EEN STAD HERRIJST UIT PUIN
PRIJSSTIJGING
Amerikaans militair bestuur neemt maatregelen
Soort tegenblokkade
Warschau wordt bebouwd
Bij de gedeeltelijke of gehele op
heffing van de subsidies op voe
dingsmiddelen zal in een bepaalde
vorm ongetwijfeld de concurrentie
terugkeren. De prijzen zullen im
mers naar boven aan een hoger lig
gende grens gebonden zijn, maar
naar beneden vrijelijk mogen da
len. Dit is feitelijk nu reeds het ge
val en het gaat er dus maar om, of
de handelende middenstand in staat
is om, ten gerieve van het publiek,
wat de prijzen betreft zich zover
mogelijk van het toegestane maxi
mum te verwijderen. Een vraag
daarbij is, in hoeverre de midden
stand nog in staat is te concurreren.
De gebonden economie heeft niet
minder dan acht jaar het econo
mische leven beheerst en het is be
grijpelijk, dat de handel in alle ge
ledingen en verbanden, daarvan niet
alleen de financiële gevolgen heeft
ondervonden, maar er ook in werk
methode en zo men wil „mentali
teit" iets is veranderd. Een veran
dering die niet zonder meer onge
daan te maken is. Het hangt, zoals
het zich thans laat aanzien, alleen
af van verschillende vooruitstreven
de personen, die ieder op hun ter
rein de kat d,e bel aanbinden. On
der druk van hun baanbrekend
optreden zullen de anderen automa
tisch moeten volgen. Dit alles riekt
wellicht verdacht naar alles wat
destijds terecht „moordende con
currentie" werd genoemd, maar het
zal duidelijk zijn, dat Nederland
naar deze periode niet meer terug
mag.
Er is toch binnen de beperkingen
die voor de eerst komende jaren
nog geboden zijn, een e e r 1 ij k e
concurrentie mogelijk, die aan om
zet vergoedt wat van de prijs wordt
afgeknepen en voor het publiek de
grootste weeën der prijsstijging weg
neemt. Niet alleen echter in de hou
ding van de handeldrijvende me
nigte, maar ook in die van het pu
bliek zal een wijziging moeten ko
men. Er wordt allerwege geklaagd
over gebrek aan geld en het telaag
zijn der lonen, maar de koper zal
moeten inzien, dat hij in bepaald
opzicht ook financieel weer voor
oorlogs zal moeten gaan leven. In
het algemeen zal het streven naar
het duurste moeten worden nagela
ten. Dit streven is door het distri
butieve stelsel in de hand gewerkt.
Rantsoenering betekende, dat men
van enig voedingsmiddel of van
enige stof maar een beperkte hoe
veelheid ontving. De koper was dus
kwantitatief aan banden gelegd en
zocht het daarom in de kwaliteit. Nu
echter de kwantitatieve beperking
door de geleidelijke afschaffing van
de distributie een einde gaat ne
men, zullen de mindere en daarom
goedkopere kwaliteiten weer meer
in de gratie komen. Een mindere
kwaliteit behoeft ook lang niet altijd
een slechte kwaliteit te wezen.
Yoor de eerstkomende tijd is een
neergang te verwachten van het
economische leven, als gevolg van
het loslaten der prijzen en een rui
mere rantsoenering. Een neergang
die vooraf gaat aan een hoger ge
legen „normale" spits. Deze normale
spits vormt de hoogte waarop het
economische leven zich de eerstko
mende tijd zal bewegen. Het nor
male levenspeil zal tenslotte nog
hoger komen te liggen, naarmate de
voorzieningen ruimer worden en de
handel op de vrijere economie raakt
ingesteld. Op het punt van een rui
mere voorziening is nog van alles
te verwachten. Het Marshall-plan is
in dit verband uitermate hoopge
vend, terwijl de tijd dat de Benelux
grote vruchten gaat afwerpen, niet
veraf meer kan zijn. Toch zal de
prijzenpolitiek het zorgenkind van
de regering blijven. Er zijn echter
ook nog andere factoren, die te grote
prijsstijgingen tegengaan. Een daar
van is de export. De industrie zal
moeten blijven concurreren op de
wereldmarkt en daarom moet het
met een product komen, dat kwali
tatief aantrekkelijk en naar de prijs
scherp is gesteld. De prijzen voor
binnenlands gebruik regelen zich
automatisch naar de exportprijzen,
zodat hiermede dus een regulerende
factor t.a.v. de prijzen aanwezig is.
Tenslotte zal verder het verantwoor
delijkheidsbesef van het kopend pu
bliek het gezonde evenwicht tussen
lonen en prijzen moeten herstellen.
Indien b.v. enig product beslist
te duur ten verkoop wordt aange
boden, dan kan het publiek niet
beter doen, dan het product rustig
in de etalage te laten staan. De han
delaar zal de fabrikant op de onver
koopbaarheid van zijn product at
tent maken en de laatste zal nood
gedwongen pogingen in het werk
stellen om de prijs te verlagen. Hier
snijdt het mes van het publiek aan
twee kanten. Wie niet verkoopt, om
dat de prijs te hoog is, controleert
zijn uitgaven op verantwoorde wij
ze en werkt mede om tenslotte de
prijs te verlagen. Het economische
leven is nu eenmaal rijk aan derge
lijke wisselwerkingen en in de ko
mende omstandigheden is het we}
eens goed daarbij stil te staan. Re
sumerende kan de mogelijke jacht
van de prijzen naar omhoog dus
worden afgeremd door een eerlijke
concurrentie binnen het kader van
de publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie en het loslaten van al het
buitensporigs, waaraan het kopend
publiek binnen t' distributieve stel
sel gewend was geraakt. Dit gevoegd
bij de van regeringswege verder op
dit gebied te treffen maatregelen
en de corrigerende factor van de ex
port, zal voldoende zijn om excessen
op het gebied van prijsstijging te
voorkomen. Een omstandigheid,
waarmede de sociale rust ook in
de toekomst niet weinig zou zijn ge
diend,
In de suikerfabrieken is de campagne in volle gang. Na wassen en.
snijden wordt de melassestroop uitgekookt en komt in grote Jketels
(links), waarna zij wordt geraffineerd. De pulp verlaat na de bewer
king'de ketel om via een spoelgoot naar de schepen te worden afge
voerd.
Het hoofdkwartier van het Ame
rikaanse militaire bestuur heeft
maatregelen voor een tegenblok
kade aangekondigd. Goederen, die
naar de Russische sector worden ge
bracht, kunnen in beslag worden ge
nomen. De mensen, die de goederen
vervoeren, kunnen worden vervolgd
De Russische sector van Berlijn
kan aan ten minste 25.000 werklozen
uit de Westelijke sectoren werk ver
schaffen, aldus heeft de comman
dant van de Russische sector mede
gedeeld aan vertegenwoordigers van
Amerika en Engeland. Kotikof, de
commandant, zei verder, dat het
Russische militaire bestuur bereid
was geheel Berlijn van voedsel en
andere levensmiddelen te voorzien.
Electrische locomotieven
van Nederlands fabrikaat?
Naar het ANP uit verkeerskringen
verneemt, onderzoeken de Neder
landse Spoorwegen op ihet ogenblik
mogelijkheden tot het bestellen van
enige tientallen electrische locomo
tieven bij1 de Nederlandse Industrie.
Dit onderzoek geschiedt in verbantf
met de elec'trificatie van Ide voor
naamste delen van het spoorweg-
nét. Aanvankelijk was men van me
ning, dat deze belangrijke order in
het buitenland zou moeten worden
geplaatst. Tot dusver werden elec
trische locomotieven in Zwitserland
land ien Frankrijk gekocht. Aain.
gezien men de indruk heeft ge
kregen, dat de Nederlandse in
dustrie met behulp van importen
van een aantal onderdelen in staat
zaïl zijn èlectrische locomotieven te
bouwen, Iw'ordt naar deze mogelijk
heid, die zeer deviezensparend Zou
werken, een nauwgezet onderzoek
ingesteld. Naar aanleiding van des
betreffende geruchten wondt mede
gedeeld, dat van constructie van
locomotieven met Philips-hetelucht-
motor voorshands geen sprake kaïn
zijn, omdat deze motor nog steeds
in het laboratoriumstadium verkeert.
Veeleer 'is men geneigd tot een on
derzoek naar mogelijkheden met
gasturbinelocomotieven voor spoor
wegverkeer.
De Niwin-actie In Zeeland
De Niwin-actie in Zeeland, die
1 jaar geleden werd begonnen, heeft
in totaal een bedrag verkregen van
f 10.000.—waarvoor 300 muziek
instrumenten voor de militairen op
de afgelegen posten in Indonesië
zijn gekocht. Gehoopt wordt dat
de eerste zending met Kerstmis :in
Indonesië arriveert. Op ieder in
strument zullen de woorden ge
brand worden„Gift van de Zeeuw
se bevolking".
Tekort aan onderwijzers
in Indonesië
De heer W. van der Vlugt, voor
zitter van het Niog, deelde in een
onderhoud met de correspondent
van Aneta in Soerabaja mede, dat
het tekort van het onderwijzend
personeel zo groot is, dat o,p ide
scholen in West-^ava met Indone
sisch als voertaal meer dan zeven
tig procent van de leerkrachten
onbevoegd is en uitbreiding van het
onderwijs kan niet in het gewenste
tempo plaats hebben.
De animo onder de Indonesische
jeugd voor de opleiding is zeer
gering, gezien de lage salarissen
voor ide lagere leerkrachten. Het
ligt in de bedoeling, de Indonesiërs,
die de nieuwe acte hebben behaald,
volgens het nieuwe onderwijsplan
onder te brengen in de schaal voor
Europese onderwijzers.
In O ast-Java is de animoi onder de
Indonesische jongelui behoorlijk.
Meer dan honderd zestig jongelieden
hebben zich gemeld voor de cursus
van de gouvemementskweekschool.
De conventie van de Amerikaan
se mijnwerkersbond heeft besloten
het salaris van haar president John
Lewis, van 25.000 tot 50.000 dollar
per jaar te verhogen. Lewis wordt
daarmede de best betaalde vakver
enigingsleider in de V.S.
Te Praag zijn drie mannen op
gehangen, die zich schuldig hadden
gemaakt aan diefstal en verkoop
van levensmiddelenbonnen.
De afgelopen drie maanden zijn
in Japan 7.292 personen aan slaap
ziekte gestorven.
Volgens berichten uit Semarang
hebben de communisten drie steden
in het Noorden van de Republiek
in Indonesië bezet.
De „Times" geeft een interessant
artikel over de wederopbouw van
Warschau. Wij ontlenen hieraan het
volgende:
Men zegt dat, toen in 1945 de we
deropbouw van Warschau begon,
een bloemenwinkel in de stad het
eerst weer open ging. Of dit nu een
sprookje is of niet, het is in ieder
geval een bewijs van de mentaliteit,
waarmee het volk van Polen zijn
enorme taak begonnen is.
De bevolking van Warschau is
reeds voor er ook maar in de verste
verte voldoende woonruimte aanwe
zig was, voor een groot deel naar
de oude stad teruggekeerd. Voor de
oorlog woonde er een bevolking van
lVé millioen zielen. In Januari 1945,
vlak voor de bevrijding, leefden nog
maar 20.000 mensen tussen de ruïnes
doch thans leven er reeds weer
600.000 mensen.
Daar Warschau geheel vernietigd
was, werd bij de wederopbouw de
gelegenheid geboden met het ver
leden te breken en een geheel mo
derne stad te bouwen, doch de lief
de van de bevolking voor de oude
stad is te sterk gebleken. Men trekt
de huizen en gebouwen weer in de
oude stijl op en probeert het ka
rakter van de vernielde stad weer
terug te krijgen. In de 3% jaar na
de bevrijding is veel gereikt, aldus
de „Times"-correspondent. De Duit
sers lieten een ruïne achter, waarin
geen straat en geen huis meer viel
te ontdekken. Thans zijn de straten
weer begaanbaar, behalve in het
oude ghettto, waar thans gras weer
op het puin groeit.
Honderd milloen kubieke meter
puin
Er is in Warschau vijf millioen
kubieke meter puin verwijderd en
er ligt nog twintig maal zoveel. Het
water- en electriciteitsnet functio
neerde vijf maanden na de bevrij
ding weer, toen reed ook de eerste
tram. Voorts is de Poniatowski-brug
over de Weichsel weer voor het ver
keer geopend. Thans beginnen de
gebouwen te verrijzen. De treinen
rijden af en aan langs de nood-
stations, kortom het leven in de
metropolis herstelt zich.
Tegelijk met de herbouw wil men
de stad ook groter maken dan ze
ooit geweest is. Voorts ligt het in
de bedoeling aparte wijken voor de
industrie te maken, terwijl de be
volking in wijken van 40.000 in
woners verdeeld zal worden. Tussen
deze wijken zullen grote parken
aangelegd worden. Ook het verkeer
zal in nieuwe banen worden geleid.
Een „ondergrondse" staat daarbij
zeker op het programma, terwijl ook
het gewone verkeer voor een deel
onder de stad doorgevoerd zal wor
den. Dan staat een nieuwe univer
siteit op het programma, die zal ver
rijzen bij het oude vliegveld in één
der Zuidelijke voorsteden.
