Personeelsavond Zeelandia Firma J. v. d. Yalk
De Turkse Republiek herdacht haar 25-jarig bestaan
Achterhouden van goederen
strafbaar
OVERDENKING
Vrijdag 29 October was het 25
jaar geledein, dat de Turkse Repu
bliek werd uitgeroepen. Dankbaar
gedenkt het Turkse volk het werk
van iMustapha Kemal Pacha. Aan
vankelijk als leider der jong-Turken
|de ziel van het verzet tegen de
Vrede van Sèvres (1920), waarbij
Turkije veel grondgebied en weel
invloed verloof, voerde hij oorlog
tegen de Armeniërs en de Fransen,
waarbij Armenië wterd onderwor
pen en tegen die Grieken. Eie Fransen
werden uit Cicilië'gedrongen an da
Grieken beslissend verslagen. Met
Frankrijk werd de voordelige vre
de van Angora: gesloten en bij de
vrede van Lausanne (Juli 1923)
kreeg Kemal Pacha zijn voornaam
ste eisen ingewilligd. In 1924werd
hij tot president gekozen. Hij bracht
verschillende hervormingen tot
stand, schafte vele oude gebruiken
af en regeerde feitelijk al-s een
soort dictator. Niettemin ging het
land met reuzeschreden vooruit, ook
op economisch gebied.
Het overlijden van Mustapha Ke
mal (Kemal Atatürk) werd dan ook
als een zwaar verlies gevoeld. Hij
Nu binnenkort enkele prijzen van
levensmiddelen en brandstoffen zul
len worden verhoogd, werden reeds
klachten gehoord over het achter
houden van deze artikelen, om
straks hogere prijzen te kunnen be
dingen. In verband daarmede wordt
gewezen op artikel III van de eer
ste uitvoeringsbeschikking van het
Prijsvormingsbesluit 1941, dat luidt:
„goederen, welke voor de verkoop
bestemd zijn, mogen niet worden
achtergehouden, teneinde voor an
dere of voor latere levering hogere
prijzen te verkrijgen, dan die welke
ten tijde van het achterhouden wet
telijk geoorloofd zijn".
Komt de politie gegronde klachten
ter ore, dan zal, overeenkomstig bo
venvermeld artikel III, de gehele
voorraad der achtergehouden goede
ren in beslag worden genomen.
Winkeliers opgepast
De officier van justitie te Amster
dam heeft medegedeeld, dat hij va-n
plan is strenge maatregelen te ne
men legen die winkeliers, die tegen
hun klanten zeggen dat zij geen sui
ker voorradig hebben met de bedoe
ling hun voorraad vast te houden
tot de prijs van suiker hoger is.
Dergelijke winkeliers stellen zich
bloot aan strafvervolging en inbe
slagneming van hun voorraad1.
Ook de Prijzen controledienst is
van plan zeer streng te gaan con
troleren.
Paspoorten voor sigaretten en
consumpties
Die Haarlemse rechtbank kreeg Don
derdagmorgen en vrij ernstig ge
val van omkoping te behandelen.
De twintigjarige S. P. v. i. B. had
zijn positie op de afdeling paspoor
ten van de Provinciale Griffie schan
delijk misbruikt. In -de loop van 1948
hielp hij verschillende personen op
illegale wijze aan -een paspoort
Deze paspoorten waren bestemd
voor zwarte handelaren.
Verdachte ontkende hardnekkig
voor zijn bemiddeling een geldelijke
beloning te hebben ontvangen. Wel
accepteerde hij vergoedingen in de
vorm van sigaretten en consumptie.
De officier van justitie achtte,
vooral bijzonder ernstig, dat ver
dachte voor -deze paspoorten ge
bruik maakte vam een stempel van
de Commissaris -der Koningin. Hij
eiste -een gevangenisstraf van twaalf
maanden, waarvan zes voorwaarde
lijk.
werd opgevolgd -door I-smet Inönu,
zijn voormalige minister-president,
idie evenwel in 1937 -wiegens een
meningsv er-schil zijn ambt had neer
gelegd. Ook o-n-der -diens bewind
beleefde Turkije een periode va-n
vooruitgang. Zij-n herkiezing tot
president op 6 Maart 1943 bewees j
wel dat zijn volk achter hem stond.
Ondanks gro-te pressie bl-eef Turkije
•in) de 2e Wereldoorlog tof begin
1945 neutraal. Kort voor 'de capitu
latie van Duitsland ko-os het -de
zijde der Geallieerden. D-e laatste
jaren voert Turkije een isolationis
tische politiek. Het heeft evenwel
een sterk leger op de been met
moder-ne bewapening, waarbij het
veel steun ontvangt van Amerika-
D-e veel o-mstred-e-n zeeën gte der
Dardan ellen en het expansionistisch
streven van d-e Sovjet-Unie -spelen
ida-arbij een belangrijke rol.
BOEKENNIEUWS
Parade voor Viola
-door Roma Le-ntinek. Uit-g-
Mij. C. A. J. van Dishoieck,
Bussum.
Dit boek speelt in een vooroor
logs Indisch milieu en behandelt
het merkwaardig thema van een
meisje, dat groen e-n kersvers uit
Holland geïmporteerd in -de rimboe
terecht ko-mt tussen een st-el vrij'
leeghoofdige planters, die het cy
nisme als hoogste levenswijsheid
cultiveren. O-nder i-nvloed van -d-e
baboe ontpopt het Hollandse „Meel-
tje" zich ai-s een- I-ndische Viola,
die kruipt in de 'huid van een
filmster en zodoende schuld is aan 'n
voortdurende gissing tussen „groen
als gras" of „verfijnd geraffineerd"
-die een -der h-ec-en maakt. Het thema
geeft aanleiding tot -de nodige pi
kanterie en het is d-e vraag of -d-e
schrijfster het minimum,, wellicht
noodzakelijk voor milieu en per-
soor.fsbesehrijving, hier ni-et blij
moedig heeft prijsgegeven voor een
maximum, -dat de bedenkingen tegen
het b'o-ek -doet toenemen. Intussen
geeft het boek een kijk op het
leven in het vooroorlogse Indië en
als de milieubeschrijving min of
meer normgevend voor de Euro
pese gemeenschap mocht zijn, -dan
vormt het boek ongewild een aan
klacht tegen vele uitgeholde enm-et
surrogaat gevulde levens, die mede
schuldig -staan aan de na-oorlogse
verwikkelingen in Indonesië. Intus
sen gaat Viola -doo-r met haar op
rechte onschuldigheid te -dragen in
een mondain kleed, hetgeen -een van
de planters té machtig wordt. Hij
haalt zich een verliefdheid cp d-e
-hals, die hem zijn vrijgezellienhoo-fd
kost. D-e -stof is te pretentieloos'
voor de schrijfster, -die over -opval
lende stijlkwaliteiten beschikt.
Ware en onware verhalen
vain Eidu-ard Schaap. Uitg.-Mij.
„De Sleu-tel", Antwerpen—
Haarlem.
D-e Uitgevers-Mij „De Sleutel"
heeft na -de bevrijding -een waarlijk
verbluffende collectie jeugdboeken
het licht doen zien. Niet alleen
kwantitatief, maar ook kwalitatief,
staan deze boeken doorgaans op
hoog p-e.il en -de Ware -en onware
verhalen. vormen een belangrijke
aanwinst. In -de moderne jongens-
stijl, pittig, leuk en vlot tuimele-n
in -dit b-o-ek -de verhalen en ge
dichten over elkaar, waarvan -de
jeugd smullen kan. Een smeuïg kat-
tenverhaial, wisselt af met -een ge
schiedenis van -de zee, Rambam de
Draak met een spannende Indianen-
histo-ri-e. Kostelijk is het verhaal
van de jongeman, die Sinterklaas in
zijn Ma-drileenis hoofdkwartier ging
opzo-eken. Een cofcta.il van gezo-n-
'd-e „jongensachtigheid" met -d-e hu
mor en het lawa-ai van een goede
krantenstrip.
De p-erson-eelsavoinden van „Zeelan
dia" hebben -de naam goed te zijn
en o-p hoog peil te staan. Met de
per-soneeïsavond van Donderdag 28
October j.l. werd de reputatie weer
bevestigd. De eersteling in het
nieuwe -seizoen voerde -ditmaal de
vis ten 'tonele, liever gezegd binnen
de sponningen van het linnen ven
ster. Een aantal zeer instructieve
en artistieke films werd gedraaid
over de vaderlandse visserij, opge
poetst door „een praatje bij de
plaatjes", bij monde va-n de heer
J. G. Kolkman, hoofd van het
Voorlichtingsbureau van de Voe
dingsraad. De eerste film „De Ned.
Trawl-ervisserij" volgde op de voet
de lange weg va-n de diverse soor
ten van het vissengeslaeht van het
ogenblik, -dat zij ro-ndsparte-len in
de vrijheid van de grote Noordzee
plas tot aa-n het moment, dat Zij
partsgew'ijze in de monden der tal
loze visetende landgenoten verdwij
nen. Het centrum van de trawler-
visserij is IJmuiden, sta-d helaas
van puin, maar ook van oneindig
veel vis, die in de grote hallen
wordt verhandeld. Als de schepen
en vol plané vertrokken zijn, koer
sen zij regelrecht naar de visgron
den, waar het tra-wlnet overboord
gaat en de sleep begint. Trawlen
is trekken -en een 'trawl-net is fei
telijk een grote „puntzak", die door
de zee wordt gesleept, met de
bedoeling dat de vissen e"r in zwem
men, waarmede hun economische
en smakelijke carrière -een aanvang
neemt. Eenmaal aan de w'a.1 Wordt
'de vis geveild en vindt zij haar
bestemming, -deels voor d-e conis-er-
venindustrie, deels voor -directe ver
koop doo-r -de tussenhandel.
Een niet minder -spectaculair beeld
levert de haringvisserij op, beo-efend;
met een z.g. drijgnet, een net van
zeer grote lengte, -dat als 't ware
„staat" in de ze-e en maaso-peningen
heeft, waarin de haring blijft han
gen. D-e haringvisserij' concentreert
zich t» Scheveningen, Vlaardingen
en Katwijk. Als -de loggers uitvaren
is alles in rep en roer. Op „Vlag
getjesdag" liggen de gepa-vo-iseer-
de schepen klaar om uit te varen
en is de belangstelling aan -d-e ha
vens van -de vissersplaatsen eno-rm.
Aan deze hoogtijdag in het hariing-
vissersbedrijf was een aparte kleu
renfilm gewijd. De haring is een
arbeidsintensief visje, want .als -de
haringen als een hoop zilvergeld uit
de metten Zij-n geschud, mo-et zij
gekaakt en gezouten worden-, voor
welke handelingen no-g geen ma
chines zijn uitgevonden. D-e terug
reis met -de buit aan boord, vormt
een beloftenvollie afsluiting van een
periode van hard werken, op een
vaak slingerend schip, waar het
„repos ailleurs" als hoogste wijsheid
wordt beleden. Niet lang -daarna
prijkt -dan „De Hollandse Nieuw-e"
in de heldere stalletjes en verdwij
nen met het bekende gebaar
hoofd achterover in -de -diverse
keelgaten. Ook wordt de haring
in rokerige kamers tot goud-gele
bokking omgetoverd, of verschijnt
in opgerolde en gepinde gedaante
in gezelschap vain uien, badend in
azijn, als rolmops in de etalages
der Viswinkels.
Een prachtige serie internationaal
bekroonde kleurenbeelden gaf -d-e
operateur -als ongevraagde toegift.
Meteen dankwo-ord vain de voor
zitter der ontspanningsco-mmissi-e,
werd het o-fficiël-e gedeelte van de
avond besloten, waarn-a. een onschul
dig glaa-sje na zoveel hartige visjes
ter compensatie werd geschonken
„HERVORMING"
Wij gruwen, als wij lezen van
ontzettingen, die ons vaderland ge
leden heeft onder het schrikbewind
van Alva, de ketterjager, en onder
de martelingen, die onze voorvade
ren te verduren hadden. Tegen
woordig beschermt ons de wet. De
Staat is neutraal. Jood en Heiden
hebben dezelfde rechten, wij had
den die rechten reeds bevochten,
met bloed bezegeld en verkregen,
toen Frankrijk nog lange tijd ge
knecht werd door zonnekoningen als
Lodewijk XIV. Duizenden Hugeno
ten vonden in ons land een veilig
en rustig bestaan.
Maar rust betekent, vooral op het
gebied van geloof: verslapping.
Euwen geleden dreigde gevaar voor
de Kerk van Christus en dat ge
vaar was martelaarschap en geloofs
dwang. In onze tijd is het gevaar
van geloofsvrijheid, onverschillig
heid en onkerksheid veel groter.
Toch zal de Kerk deze gevaren door
staan, want wij zijn verzekerd, dat
overheden noch machten, dood noch
leven ons zal kunnen scheiden van
de liefde Gods, welke is in Christus
Jezus onze Heer. Nog zijn wij af
stammelingen der voorvaderen. Leg
de Koningin Wilhelmina geen krans
bij het gedenkteken van haar voor
vader de Colligny, met op de linten
de spreuk: „Le Christ avant tout",
Christus voor alles?
En toch is het gevaar voor het
voortbestaan der Kerk niet de vrij
heid der godsdienst, de onverschil
ligheid en de onkerkelijkheid. De
gevaren, die de Kerk in het heden
en in de toekomst bedreigen zijn de
onderlinge twisten onder de „gelovi
gen", de hovaardij. De kracht van
de Kerk ligt in haar eenheid. Hoe
zullen wij ooit aan de heilige op
dracht van Christus de Heer: pre
diking aan alle creaturen, kunnen
voldoen, wanneer haar leden onder
ling tegenover elkaar staan? Wee
U, die ogen hebt om te zien en
geenszins bemerkt, die oren hebt om
te horen en geenszins verstaat!
Zonder God geen liefde en geen
eenheid. Twisten over het „Woord"
brengt geen saamhorigheid, geen
geloofsverzekerdheid. Hét hart moet
hervormd. Nieuwe orde is daad van
het geweten.
De gesel Gods is over de wereld
gegaan. In opdracht van hun Heer
zijn de overgrote meerderheid der
Kerken, in Assemblée te Amster
dam samengekomen, aan het werk.
De Hervormde Kerk bezint zich.
Ook bij de „genootschappen" is Gods
Geest aan het werk, ik denk aan
de broederschap der Remonstran
ten, waar de antithese misschien
nog wel groter is dan bij ons.
God werkt. Ook aan ons?
Zierikzee. A. N. Pijnacker Hordijk
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Oud-
Vossemeer (toez.): De. R. C. van
Putten te Babyloniënbroek.
Te Amersfoort heeft een gemas
kerde inbreker op het kantoor der
Heide-Maatschappij een geldkistje
met f 6300 onder bedreiging mee
genomen.
De Republikeinse minister van
Voorlichting heeft te Batavia ver
klaard, dat de politieke onderhande
lingen tussen Nederland en de Re
publiek in begin November zullen
worden hervat. Wat ook het resul
taat zal zijn, het zal definitief zijn.
Amerika zal 155 milloen dollar
beschikbaar stellen voor de aankoop
van nieuwe toestellen voor de lucht
macht.
Een Nieuw Zeeland's vliegtuig,
dat vermist werd, is bij een verken-
ningtocht in het Noorden van N.-
Zeeland ontdekt. 11 passagiers be
vonden zich aan boord en twee le
den der bemanning. k
D-e Nederlandse ambassadeur te
Washington, mr. E. N. vain Kleffenis,
heeft Woensdag gedurende een uur
een bespreking gevoerd met Lo-vett,
-de Amerikaanse onder-minister vain
Buitenlandse Zaken. Mr. vain Klef-
fen-s weigerde o-ver -bet besproken©
iets mee te del-en.
