IN EEN STAL GEBOREN
BOEKENNIEUWS
DE WONDERE GEBOORTE
HENK VAN HEESWIJK
RADIO-PROGRAMMA
RECHTZAKFN
Bijzonder Gerechtshof
te Middelburg
,En ze legden hem neder in de kribbe'
Het onderwerp van de gehoiort©
pa Beth'.éhem is al eeuwen Hang
idoor kunstenaars behandeld en ver
heerlijkt. Iedere Christen is ver
trouwd geraakt met het Kerststal
letje, dat de grote gebeurtenis aan
het begin van onze 'jaartelling sym
boliseert. Interessant is het dan
te zien, hoe de kunstenaars op ver
schillende wijzen het thema heb
ben uitgebeeld en hoe zij1 aan de
attributen gekomen zijin, die zij! o.p
hun doeken of panelen hebben
weergegevende stal, de os, de
ezel, de engelenfiguren, de vorm.
va® de krbbe en de bezoekers ^r
omheen.
(toch is het waarschijnlijk, ■ia'.
Jezus niet geboren is to een stal
aai d e her b erg. In Lucas s a at
nadrukkelijk dat er voor Jozef en
Md-;a geen plaats was. Algemeen,
wordt gedacht, dat men met deze zin
bedoelt, dat er to de a,parlementen
der reizigers geen plaats was, doch
de stal moet hebben vpl gestaan met
paarden, kamelen en ezels, de ras
dieren der gasten.
In de veestal
Jezus n oet to een gewöine v-eimal
gebcrm zijn, omdat Isaias de am-
wezigofciid van dieren schetst m '.pi
profetie: een os kamt zijn bezit
ter en een ezel de kribbe van zijn
meester. Verondersteld wordt, dv
de geboorte plaats had to een
schaapcKoui, de meest wopirkomebde
veestal in het Oosten. Het K-rst-
l.iel spiekt over ide schapen, die
loc-r de herders waren geteld. Lm
moet zijn gebeurd, voor dit de
schapen de koioj binnengingen
waarna de opening van ie iCin- 'r
oïniielrung werd gebaricadeerd.
Jezus zeif spreekt later herhaalde
lijk over schapen en de goede
he; der in zijn vele vergelijkingen
en ogetwijfeld .is daarbij de acr-
tonering a,an zijn gébqoirte bijgeble
ven.
Een andere mogelijkheid is gele
gen in het feit, dat Christus geboren
is to een stal van een eenvoudige
boer. In een schaapskooi kan men
immers moeilijk ide aanwezigheid
v,an een -ezel en een os veroinde|r-
stéllen. Nu waren er :to het Oos
ten thans zijh ze er nog arme
boerendie zich de weelde van
een aparte veestal niet konden ver
oorloven. Het weinige vee wterd
dan gewoon to het woonhuis gestald
Het woonhuis iwias daartoe in
Donderdagmiddag is de vaste oever
verbinding te Vianen, in de grote
verkeersweg Utrecht-Den Bosch,
hersteld. De grote boogbrug over
de Lek, die in de oorlogsjaren ver
nield werd, is zover hersteld, dat
over het midden-gedeelte tijdelijk
een Baileybrug gelegd kon worden.
Terwijl het verkeer, dat sindt de
oorlog weer over de schipbrug ge
leid werd, over deze Bailybrug zal
gaan, wordt de grote brug verder
afgebouwd. Gezicht op de- brug
met anderhalve meter hoog de tij
delijke Bailybrug.
tweeën verdeeld. Voor het 'beschot
leefden de mensen, achter de plan
ken stond het vee vastgebonden,
terwijl kippen en ander kleinvee
rustig heen en weer trippelden en
zowel in het whan- ais het vee-
vertrek het voedsel vergaarden.
Nog twee overleveringen
De derde mogelijkheid is, dat
dat Christus in de stal van een meer
welgestelde boer wérd géboren, In
het Oosten bezitten deze boeren
voor hun vee eein afdak, in de on
middellijke nabijheid van het huis en
het is iniet onwaarschijnlijk dat Jo
zef en Maria ooder zo'.n afdakje
hun toevluCht hébben gezocht. Jezus
werd nagenoeg in ide open lucht ge
boren en vele kunstenaars hebben
dan ook dit motief het meest ver
eeuwigd.
Die andere em laatste overlevering
over de stal achtte het niet onC
Waarschijnlijk dat Christus in een
grot géboren werd. In het Oosten
worden namelijk grotten als vee
stallen gebruikt. Daarbij is het heel
goed mogelijk dat schapen met ezels
en ossen tezamen werden gedreven,
terwijl de herders de wlacht hielden
voiar ide ingang.
Ook de grot is het zinnebeeld dat
herhaaldelijk in de Bijbel terug
keert, terwijl ooik Jezus' opstanding
uit de grot geschiedt.
Verkeert men dus over de stal
in onzekerheid, vast staat, dat het
zeker niet heeft gesneeuwd in die
dagen, zoais in vele v&rtelllngdn en
afbeeldingen is weergegeven.
Sneeuw is in het Oosten een on
gekend verschijnsel. Het is trouwens
helemaal niet zeker of het Kindeke
wel to ide winter géboren werd.
Het Kerstfeest werd eerst eeuwen
later ifli de winter vastgesteld.
Merkwaardig is dat de invloed
van de beeldende kunstenaars zo
groet geweest is op de menselijke
fantasie. In de Zuidelijke landen
vooral in Italië, zullen de afbeel
dingen bet meest de werkelijkheid
benaderen, terwijl men verder naar
het Noorden de geboioirte met een
Europees decor heeft omlijst. Men
ziet dat andere typen stallen, an
dere mensen en dieren, sneeuw en
winter afgebeeld. Niet onmogelijk
is, dat daarmee weer de makers
van Kerstliederen werden geïnspi
reerd, zodat met weinig Waarde
mi&schien moet hechten aan de 'be
knopte schets van de geboorte, zo
als ze op rijto is samengevat.
BLUBBER door J. W. Hofwijk
Uitg.-Mij. De Toorts, Heemstede
De Maasbode-correspondent Hof
wijk, die in zijn boek „De hitte van
de dag" reeds een opmerkelijk en
waarheidsgetrouw beeld schetste
van het leven der soldaten in Indo
nesië, heeft in zijn boek „Blubber"
de eerste politiële actie beschreven,
op een wijze, die hem opnieuw stem
pelt tot de beste verslaggever van
Nederland. Hofwijk is er weer met
de troepen op uit getrokken. Hij
heeft ze bezig gezien in hun snelle
opmars over Republikeins gebied.
Hij is een hunner geweest, slechts
gewapend met blocnote en pen
heeft hij de zwaarste patrouilles
meegemaakt. Op beslist virtuoze
wijze weet hij mensen en toestan
den te schetsen, die niet meer in de
herinnering vervagen.
De soldaten in Indonesië hebben
het veelal zwaar. Dat is wel de
voornaamste conclusie, die uit het
boek te trekken valt. Zij zijn „ra-
bouwen van kerels" geworden, maar
hun hart is op de goede plaats blij
ven zitten. Het is nog altijd zoals
generaal Spoor het eens heeft ge
zegd „geen leger van engelen", maar
mannen in de beste betekenis van
het woord.
Er is met veel van het soldaten
leven in de tropen, dat aan de aan
Waar nog een deel van 't mensdom zucht in grote ellende
waar schier de wereld berst van hoon en spot
om wat de Christ'nenschaar als heilig nog erkende:
Het Kerstfeest, vreugde om de Zoon van God,
daar maken wij ons op, om 't Kindje te aanschouwen,
dat in de krib' nog hulp'loos ligt en teer
en gaan wij langs bestorvene landouwen
en knielen vol aanbidding voor het wonder neer.
Dan jubelen wij verblijd in een devoot beleven,
wat ook de tijd aan moeit' en strijd nog geeft,
hoe ook de wereld in haar veste beeft,
dan groeit er in ons hart een eerlijk, heilig streven
bij 't stil beschouwen van dit Kindje-klein,
dat eens een Heer van heel de aard zal zijn!
Zaterdag 25 December.
HILVERSUM I, 301 M.
8 nieuws; 8.15 kerstklokken; 8.17
kerstcomposities9 poëzie; 9 20 or
gel; 9.45 de kerstgedachte; 10 kerst
verhaal; 10.30 kerkdienst; 11.45 tus
sen kerk en 'wereld12,01 H. Roland
Holst; 12J16 stafmuziek; '1 Nel.
strijdkrachten; 1.30 om en om; 2
klankbeeld; 2.30 Beethoven; 2.50 to&-
spraak; 3 brieven aan iedereen; 3.30
kerstmis; 4 plhillh. orkest; 4.45 Wira
Kan; 5.15 kerstliederen; 6 nieuws;
6.15 piano; 6.30 Ned. strijdkrachten
7 Flierefluiters; 7.30 kerstboodschap
7.45 Nederld in Duitsland; 8 (nieuws;
8.06 Metropols orkest; 8.35 winter
avondsprookje; 9.50 orkest; 10.35
radiospel; 11 inieulWs; 11.151(2
gram.
HILVERSUM II, 415 en 245 M-
7,30 kerstzangdienst8.30 morgen
wijding; 9.30 nieuws; 9.45 gramj.;
10 hoogmis; 11.30 gram.; 11,50 kin
derkoor; 12.15 orkest; 1 nieu|w!s;
1.25 kerstliederen; 1.55 R'dams
philh. orkest; 3.10 pianokwartet
3.55 kerstspel; 4.25 Vespers; 5
kerstfeestviering; 6 kerst'wijdtags-
idienst; 6.30 kerstliederen; 6.45'
gram.; 7 kamerkoor; 7.30 nieuWs;
7.45 'orgel; 8 inieulws; 8.12 kerstmis
m Europa; 8.20 lichtbaken; 8.50
oratorium; 10.15 kerstvertelling;
10.35 kerstliederen; 10.45 avondge
bed; 11 nieuws; 11.1512 orkest.
dacht van deze rusteloze correspon
dent is ontsnapt. In alle omstan
digheden, hoe ongelukkig ook, heeft
hij gelegenheid aantekeningen te
maken en zijn verslagen zijn heet
van de naald. Dit pleit voor de waar
heidsgetrouwheid, die ook wel nie
mand in twijfel zal trekken, die
door de Archipel met de soldaten
op reis gaat, geleid door deze be
kwame schrijver. Juist in deze
dagen, nu de Nederlandse troe
pen weer hun opmars zijn be
gonnen om het schone Insulinde te
zuiveren van de kwaadwillende ele
menten, is het boek van een bij
zondere actualiteit. Wie zich werke
lijk een goed beeld wil vormen van
het leven der soldaten overzee in
het algemeen en tijdens de eerste
politiële actie in het bijzonder, die
uiteraard sterke analogiën zal blij
ken te 'vertonen met de nu in gang
zijnde, zal het zonder dit boek niet
kunnen doen.
PREDIKBEURTEN
le en 2e Kerstdag (vervolg)
SCHARENDIJKE: Geref. Kerk: niet
bekend. HAAMSjl EDEChr. Geref.
Kerk (l&venu): le Kerstdag 10 u.
Godsidienstoefentog; 3 uur Ds. v.
de Klis; 2e Kerstdag: 10 uu;r Gods
dienstoefening; 6 uur Ds. v. d. Klis
(verbeterde opgaven). OOST ER-
LAND: Geref. Kerk: 9.30 Ds. Brein
roer uit Bruinisse. 2e Kerstdag 10 u.
leesdieost en 2.30 uur Ds. Bremmer.
Geref. Gem.: le Kerstdag 10 en 2 30
uur leeisdienst; 2e Kerstdag 10,2.30
(ön 6 uur leesdienst. Oud-Ger. Kerk:
le Kerstdag 9,30 en, 2 uur leesdienst
2e Kerstdag 9.30, 2 en 5.30 uur
leesdienst. SCHERPENISSE: Ned.
Herv. Kerk: le Kerstdag 10 uur
leesdienst; 2.30 uur Ds. Kooreman;
2e Kerstdag 10 en 2.30 uur Ds. Koo
reman. Geref. Gem. onbekend.
ST.-ANNALANDi: Ned. Herv. Kerk:
le Kerstdag 10 ein 2'.30 uur Ds.
Gosltoga; 2e Kerstdag 10 en 2 30
uur idem. Geref. Gem.: le Kerstdag
9.30 en 2 uur leesdienst; 2e Kerst
dag 9,30 en 2 uur idem.
Leger des Heils. ZIERIKZEE. le
Kerstdag 6 uur v.m. Kerstbidstond;
7 uur n.m. Kerstavond; 2e Kerst
dag 10 uur Wijdingsdienst; 3.30 uur
openluchtsamenkomst; 7.30 u. Kerst
samenkomst met proloog.
Woensdag stond terecht de 32-j.
J. Klooté uit Goes, gedurende de
bezettingstijd adjudant van Jan
Dekker aldaar en na Dolle Dinsdag
commandant van de Landwacht te
Lunteren. Tevens bleek K. enige tjjd
hoofdopsteller van de Zeeuwse
Stroom te zijn geweest.
De procureur-fiscaal, die verd.
een arrogante vlegel noemde, eiste
een gevangenisstraf van 14 jaar. Het
Hof veroordeelde hem tot een ge
vangenisstraf van 10 jaar, met af
trek vanaf 18 Mei 1945 en ontzet
ting uit het recht bij de gewapende
macht te dienen en onderwijzer te
zijn.
Burgerlijke Stand van Zierikzee
Geboren: 18 Dec. Adriaans Lam-
bertus, z. 'v>. J..'da Graaf cm M. L.
Boot; 22. Jop.ie Adriana Maria, d.
v. A. Vermaat en J. M. Wielaard.
Gehuwd17 Dec. R. Ornée, 29 j.
j.m. en N. J. v. Klinken, 23 j. j.d,;
17. Th. Bil, 26 j. j.m. en E. W- v.
ld. Houten, 21 j. j.d.; 21. J. W-
Bolkanbaas, 24 j. j.m. en J. P„ Pariet,
21 j. j.d'.22. P, M. Hoekman, 26 j.
j.m. en L. Pimmelaar, 23 j. j.;l.
Overleden: 19 Dec-. G. Zijp, 76
echtgea. v. F. A. Jaicobi; 22. L. v-
d. Klift, 80 j., Wied. v. A. Bakker.
MARKTBERICHTEN
ROTTERDAM, 21 December. Aan
gevoerd: 1245 vette koeien en ossen,v
108 graskalveren, 216 nuchtere kal
veren, 68 varkens, 540 biggen, 268
paarden, 11 veulens, 292 schapen,
146 bokken of geitqn, totaal 2894
stuks.
Graskalveren le kw. f 220, 2e kw.
f 160, 3e kw. f 100; biggen f 70, f 50,
f 40, alles per stuk. Slachtpaarden
le kw. 120 st., 95 ct., 80 ct. per kg.
Werkpaarden le kw. f 750, 2e kw.
f 550, 3e kw. f 400; hitten f 550,
f 450, f 300; kalfkoeien f 835, f 730,
f 630; melkkoeien f840, f740, f625;
vare koeien f 500, f 400, f 350; vaar
zen f 600, f 425, f 325; pinken f425.
f 300, f 225, alles per stuk.
