Een vreedzame regeling van de Chinese
burgeroorlog
Aanknopingspunten tussen Oost en West
Er was voor geen dag voedsel meer in Djocja
radio weltevreden
Fa J. Roggebands Zoon
Jac. Kloote
C. W. Berrevoets
J. Berrevoets
Gebr. Lakké
Fam. J. C. Schiettekatte
A. I. Schoonen
Firma J. van der Valk
Wolhuis Hansma
Van der Wekken's
Goederenvervoer
De regering stelt een poging
in het werk
Reuter meldt uit betrouwbare
bron te hebben vernomen, dat de
Chinese regering: tracht tot directe
onderhandelingen met de commu
nisten te komen over een vreedzame
regeling van de burgeroorlog.
Deze ontwikkeling volgt op be
richten, dat de Sow) et-Unie en de
Ver. Staten op Nankings verzoek
om bemiddeling een weigerend ant
woord zouden hebben gegeven. En
geland an Frankrijk zouden ©en. ge
reserveerde houding Innemen.
Officiële ontkenningen ten spijt
berichten betrouwbare bronnen, dat
de regering zowel in Ghina zeil
als door functionarissen te Hong
kong pogingen heeft ondernomen
om met de communisten tot on
derhandelingen te komen.
Directe onderhandelingen
Generaal Jen Hsi-Hsian, de gou
verneur van de provincie Sjansi,
die er voor bekend staat, dat hij
steeds de communisten heeft be
vochten zonder de mogelijkheid van
een compromis uit het o|og te ver
liezen is te Nanking aangekomen.
Hij zou door Tsjang KaL Sjek ont
boden zijn.
Generaal Jen had een lange con
ferentie met Tsjang. Naar .verluidt,
heeft hij voorgesteld directe onder
handelingen met de communisten te
openen. 1
Generaal Jens aankomst te Nan
king valt samen met het verblijf
van generaal Loeng Joen te Hong
kong. Generaal Loeng, die tijdens
de oorlog afgezet Is als gouverneur
van de provincie Joennan en, naar
bekend Is, pro-communistisdhe sym
pathieën. heeft, heeft besprekingen
gevoerd met maarschalk Litsji Sen
en andere dissidente elementen uit
de Kvvominiang.
Welingelichte kringen te Nanking
geloven, dat wanneer en indien on
derhandelingen met de communisten
zijn begonnen, Tsjang Kai Sjek mo
gelijk zal aftreden en plaats maken
voor de vice-president, Li Tsjo-eng-
Jen.
Het internationale
Ruhr-controle-orgaan
De concept-overeenkomst betref
fende de instelling van aan inter
nationaal controle^orgaam voor het
Ruhrgebied, opgesteld op de te Lon
tden gehouden zes-mogendhedian-can-
ïerentie, waaraan hebben deelgeno
men! vertegenwoordigers van België,
Frankrijk, Luxemburg, Neder
land, het Verenigd Koninkrijk <eci
de Verenigde Staten van Amerika,
is thans aan de zes regeringen ter
goedkeuring voorgelegd.
Het resultaat van de Landense
conferentie, is hier, naar wij uit
Nederlandse regeringskringen ver
nemen, gunstig ontvangen. Eetni ge
detailleerd oordeel is uiteraard nog
niet te verkrijgen, daar de regering
•het ontwerp-statuut thans in studie
heeft.
Een Engelse dichter verklaarde
al lang geleden, dat Oost en Wiest
twee vreemde werelden vormden,
die elkaar slechts zouden kunnen
verstaan, wanneer ze gelijkwaar
dig tegenover elkaar stonden. lm
het licht van deze uitspraak is
het bezoek gezien dat een Ne
derlands militair aan een Indone
sische familie
Het contact van onze militairen
met de bevolking is vrij gering. Er
is sleöhts een samenkomen bij za
kelijke of geestelijke gelegenheden.
Uitgezonderd die enkele soldaten,
zoals er in elke compagnie één of
meer zijn, die geheel in het leven
van een kampong opgaan, niets lie
ver doen, dan in een donker ka-
mertjee bij een olielampj e een vuur
tje onder het theeblik opstoken, wat
praten, roken en kijken. De jongens
hebben naam gemaakt in een kam
pong, ze worden beschouwd als ©en
van de bewoners. Zo leven tiental
len oud-gedienden van het K.N.I.L.,
ze zijn gelukkig en worden geëerd
in hun omgeving. Zo zijn er o(ok
vans de K.L., die „veroosterd" zijn.
Aan een van die typen, die een on
aangenaam karweitje moest opknap
pen, vroegen we laatst of hij daar
niet het land in had. „Och, elke -dag
geeft weer wat anders. Soms is het
wat goeds, soms wat slechts. Als
je ,een paar slechtere dagen hebt
gehad, komen er wel weer een
paar goede. Waarom zal je je zor
gen maken." Deze fatalistische be
rusting, die de doorsnee Westerling
vreemd is, heeft deze mensen te
pakken gekregen. Zij hebben gevon
den wat de Oosterling dreigt te
verliezen.
Die afstand Oost-West, in Indo
nesië niet minder groot, misschien
wel groter dan in Nederland', is
boeiend en aantrekkelijk.
De Indonesiër is conventioneel,
maar niet conservatief. Iemand, die
anders handelt dan voor hem ge
woon is, zal hij niet gauw navol
gen, maar hij zal er zich ook niet
aan ergeren. „Geen Oosters volk
heeft zich meer voor het Westen
opengesteld dan het Indonesische",
getuigde een Westers georiënteerde
bewoner van de archipel.
De moeder Is universeel
Het was voor ons een sensatie
voor het eerst minder oppervlakkig
kennis te maken met Westers op
gevoede Indonesiërs.
„Komt U binnen en gaat U zitten",
was de ontvangst. „Steekt U op.
Wilt U koffie?" Dat was om acht
uur het begin van het gesprek dat
tot half twaalf voortduurde. „O,ost
en West zullen elkaar nimmer ver
staan, tenzij zij elkaar op gelijk
niveau ontmoeten", is de klassiek
geworden waarheid ovèr het ver
keer der werelden. En er lagen
veel aanknopingspunten op het ter
rein van ons bezoek. Aanknopings
punten, die de moeilijkheden in de
verhouding overtroffen.
Eerst ontdekten wij de Indonesi
sche moeder in onze gastvrouw.
Zij is universeel bij elk volk. Zij
verschilt slechts uiterlijk van haaT
Nederlandse soortgenoot, in huids
kleur, haardracht, in haar kleding
van sarong en kabaja, in de blote
voeten op slippers.
„Ik ontvang jullie graag- Want
naar je leeftijd gerekend, kon je
mijn zonen zijin en ik weet dus wat
een Nederlandse moeder moet voe
len".
We zijn min of meer erkentelijk
belast met onderwijsbelangstelling.
Ook daar lag een aanknopingspunt.
Reeds lang voor de olorlog, haar
dochter e.i schoonzoon waren haar
•daarin gevolgd, was de gastvrouw
werkzaam geweest in 'het moeizame
verheffen van het ongeletterde volk
tot een geschoolde en zelfbewuste
gemeenschap. Wij waren niet onge
voelig voor de pioniersromantiek,
•die aan dat onderwijs verbonden
was. Met enthousiasme, ij'ver en
kennis van het Westen werd de be
volking op hoger niveau gebracht.
Een streven, dat de bekroning heeft
gevonden in de Koninklijke rede
van 1942 en zijh teleurstelling, aan
beide kanten, in de gebeurtenissen
van de laatste jaren.
Belangstelling voor Nederland
en Nederlands
Wij vertelden over-werk, studie
en.' leven in Nederland, over de
nieuwe literatuur.
„Wij' zijn zo .achter geraakt met
wat er in Nederland de laatste
jaren is verschenen. Onze eigen bi
bliotheek is door de Jappen ver
woest. Ons Nederlands is verwaar
loosd".
We werden aan tafel genodigd
om mee te eten. We aarzelden be
leefd. „Kijk eens, dat moet je nog
leren! riet i-s voor ons Indjonesiëi's
een belediging als je weigert mee
te eten". En dus laadden de rijst
tafel op de boterhammen, die wij
kort te voren in het kampement
hadden genuttigd, de maag offerde
aan de etiquette en goede ver
standhouding. Na de maaltijd wa
ren we nauwelijks van tafel opge
staan of er werd weer cocosgebak
voorgezet, gevolgd door gebakken
pisang en alle mogelijke koekjes.
We waren van het eten nog lang
niet af en we durfden niet ombe-
leefd te lijken
Camera Obscura
Ruim drie uur hebben we zitten
praten. Over Nederland, Indonesië,
de wereld. Over gewoonten van
land en volk. Er was veel dat we
gemeen, hadden, dat Nederlanders
en Indonesiërs onder hun versohei
den uiterlijk, in de grond gemeen
hebben. We merkten kleine trekjes,
die ook de Nederlandse burger, zij
het op andere wijze en oip ander
terrein, kenmerkt. Er werd geco-
-iUetteërd met hoge relaties, de oli-
chargïe .en het.standsverschil als iets
vanzelfsprekends aanvaard, ondanks
de onmiskenbaar republikeinse sym
pathieën was men erg trots op een
familielid, die een Nederlandse rid
derorde voor 25-jarige trouwe dienst
in een hoge functie had ontvangen,
er werd gretig gepraat en onder
houdend, maar lichtvaardig, critiek
op rassen en mensen geleverd. Mem
was geestig en charmant. De vor
stelijke houding en gebaren, 'die wij
Nederlanders te enenmale missen
ging gepaard aan een nonchalance
voor het interieur, waarin een Euro
pese huisvrouw geen bezoek zou
•durven ontvangen.
Het waren voor en tegens, die
niet essentieel zijn. We voelden,
dat in dit gezin een hart klopte als
in het onze, een wederzijdse waar
dering bestaat en mogelijk is. Dat
ons. verlangen naar kermis vain en
begrip voor de Indonesiër beant
woord werd, met alle moeite om
hieraan tegemoet te komen. Iets,
wat we herhaaldelijk hebben gecon
stateerd. Ontdaan van politiek en
prestige is ;het probleem eenvoudig,
dat onze volkeren scheidt
Adat
Wé vroegen verduidelijking van
eert legende, die wij' gedeeltelijk
hadden gehoord. Even was het stil
in de kamer, de bewoners keken
elkaar verrast aan. We bleken een
teer en moeilijk punt te hebben
aangeraakt. De familie was van
oude adel en wij' schenen onbewust
het kernverhaal van hun adat te
hebben aangeduid. „Dit is iets wat
jullie, Westerlingen, nooit zullen
aaanvoelen of begrijpen. Je moet me
dan ook beloven het niet verdér te
vertellen, .wat ik je nu ga zeggen".
Pas na afloop van het verhaal
besef ten wé hoe duur onze haastig
gegeven belofte was geweest. Deze
•eeuwenoude verhalencycLus houdt
verband met ook door Nederlanders
geconstateerde onverklaarbare ver
schijnselen, die zich ook nu nog
voordoen. Maar wat wij in de Griek
se, Germaanse en Keltische litera-
Journalisten bekeken de stad
De drukte in de voormalige hoofd
stad van de Republiek begint lang
zamerhand weer terug te keren. De
handel is reeds aan het herleven
en als de Javaan weer naar de pa
sar gaat, dan begint er al weer
schot in het normale leven te komen.
In de afgelopen week hebben
twintig journalisten, onder wie ook
buitenlanders, Djokja ankele uren
bezocht en zij hebben zelf kunnen
waarnemen wat er waar was van
allerlei geruchten. Zij zijin tot de
conclusie gekomen, dat er bij de
bezetting zeven en vijftig burgers
om het leven zijn gekomen. De
meesten zijn het slachtoffer gewor
den van het geschut van vliegtui
gen.
Enige gebouwen blijken te zijn
vernield, maar de Republikeinen
hebben zeil de grootste vernielin
gen gepleegd. Het stationsgebouw
op het vliegveld Magoewo is zwaar
door rocketvuur beschadigd. De ver-
keerstoren is daarentegen intact en
wordt gebruikt.
Toen de Nederlanders in die
stad kwamen, bleken er geen
voedselvoorraden te zijn. Men
leefde er blijkbaar van dag tot
dag. Nu is er een voedseldistri
butie voor de arbeiders, waarbij
per dag tweehonderd gram rijst
■en tweehonderd gram mais wor
den verstrekt. Daarvoor heeft men
eerst rijst uit Semarang moeten
aanvoeren.
De arbeiders melden zich ai weer
in vrij grote getale aan. Het hoge
re personeel houdt zich nog afzij
dig. Zijn medewerking houdt nauw
verband met de politieke toestand
en de houding van de sultan van
Djokja. Deze is in Republikeinse tijd
gouverneur van Djokja en minister
van staat geweest. Nu Is hij ziek
en houdt verblijf in de kraton. Er
is tussen hem en de Nederlandse
autoriteiten nog geen rechtstreeks
contact geweest.
Communistische leiders
Harris Jackson, de correspondent
van Ass. Pres, heeft gevraagd naar
de verblijfplaats van drie commu
nistische leiders. Deze zouden na
melijk de centrale punten moeten
zijn voor anti-Nederlandse actie. Be
trouwbare inliCntingen kon hij niet
krijgen. Men wist niet waar Sjari-
foaddin, Setiadjit en Maroete Da-
roesman zijn. De Nederlanders zeg
gen, dat zij een aantal prominente
communisten hebben gearresteerd.
De berichten, dat de Republikeinen
de communisten uit de gevangenis
sen hadden vrijgelaten, werden van
Nederlandse en Republikeinse zijde
bevestigd.
Aan het postkantoor is niet veel
beschadigd en het hangt voorname
lijk ai van de snellheid, waarmede
werkkrachten kunnen worden aan
getrokken of de posterijen spoedig
kunnen gaan functionneren. Het
kantoor zal al heel gauw worden
opengesteld. Een aantal leden van
het personeel is bereid om aan de
slag te gaan.
De Soesoéhoenan van Soerakarta
•en de Mangkoenegoro hebben het
bestuur van hun gebieden weer op
zicih genomen in nauwe samenwer
king met de militaire en civielö
autoriteiten.
tuur beschouwen, dat leeft hier in
deze familie en in een groot deel
van de bevolking als bindende rea
liteit. Ondanks de Islam, ondanks
de Westerse opvoeding.
De soldaat, vertegenwoordiger
van Nederland
De Nederlandse soldaat, niet be
last met bestaande vooroordelen is
in de ontmoeting van de twee verre
volken de vertegenwoordiger van
het Nederlandse volk. De goede en
slechte eigenschappen van ons volk
zijn in ihem vertegenwoordigd, het
is de eerlijkste deputatie, die mo
menteel mogelijk is. Moige in deze
ontmoeting een basis worden1 ge
legd voor de samenwerking, waar
heen beide volken zich ontwikkelen.
De hoop, dat deze ondergrond door
persoonlijke kennismaking zo hecht
wordt, dat de politieke geschillen
•er bij' in het niet zinken, is niet
•door feiten gewettigd, er naar te
streven verdient aanbeveling.
„Het is jammer", zei men bij ons
afscheid, „dat jullie zo weinig con
tact krijgen met ons volk. Maar er
is nog te veel dat scheidt".
Naaimachines om mee
te stoppen
Na een Hengelose firma gaat
thans ook een firma in Den Haag
naaimachines geheel in eigen fa
briek vervaardigen. Dit nieuwste
apparaat is gestroomlijnd. Men kan
ermee naaien, zomen, borduren en
kousen stoppen. De nieuwe machi
ne, de Fridor, is gebaseerd op een
licentie van een Zwitserse fabriek.
Men is tot het fabriceren van dit
nieuwe product overgegaan, omdat
er over de hele wereld een tekort
aan naaimachines is, daar de Duitse
fabrieken niet meer produceren. Op
de Utrechtse voorjaarsbeuxs zal dit
snufje te zien zijn. Een Amerikaan
se firma heeft al een bod gedaan
om de hele productie van de eerste
vijf jaar te kopen. De meeste machi
nes zijn voor export 'bestemd, maar
ook de Nederlandse huisvrouw zal
in de gelegenheid worden gesteld
zich van dit huishoudelijk gemak
te voorzien.
ADVERTENTIES
A. F. SCHIETTEKATTE
Bakkerij „De Adelaar"
Korte Groendal, Zierikzee
p. f.
M. DOELEMAN H.Jzn.
Blokweg
p.f.
A. P. PLAUM
Watermolen, Zierikzee
p. f.
J. P. BROUWER
Mandenmaker
Lange Nobelstraat
God's zegen voor 1949
p.f.
R. VROEGOP
Sigarenmagazijn
Zierikzee, Poststraat p. f.
D. JOPPE
Levensmiddelenbedrij f
p.f.
J. W. CAPELLE
Brood- en Banketbakkerij
Appelmarkt, Zierikzee
p. f.
Firma GUDDE-HENNING
Melkmarkt
Zierikzee, 1 Januari 1949. p. f.
J. BUIJSE Jr.
Mol
Zierikzee, 1 Januari 1949, p. f.
Hotel „DE LANDBOUW"
C. SINKE
Zierikzee, 1 Januari 1949. p. f.
P. DUSON
Brood- en Beschuitbakkerij
Zierikzee, 1 Januari 1949. p. f.
N. VAN DEN BOUT
Sigarenmagazijn, Appelmarkt
Zierikzee, 1 Januari 1949. p. f.
BERN. C. WISSE
Timmerman
St.-Domusstraat C 137 g. n.
C. VAN DEN HOEK
Groenten- en Fruithandel
St.-Domusstraat D 272
Zierikzee p. f.
Sociëteit „CONCORDIA"
Zierikzee, Oude Haven p.f.
Sigarenmagazijn J. E. Krakeel
Lange Nobelstraat
Zierikzee, 1 Januari 1949. p. f.
Hotel „SIRIXE"
Zierikzee p. f.
Firma A. KOMIJN
Bloemenmagazijn „De Lelie"
Lange Nobelstr. - Zierikzee
g-n.
A. W. BIESEN
Kapper - Lange Nobelstraat
Zierikzee, 1 Januari 1949. p. f.
C. Regoort
M. Regoort-Beije
Melkmarkt, Zierikzee p, f.
Vleeshouwertf TH. SCHELL
Verrenieuwstraat B 101
Zierikzee p. f.
Firma REMEIJN
v. d. ZANDE
Garage
p. f.
Firma M. VAN AS
Oude Haven
Zierikzee p. f.
Slagerij v. d. WELLE
wenst haar cliëntèle een
gelukkig nieuwjaar
Mijn geachte cliëntèle een ge-
gelukkig en voorspoedig 1949
toegewenst.
M. ROSKAM
Bier-, Wijn- en Limonade-
handel, St.-Domusstr., Zzee
J. C. BAART
V ertegen woordiger
N.V. Levensverz, -Mij. R. V. S.
Zierikzee p. f.
C. GAST
Melkmarkt
Zierikzee p. f.
P. BEZUIJEN
„Op den Hoek"
Zierikzee p. f.
S. OCHTMAN ZOON
Boek- en Kantoorboekhandel
Hofleveranciers
p.f.
P. VAN BEVEREN
Boomkweker
Zierikzee p. f
Slagerij ORNEE
wenst haar cliëntèle een
gelukkig nieuwjaar
Firma D. PADMOS
Ijzerwaren enz.
Zierikzee, 1 Januari 1949. p. f.
J. VERSCHIERE ZOON
wensen hun cliëntèle een ge
lukkig 1949
K. SAMAN
Groenten-, Fruit- en Vishandel
St.-Domusstraat D 261
Zierikzee p. f.
H. DE VLIEGER
Meelstraat B 65
Zierikzee p. f.
JOH. G. L. DE BIE
Slagerij, St.-Domusstraat
wenst zijn clientèle een ge
lukkig nieuwjaar
B. M. VAN STRIEN
Brood- en Banketbakkerij
Korte Groendal
Zierikzee p. f.
J. VAN BEVEREN
Schoenhandel
en reparatie-inrichting
wenst zijn geachte cliëntèle
een gelukkig 1949
P. C. Kunst
W. Kunst-Abrahamse
Manufacturen
Zierikzee p. f.
G. BERREVOETS
Boter- en Melkhandel
Zierikzee
wenst zijn geachte cliëntèle
een voorspoedig 1949
Gebrs. DE JONGE
Rijwielhandel
St.-Domusstraat - Zierikzee
p.f.
A. KRIJNSE LOCKER
Eierhandel
Fonteine 343 - Telefoon 17
p.f.
Fa. Wed R. DE VRIES Sc ZN.
Melkmarkt, Zierikzee, tel. 304
wenst haar cliëntèle en ken
nissen een voorspoedig 1949
Accountantskantoor
A. PH. VAN DE VATE
„De Nieue Poort"
Nieuwe Boogerdstraat D 228
p. f.
C. ROSSEN en faihilie
wensen vrienden en begun
stigers, zowel binnen- als bui
ten de stad, een gelukkig
nieuwjaar
Zierikzee, 1 Januari 1949 p. f.
Familie TEN HAAF
Grachtweg - Zierikzee
x fp. r.
J. PARET
in Brandstoffen
wenst zijn cliëntèle, zowel bin
nen- als buiten de stad, een
gelukkig nieuwjaar
Zierikzee, 1 Januari 1949
Regenboogstraat C 403
C. SNIJDERS
H. SNIJDERS-KIK
wensen hun cliëntèle, familie
en bekènden een voorspoedig
jaar
Zierikzee, 1 Januari 1949
V errenieuwstraat
Zierikzee
P. L
„PERFECTA"
Hoofdpoortstraat C 291
wenst haar cliëntèle een ge
lukkig nieuwjaar
Zierikzee, 1 Januari 1949
L. GELUK
Brandstoffenhandel
Zierikzee g. n.
M. Ringelberg
J. Ringelberg-Ringelberg
Zierikzee, 1 Januari 1949 p. f.
J. M. VERKAART
Groente- en Fruithandel
Fonteine C 340 p. f.
J, C. VAN LIERE
en echtgenote
Bakkerij - St.-Domusstraat
Zierikzee, 1 Januari 1949. p. f.
Aannemers
Zierikzee
p. f.
Familie W. VAN DER MAAS
Horlogerie
Poststraat C 106 - Zierikzee
p.f.
Fa. C. VAN TILBURG
DEN BOER
Juwelier - Telef. 111
Zierikzee g. n.
D. J. VAN BUUREN
Schoenhandel
Instituut voor Voetverzorging
Dam 366 - Zierikzee
1 Januari 1949 gn.
C. L. VAN SLUIS
Slijterij „De Druiventros"
Dam B 84
Zierikzee p. f.
L. J. V. d. HOUTEN
Metselaar - Aannemer
Meelstraat B 401 - Telef. 53
Zierikzee p. f.
J. A. BIENEFELT
Bier-, Wijn-
én Limonadehandel
Meelstraat, Zierikzee p. f.
Sportmakkers en vele andere gasten
die dit jaar een pakje tabak meepakten
een cigaret, pijp en sigaar
wensen wjj een gelukkig Nieuwjaar
SIGARENMAGAZIJN D. C. VIERGEVER
HOEK KRAANPLEIN - ZIERIKZEE
Metselaar - Pieterseliestraat C 363
Zierikzee, 1 Januari 1948 p. f.
Schilder - Behanger
Varremarkt B 468 - Zierikzee
'Rund- «i Varkensslagerij
Lammermarkt 329 B - Zierikzee
p. f.
p.f.
Machinale Sfeenhouwetij
Zierikzee, Lange Sl.-Jans(raa( C 236
p.f.
Korte Groendal - Zierikzee p. F.
Alléén voor kwaliteit
p.f.
Grossierderij
p. f.
Zierikzee - Havenpark
p.f.
wenst V een voorspoedig 1949