Het vliegtuig in dienst
van de bloedtransfusie
INDISCHE IMPRESSIES
Depok
VOOR DE JEUGD
HET REDDENDE BLOED
Het landschap Depok herbergt niet uitsluitend meer vrij-
H6t land gemaakte slaven. Vele Europese gezinnen vestigden zich
in het plaatsje en natuurlijk zijn er ook de Hollandse sol
daten, die het er best naar hun zin hebben!
Bjj de soldaten
Opi zeventien verschillende pos
tern hebban zij al gelegen, deze sol
daten van Garderagiment Prinses
Irene an daaronder waren: het pa
leis van de Gouverneur-Generaal op
de helling van de Gedeh, die berg-
tuin Tjibodas, de Poentjakpas, kort
om, plaatsen waar thans op Zon
en feestdagen honderden toieristen
heentrekken. Maar vraag hen stuik
voor stuk „Waar had je het nu het
beste naar je zin?" en zij zullen
als uit één mond zeggen: „Depok!"
Eigenlijk is dit ook helemaal gean
wonder. Voor een Depokker is Hol
land een toverwoord en de Hollan
ders meten zij naar de maatstaf,
waarmede zij eens Cornells Chaste-
lein, hun vroegere landheer, maten.
Chastelein, die hen verloste van sla
vernij en hen dit gehele gebied in
eigendom gaf. Sinds zijn dood, e)a
het bekendworden van zijn testa
ment kan geen Nederlander meer
kwaad doen in het Land van Depok.
Het behoeft dus niet te verbazen,
dat de mannen van Irene, een wat
men noemt „gekloft" leventje lei
den temidden van deze gemeen
schap.
Wanneer ik zo in de namiddag
het erf opwandel via de keurig
aangelegde voortuin, dan zie ik
daar op, de galerij dan ook vrolijke,
opgewekte kerels rondsjouwen.
Overdag doen zij hun dienst: pa
trouille-lopen, trelnbewaking, poet
sen, maar 's avonds heeft ieder zijn
•eigen adresje waar men al naar
hem zit uit te kijken. Verschijnen
ze een paar dagen niet, dan kun
je ero:p, rekenen, dat er een seintje
feomt van de betrokken familie,
want een Hollandse gast is een eer,
die geep Depokker zich meer zal
laten ontnemen. Allengs zijn de
oude Depokse families, gezeten bur
gers geworden. Namen als Loen,
Misseijer, Jonathans en Bagas kom
je steeds weer tegen. Hiet testament
stond geen inmenging van vreem
den toe en zo is de eenzaamheid
bewaard tot op deze dag.
Korporaal Schuitemaker uit Enter
in Overijssel en Sieds Tabak uit
Akkrum zijn bezig met een patience
spelletje, terwijl Lou Bredeveld uit
Badhoevedorp staat te kijken of
alles goed en eerlijk toegaat. Ik val
zo eens naast hen neer om wat
meer te weten te komen over hun
Depokse belevenissen en het blijkt
ïiiet moeilijk hen hieroveT aan 't
praten te krijgen.
Meer burger dan militair
„We voelen ons hier meer bur
ger dan militair", zegt Lou, „er gaat
geen dag voorbij of we komen bij
een familie over huis."
„Ja, we trainen alvast voor
straks, als we weer huistoe gaan",
komt nu ook onze Fries. Hij is de
oudste „Depokker" van het stelletje,
want hij zat ook bij het vorig de
tachement en woont zodoende al
haast een jaar temidden van deze
bevolking. Hij heeft zich trouwens
een 'eigen werkkring verschaft door
elke week de Zondagsschool te lei
den, iets wat niet veel taalmoeilijk
heden oplevert, daar de jeugd van
huis uit de Hollandse taal spreekt.
„Ja..,", zo vis ik, „jullie zijn dus
eigenlijk één van de weinige posten
waar je in zo nauw contact kunt
komen met een Europees levende
gemeenschap. Er zijn zeker heel
wat die nu hier proberen te blij
ven, of niet?" Naast de Depokkers
zelf, wonen er thans namelijk ook
vele ambtenaren uit Batavia in dit
plaatsje, De overvolle stad, waar
men al de koning te rijk is met een
garage als woning, heeft van De
pok een soort dependance gemaakt
ien verschillende departementen
zorgen er voor, dat da verwaar
loosde en vernielde huizen weer
opi ordie worden gebracht en ge
schikt gemaakt tot bewoning. Zo
komen er haast elke week nieuwe
families bij en ook al biedt dit
plaatsje niet veel vermaak, niet
veel comfort, de Hollandse burgers
in Depok zijn maar wat 'dankbaar,
dat zij de broeiend warme stad
kunnen verwisselen voor dit bui
tenleven.
Begrijpelijk dat de soldaten niet
aarzelden om ook bij deze families
een pied a terne te verzekeren en
het is daarom, dat het mij interes
seert, thans hun conclusie te ver
nemen. „Waar zouden jullie liever
wonen, in Depok of ergens op ide
Veluwe?"
Slechts twee man proberen te blijven
Toch blijkt het dat er van da 48
mannen, slechts twee serieus moeite
doen in dit land te blijven. Niet zo
zeer omdat het leven huin niet be
valt, integendeel. Maar de meesten
zijn verstandig genoeg om in te zien
dat je zonder diploma's niet veel
bereiken kunt in de Oost. Als Ne
derlander bekleedt men hier nu
eenmaal altijd een functie waarvoor
in negen van de tien gevallen een
behoorlijke dosis kannis en ontwik
keling vereist zijn,
„We zouden heus wel willen1 blij-
Schakel tussen bloedgever
en bloednemer
Bloedtransfusies bebben geduren
de de afgelopien tien jaar ontel
bare mensen van de dooid gered.
In Nederland alleen werden gedu
rende deze periode ongeveer 25
duizend bloedtransfusies toegediend.
Tal van zwaargewonden in de
tweede wereldoorlog bebben er hun
leven aan te danken. In de oorlog
19141918 bezweek acht procent
van het aantal zwaargewonden in
een bepaald gebied aan de Middel
landse Zee. In de laatste oorlog
werd met behulp van bloedtrans
fusie en peniciline dit percentage
in hetzelfde gebied en onder ver
gelijkbare omstandigheden terugge
bracht tot 1,2 procent.
Bloed voor ernstige patiënten
Het grote probleem, waar bet
steeds weer om gaat is: Hoe wordt
bereikt, dat er steeds bloei voor
ernstige patiënten aanwezig is, en
dat het zonder noemenswaardig op
onthoud kan worden toegediend,?
Eén minuut tijdverlies kan fataal
zijn. Waar vindt men binnen zo
korte tijd een bloedgever, die bloed
van dezelfde bloedgroepi bezit als
de patiënt?
Conserveren een oplossing
In 1938, tijdens de Spaanse bur
geroorlog, ging men er voor bet
eerst toe over bloed te conserve
ren. Het werd op steriele wijze
opgevangen en bewaard bij een
temperatuur van 4 graden boven
nul. In de veldhoispitalen beschikte
men over een hoeveelheid flessen
bloed van alle bloedgroepen, die
terstond gebruikt konden worden.
Ook in Nederland hebben vele on
derzoekers hun beste krachten ge
wijd aan de bestudering van die con
serveringsmethode van bloed. Thans
ven", zegt Schuitemaker, „maar ja,
je opleiding spreekt ook een woord
je mee",
„Maar wat het leven betreft, geef
mij dan Depok maar", stelt Sieds
Tabak vast. „Je bent hier lang niet
zo 'gebonden, riet is altijd zomer,
er is volop voedsel, je zanikt nooit
met brandstof en men is niet zo
zwaartillend over allerhande gods
dienstige an politieke problemen."
Als ik de volgende dag weer die
post nader, zie ik niets dan ellen
lange gezichten! „Wordt onze laat
ste Zondag luit. Maandag worden
we overgeplaatst, dan neemt die
A.P. het van ons over!" De goeie
tijd heeft alweer te lang geduurd.
Dat is het loit van Jan Soldaat. Hij
blijft totdat alles rustig en vredig
dus gezellig wordt, en dan moet
hij weer verderop, om ook daar
ide oude toestanden te herscheppen.
Maar leuk is anders.
Depok en deze militairen waren
goede vrienden geworden. Zij voet
balden samen, hadden gemeenschap
pelijke feestavonden, zij kenden el
kaar allemaal, vormden een geheel
■en opeens is het afgelopen en komt
er een kink in de kabel. „Enfin,
niet zaniken, we zullen wel weer
id oor de zure appel heenbij teh"1,
klinkt een stem ergens achter uit
het huis!
Zo is het! Pier. slot is er eau
pleister op de wonde, n.l. idat dit
vertrek tevens betekent, dat Depok
thans weer veilig gebied is. Dat die
Hollandse jongens in de geest van
idie oude Cornells Chastelein, die in
1714 di't land zijn vrijheid schonk,
thans opnieuw zich hebben ingezet,
opidat de Depokse gemeente voort
kan gaan met de uitvoering van
de opgelegde taak!
is men zover, dat bloed, door toe
voeging van één proeent druiven-
suiker, vijftien dagen in uitsteken
de en daarna nog één a twee weken
in bruikbare toestand bewaard kan
blijven.
In de ziekenhuizen beschikt men
steeds over een aantal flessen met
het bloed van verschillende bloed
groepen. Evenals in Amerika noemt
men deze inrichtingen „Bloed-bam-
ken". Het bloed wordt bij deze bank
geleend en later zorgen familie,
leden of kennissen van de patiënt
ervoor, idat de aldus ontstane bloed
schuld wordt ingelost.
Snel en zonder schokken
Het aangewezen middel voor ver
voer van bloed is het vliegtuig.
Immers het transport moet zonder
schokken en schudden en bovendien
snel kunnen worden uitgevoerd.
Bij wijze van proef liet bet Neder
landse Rode Kruis ruim een jaar
geleden met 'een KLM-vliegtuig een
hoeveelheid geconserveerd bloed
van Amsterdam naar Batavia ver
voeren. Men wilde nagaan of het
in geval van nood mogelijk was
grote zendingen bloed per vliegtuig
naar Indonesië te verzenden.
Het resultaat was uitstekend. De
KLM had ervoor gezorgd, dat op
alle tussenstations vers ijs aanwezig
was. Voortdurend ververste de ste
ward het ijs van het kastje, waarin
de waardevalle lading vervoerd
"werd. Zo hield men de temperatuur
op de vereiste vier graden boven
nul en het bloed kwam in voortref
felijke toestand te Batavia aan.
200 flessen per dag
Thans worden te Amsterdam,
waar het Centraal Laboratorium van
de bloedtransfusiedienst van het Ne
derlandse Rode Kruis gevestigd is,
200 flessen per dag klaargemaakt.
Binnenkort zal men dit aantal kun
nen opvoeren tot 300 dagelijks. Op
Zwarte Piet wil geen chauffeur zijn
Toen Sinterklaar weer uit Spanje
naar Nederland zou vertrekken, zei
hij tegen Zwarte Piet:
„Hoor eens, Piet. We gaan nu ai
jaren lang met ide schimmel op
reis. Deze keer laten we hem op
stal. We gaan met de jeep."
Piet mopperde dat hij 't niet leuk
vond. De kinderen ware|n nu een
maal er aan gewend Sinterklaas
op zijn paard te zien en zo In jeep
maakte maar ongelukken, vond hij.
Sinterklaas bleef echter op' zijn stuk
staan en Zwarte Piet leerde dus
chaufferen.
Toen vertrokken, ze len bereikten
zonder ongelukken onze grens. Op
ons eilandje moiesten ze natuurlijk
ook zijn, dus zetten ze koers naar
Schouwen en Duiveland. Hoe meer
ze dat naderden hoe gladder de
wegen werden en toen ze aan Zijpie
overgezet waren eni ze een binnen
weg insloegen was het daar zo,
ijselijk glad, dat Piet de macht
over zijn stuur verloor. Even later
lag de jeep onderste boven in die
sloot én de Sint en Piet probeerden
er onder uit te komen. Wat zagien
ze er uit! Piet schreeuwde zo hard
om hulp, dat je 't mijlen ver koa
horen. Weldra verschenen er men
sen en op ©en boerderij verleende
men de eerste hulp, d.w.z. de Silnt
en zijn knecht werden van de slik
ontdaan.
0,p dié boerderij ziijh ze niet lang
gebleven. Je zult Sinterklaas met
Zwarte Piet weldra zien. Chauffeur
wil Piet echter niet meer zijn. Vraag
het hem maar!
Bijdragen aan:
De Merelclub
p./a. Zierikzeese NieuWlsbode,
Zierikzee.
In de pers van de Sowj et-sector
van Berlijn wordt gezegd, dat het
aantal werklozen in de Westelijke
sectoren van de stad in de afgelo-
P'en veertien dagen is gestegen van
88.500 tot 92.000 en dat 395 firma's
werden gesloten of korter zijn gaain
werken.
het ogenblik bezit Nederland van
het vaste land van Europa de best
geoutilleerds drooginstallatie voor
bloedplasma.
Op de laatste conferentie van het
Internationale Rode Kruis, die te
Stockholm gehouden werd, sprak
men hierover veel waarderende
Woorden. In tal van landen wil men
thans naar Nederlands voorbeeld
gaan werken. Dit is het geval met
Zwitserland. Ook in België heeft
men een begin gemaakt met dè aam-
legging van een voorraad bloed
plasma. De benodigde kostbare in
stallaties bezit men daar evenwel
niet. Ter oplossing van deze moei
lijkheid kwam een overeenkomst tus
sen het Belgische en Nederlandse
Rode Kruis tot stand, dat het bloed
in Nederland bewerkt zou worden-
114 liter bloed
Op 26 October j.l. gaven 228 dor
nors te Brussel hun bloed. Binnen
48 uur moest met de bewerking)
van dit bloed begonnen worden enl
hier bewees het vliegtuig weer on
schatbare diensten. Honderdveertien
liter bloed werd per KLM van
Brussel naar Schiphol gevlogen.
Daar stond een auto, van het Ned.
Rode Kruis gereed en binnen de
kortst mogelijke tijd kon men tot
actie overgaan. Op 5 November ver
voerde een KLM-vliegtuig de kisten
met het gedroogde bloedplasma
naar Brussel.
Voorlopig zullen eenmaal per
maand, in de nabije toekomst 2
maal per maand, KLM-vliegtuigen
kostbaar Belgisch bloed naar Neder
land brengen en zal het gedroogde
bloedplasma eveneens per Vliegen
de Hollander naar de Belgische
hoofdstad worden teruggevoerd.