Naar een nieuwe pachtwetgeving
GEBR. WIEBOLS
JET DE OGEN DER LIEFDE"
CONCERTZAAL
BIOSCOOP HOI'BOM HAAMSTEDE
MAAI P. WEEK naar de BIOSCOOP
Zeeuwse Schade-Enquêtecomm.
werkt in hoog tempo
Ledenvergadering bijz. school Haamstede
Een Bouwterrein
2 Autobus-
Carrosseriën
Praatavond
Schoenenzaak
Woningruil
Seizoen Opruiming
SCHOENEN
10 7.-25 KORTING
van fl. 575.—' voor fl. 475.—
A. S. FLIKWEERT
SUCCESJES
„MUSIC FOR MILLIONS"
JUBILEUM-PROGRAMMA 1948
Franse Gips
Belangstelling voor de bodem Oude
pachtwetten Pachtbesluit tijdens bezetting
Daar vele der bodemgebruikers in
Ons land vanouds geen Eigenaars
waren van de door hen bebouwde
gronden, is de paclht voor onze land
bouw altijd belangrijk geweest. De
desbetreffende voorschriften wer
den gegeven in het Burgerlijk Wet
boek, waardoor aan de verpachter
grote vrijheden werden gelaten om
trent prijs, opzeggingstermijn, on
derhoud e.d.
Bij de toenemende schaarste aan
cultuurgrond en de stijging dier prij
zen j>leek dit onvoldoende en zo
kregen wij in 1919 reeds de commis
sie-Diepenhorst, die in opdracht vian
de regering onderzoek verrichtteen
Ln 1924 verslag uitbracht. Een nieu
we wet volgde weliswaar niet,
maar toen de twee bekende voor
stellen van de regering van 192|9
betreffende de pacht en paohtcom-
missies bekend werden, bleek toch
vieel van deze commissie te zijin
overgenomen. Beide voorstellen ech
ter werden in 1932 door de Eerste
Kamer verworpen. Het duurde tot
1935 eer de regering opnieuw een
wetsvoorstel indiende. Deze wet
werd aangenomen 'en trad op 1
Nov. 1938 in werking. Hoofdken
merk van de wet was de onbepaald
heid van de tijdsduur der overeen
komst, terwijl de pachters bij op
zegging daarvan een beroep op de
rechter konden doen. Het gevolg
was, dat de rechtsgeleerden zich in
de stof moesten gaan verdiepen.
Maar telkens wanneer de pacht 10
jaar ihad geduurd, kan de verpachter
gedurende één jaar opzeggen, zon
der mogelijkheid van verzet van
de pachter.
Wijziging bleef gehandhaafd
Natuurlijk bleef de regeling tijdens
de bezetting niet ongewijzigd. Men
zocht toen naar betere middelen
om de boer en de tuinder aan de
bodem te binden, wat ook econo
misch gezien niet onbelangrijk was.
Het Pachtbesluit 1941 schreef voor,
Idat hoeven voor 12 en los land
voor 6 jaren werden verpacht met
verlengingsrecht. Tevens werden en
kele nieuwe bepalingen betreffende
de prijs ingevoerd enn dit had, tot
gevolg, dat de Pachtbureaux plaats
maakten voor Grondkamers, die dus
alle kwesties van prijs 'en verlen
ging en inhoud van het contract
kregen te behandelen. Door een en
ander waren de bevoegdheden dier
eigenaren wel erg besnoeid en wa
ren de grondgebruikers de winnen
de partij. Maar dat zou niet Ie
duren.
Reeds in Londen werd dit Pacht
besluit buiten werking gesteld. Men
was echter niet op de hoogte met
de tóestanden hier en zo moest na
ide oorlog_ dit besluit toüh weer
gehandhaafd blijven om verwarring
te voorkomen. Maar in 1947 werd
door de regering de commissie-v. d.
Berg ingesteld om rapport uit te
brengen over de nieuwe regeling.
De opdradht luidde, dat deze com
missie acht moest geven op de er
varingen met de pachtwet 1937 en
dat zij moest aangeven of deze wet,
dan wel 'het Padhtbesluit-lï941 de
grondslag zal vormen der nieuwe
wetgeving.
Vele mooie woorden zijn bij de
installatie gesproken, die wij thans
overslaan. Belangrijk is slechts, 'dat
ook de arbeid van het bodem-egali
satiefonds hierbij zal worden inge
schakeld, zodat een regeling mag
worden verwacht, die met de grote
verschillen in opbrengend vermogen
rekening zal houden. Behalve in
sommige tuinderij-streken, zijn de
pachtprijzen sinds 1940 weinig ge
stegen, maar er zijn nog scherpe
puntjes, die er af moeten.
Gewenste richtlijnen
Tot 1 April 1950 geldt nog het
Pachtbesluit-1941. Voor die datum
wordt het rapport der commissie-
'v. 'dl Berg verwacht. Dan is er
inog wel geen nieuwe wet, maar
dan weten wij toch, in welke rich
ting een oplossing wordt gezocht.
Misschien zal de geldelijke zijde
van het vraagstuk meevallen, maar
waar het in de 'nieuwe wet op
aankomt is, dat boer of tuinder ver
zekerd kunnen zijn vain een lainge
pachttijdsduur, zodat zij iniet om
een of ander wissewasje op straat
kunnen worden gezet en zij de zo
nodige verbeteringen op ihu]n be
drijven en gronden kunuietn aan
brengen verbeteringen die geld
kosten en dit slechts over vele ja
ren teruggeven, zodat een lange
paChtduur moet zij nverzekerd. Aan
de opvolging door zoon of dochter
dient ook de nodige aandacht te
dndnddwordien besteed. Bij grote
vraag naar cultuurgrond komt de
bestaanszekerheid der pachters in
het gedrang en dit moet bij de nieu
we regeling met alle kracht worden
vermeden. Eerbiediging van de
eigendom enerzijds en sociaal recht
voor de gebruiker anderzijds, zijin
de richtlijnen die moeten worden
gevolgd.
Gros de aangiften afgehandeld
Uit een onderhoud, dat het Zeeuws
Dagblad onlangs met de secretaris-
penningmeester van de Zeeuwse
Schade Enquête-commissie had, blijkt
idat het gros van de aangiften voor
huisraad- en bedrijfsschade is afge
handeld en dat gemiddeld pl.m. 1000
zaken per maand wiorden afgedaan.
In'het gebouw Koepoortstraat te
Middelburg bevinden zich een 60000
dossiers, waarin alle stukken en
formulieren, betrekking hebbende op
een persoon of bedrijf, dat aangifte
van schade deed, zijn opgeborgen.
Wat de schade 'betreft deze dient
juridisch te vallen onder het tot
nu toe geldende Besluit op de Ma
teriële Oorlogsschaden 1945, waar
door de gedurende de bezetting be
staande regelingen vervallen zijn.
Natuurlijk heeft iedere soort scha
de een apart formulier, waarop men
overenkomstig de waarheid dient in
te vullen, wat verloren ging.
Met dit laatste wordt het wiel
eens minder nauw genomen. Zo nu
en dan komen fraudegevallen aan
het licht.
Men heeft blijkbaar niet begrepen,
dat men met valse aangifte todh
tegen de lamp loopt en meerderen
hebben getracht op deze wijze meer
terug te krijgen dan zij eens hebben
bezeten of zelfs helemaal niet had
bezeten. Het is goed mee te delen,
dat fraudegevallen zeker niet straf
feloos worden gelaten.
De uitbetaling
Men heeft voor de uitbetalingen
twee systemen gevolgd, nl. uitbeta
ling in contanten en door middel
van een huisraadsChadëboekje.
Het gaat met de afwikkeling van
de schadegevallen steeds sneller. De
cijfers tonen zulks aan. In de maand
November zijn 1000 posten huisraad-
schade volledig afgewerkt, waarmee
bereikt is. dat men thans in tótaal
85 pet. van de ingediende aanvragen
om uitkeringen in verband met ge
leden schade aan huisraad geheel
heeft afgewerkt. Dit is echter niet
alles, want de z'wlaar getroffen
plaatsen als Vlissingen en Westka-
pelle zijn zo goed als geheel afge
daan. Wat de uitkeringen van scna-
de aan bedrijfsuitrusting en bedrijfs
voorraden betreft: hier ligt het per
centage nog hoger, ml. 91 pet. van
de totaal binnengekomen aangiften.
Deze cijfers stemmen tot grote
tevredenheid, temeer, daar men in
een tempo, werkt, dat doet verwach
ten. idat ook de laatste duizenden
spoedig zullen volgen.
Men zal begrijpen, dat het totaal
bedrag van deze uitkeringen in de
millioenen loopt.
De cijfers voor de schade aan be
drijfsuitrusting en voorraden wezen
uit. dat in totaal werd uitgekeerd
f 8.500.000. Voor het huisraad, dat
verloren ging werd tot op heden
ruim 17 millioen gulden uitgekeerd.
Deze enkele cijfers'geven een beeld
van de omvang van de schade, die
in Zeeland is geleden.
De werkwijze
De dienst der S.E.C., die in totaal
meer dan 80 mensen omvat, is ver
deeld in een binnen- en een buiten
dienst. De binnendienst onderzoekt
de aangiften en doet het admini
stratieve werk, hetgeen nogal één
en ander omvat.
De enquêteurs onderzoeken de
aangiften, waarvan een rapport op
gemaakt wordt. Daarna passeren de
zaken de hoofdenquèteurs, die de
eenvoudige gevallen zelfstandig be-*
handelen.
Velen verliezen echter uit het oog,
dat de S.E.C. geen wetgevend doCh
slechts uitvoerend orgaan is en dus
nooit verder kan gaan dan het
besluit Materiële Oorlogsschade 1945
voorschrijft. Het publiek verwart nog
twee andere dingen. De S.E.C. wordt
n.l. dikwijls gelijkgesteld met een
molestverzekering, zodat eisen ge
steld worden van uitbetaling op
basis van vervangingswaarde. Uit
drukkelijk moet echter worden vast
gesteld. dat alleen de molestverzeke
ring uitkeringen doet op basis van
■deze waarde en de S.E.C. niet, daar
dit tegen het voorschrift is.
Tenslotte nog enkele cijfers, die
een beeld geven van het aantal aan
giften. dat moest worden verwerkt.
Voor schade aan vast goed wer
den 50.000 aangiften ingeleverd, ter
wijl 'dit aantal voor meubilair 44.000
'bedroeg. Aan aangiften voor schade
aam 'bedrijfsuiitrusting zijn 17.000 for
mulieren ingeleverd.
Stichting Zeeland v. Maat
schappelijk en Cult, werk
Het Bestuur van 'het Anjerfonds
Zeeland verzoekt ons het volgende
mede te delen:
Het in 1948 voor verdeling be
schikbare bedrag bedroeg voor Zee
land p'lm. f 3900,Zonder dat eni
ge publiciteit aan het bestaan en de
werkzaamheden van het Anjerfoinds
was gegeven, werd reeds voor ruim
f 100,000,aan bijdragen gevraagd.
Het is duidelijk dat bij' voldoende
publiciteit het aangevraagde bedrag
een veelvoud van f 100.000,zou
hebben bedragen. Om ovier een der
gelijk bedrag f 3900,te verdelen
bleek het Bestuur ondoenlijk. Ener
zijds zou dit tot veel teleurstelling
hebben geleid terwijl het anderzijds
voor de gesteun dein een druppel op,
een gloeiende plaat zou zijh ge-
weets.
Om het bedrag toch ten goede
twain de 'gejhele provincie te laten
komein is het belangrijkste deel er
van ter beschikking gesteld van de
Centrale Vereniging voor Reizende
Bibliotheken, waardoor in de loop
va|a 5 jaar bij herhaling steeds 12
gemeenten kunnen profiteren va|n
een kist met 100 boeken. Gegadig
den voor deze kisten kunnen zich
wenden tot de Stichting Zeeland
voor Maatschappelijk en Cultureel
Werk, Dam 51 te Middelburg.
Het resterende bedrag is op de
In een der lokalen der Bijzondere
School werd Dinsdag e-en algemene
ledenvergadering gehouden der
School vereniging.
De voorzitter, de heer A. Leeuwe,
liet gezamenlijk zingen Ps. 119 65,
waarna hij voorging in gebed. Ver-
voLgens werd Ps. 119 vers 129—144
gelezen. In zijn openingswoord me
moreerde de voorzitter dat het dit
jaar 35 jaar geleden is, dat die
school werd geopend. Een der op
richters, ml. dhr. H. Landegent, is
nog ih leven. Vervolgens herdacht
hij Ln enkele gevoelvolle woprden
de in 1948 overleden heer A. Bak
ker, ook een der oprichters, en ja
ren lang ijverig bestuurslid der
school. Ook de secretaris, dhr. Coo-
mams, die door langdurige ziekte
de vergadering niet kon bij won an,
werd hulde gebracht voor zijn vele
werk voor de schqol gedaan.
Het Hoofd der School, dhr. P. J.
v.. d. Berg, kreeg hierna gelegen
heid tot 'het geven van een jaar
overzicht. Hieruit bleek, dat drie
leerlingen de school verlieten die
niet naar andere scholen zullen
gaan. Velen vloeiden af naar Am
bachtsschool, U.L.O. en H.B.S. De
8ste klasse is geheel verdwenen en
het leerlingenaantal bedraagt thans
85. De schoolarts heeft twee maal
de school bezocht en de kinderen
aan een nauwkeurig onderzoek on
derworpen. Vele ouders hebben hun
waardering voor dit onderzoek uit
gesproken. De werkzaamheden aan
'het schoolgebouw en onderwijzers-
won ing zijn ongeveer beëindigd.
Op initiatief der onderwijzers
heeft het Bestuur een actie ingezet
om te komen tot een schopl voor
B.L.O. voor kinderen die op die ge
wone lagere school niet mee kun
nen. Nadat de verschillende ge
meentebesturen hierover beraad
slaagd zullen hebben, zal zeer waar
schijnlijk in Zierikeze zo'n school
geopend kunnen worden voor leer
lingen van Christelijke scholen en
O. L. scholen. Tien Schoolvereni
gingen op Schouwen en Duivel and
hebben onder bepaalde voorwaar
den medewerking toegezegd;.
Bij de bestuursverkiezing werden
de aftredendie laden, de heren St.
Boot 'en A. M. Caomans herkozen.
Na ronid;vraag sloot dihir. v. di.
Berg de vergadering met dankgebed.
Op de komende ouderavond zal
het 35-jarig bestaan breder worden
herdacht.
rekening van dit jaar gebracht. Tij
dige mededeling zal worden ge
daan voor hen, die in aanmerking
kunnen komen voor ean ev. uit
kering.
Land- en Tuinbouw
Ontwikkelingsdag Nederlandse
Fruittelersorganisatie, kring Zeeland
De kring Zeeland van de Neder
landse Fruittelersorganisatie heeft
vorige week een ontwikkelingsdag
gehouden te Goes.
Drs. J. Boeke, onderzoeker bij het
instituut voor bewaring en verwer
king van tuinbouwproducten te Wa-
geningen 'belichtte als eerste spreker
,,'de physiiologische grondslagen bij
het bewaren van fruit".
D-e practische kant va-n het fruit-
bewaren belichtte de heer Paarde-
koper, hoofdassistent le klasse bij
het Rijkstuinbouwconsulentschap
voor koelaangelegenheden. Over de
pluk van het fruit zeide spr., dat
vooral opgepast moet worden dat
vruchten niet te vroeg geplukt wor
den. Het fruit moet zo vlug moge
lijk op de juiste temperatuur ge
bracht worden en terdege moet op
gepast worden, dat verschillende
vruchten niet in eenzelfde cel opge
borgen worden.
Jr. T. van Hiele, rijkslandbiouwcon-
sulent. belast met koelaangelegen
heden. belichtte „de economische zij
de van de fruitbewaring". De capa
citeit van de koelhuizen en bewaar
plaatsen is volgens spr. thans nog
te klein en kan zeker nog wel
verdubbeld worden.
Van de oogst in 1947 kon slechts
een negende gedeelte geconsumeerd
worden. Hoewel thans de opslag
ruimte iets vergroot is, halen we
het nog niet bij Amerika, dat een
derde van een geweldige o ogst weet
te bergen.
Vervolgens belichtte spr. het ver
schil tussen koelhuizen en bewaar
plaatsen. De laatsten zijn in Zeeland
minder geschikt. Het zal volgens
spr. nog wel 10 jaar duren voor
men de b'ew aarruimte verdubbeld
heeft.
Voor de oorlog, aldus spr., be
droegen de kosten voor de bouw
van een koelhuis, zoals thans in
Goes staat, gemiddeld 15 ct. per
kg. product. Thans 'bedraagt deze
prijs 60 cent.
Ir. van Soest, rijkstuinbouwcon-
sulent voor Zeeland en West-Bra-
b'ant, gaf een samenvatting. De fruit-
produc'tie neemt toe, zo deelde hij
mede. Zeeland bracht in 1935 10
millioen kg. fruit voort, in 1948 25
millioen kg. Een koelhuis moet geen
automaat zijn, aldus spreker en de
afzet moei goed geregeld worden.
Spr. vestigde de aandacht op een
cursus in koeltechniek, welke door
de rijkstuinbouwconsulent, belast
mei koelaangelegenheden in samen
werking met de Bond van Veilings-
verenigingen, in Roosendaal is ge
opend.
Coöp. Veilingsver. „Zierikzee"
Veiling van 7 Januari.
Spruiten f 2545, Prei f 7—IQ,
Krote.ï f 3, Veldsla f 8, Rode kotol
f 9—10, Witlof f 21—45, Saw. kool
f 6—16, Boerekool f' 10—18, Witte
kool f 36, Bramley Seedling f 56,
alles per 100 kg.
Knolselderij f 3—8 per 100 stuks.
ADVERTENTIES
Hartelijk dank aan allen
die op 4 Jan. j.l. van
hun, door ons gewaar
deerde belangstelling
blijk gaven.
J. L. v. DUIVENDIJK
Beurtschipper
Zierikzee-Middelburg
H. ZWAAL en
B. M. ZWAAL—Verhoek
zeggen hiermede hartelijk dank
voor de belangstelling voor en
bij hun huwelijk ondervonden.
Sirjansland, 6 Jan. 1949.
Familie VAN CITTERS
zegt hartelijk dank voor de
vele gelukwensen bij de jaar
wisseling ontvangen en biedt
wederkerig de hare aan.
Schuddebeurs - Burgh,
7 Januari 1949.
TE KOOP:
EEN SCHUURTJE
met 175 roeden Bouwland.
Schuur te aanvaarden 1 April
Bouwland dadelijk. Te bevr.
Groenleer, Burgh.
Tc koop
in de duinen te Westen-
Schouwen, groot 6 are (erf
pacht f 24,— per jaar).
Te bevragen bij notaris P.
HEERING te Zierikzee.
Per 1 Maart een
Arbeider gevraagd
woning met waterleiding en
electrisch licht beschikbaar,
door J. BARENDREGT,
Dreischor.
Ondergetekende deelt haar
geachte clientele mede, dat zij
per 1 Januari 1949 het
Schilders- en
Behangersbedrijf
heeft overgedragen aan haar
zoon S. W. v. d. HOEK.
Met dank voor het genoten
vertrouwen, beveelt zij hem
verder beleefd in uw gunst aan.
Wed. P. J. v. d. HOEK
Dorpsplein A 40, Renesse
Ondergetekende deelt de ge
achte burgerij van Renesse en
omgeving mede, dat hij per
1 Januari 1949 het
Schilders- en
Behangersbedrijf
van zijn moeder, wed. P. J.
v. d. HOEK, heeft overge
nomen.
Met dank voor het grote
vertrouweu dat mij reeds enige
jaren geschonken is, beveel
ik mij verder beleefd bij u aan.
S. W. v. d. HOEK
Dorpsplein A 40, Renesse.
Te koop gevraagdt
Een laag model
Wagentje
draagvermogen 1000 kg, liefst
op luchtbanden, om achter een
rupstractor te koppelen.
Aanbiedingen aan de Water
bouwkundige van het Water
schap Schouwen, Oude Haven
D 438 te Zierikzee.
Te koop t
prima geschikt voor kampeer
gelegenheid. Te bezichtigen
Garage C. H. v. OEVEREN
Autobusbedrijf, Zierikzee
Telef. 77.
CHR. BOEREN- en
TUINDERSBOND
ZIERIKZEE
D.V. Woensdag 12 Jan. a.s.
in Café de Later te Nieuwer-
kerk, aanvang half acht.
Als spreker zal optreden
Drs J, J. KNIBBE
te Goes
Secr. der Afd. Zeeland
Ook niet-leden zijn welkom
Het Bestuur.
Tijdens het 25 jaar bestaan
van onze
kunt U profiteren van
10 tot 20 pet. korting
en wel van onze prima
Merkschoenen
Damesschoenen
Heren Molières Sport
W erkschoenen
Rubberlaarzen
Wollen Kraagpantoffels
Vetlederen Werkschoenen
Klompsokken
Kinderschoenen
welke duurt tot 20 Januari.
Wed. M. J. Hage 6 Zn.
Schoenhandel - Eikerzee
TE ZIERIKZEE
Wie ruilt mijn woning te Zzee
behoeft niet groot te zijn, voor
ruime woning met grote tuin
eveneens te Zierikzee
Adres Boekhandel VOLKERI
Zie onze etalage
tegen enorm verlaagde prijzen
Schoenmagazijn „MOBIEL" Meelstraat 78
J, J. Smallegange - Zierikzee - Tel. 376
OUDE HAVEN - ZIERIKZEE
Prijsvermindering van Wintermantels en -Japonnen
Lange Bontmantels, prima zwart Seal
Uitsluitend a Contant
ONTVANGEN
Auping Spiraalmatrassen
2-persoons
TELEF, 55 - NIEUWERKERK
„De Magneet"
ADVERTEREN DOET VERKOPEN
Met Mei gevraagd een
Landbouwersknecht
en een Arbeider
W. J. Boogerd, Duivendijke.
TE KOOP,
Een Philip's radio op lichtnet.
Adres agent Zijta, Dreischor.
3-pits electrische kookplaat.
Brieven letter V, poststation
Zonnemaire.
Prima waakzame hond Bouvier,
plm. 3 jaar oud. Te bevr. bij
Leen v. d. Bos Jz., Verlengde
Molenstraat B 221, Bruinisse
Drie prima autobuitenbanden.
Te bevragen agent Bolle,
Oosterland.
Heden (Maandag) 8 uurr
met VLASTA MATULOVA, KAREL HöGER,
WLADIMIR LARAUS en SASA RASILOV
Toegang: 14 jaar. Regie: J. A. HOLLMAN
Heden (Maandag) 8 uur
JUNI ALLYSON, JOSE ITURBI, MARGARET O'BRIEN
in t
(Muziek voor millioenen)
Toegang: ALLE leeftijden. Regie: HENRY KOSTER
EXTRA VOORSTELLING
DINSDAG 8 uur
w. o. de film „Moeder des Lands"
„Inhuldiging van H,M. Koningin Juliana"
Toegang: ALLE,leeftijden
Zij, die nog uit deze week wachtende
lading Franse Gips (de laatste voor
dit seizoen) wensen te ontvangen, ge
lieven omgaand te bestellen.
(Tel. 224 en 308).
Prijs per 1000 kg uit schip afgehaald
f 20,25, thuisbezorgd f 22,50.
ZIERIKZEE
