Zierikzee dompelt zich
in historische feestroes
DE Z1ER1KZEESCHE COURANT
HET FEEST GAAT
BEGINNEN
1 FEESTLIED
Als een reus steekt de St.-Lievens-
monstertoren boven Zierikzee uit
6e steenen bruq -1660
Zaterdag SO JUU JWS
ws- te&jtsy
ZllltlKZEES(«FMNIEÜWSB()l)E
ABONNEMENTEN EN ADVERTENT! ÊNI
Prijt per 3"mnd^blJ vooruitbetaling I 3.90, p. w. 30 ct.
Uro» «nummers lOcl. Verschijnt Iedere werkdag. AdynrtBnlIepriJJ
12 ck eer mm Succesje» (ma*. 15mm.) minimum 1 L— 0> <tdk
W3USKW OPGEMOMEH
ttV?-1QS9
CEDftCHB EB AOMHlSOÖfflB»
tanOö ttJjöïösal A fJK ZterfÊn»
a&ï&QsaB&aas&mXAkJ* - UBübjs*» BA* QfiAteQvooA
Het gestadig rhythme van de klok
heeft de uren weggetikt van de
lange voorbereidingstijd, die nodig
was om het grote en allesomvat
tende feest van het 1100-jarig be
staan der stad mogeijk te maken.
Als het gietsel van de zetter is ge
stold, zijn de herauten reeds rond
gegaan om de blijde mare te ver
kondigen en hebben de duiven hun
slanke en vlugge wieken gestrekt
naar de wijde hemel, om Nederland
het grote en blijde feestnieuws te
melden.
Er zal een zucht van verlichting
gegaan zijn door de bedaagde stra
ten van onze geliefde stad toen de
spanning* brak en door de poorten
de gasten stroomden, die kennis zul
len nemen van hetgeen Zierikzee
biedt.
Het feest is begonnen, een veel
belovende week ligt voor ons, de
historie gaat herleven in de stijl
volle omlijsting van het stedebouw
kundig object Zierikzee, waar men
het hart verliezen kan, door de ver
rukkingen van een verliefdheid, die
zich richt op schoonheid van ver
leden en heden.
In algemene zin is reeds veel over
het „komend" feest geschreven en
gezegd en het gevaar is niet denk
beeldig, dat een surplus aan woor
den afbreuk zou doen aan hetgeen
een ieder voelt als de grote verras
sing, die langzaam maar zeker naar
de verblijdende openbaarmaking
wordt gevoerd. Een ding is er echter
nog, dat thans naar voren mag wor
den gebracht. Ais gesproken wordt
van Zierikzees feest, dan is dit wel
juist, maar niet volledig. In deze
heerlijke blijde dagen is Zierikzee
synoniem met Schouwen-Duiveland
en zo deze uitspraak te kras wordt
bevonden, dan is het toch zeker zo
te formuleren, dat het Zierikzeese
feest een feest is van het gehele
eiland. Het mag niet zo zijn, dat
stad en dorp elkaar blijven besta
ren met de wederzijdse argwaan,
die in normale omstandigheden nog
wel eens pleegt voor te komen. Men
zou alweer in de historie terug moe
ten duiken om te weten, dat deze al
of niet bestaande tegenstelling geen
novum, maar een al eeuwen oud
verschijnsel is, een stemming die
soms latent sluimert in de harten
en soms heftiger naar buiten treedt.
Als het Zierikzeese feest aanlei
ding kan worden dat deze dingen
gaan verdwijnen, dan is er een
reeële winst geboekt, die nauwe
lijks hoog genoeg kan worden aan
geslagen. Zierikzee moet er altijd
op letten de verhoudingen 6oepel
te houden en buiten de gemeente
moet men niet op vogelgeschrei acht
geven en elk praatje over Zierik
zee als gretig gehoorde „waarhe
den" consumeren. Daar is geen re
den voor. Iedere plaats heeft zijn
deugden en ondeuglen en wie aan
spraak wil op volmaaktheid,
is nog altijd een wereldvreemde
fantast.
Intussen schept het Eeuwfeest
niet alleen verplichtingen met be
trekking tot de andere plaatsen op
het eiland Schouwen-Duiveland. Er
is nog iets, dat zeker de aandacht
waard is. Het bijzonder karakter
van het feest, het historisch element
daarin eist ook een zekere stijl,
waarbij niemand prooi mag worden
aan een stijfheid, die moeilijk met
het begrip feest valt te rijmen, maar
die toch in algemene zin wel aan
wezig moet zijn. Zierikzee is dit ver
plicht tegenover zijn roemrijke his
torie, ook tegenover de vele gasten
die straks de straten zullen bevol
ken. De oubolige pret behoeft zeker
niet te ontbreken, maar soms kan
pret nog maar een parodie zijn van
ware vreugde. De laatste zal. ont-
sproingen als de ogen het feest van
licht en kleuren zien en als de on
derdelen van het rijke feestpro
gramma zichtbare gestalte begin
nen te krijgen.
Als de muziek klatert door de
straten, als de bonte stoet van blij
de kinderen voorbijtrekt, als de
witte zeilen bollen tegen de blauwe
zee en als tegen de achtergrond van
Zierikzees magistrale poorten het
verleden herleeft. Zie, dan komt de
vreugde in de harten gevaren over
het feest dat een unieke belang
stelling heeft getrokken en nog
trekken zaL
Het is feest in Zierikzee, de poor
ten staan open, ieder is welkom.
Kom, Poorters en Poorteressen,
geef U over aan de vreugde en laat
de liefde voor uw stad versterkt
worden, zodat er straks iets in U
achter blijft, waarover het altijd
goed zal zijn na te denken en te
spreken.
Bij het grote feest ter herden
king van het elfhonderd jarig be
staan van ons geliefd Zierikzee,
behoort een feestuitgave van de
„Bode".
Zierikzee en de Nieuwsbode,
neen, Schouwen-Duiveland en de
Nieuwsbode, zijn dermate met el
kaar vergroeid, dat zonder deze
bijzondere verzorging der courant
eenvoudig een wanklank zou ont
staan zijn.
Het feest gaat nu beginnen.
Moge het worden een week van
volkomen eensgezindheid en ge
paste feestvreugde.
Wij hopen dat alles wat ont-
Feestend Zierikzee
in de aether
Dinsdag 2 Augustus wordt van
7.057.30 uur over de zender
Hilversum 33 een klankbeeld uit
gezonden „Zierikzee 1100 jaar".
Woensdag 3 Augustus van
9.109.30 n.m. spreekt over de
zender Hilversum I de heer L.
van Wallenburg over „1100 jaar
Zierikzee".
worpen is, vlot en op tijd van sta
pel mag lopen.
Klachten en critiek liefst nh
6 Augustus.
De voorzitter van het
De volksdans heeft Zierikzee stor- daan. Zo ontstond deze veelzeg-
menderhand veroverd. Een der gende foto in het interieur van de
prettigste gevolgen van het grote Noord-Havenpoort. Het is of de
feest. De volksdans bezit een stifl, muren zeggen: „do historie is her
die past bij de sfeer der stad. De leefcT.
oude costuums hebben de rest ge- Foto Ochtman.
BEUuisEJiAEjenria EiiriEi Eiina ejina ceiuis eiuisewts Gnus 0
S Ik heb m'n hart aan Zierikzee gegeven, J
De stad, waar 't grijs verleden spreekt,
Waar poorten, wal en toren zijn gebleven,
In stille hoop, dat nooit haar roem verbleekt.
Komt, laat een ieder werken, sloven, strijden 51
Als goede poorters alle krachten wijden 2
Uit dure plicht, tot eer van 't voorgeslacht, jjjj
Met 't vuur, dqt haar tot grootheid bracht. d
GERRITSEN. aEjuisjEIUiaEIUtH EfUlHl ETUIE) EnJlE) CHIUl3EJinH!(HIUlE]lHJlP.30
Nog altijd steekt als een ontzaglijke reus de St. Lievensmonstertoren
het hoofd boven Zierikzee uit, van welke stad hij als een der oudste mo-
numenten veel merkwaardigs heeft beleefd in de meer dan 450 jaren
van zijn bestaan.
wörldi geïutndleerd, en wiélifea bofuiw-
fcosten 15761 pppïd' Vlaams bedroe-
tfWi.
Bouw vergde vele jaren
Het mi)iden der 18a eeuw Wtaa
voor Zierikzee een tijdperk van
welvaart leJQi bet kan ons niet be
vreemden dat die vermogende bur
gerij lefni geestelijkheid bij hare
grote St. Lievetosmonsterkerk leen
toren (wensten van evenredige af
metingen en ider bloeiende veste
waardig. Aan voorname boulwtmees-
ters ontbrak thiet ia idle tijd niet,
hoewel' 1de gothiek, voor Wereld-
lijkö gebouwen in ihiet algemeen en
voor geestelijke gestichten in he|t
bijzonder de heersende, haar laat
ste tijdperk was ingetreden. Meier
bepaald op Zeeland' had het Mechel-
se bouwmieestersgeslacht Kelder-
mans betrekking, on aan oen harer
leden, Anthony KeMermams, danikt
Zierikzee haar toren, (dj© in 1454
Mot juistheid is piet te zeggen
wapnoer ide torenbouw ia gestaakt,
hoewel meto gerust mag aannemen,
dat da voltooiing van het thamsf
bestaande deel ongeveer 80 jaar
hoeft gevorderd. De overlevering,
die als reden van de staking van
ide (bouw eeta groot Verlies van
sdhiepi&a en Volk ppgjeeft, zelfs in
idie mate, dat in een nacht B00
vrouwe® Weduwen werden, schijnt
apocrief. Dtoch ook in dit verhaal
zi't een kern van waarheid' die op
grote rampen wijst, Welka (de stacï
ondervond. In 1468 verwoestte een
hevige brand een voornaam deel
der staid, iPi 1466 vernielde ©en „On
stichtelijke brand" bijna een derde
dCel; het jaar 1468 bracht veel
schade aam dp (dijken door hoge
vloeden; in 1472 deed Zich ©en ge
ducht oproer voor. Vo;orts bracht
het jaar 14177 door een vreselijke
storm op 27 September grote ver-
Hielen van schepen en volk teweeg.
Eindiölijk verloor Ide stad In 1519
achttien grote schepen met wel
400 manschappen tengevolge van
zware stormen.
Bouw gestaakt
Al deze onheilen verarmden, de
stad en de toreubputwl werd gestaakt
toen de eerste omgang Werd be
reikt. JaTen verliepen er teer men
er toe over ging het boulwfwerfc
met een kap af te sluiten, In de
eerste helft der 16e eeuw was de
toren nog 2p|nder kap, gelijk te
zien Is op een oude schilderij: op
het stedelijk museum.
Tot in het begin van de 19e ee«W
da torüü ia ppteriljk voor
komen Weinig verandering (onder
gaan; bovendien gedoogden 'de in
komsten der kerk, Waartoe hij tott
1798 behoord had, niet altijd de
nodige herstellingen te laiten ver
richten'. Het duurde nog tot 1830
voior men met de vereiste herstel
lingen begon. De houten kap- werd
voot afbraak verkocht en vervangen
door een nietilwe kap met balu
strade, Welke herstellingen in hert
najaar van 1840 beëindigd Werden.
Restauratie of verval?
In 1855 Zag de gemeente zich
opnieuw genoodzaakt, wegens de
vervallen toestand en zware omder-
hoüdslasten ©en tweeledig voorstel
te doen: of d© bouw te doen om
rasteren en aldus langzaam te Da
ten vervallen, of hem geheel te
doen afbreken. Tegen het laatste
gingen evenwel. Zowel in, de Raad als
onder de bürgerij, stemmen pp van
tegenkanting en het gevolg Waa.
dat na enige herstellingen de toren
behoUdon bleef»
Na 'de vereiste onderhandelingen
ging in 1881 de toren aapt het
Rijk over en nam de restauratie in
1888 een aanvang. Zij bepaalde zich
toft het herstellen der fraaie portiek
aan de Westzijde ©tel Da balustrade
Werd vernieuwd en verlaagd, waar
door" de kap, die sedert 1840 die
toren ontsiert, meer uitkamt.
Oorlogsschade
Hoewel thans de kans gering is
de toren van een passende kap te
vpj3ra«£ja, to nemend dfl
Een tekening van de „Ste
nen Brug", gebouwd in
1640, afgebroken in 1871-
1872. Op de achtergrond
voor de Kleine- of Gast
huiskerk enkele huizen,
die in plm. 1650 werden
afgebroken. - De Beurs
werd in 1661 aangebouwd
toestand van onze schatkist, zo fan- opgelopen tijdens de beschieting
pen We, dat oog eenmaal de af- door de goallieerden in hot voorjaar
üdkMng van het eerbiedwaardig me- van 1945, Waardo»r de ZUliatert van
raiment twlordt hersteld in de vorm de stenen rcras, die als Iwiaame-
die het nageslacht beeft gekiend mingspost door de bezetter Werd
Dan Zal men ook meieten overgaan gebruikt, een 80-tal treffers kroeg
Jat borstel ven üa pwJoss«1oirtiüs ie teKsstaaft
