ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
HET GERUCHT ROND FRANCO-SPANJE
WAARIN OPGENOMEN DE ZIERIKZEESCHE COURANT 1797-1889
Op Sumatra broeit communistische opstand
Staat van beleg
afgekondigd
Amerika en Spanje
ZATERDAG 16 OCTOBER 1948
No. 16025 103e Jaargang
ABONNEMENT:
Prijs per 3 maanden bij1 vooruitbetaling!
'f 3.51, pier weak 27 cent. Losse nummers 10
cent. Verschijnt iedere werkdag.
Administratie: Schuilhaven B 94. Giro 137677
Redactie: Lange Nobelstraat A 171. Telef. 32
Uitg.: N.V. Drukkerij v/h. Lakenman Oehtman
Lange Nobelstraat A 171, Zierikzee. Telef. 41
ADVERTENTIËN:
12 cent per man. Bij contract speciale
prijzen. Succesj es maximum 15 m.m.
(4 regels) f 1.— per stuk.
Het ziet er naar uit, dat de com
munistische opstand in Indonesië
niet beperkt zal blijven tot Java.
Het broeit ook op Sumatra, zo zelfs
dat ieder ogenblik een uitbarsting
wordt verwacht. De Republikeinse
regering neemt reeds maatregelen,
om het komend gevaar te bezweren.
Zo is in de residentie Tapanoeli de
staat van beleg afgekondigd. Vol
gens een communiqué van de dienst
Legercontacten, kan de opstand hier
elk ogenblik uitbreken. Er is in dit
Republikeins district van Sumatra
reeds eerder wat gebeurd, dat niet
direct geëigend was om het bestuur
van de residentie sterker in het za
del te helpen. Reeds eerder vonden
hier gevechten plaats, tussen troe
pen van het Republikeinse leger en
de z.g.n. Banteng Negera, het vroe
gere bestuur. Thans is de toestand
er zo geworden ,dat het binnenlands
bestuur geen kans meer ziet om
orde op zaken te stellen. Haar be
stuurstaak kan dus als beëindigd
beschouwd worden. Overigens be
perkt de onrust zich helaas weer
niet alleen tot Sumatra. De chaos
in de Republiek heerst ook nog
steeds op Java. In de omgeving van
Tjepoe schijnen enkele oliebronnen
in brand te staan.
Verder is een ware moordwoede
uitgebroken, waarvan vele pro
minente figuren het slachtoffer
worden.
Setiadjit, een figuur uit het ka
binet-S jarifoeddin, schijnt bij een
actie te zijn gedood. Hij had zich
aan de zijde van de communisten
geschaard. Dr. Moewardi is ver
moord. Deze was leider van 'n revo-
lutionnaire partij. Waarschijnlijk is
hij door de communisten of door
leden van de Masjoemi om het le
ven gebracht. De politieke moord
is dus een gebruikelijk strijdmiddel
in de Republiek, hetgeen ook wel
wordt bevestigd door een bericht,
waarin wordt medegedeeld, dat te
Madioen twee en twintig, in Tjepoe
twaalf en te Ponorogo twee en twin
tig bekende figuren uit de partij
door de opstandelingen om het leven
zijn gebracht. In Oost-Java is van
Nederlandse zijde een actie ingezet
Frankrijk treedt tegen
zwart-handei op
Tot dusver zijn in het kader van
het optreden van de Franse rege
ring tegen de zwarte handel in le
vensmiddelen 50 personen gearres-
eered, aldus is te Parijs bekend ge
maakt. Het ministerie van Voedsel
voorziening heeft zes departemen
tale inkoopcommissies gevormd voor
de rechtstreekse aankoop van vee
bij de boeren. Een woordvoerder
van het ministerie verklaarde: Als
de veefokkers weigeren hun vee
naar de markt te brengen, zullen
wij het opvorderen; dit kon wel
eens een harde strijd worden.
Andere maatregelen, die de rege
ring zal nemen zijn o.a.: inbeslagne
ming van vlees van slagers, die bo
ven de vastgestelde prijzen verko
pen; wederinvoering van de prijs
controle; vervolging van fruit- en
groentehandelaren, die hun prijzen
niet duidelijk aangeven; vestiging
van regeringsslagerijen, waar het
publiek tegen vastgestelde prijzen
kan kopen.
om de communistische activiteit in
de kiem te smoren. Hier zijn de
communisten bezig de toestand rijp
te maken voor de opstand. Zij jagen
de bevolking angst aan en door in
timidatie en fluistercampagnes pro
beren zij onrust te verwekken. Door
het Nederlandse bevel, de leiders
gevangen te nemen, kunnen wellicht
in dit gebied onheilen worden voor
komen.
Palestijnse verzoening
onder rode vlag
Het communisme is als 'n nieuwe
godsdienst, die blijkbaar in staat is
om de grootst mogelijke menselijke
tegenstellingen te verzoenen. Zo
hebben Joodse en Arabische com
munisten in Palestina zich met el
kaar verzoend. De Joodse commu
nistische partij en de Arabische com
munisten hebben, zoals het wordt
genoemd, een verenigd front ge
vormd tegen het „Westelijk impe
rialisme" in het Midden-Oosten.
Tien jaar lang hebben ook de Jood
se en Arabische communisten ge
scheiden geleefd, maar thans is de
breuk geheeld.
Het is een gelukkige omstandig
heid, dat er niet veel Arabische en
Joodse communisten zijn. Maar als
overal elders het geval is, zijn in
dit geval van beide partijen enkele
leiders in Moskou geweest, om daar
hun opleiding te ontvangen. Zij zijn
uiteraard bestemd om de vijfde co
lonne in Palestina te organiseren.
Een karwei waarmede de Arabische
communisten reeds druk bezig zijn.
Zij maken communistische propa
ganda onder de Arabische vluchte
lingen, die onder druk van het Jood
se offensief destijds naar Transjor-
danië uitweken. In het toch al zo
onrustige Palestina is er dus weer
een onbetrouwbaar element in de
samenleving bij gekomen. Uit alle
troebelen schijnt Moskou helaas
munt te kunnen slaan.
AUTORIJDEN OP ZONDAG
De KNAC heeft zich tan aanzien
van het verbod vam .autorijden op
Zondag opnieuw tot de minister
van Verkeer en Waterstaat gewend.
Het voorstel behelst, als de over
heid niet tot ontheffing wenst over
te igaah, een gedeeltelijke ontheffing
te verlenen aan 'hen. die geen Z.oin-
'dagsvergunning bezitten met dien
verstande, dat bepaald wordt, diat
'het verboden is des Zondags van
een personenauto1 gebruik te maken
buiten de grenzen van een zeker
district. Zulk een districtsindeling
zou aan de omstandigheden kunnen
worden aangepast door als grond
slag de provinciale grenzen te ne
men, waarbij naar behoefte een of
meor provincies tot een district
Zouden kunnen worden samenge
voegd.
Belasting verschuldigd voor
fietsen met hulpmotor
Zoals bekend heeft de A.N.W.B.
de minister van financiën verzocht
om rijwielen met hulpmotor, voor
zover ideze in de naaste toekomst
eventueel als rijwiel zullen Worden
'aangemerkt, vrij te stellen van mo
torrijtuigenbelasting.
De minister heeft de A.N.W.B.
thans bericht, dat op grond van het
'bepaalde in de motorrijtuigen-belas
tingwet een belasting van flO.—
pier jaar verschuldigd i;s. welke hef
fing, naar zijn óórdeel, het publiek
niet zal weerhouden om tot aan
schaffing van een dergelijk vervoer
middel over te gaan. De minister
meent hierin dan ook geen aanlei
ding te kunnen vinden eed Ko,-
ninklijk besluit uit te lokken, waar
bij de gevraagde vfijistelling van
belasting w'ordt verleend.
Inderdaad leek het er op, alsof de
berichten over het contact tussen
Amerika en Spanje, in verband met
de vorming van de West-Europese
defensie-unie voorbarig waren. Het
bericht werd van officiële Ameri
kaanse zijde categorisch tegenge
sproken. Nog altijd echter schijnt
deze kwestie niet van de baan. Jong
ste berichten maken er melding van
dat van bepaalde Amerikaanse zijde
opnieuw contact met Spanje is op
genomen.
Naar het schijnt is de Ameri
kaanse admiraal Hillenkoether,
chef van de Amerikaanse spi-
onnagedienst, op bezoek geweest
in Spanje.
Het ministerie van buitenlandse
zaken zegt, dat hij naar Madrid is
gegaan zonder officiële volmacht.
Het bureau van Hillenkoether wei
gert een verklaring af te leggen.
De strijd tussen Amerikaanse diplo
maten en militairen over Spanje
gaat blijkbaar nog steeds voort.
In een voorstad van Bordeaux
hebben stakende metaalarbeiders
hun fabriek bezet, terwijl zij hun
directeur als gijzelaar gevangen
houden. De politie zal een poging
ondernemen de directeur te ontzet
ten en de arbeiders uit de fabriek
te verdrijven.
IJstijdperk op Mawaiï
Dr. Olof H. Selling heeft onlangs
op de universiteit van Stockholm
bij een verhandeling over de vega-
tatieve ontwikkeling op de Hawaiï-
eilanden sinds de afgelopen 10.000
jaar, de stelling verdedigd, dat deze
eilanden een ijstijdperk hebben ge
kend, dat samen viel met de grote
klimatologische verandering in N.-
Europa.
In 1938 maakte dr. Selling deel
uit van een expeditie, die onder lei
ding van professor C. Skottsberg
naar Hawaii" ging. Hij verzamelde
daar monsters laagveen, die de ba
sis voor zijn stelling werden.
Het door dr. Selling verrichtte
onderzoek werpt veel licht op een
tot dusver geheel onbekend hoofd
stuk in de geschiedenis van dit ge
bied. In het ijstijdperk zakte de ve
getatiegordel, die toen verschillende
hoogten bereikte, naar beneden. De
hoogste top, op 12 voet gelegen, die
thans ijsvrij is, was toen bedekt met
een gletser. Later steeg de vegeta
tiegordel weer, om tijdens de grote
klimatologische verandering in 600
voor Christus, opnieuw te dalen.
Tenslotte steeg de gordel nog een
maal en wel tot de tegenwoordige
hoogte. Dr. Selling ontdekte voorts
een parallellisme tussen de vege
tatieve ontwikkeling van Hawaii,
Nieuw-Zeeland, Amerika en Europa.
NEEM EN LEES!
Bijbelgedeelten voor elke dag
Zondag 1 Koningen 18 vs. 1-20
Maandag
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
18 vs.
19 vs.
19 vs.
20 vs.
21-46
'1-8
9-21
1-25
20 vs. 26-43
21 vs. 1-16
WEERBERICHT
Verwacht tot de avond van 16
October: Wisselende bewolking met
enkele buien, zwakke tot matige
wind tussen West en Zuid-West,
weinig verandering in temperatuur.
Italië wordt tweede Frankrijk
Eergisterochtend zijn ongeveer
een millioen Italiaanse ambtenaren
in staking gegaan. Zij willen loons
verhoging. Het plan was om slechts
één dag het werk neer te leggen,
maar tijdens een massavergadering
van stakers heeft de leiding van
het Italiaanse algemene vakverbond
gezegd, dat de 7 millioen leden van
de bond zullen gaan staken, als aan
hun eisen niet zai worden voldaan.
Avondklok voor kinderen
Te Detroit is een avondklok inge
steld die te middernacht begint en
van toepassing is op kinderen onder
de 17 jaar. Als namelijk kinderen na
middernacht zonder geleide op straat
worden aangetroffen, worden de
ouders gestraft met een boete van
15 dollar of dertig dagen gevange
nisstraf. Het stadsbestuur heeft deze
avondklok goedgekeurd als een ac
tie tegen jeugdmisdadigheid. Ouders
zouden vaak de schuld hievan zijn.
Televisie komt nader
Woensdagavond hebben de ad
junct r e ge r ings co mm is s a ris van het
radiowezen, mr. Ph. de Vries en
het bestuur van de Nederlandse
Radioi Unie te Eindhoven als gast van:
Philips een experimentele televisie
uitzending bijgewoond. Deze uit
zending gaf aanleiding tot een uit
gebreide gedaehtenwisseling over de
mogelijkheid later in Nederland tot
een regelmatige televisiedienst te
komen.
Honoraria van architecten
vastgelegd
De Staatscourant bevat een prij-
zenbeschikking archil ecterih ono rari a
voer woningbouWl 1948. Deze be
schikking is van toepassing voor de
berekening van het honorarium van
architecten voor woningen tot een
maximum1 inhoud van 500 M3., voor
zover het Let reft
a. woningen, te bouwen met steun
uit 's rijks kas ingevolge de Woning
wet
b. woningen voor de wederop
bouw en wiomingen volgens de gel
dende financ'ieringsregeling, voor
zover deze woningen worden opge
dragen en uitgevoerd in groepen
van tenminste vijf woningen;
c. particuliere woningen van een
voudige aard, voorzover deze wo
ningen worden opgedragen en uit
gevoerd in groepen -vain tenminste
5 woningen.
Uitgezonderd zijn woningen, die
deel uitmaken van bouwwerken,
welke naar het oordeel van de
directeur-generaal van de wederop
bouw en volkshuisvesting door tech
nische outillage en planindeling een
gecompliceerd karakter dragen.
