DE ZIERIKZEESCHE COURANT
De olievelden van Sumatra onbeschadigd
in Nederlandse handen
De Duitsers zijn niet enthousiast
over Ruhrovereenkornst
De militaire acties op Java en Sumatra
Drie doelstellingen van de Ned. strijdkrachten
MAAN1AG 3 JANUARI 1949
N«. 1608# 108e Jaargang
ZIERIKZEE SCREW NIEUWSBODE
ABONNEMENTEN EN ADVERTENTIËN
Prijs per 3 mdn.^bij vooruitbetaling f 3.51, p. w. 27 ct.
Loss» nummers 10 ct Verschijnt iedere werkdag Advertentieprijs
12 ct Per mm Succesjes (ma* 15 mm.) minimum f 1,- p stuk
WAARIN OPGENOMEN
1797-1889
REDACTIE EN ADMINISTRATIE
Lange Nobelstraat A 171, Zierikzee, Postbus nr. 1. Telefoon
nr. 32, Girorekening nr. 137677 Uitgave: N.V. Drukkerij voorh.
Lakenman Ochtmen Lange Nobelstraat A 171 Zierikzee.
Noodtoestand in Asahan
Zoals reeds gemeld hebben de
vorderingen der Nederlandse troe
pen op Sumatra tot gevolg gehad,
dat de olievelden voor vernieling
door de Republikeinse troepen kon
den worden gevrijwaard. Het be
treft hier, volgens een officiële me
dedeling te Batavia, de olievelden
Badjoebang, Tempino, Mangoendja-
ja, Moearatirang, Kloeang en Soen-
geililin. Tevens werd de stad Djam-
bi bezet. Met de bezetting van de
olievelden van Djambi, is het laat
ste economisch belangrijke gebied
door de Nederlanders bezet. Pogin
gen om de velden in brand te ste
ken konden door een snelle bezet
ting worden voorkomen.
De bevolking in het ernstig nood
lijdende Asahan op Sumatra blijkt
er zeer slecht, aan toe te zijn. Vele
kampongbewoners zijn niet meer
dan levende geraamten, overdekt
met zweren. De Republikeinse over
heid, het Republikeinse leger en de
benden vorderden steeds meer voed
sel. De leiders hadden de fabrieken
en ondernemingen in handen en
smokkelden de producten naar Sin
gapore Malakkka. Daarvoor kregen
zij wapens en luxe artikelen terug,
waar de bevolking niets aan had.
Bij de aankomst van de Neder
landse troepen werden hele pakken
gestencild papieren geld in biljetten
van 5000 tot vijftig millioen roepiah
op straat gegooid.
Niet overal kon worden verhin
derd, dat vernielingen werden aan
gericht of branden gesticht, maar
27 ondernemingen konden dadelijk
worden vrijgegeven. De eigenaren
0e Amerikaanse strijdmacht
Van militaire zijde is verklaard,
dat voor de Amerikaanse gewapen
de machten voor het fiscale jaar,
dat Juli a.s. begint, een sterk be
perkte begroting is opgemaakt viain
ongeveer 13.600.000.000 dollar. Het
gevolg van deze beperking zou zijn
dat er een luchtmacht onderhouden
zal kunnen worden van1 slechts 49
a 50 groepen inplaats van1 de huidige
59, een leger van ongeveer 680.000
officieren en manschappen implaats
van de voor dit jaar toegestane
790:000, en een vloot met tan naaste
bij hetzelfde aantal schepen als
thans doch met beperkter beman
ningen dan het plan was. Waar
schijnlijk zullen twee vliegdeksche
pen van het type „Essex" worden
opgelegd en vervangen door twee
lichtere, die beter geschikt zijn
voor operaties tegen duikboten.
De beschuldigingen tegen
Kardinaal Mindszenty
De primaat van België,, kardinaal
van Roey, en de Belgische Katho
lieke bisschoppen hebben aan de
paus een „plechtig protest" gezon
den „tegen de afschuwelijke schen
ding van de menselijke vrijheid ie®
waardigheid", welke door die Hon
gaarse regering met de arrestatie
van kardinaal Mindszenty is begaan.
Een woordvoerder van kardinaal
van Roey verklaarde, dat de bewe-
ring La het gepubliceerde Hongaarse
communiqué, inhoudende dat kar
dinaal van Roey sinds 1946 als „be
middelaar" tussen kardinaal Minds
zenty en beweerde Hongaarse ko
ningsgezinde samenzweerders zou
zijin opgetreden, zelfs geen ontken
ning waard is".
Aangaande het contact, dat tus
sen de Belgische en Hongaarse pri
maten had bestaan, verklaarde deze
woordvoerder, dat dit betrekking
heeft gehad op bezoeken van groe
pen Hongaarse kinderen aan België,
welke na de oorlog, op uitnodiging
en als gasten van een Katholieke
organisatie ter bevordering van het
openbaar welzij®, hebben plaats ge
vonden. Kardinaal van Roey was op
geheel normale wijze beschermheer
van deze organisatie. De woord
voerder voegde hieraan toe, dat een
tweede gelegenheid, waarbij kardi
naal van Roey contact onderhield
met kardinaal Mindszenty, zich voor
deed bij bet zenden van pakkettefn
met kleren aan behoeftige Hongaren.
konden aan het werk gaan onder de
bewaking van de bevolking zelf.
Op Java zijn de steden Poerwo-
dadi, ten Noorden van Soerakarta,
en Djombang, ten Zuidoosten van
Modjokerto, bereikt. Daanjaja, de
chef van de staf van de divisie-Sili-
wangi, is gevangen genomen. Hij
is verantwoordelijk geweest voor de
infiltraties op West-Java.
Staakt het vuren
Officieel was eind vorige week
nog niet bekend gemaakt wanneer
het bevel „staakt het vuren" zou
worden gegeven. Uit de verovering
van Djambi kan men opmaken dat
de Nederlanders geen moeilijkheden
ondervinden bij hun bezetting van
alle strategische punten. Sinds de
politiële actie van het vorige jaar
is de positie zo, dat de troepen niet
alleen de gebieden bezetten, waar
zij zich in feite bevinden, maar ook
de gebieden tussen de colonnes,
welke het binnenland intrekken.
Dit standpunt is in de overeenkomst
op de Renville getekend, gesanc-
tionneerd.
De in Djambi buitgemaakte vlieg-
boot behoorde aan de vroegere Brit
se majoor Richard Ralph Cobley.
Hij is 24 uur voordat de Nederlan
ders aankwamen, het oerwoud in
gevlucht. Zijn toestel lag al drie
maanden in Djambi op opderdelen
te wachten.
Berlljners helpen „de slag"
winnen
In een boodschap aan de beVtol-
king van Berlijn heeft geaueraal-ma-
joor Herbert, 'de Britse commandant
van de stad gezegd, dat de lucht
brug tot nu toe uitstekend geslaagd
is en dat de Berlijns© beviolking
de „slag" zei winnen als zij vol
houdt en blijft samenwerkten met
de Westelijke geallieerden. Hij zei
dat de Russen een grote misreke
ning hadden gemaakt toen zij dacfa-
ten in Berlijn een gemakkelijke over
winning te behalen. „In 1948 is Ber
lijn moreel herboren", aldus Herbert.
De generaal zal in Januari zij®
post in Berlijn opgeven ie® naar
Londen terugkeren.
HET GAS WORDT DUURDER
Met- ingang van 1 Januari zullen,
zoals reeds is aangekondigd', die
meeste brandstoffen in prijs stij
gen. Door deze prijsstijging zulle®
de gastarieven in het algemeen miet
Ongeveer twee cent per kubieke me
ter worden vedhoogd.
Een hectoliter anthraciet kost
voortaan zestig cent meer. De prijs
voor eierkolen is gelijk gebleven.
Gascokes, voer zover het kleine
huisbrandleveringen betreft, is vijf
■en twintig cent duurder geworden.
Door een grote brand zijn 1000
'huizen in i'de sloppen van Bangkok
vernield. Meer dan 10.000 mensen,
meest Chinezen, zijin hierdoor dak
loos geworden.
Het statuut gaat de slechtste verwachtingen te boven
De Duitse Sociaal-Democratische
Partij heeft ten aanzien van de
overeenkomst over het Ruhr gebied
verklaard,Jiet Ruhrstatuut gaat on
ze slechtste verwachtingen te boven.
Dit centraal Europees probleem,
waarvan het economisch herstel van
West-Europa voor een groot deel
afhangt, is opgelost door middel
van tactische onderhandelingen op
grondslag van een compromis tus
sen de overwinnende mogendheden.
De Sociaal-Democratische Partij be
schouwt deze regeling slechts als
een tijdelijke. Zij zal het vertrouwen
van het Duitse volk in de democra
tie en de Westelijke overwinnende
mogendheden ondermijnen. Het sta-
stuut, dat tot stand is gebracht ten
koste van het Duitse volk, zal de
zaak der internationale samenwer
king niet ten goeie komen.
Deze internationalisatie is eenzij
dig en zal de idee van internationale
economische samenwerking in Duits
land impopulair maken. Het grote
onderling afhankelijke industriële
centrum, dat wordt gevormd door
Duitsland, Frankrijk en de Benelux-
lainden, zal niet tezamen wonden
gebracht in samenwerking, maar het
gevolg zal zij® de uitbuiting van de
ene partij door de andere partijen.
Deze politiek is niet in overeenstem
ming met het plan-Marshall.
Het recht, dat de Duitsers is 'be
loofd om te beslissen over de vorm
va® hu economische systeem en over
de politiek, wordt ernstig bedreigd
doior de verdeling va® bevoegdhe
den. zoals voorzien in het statuut.
Op deze wijze kan geen democrati
sche regering worden gevormd. De
Sociaal-Democratische partij ver
klaart dat zij het niet eens is met
dit document. De partij zal strijden
voor de herziening ervan en voor
hel invoeren van socialisatie, welke
niet alleen in het belang is van
Duitsland, maar ook van Europa".
Geen orgaan van
internationale samenwerking
In Duitse politieke kringen te
Frankfort gelooft men, dat de be
langrijkste uitwerking van de Ruhr
overeenkornst is, dat Duitsers, die
dachten, dat hun land op weg wias
om gelijkheid van status te her
krijgen en vooral anti-communisten,
die zich als de fado-geallieerden
van het Westen tegen de Russische
druk zagen, ontgoocheld worden. De
besluiten van 'de Lo®danse confe
rentie zouden het internationale
Ruhr-lichaam het karakter geven
van een permanente ge.allieerda in
stelling om de Duitsers te contro
leren inplaats van dat van een or
gaan van internationale samenwer
king met hen. De overeenkomst was
tevens .een aanwijzing, dat de Wes
telijke mogendheden nog steeds be
reid waren een bondgenootschap op
lange termijn met de Sowjet-Unie
In dezelfde kringen wordt eraan
toegevoegd, dat de limiet van
10.700.00o ton staal voor de West-
Duitse industrie een belangrijke fac
tor zal zijn in de besprekingen
over het ontmantelingsprogram voor
West-Duitsland. Door zich thans aan
deze limiet te binden, aldus ver
klaart men in genoemde kringen,
geven de geallieerde regeringen te
kennen, dat zij geen wijziging van
het program zullen toestaan op aan
dringen van "de ECA-missie behalve
in zeer enkele speciale gevallen.
Met 'betrekking tot de- voorgestelde
overdracht van de bevoegdheden van
de Frans-Brits-Amerikaanse controle
groepen voor steenkool en staal
aan het internationale lichaam of
de militaire Veiligheidsraad ver
klaart men in Duitse kringen, dat
de Westelijke geallieerden duide
lijk te kennen hebben gegeven, dat
zelfs buiten het terrein van de
veiligheid en verdeling de Duitsers
nirrmer de volledige beschikking
Lie® Deyers. de te Los Angeles
wonende Nederlandse filmster, is
van haar derde ma®, Irving Rubin,
gescheiden. Haar man was in woede
uitgebarsten, toen zij1 op de markt
zes appels voor hem had gekociht
in plaats van drie, zoals hij had ge
vraagd. Hij beschuldigde haar van
verkwisting. Zij1 wias in 1944 met
Rubin gehuwd.
Te Tokio is Donderdag tussen Ne
derland en Japan een handels* en
betalingsovereenkomst geslote®. Ne
derland zal voor vijf en twintig mil-
Uioeni dollar o.a. voedsel, bauxiet,
ti® en rubber leveren in ruil vooir
textielgoedieren en industrieproduc
ten voor een waarde va® vier en
zestig milliom dollar. De overeen
komst is een jaar geldig.
Historische kerk
te Nliddelharnis afgebrand
Tegen het jaareinde is Middelharnis
door een grote ramp getroffen
Donderdagmorgen omstreeks tien
uur werden de bewoners van Mid!-
'delbamis opgeschrikt door de kreet,
dat die Ned. Hervormde Kerk in
brand siiwid. Fel sloegen de vlam
men uit de ramen van ihet gebouw
toe®' de brandweer van het dorp
ter plaatse verscheen. Het vuur
woedde in het koor en. nam onmid
dellijk zulke afmetingen aan dat
dit deel van de kerk spoedig in
lidhter laaie stond.
De burgemeester besloot de assis
tentie in te roepen van de brand
weercorpsen op' het gehele eiland
Goeree-Óverflakkae, doch toien deze
te® slotte met veertien stralen de
strijd tegen het vuur konden begin
ne®, sloegen de vlamme® ook uit
het dak. Men begreep, dat het ge
bouw als verloren moest wpirdan
beschouwd e® alle krachten werden
toen ingespannen om de historische
toren te behouden, wat tenslotte ge
lukte. Van de kerk zelf zijn slechts
de zijmuren blijven staan. Oml 1 uur
was men het vuur meester.
Het vuur greep zo snel om zich
heen, dat men er ®iet in slaagde
de inventaris van het kerkgebouw
in veiligheid te brengen, behou
dens het kerkarchief. Het kerkorgel
is een van de kostbare bezittingen
idie verloren ging. Hnt was ee®
pneumatisch orgel met romantische
dispositie en werd a® 1904 door de
orgelbouwer Maarsdhalkerweert te
Utrecht gebouwd.
Omtrent de oorzaak van de brand
tast men in het duister. Vermoed
wordt, dat kortsluiting in het koor
is ontstaan. Ban jonge® zag het
eerst rook uit het kopr komen e®
alarmeerde de omwonenden.
Hiet kerkgebouw is ook in 1904
ee® proo& der vlammen geworden,
doch' toen wist men eveneens de
toren, "'die uit de vijftiende eeuw
dateert, te redde®. Nadien is ide
kerk herbouwd e® sinds kort w,as
het gebouw voor ee® bedrag va®
ongeveer teen half millioe® verze
kerd.
Het eerste kerkgebouw, leen laat-
gothischie kruiskerk, was in 1467
gesticht en aan de aartsengel Mi
chael .en aan Johannes de levanga-
list gewijd. Omstreeks 1500 werd
ziji vergroot dopr toevoeging van
ee®' noorderzijbeuk aan het voor die
tijd eenbeukige schip. De tore® werd
gebouwd naar het model van die
vian het St. Michielsklooster te Ant
werpen. In 1811 is, terwille van ee®
optische telegraaf, de toren va® de
spits met peer beroofd.
In het waterloopkundig Laboratorium te Delft worden op het ogenblik
belangrijke proeven genomen. De Rijkswaterstaaat heeft op een terrein
van het Laboratorium een natuurgetrouw model van de Biesbosch laten
aanleggen, dat beschermd wordt door enorme legertenten. Met dit model
worden proeven genomen om te onderzoeken, welke invloeden zich door
het indijken van de Biesbosch en door andere uit te voeren werken in
het gebied van de benedenrivieren, zullen doen gelden op de getijbewe
gingen en de waterstanden in die omgeving.
Duitsers zullen tevergeefs
protesteren
Elders in dit blad zij® uitvoerig
de reacties van Duitse zijde op het
nieuwe geallieerde Ruhrplan opge
nomen. Blijkens onderstaand bericht
zulle® de protesten niets uitrichten:
De Westelijke mogendheden zijn
nl. v.an plan, zich vastberaden aan
het statuut voor het Ruhrgebied
te houden, waardoor het hart va®
Duitslands oorlogsmachine jaren
lang onder internationale controle
zal komen te staan.
Wat de Duitsers ook zeggen oï
doen de principes van het plan
zullen worden uitgevoerd.
Een Britse verklaring die Donderdag
avond is uitgegeven, zegt tot 'le
Duitsers, dat er aandacht zal wor
den besteed aan hun zienswijze, ook
al zou een toekomstige Duitse re
gering weigeren het plan voor het
Ruhrgebied uit te voeren.
Tekort aan priesters
Volgens radio. Vatieana is er in
verschillende lande® ee® catastro-
phaal gebrek aan priesters. Op vele
plaatsen is dit gebrek zo groot, dat
het gemeentewerk niet kan worde®
gedaan. De Katholieke seminaries
hebben zo weinig leerlingen, dat in
afzienbare tijd dit tekort niet zal
verholpen wonden.
In Frankrijk heeft men bijv. niet
minder dan 13.000 priesters voor
De olievelden van Djambi bezet
Ee® militaire woordvoerder van
het ministerie vian Overzeese Ge
biedsdelen heeft medegedeeld, dat
Nederlandse parachutisten ee® ge
slaagde luchtlanding hebben uitge
voerd in Djambi De olievelden wer
den terstond bezet. Zij wenden ge
ëxploiteerd onder leiding van Ja
panse experts; die alle maatregelen
voor vernietiging van de installaties
hadde® getroffen. De luchtlanding
geschiedde met zo grote verrassing,
dat aan de vernieling, met uitzonde
ring van enkele minder belangrijke
branden, geen uitvoering kon wor
de® gegeven.
De militaire woordvoerder beves
tigde de bezetting van Bengkalis
eni van Sellat Pandjang (Sumatra's
Oostkust).
De nieuwe actie op Sumatra ont
moette geen weerstand van republ-
keinse zijde. Aan Nederlandse kant
werden geen verliezen geleden.
De actie van de parachutisten ge
schiedde in samenwerking met ma
rine-eenheden, die de Djambi-rivi©r
opvoeren. De T.N.I.-eenheden, die
zich in Selat Pandjang bevonden,
werden met al hun wapens gevan
gen' genomen.
Op Oost-Java is Dombang bezet en
op Midden-Ja v a Poerwodadi, even-
els Lengkong ten Noorden vam Ker-
tosono. In Bantam bereikten de Ne
derlandse troepen Malingping.
Kort voor de landing in Djambi
bleek er ©en hevig gevecht te zijn
geweest tussen de Alri (republikein
se marine) en de T.N.I., dat iü
ongunstige zin voor de T.N.I. ver
liep.
de parochiewerkzaamheid te kort.
Binnen het aartsbisdom Parijs heb
ben idit jaar slechts 16 priesterwij
dingen plaats gehad en ©r zijn
Franse bisdommen, waar dit jaar
slechts twee of drie nieuwe pries
ters zijin gewijd. De Katholieken in
Nederland zijn een grote campagne
begonnen om „Noodpriesters" te
verschaffen voor die Katholieke
gemeenten in Frankrijk, idie
en al zonder priester leve®.
In Polen, waar voor het ogen
blik ongeveer 10.000 Katholieke
geestelijken aan het werk zijn,
heeft men nog 6000 nieuwe pries
ters nodig. Maar de seminaries van
het hele land hebben nauwelijks
duizend leerlingen.
Er komt een
reisdeviezenboekje
Met ingang van 1 Januari '49
wordt het deviezenvarkeer voor rei
zigers opnieuw geregeld. Reisdevie-
zeih kunnen slechts worde® aange
kocht op grond van een vergunning
bij een bank of daartoe gemachtigd
reisbureau. Bij de aankoop der de
viezen wordt een in- 'en uitvoer-i
iormulier uitgereikt of een reisde
viezenboekje, dat het plaatsen van
vele aantekeningen in het paspoort
overbodig maakt en dat voldoet aan
•een lang gekoesterde wens van het
reizende publiek. f$£t wordt uitge
reikt aan ingezetenen, die in het af
gelopen jaar minstens drie maal
reisdeviezen hebben gekocht en
voorts aan degenen, van wie in de
toekomst hetzelfde wordt verwacht;
De Duitse politie heeft in het ver-
plaatste-personenkamp te Belsen
8.000 pond koffie en chocolade,
85.000 sigaretten, twee kilo goud
en 1.241 dollars in beslag genomen.
Proeve van het centrum
voor staatkundige hervorming
Bij het centrum voor staatkundige
vorming is verschenen ©en proeve
van doelstellingen van d© strijd
krachten van het Koninkrijk der Ne
derlanden. De meningsvorming,
waarvan deze proeve het resultaat
is, viing in het najaar van 1947 aan.
De eerste doelstelling heeft be
trekking op de internationale vrede
©n veiligheid. Het lidmaatschap der
Verenigde Naties brengt verplich
tingen mede toit het vestigen ie|n
handhaven daarvan.
Een krijgsmacht, opgebouwd ten
einde aan deze verplichtingen te
kunnen voldoen, biedt niet voldoien-
'd© waarborgen voor de veiligheid
van het Koninkrijk. De internationale
verhoudingen zijn zeer onzeker. De
strijdkrachten dienen er volgens de
tweed© doelstelling toe te kunnen
bijdragen, het Koninkrijk te vrijwa
ren in een gewapend conflict te
worden betrokken, indien gewapend
optreden althans niet voortvloeit uit
da verplichtingen van het lidmaat
schap der Verenigd© Naties at an
dere door het Koninkrijk gesloten
overeenkomsten. Willen d© strijd
krachten de taak kunnen vervuilenj
welke'deze tweed© doelstelling hun
oplegt, dan' is een zekere sterkte
noodzakelijk, alsmede d© zekerheid,
dat de bondgenoten hulp zullen bie
den. v
Tegen ©en .onverhoedse aanval
moet de souvereiniteit ©n voorzo-
veel mogelijk d© integriteit van h©t
Koninkrijk kunne® worden verde
digd. Dit behoort aanvankelijk tot
de min of meer zelfstandige taak
van de strijdkrachten van het Ko
ninkrijk, aldus de derde doelstelling.
Nieuwe hobby van
koning Qustaaf van Zweden
Koning Gustaaf van Zweden, die
op aanraden van de geneesheren
het tennisspel ©n de jacht heeft
opgegeven, houdt zich thans bezig
met het borduren van altaarldeden.
Op een tentoonstelling te Stock
holm heeft men onlangs ©an van
zijn werken in blauwe «en goud
kleurige zij'cLe kunnen bewonderen,
bestemd tót geschenk voor ean Lu»
therse Kerk in Brooklyn (VS.).
