer hij vol
wassen zal zijn, geregeld werk en een redelijke welvaart te bieden.
Wat regering en volk in 1949 ge
presteerd hebben en welke plannen
voor de toekomst ontworpen zijn
om een zekerheid te scheppen, dat
al deze millioenen Nederlanders
steeds hun maag zullen kunnen vul
len, behoorlijk gekleed zullen kun
nen gaan en een dak boven het
hoofd zullen kunnen hebben het
is, wanneer men slechts enkele cou
rantenkolommen ter beschikking
heeft om een geheel jaaroverzicht
in te persen, te veel om op te noe
men. Om ons daarom tot het be
langrijkste te beperken: een enorm
industrialisatie-programma is op
gesteld en bevindt zich voor een
deel reeds in uitvoering overal
verrijzen nieuwe fabrieken en wor
den reeds bestaande uitgebreid; een
industrie kan niet werken zonder
geschoolde arbeiders daarom zijn
en worden overal in den lande
nieuwe vakscholen geopend; aan de
ontwikkeling van de landbouw
wordt de grootste zorg besteed
ook op dit gebied streeft men naar
een steeds boter onderwijs en be
tere voorlichting; onze werven wer
ken op volle kracht tot uitbreiding
van de vloot Rotterdam zag in dit
jaar voor het eerst sinds de oorlog
weer meer dan 10.000 schepen zijn
havens aandc m; niets wordt nage
laten om de erkoop van onze pro
ducten in he buitenland te stimu
leren da voor is een speciaal
lichaam doo de regering in het le
ven geroep dat door experts de
buitenlandse, in het bijzonder de be
langrijke Amerikaanse markten laat
bewerken, en bovendien werd in
September bepaald, dat exporteurs
over 10 procent van de bedragen
die zij in dollars ontvangen, vrij
mogen beschikken, nieuwe projec
ten tot landaanwinning staan op het
programma Lauwerzee en Wad
denzee zullen gedeeltelijk worden
drooggelegd.
Er is haast, veel haast bij de uit
voering van dit alles. Want wel heb
ben wij ons dit jaar nog in een be
trekkelijke welvaart mogen verheu
gen, maar deze was meer schijn dan
werkelijkheid zy werd mogelijk
gemaakt door de gratis hulp, die ons
in het kader van het Marshall-plan
werd verstrekt en naar reeds vast
staat, in ieder geval nog tot 1 Juli
1950 geschonken zal worden. Uiter
lijk 1952 echter en misschien zelfs
nog eerder, zal Uncle Sam ophouden
de royale oom te spelen en dan zul
len wij op eigen benen moeten
staan. En daar wij onze eens zo
flinke spaarpot in het buitenland
zo goed als geheel opgesoupeerd
hebben en de Indonesische bron van
inkomsten voor een groot deel voor
ons verloren is gegaan, zullen wy
van dat ogenblik af voor alles wat
wij importeren'(broodgraan, grond
stoffen voor onze industrie en wat
al niet meer) met onze export moe
ten betalen. Minister Mansholt heeft
daarover in de loop van het jaar
iets verteld: 60 procent van de dan
nodige deviezen zal de landbouw
moeten verdienen; 40 procent zal
verkregen moeten worden uit de
uitvoer van de industrie en uit
dienstbetoon aan het buitenland
(transportdiensten bij voorbeeld).
Daaruit blijkt wel, hoe belangrijk
het werk van boer en tuinder voor
ons volk geworden is.
Zullen wy er werkelijk in slagen,
economisch op de been te blijven?
Verschillende deskundigen hebben
in het afgelopen jaar getracht, deze
vraag te beantwoorden. Er zijn
zwartkijkers, die voorspeld hebben,
dat het Nederland zal vergaan als
Japan en Italië landen, arm om
dat zij op een betrekkelijk magere
bodem een veel te grote bevolking
moeten onderhouden. Tegenover
hen staan degenen, die voldoende
vertrouwen in de energie, het uit
houdingsvermogen en de vinding
rijkheid van ons volk en in de gun
stige resultaten van een zich steeds
meer aftekenende internationale sa
menwerking ook op economisch ge
bied hebben, om te durven bewe
ren, dat wij het wel zullen klaren.'
Wij houden het bij do mening van
deze laatsten.
GRENSCORRECTIES
Wij spraken zojuist over landwin
ning. Nu, Nederland heeft reeds dit
jaar enig grondgebied gewonnen, zij
het ook niet door middel van droog
legging. Op 23 April, om 6 uur in
de morgen, trokken Nederlandse mi
litairen, marechaussées en ambtena
ren onze oostgrens over en plantten
in samenwerking met Britse autori
teiten vlaggetjes en grenspalen op
Duits gebied. Dat was de correctie
van de grenzen, waartoe de Weste
lijke mogendheden kort tevoren be
sloten waren; de overneming van
luttele vierkante kilometers grond,
enige dorpen en wat gehuchten,
voor ons slechts belangrijk, omdat
er enige lastige waterstaatkundige
en verkeersproblemen, waarover wij
het met de Duitsers nooit eens had
den kunnen worden, door opgelost
werden en dat was alles, wat van
onze in de oorlog gekoesterde an-
nexatiedromen overbleef. En zelfs
deze uiterst bescheiden vergoeding
voor de enorme ons in de oorlog toe
gebrachte schade, deed de Duitsers
op de achterste benen staan.
NEDERLAND
EN DE BENELUX
De opheffing van de distributie,
gepaard gaande aan de schrapping
van bepaalde subsidies, waardoor
verschillende artikelen aanzienlijk
duurder werden, geschiedde voor
een groot deel met het oog op de
verwezenlijking van de Economische
Unie tussen België, Nederland en
Luxemburg. Helaas heeft men het
doel, dat men zich oorspronkelijk
gesteld had, namelijk deze unie op
1 Januari 1950 te doen ingaan, niet
bereikt. Want evenzeer als een hu
welijk van een gefortuneerde jon
geman met een meisje van beschei
den middelen, op bepaalde bezwa
ren pleegt te stuiten, vlotte het ook
met het economisch huwelijk van
het rijke België met het arme Ne
derland niet zoals men zich gewenst
had. Maar de ondertrouw is reeds
een feit geworden: de Voor-Unie,
eerst vastgesteld op 1 Juli 1949, is
Vele landbouwers vertrokken naar andere landen. Vooral Canada was
in trek. Man ten uit een stuk voelen zich er weldra thuis.
op 1 October ingegaan en op 12
October werd de zogenaamde vrije
lijst gepubliceerd van goederen,
waarvan de invoer uit en de uit
voer naar België, Luxemburg en de
Belgische Congo thans vrij mag ge
schieden. Reeds eerder in het jaar
werd een unificatie van accijnzen
met België en Luxemburg bereikt.
Gaat nu verder alles goed en er is
weinig reden om daaraan te twij
felen dan kan op 1 Juli 1951 de
huwelijksmars gespeeld worden.
Dat Nederland de geest des tijds,
die eenvoudig om de allernauwste
internationale samenwerking op vele
gebieden schreewt, goed verstaat,
blijkt niet slechts uit ons opgaan in
het Benelux-verband. Op talrijke
wijzen hebben wij dit jaar laten
blijken, dat het aan ons niet ligt,
wanneer deze samenwerking mis
schien nog steeds niet zover is voort
geschreden, als de omstandigheden
wel eisen. Traden wij in 1948 reeds
toe tot de Westerse Unie (die dit
jaar bewees meer te zijn dan slechts
een militair bondgenootschap door
het sluiten van belangrijke sociale
en culturele overeenkomsten), in
April 1949 tekenden wij het Atlan
tisch Pact; en de Raad van Europa,
het begin naar men hopen mag van
een federale Westeuropese regering,
die dit jaar voor het eerst in Straats
burg bijeenkwam, zag ook onze ver
tegenwoordigers in zijn vergaderin
gen optreden.
De samenwerking der Westerse
naties brengt natuurlijk niet slechts
voordelen, zoals daar zijn grotere
veiligheid, ruimere afzetgebieden
yoor onze producten enz. zij legt
ook verplichtingen op. Voor een
deel moeten deze helaas van
militaire aard zijn en maarschalk
Montgomery, de opperbevelhebber
der Westeuropese strijdkrachten, is
twee maal naar Den Haag gekomen
om onze hoogste politieke en mili
taire leiders duidelijk te maken, wat
in dit opzicht van ons verwacht
wordt. Een langere diensttijd hangt
onze dienstplichtigen boven het
hoofd en de kosten van onze bij
drage aan het Atlantisch defensie
stelsel zullen zeker niet gering zijn.
DEVALUATIE
Dat de internationale samenwer
king echter nog niet altijd klopt, be
wees de geschiedenis van de deva
luatie. Nadat de Britten, die dit jaar
in ernstige moeilijkheden waren ge
raakt, eerst bij hoog en bij laag be
zworen hadden, dat zij de waarde
van het pond niet zouden vermin
deren, devalueerden zij in Septem
ber toch en wel liefst met 30 pro
cent. Zij deden dit, zonder hun part
ners in de Organisatie voor Euro
pese Economische Samenwerking
van tevoren op de hoogte van deze
stap te hebben gesteld. Dit plaatste
onze regering, die weliswaar de
noodzaak van een algehele devalua
tie inzag, mkar beslist minder ver
had wilen gaan dan de Engelsen,
voor een voldongen feit: om aan
de concurrentie op de buitenlandse
markten het hoofd te kunnen bie
den, moest de gulden het pond ster
ling volgen. De consequentie van
deze devaluatie zal op de duur ze
ker een stijging van de kosten van
het levensonderhoud zijn en de
drang naar een nieuwe loonronde
heeft zich dan ook nog voor het
einde van het jaar merkbaar ge
maakt.
Overigens heeft de devaluatie ook
bepaalde voordelen gebracht: het
aangaan van de Voor-Unie van de
Benelux werd er gemakkelijker door
gemaakt en zonder haar zouden de
in de laatste maand van 't jaar be
gonnen besprekingen tussen Frank
rijk, Italië en de Beneluxlanden,
over het sluiten van een monetaire
unie men heeft daar reeds de
weinig schone namen Fritalux en
Fibenel voor uitgevonden nau
welijks mogelijk geweest zijn.
Natuurlijk kon in een tijdsverloop
van een jaar leed ons volk niet be
spaard blijven. Velen, die wij hoog
achtten, werden ons door de dood
ontrukt. Van hen noemen we de
architect Cuypers, bouwer van de
Sint Bavokerk te Haarlem, dr. Kruyt
de „grote zendeling van Celebes",
de zangeres mevrouw Noordewler-
Reddingius, oud-minister Féviez, de
schilder Willy Sluyter, de schilder
Herman Moerkerk, oud-burgemees
ter van Lansschot en de schrijver
Nico van Suchtelen. In Indonesië
vielen velen van onze militairen bij
de uitvoering van him taak orde en
rust te handhaven. Enige Neder
landse schepen liepen op mijnen.
Stormen teisterden onze kusten,
waardoor onze reddingboten vele
malen moesten uitvaren. (Hun be
manningen, onze helden der zee,
werden voor de vele, vele dappere
daden, die zij in de loop der jaren
verricht hebben, in October, bij het
jubileum van de reddingsmaatschap
pij in de Haagse ridderzaal in aan
wezigheid van Koningin Juliana,
door Prinset Wilhelmina geëerd
met hoge onderscheidingen). Bran
den legden vijf 17-de eeuwse pak
huizen in Amsterdam ln as. Maar
het meest onder de indruk moest
men ook dit jaar weer geraken van
de zware tol, die van de luchtvaart
werd geëist. Ongelukken als met
de „Franeker" bij Bombay en de
„Roermond" bij Barl werden als
niet minder dan nationale rampen
gevoeld. Zwaar getroffen werd men
ook door het ongeluk met een Da
kota van de Aero-Holland bij Oslo,
een zeer tragische geschiedenis, om
dat de slachtoffers voor het grootste
deel kinderen waren.
REDENEN TOT VREUGDE
Maar naast reden tot verdriet was
er toch ook veel aanleiding tot
vreugde. Het koperen bruiloftsfeest
van Koningin Juliana en Prins
Bernhard bood weer eens extra een
gelegenheid om te getuigen van de
verbondenheid van ons volk met
het Huis van Oranje. De beëindiging
van het Indonesische conflict stelt
tienduizenden van onze jongens in
staat, naar huis terug te'keren. Ver
schillende zaken, verband houdend
met de achter ons liggende oorlog,
werden afgewikkeld: de afdoening
der materiële oorlogsschade werd
wettelijk geregeld; de bijzondere
rechtspleging heeft, na nog met
landverraders en oorlogsmisdadi
gers, onder wie lieden als een Van
der Waals en Rauter, afgerekend te
hebben en een Schreieder over de
grens te hebben verdreven, haar
taak vrijwel volbracht. Het Dir.
Gen. Bijzondere Rechtspleging en
de Bijzondere Gerechtshoven in
Amsterdam en Leeuwarden konden
reeds worden opgeheven. En dezelf
de K.L.M., die zulke zware verlie
zen moest lijden, vierde haar der
tigjarig bestaan, waarbij zij wel op
een bijzondere staat van dienst kon
wijzen. Met een hoogte- en snel
heidsrecord bewees majoor Flinter
man, dat niet slechts onze burger-,
maar ook de militaire luchtvaart
tot topprestaties in staat is. De
Spoorwegen waren opnieuw in staat
de frequentie en de snelheid van
hun diensten te verhogen. Meer dan
2 millioen gulden bracht ons volk
bijeen voor het „Koningin Wilhel-
minafonds" ter bevordering van de
kankerbestrij ding.
kortom, 1949 was een jaar, waar
over wij, terugziende op hetgeen
door het Nederlandse volk onder
moeilijke omstandigheden volbracht
werd, tevreden mogen zijn.
HOE DE WONING
BOUW VORDERDE
In ons algemeen overzicht van
ido gebeurtenissen op Soiooi-wen-
Duiveiandi in Liet vervlogen jaar,
hebben wij "dan hier idan daar, er
reeds aan herinnerd hoe de <wiotning-
bquwi met kraobt werd voortgezet.
Menigmaal hebben wij gestaan bij
-de fundamenten van nieuwi te bou
wen huizen en menigmaal heeft
een burgemeester zijn ambtsketen
omgehangen ter gelegenheid van de
bijzondere gebeurtenis, idat weer
idóm zoveel huizen toe waren aan
ido officiële „eerste steen". Dat is
een gelukkig verschijnsel, -want de
woningtoestand in Nooird-Zeeland
-in het algemeen en Schouwen-Dui
veiandi in het bijzonder is niet ge
malrikeiijik- Te Zierikzee werden ve
i© huizen gebouwd in de bestaande
gevelrijen. De aard van de destijds
aangebrachte verwoesting maa<v.
dit ook logisch» Het granaatvuui
dat in de trieste oorlogswinter vai.
1944 oveT de stad waaierde, v©.1
ocjrzaakte een grillige verwoesting
Behoudens de nieuwie wijik aan he.
Slabbers werf, richtte de bouwacti
vitieit zich dan ook op het aanvul
len in ide verschillende straten vat
'de geslagen bressen. Dan hier, da.
daar. verrees een gevel. Lang nie
altijd stonden op deze jplaatsei
volwaardige huizen. Uitgesprakei.
slechte woningen werden uiteraaro
niet hersteld en juist op deze plaat
sen worden de nieuwe panden, iru
afbraak van de oude, gebouwd. Dc
moeilijkheden rond de wederop
bouw in het algemeen, dLe in 194.
uit en tena -werden besproken, gol
den uiteraard ook voor Zierikzee
Dat het bereikte in 1949 -dan ook
zou voldoen aan alle bestaande ver
langens is -een te boute uitspraak,
maa? een zekere tevredenheid maj
toch zek-er bestaan. Ter plaats-
■werden 53 woningen gebouwd en.
85 zijn in aanbouw. In oniderstaarj:.
staatje geven de eerste cijfers de
nieuw gebouwde woningen aan, dt
cijfers in het tweede staatje Kk
woningen in aanbouw:
iRruinisso 125 lp
Niouworkerk 8 3
Ouwe-rkerk 17
Oosterianid 21 9
Dreisohor 7
CZonnemalre 7
Nooirdigouwie 7
Korkwerve 5 2
Puivendijke 2 4
El ie meet 1
Serooskerke 7
NoordweRe 5
Burgh 19 1'
Reaesse 29 83
ADVERTENTIES
J. A. v. Nleuwenhuijse
G. O. v. Nieuwenhuljze-
VOüvercn
Nieuwerkerk p. L
N. BL WAGERIAKER
Timmerman - Brouwershaven
wenst U een gelukkig en
voorspoedig 1950
J. Stoel
TV. RL S to el-Bom
Manufacturenhandel
Brouwershaven g. n.
J. P. v. d. Velde
T. v. d. Velde-Smits
Melkhandel
Brouwershaven g. n.
C. W. den Boer
C. den Boer-v. d. Wekken
Brouwershaven
g.n.
0. v. <L Velde
Timmerman
J. V. d. Velde-Malepaard
Brouwershaven g. n.
Hotel „JACOB CATS"
Brouwershaven g. n.
P. J. v. d. Velde
Schildersbedrijf
Corn.a v. d. Velde-Mallander
Brouwershaven p. L
L A. C. Berrevoets
Bakkerij
A. RL Berrevoets-Steenland
Brouwershaven g. n.
Gelukkig nieuwjaar toege
wenst aan familie, vrienden
en cliëntèle, zowel binnen als
buiten de gemeente
L ZORGE, groenten en fruit
Brouwershaven
Gebr. SOONS
Coiffeurs
Brouwershaven p. f.
M. Kroon
D. Kroon-Viergever
Rijwielhandel
Brouwershaven p. f.
J. D. v. Nieuwenhuize
N. K. v. Nieuwenhuize-
de Jonge
Slagerij
Haamstede g. n.
H. RL Zijta
P. A. Zijta-Goudswaard
Winkelier
Haamstede p. f.
W. Capelle
C. Capelle-Smalheer
Haamstede, Hoogezoom p. f.
Familie A. L. CAPELLE
Bakkerij
Haamstede g. n.
J. Goudswaard
B. D. Goudswaard-Kramer
Haamstede p. f.
1. A. Bakker
C. W. Bakker-Verton
Levensmiddelenbedrijf
Haamstede g. n.
E. C. Priester
C. P. Priester-Verton
Haamstede, Noordstr. 171 p.f.
J. J. Rademaker
M. RL Rademaker-Noordhoek
Vrachtvervoer
Haamstede p. f.
Firma P. SAMAN ZOON
Smederij
Haamstede p. f.
H. J. A. Blom
W. Blom-Verwest
Haamstede p. f.
M. W .Dalebout
K. A. Dalebout-van Gastel
Haamstede p. f.
L. P. Giljam
K. J. Giljam-v. d. Zonde
Smederij
Haamstede p. f.
P. J. PLEUNE
Manufacturen
Haamstede g. n.
Wed. O. M. B. Noordhoek-
Beije
Haamstede, Dapperweg 33 p.f.
P. Honse
J. C. Hanse-de Roo
Eikerzee, 1 Januari 1950 p. f.
C. v. Splunder
P. v. Splunder-Hubregtse
Scharendijke, 1 Jan. 1950 p. L
L. J. LINDKKS
Gelukkig nieuwjaar aan fa
milie, vrienden en bekenden
Burgh, 1 Januari 1950
Slagerij
Eikerzee, 1 Jan. 1950 p.f.
L. Kristeiyn
C. P. Kris te lijn-Stoel
Scharendijke, 1 Jan. 1950 p. f.
H. Ringelbexg
EL C. Ringelberg-v. du Boa
„Repard"
Scharendijke, 1 Jan. 1950 p. f.
Familie J. MEGANCK
Eikerzee p. L
A. Coomans
RL Coomans-Gebraad
wensen familie, vrienden en
bekenden een gelukkig 1950
Eikerzee
J. FINSON
wenst cliëntèle een gelukkig
nieuwjaar
Eikerzee
RL a V. d. HOUTEN
Bakkerij - Kruidenierswaren
Eikerzee A 125 p.f.
L. M. v. Westervoort
M. v. Westervoort-Matthijsae
Winkelier
Eikerzee p. t
A. Rooze
Kl.a Rooze-v. d. Panne
Scharendijke p. L
S. Verjaal
K. E. Verjaal-Boot
Scharendijke p.f.
RL VAANE ZN.
wenst cliëntèle een gelukkig
nieuwjaar
Scharendijke
A. C. Verjaal
D. M. Verjaal-Dalebout
Bakkerij
Scharendijke g. n.
Familie FLOH1L
Scharendijke p. f.
Kinderen v. d. LINDE
Winkelier
Scharendijke p. f.
ZUSTER v. NIEUWENHUIZE
Scharendijke g. n.
A. Rotte
B. Rotte-bij de Vaate
Bakkerij
Scharendijke g. n.
DANKBETUIGING
Langs deze weg wil ik mijn
familie en kennissen hartelijk
dank zeggen voor de vele blij
ken van belangstelling, bij
mijn terugkeer in het Vader
land. Ook mijn hartelijke dank
voor hetgeen mij werd aan
geboden.
EJkerzee, 31 December 1949
Soldaat C. M. KRISTELIJN
Scharendijke
J. S. VERBOOM
wenst familie, vrienden en
klanten een gelukkig nieuw
jaar
„De Automaat" - Ellemeet
L. C. Hanse
D. Hanse-Klapwijk
Eikerzee, 1 Januari 1950 p. f.
W. Beije
C. L. Beije-Ornée
Slagerij
Haamstede g. el
J. C. VAN STRIEN
Schildersbedrijf
Haamstede p. f.
W. E. Quaak
W. J. Quaak-Braal
Zaadhandel
Haamstede g. n.
C. A. Prince
C. M. Prince-Klaassen
Haamstede p. f.
J. Smalheer
RL J. Smalhcer-Overbeeke
Betonwerken
Haamstede p. f.
A. de Bruine
E. J. de Bruine-Jonker
Bakkerij
Haamstede p. f.
J. Blom
RL C. Blom-v. d. Zande
Haamstede p. f.
Beste wensen voor 1950
Kapsalon SIMONS
Haamstede