De weg door de lucht naar en in Indonesië
STAD EN PROVINCIE
De basis legden een drietal fantasten
AmsterdamBatavia: een afstand
van 14.500 k.m. over zeeën, bergen,
wouden en woestijnen, van de
Noordzee toit de kust vain de In-
disclhe Oceaan, 's Maandagsmorgens
instappen op Schiphol, de eerste
nadht slapen in Cairo-, de tweedie
nadht slapend doorvliegen, dan voior
ibet eerst onder een klamboe liggen
in Bangkok en Domderdagsmiddags
iolp Ibet blinkend beton van Batavia's
vliegveld Kemajoran lopen: het is
de gewoonste zaak van de wereld
geworden.
Iedere dag weer vertrekken 40
passagiers van Schiphol met één
der reusachtige Constiellations, als
of ze even een rondvluchtje boven
het polderlandschap gaan maken,
inplaats ivan- ieen tocht naar de tro
pen, een hap uit de aardbol, die
overigens van de snelle Lockheed
nog maar 36 vlieguren vergt.
En dit, nog geen 25 jaar, nadat
een drietal „fantasten" (want zo
werden ze toen beschouwd) meti een
twee-toins Fokkerij e, dat één mo
tor bezat en een kruissnelheid van
140 k.m. per uur de weg door de
lucht van Amsterdam naar Batat-
via gebaand hadden na eeni uit
puttende eni enerverende tocht van
127 vlieguren.
Ontdekking en ontwikkeling
Eeuwen geleden reeds is de .ge
schiedenis begonnen: toen n.l. ont
dekten Portugezen en Nederlanders
met 'hun wankele scheepjes de wag
naar Iindiië. Toen deze eenmaal be
kend was, voeren de zeilschepen
de Nederlandse havens uit om, als
de wind wilde meewerken, drie
maanden later hun anker te laten
vallen voor de kust van Java. In
de tijd, dat het Suezfcanaal een
maal gegraven was en er stoom!-
en motorschepen kwamen, duurde
de reis nojg maar een 'maand: een
geweldige vooruitgang. Toen de
eerste vliegtocht had plaats gevon
den kon men de reisiduur al in we
ken gaan afmeten. In 1980 werd
de vaste lijndienst Amsterdanri-
Batavia geopend met één vlucht
in de twee weken en een reisduur
van 14 dagen. Geleidelijk aan ging
de ontwikkeling verder, de vlieg
tuigen werden groter en sneller en
na een geschiedenis van ups. fin
downs is het nu zover, dat dage
lijks èn op Schilhol èn Kemajoran
een Vliegende Hollander vertrekt
voor de tocht over drie wereld
delen.
Tpt wat het is uitgegroeid blijkt
wel uit enkele vervoerscijfer® uit
de periode na de oorlog, eani ojor-
log waarin niet alleen de luchtvloot
was verdwenen en Schiphol ver
anderd in één grote ruïne, maar
waarin ook de organisatie langs de
route zo goed als geheel geëlimi
neerd was. Van 10 November 1945
tot en met Juni 1948 werden dpi
deze lijn 49.482 passagiers vervoerd
en 902.481 k.g. vracht, post en
overbagage: een bewijs van het be
lang van deze luchtverbinding tus
sen Nederland en Indonesië.
De luchtvaart in Indonesië
Dat in Indonesië de belangstel
ling voor de luchtvaart nog gron
ter was dan in Nederland is alles
zins verklaarbaar. De vervoersmid
delen over land en zee waren te
langzaam, gezien de enorme af
standen. Batavia en Soerabaja lig
gen even ver van elkaar als Amster
dam en Kopenhagen. Makassar even
ver van Batavia als Lissabon van
Amsterdam. In 1928 werd de eerste
lijndienst in Indië geopend. Hierbij
werden drie plaatsen aangedaan.
Thans vliegt men van Batavia uit
op 27 plaatsen in Indonesië en vier
daarbuiten. In 1947 nam de K.L.M.
het gehele meer dan 23.000 k.mi.
lange lijnennet van de KNILM in
Indonesië op zich als een aparte
tak van dienst: het Interimsulair Be
drijf Batavia, dat momenteel be
schikt over 23 DC-3 toestellen en
3 Catalilna vliegboten. En, als de
bekroning van 2 decennia lucht
vaartgeschiedenis zal Indonesië met
ingang van 2.8 Sept. via Bangkok
verboinden worden met China.
Over de gehele Archipel boven
vulkanen en sawaihs, -boven berg-
meertjes en onderzeese koralen rob-
ken nu de Vliegende Hollanders.
De vliegvelden
Al iis Indonesië nog steeds een
land in staat van opbouw, toch be
schikt het reeds o.ver een 28-tal
vliegvelden voor de burgerlucnt-
vaart, die in redelijk bruikbare staat
verkeren. De K-L.M. onderhoudt
verbindingen met al deze luchtha
vens, die verspreid liggen over de
gehele Archipel van Oost naar West,
van Hollandia tot Saban-g en van
Noord' naar Zuid, van Tarakan tot
Koepang. „Luchthaven" is veelal
'n groot woord voor deze air-stripte,
die soms slechts bestaan uit een
gpasbaam en waar de gehele Stati
onsdienst plus het havenmeester-
schap wordt uitgeoefend door- één
man, geholpen door enkele koelies.
Doordat de wind echter vrijt con
stant uit één rich/ting waait, kan
men bijna overal met één startbaan
volstaan.
Het vliegveld Kemajoran is de
best geoutilleerde, en een der groot
ste luchthavens van geheel Zuid-
Oost Azië; het heeft twee lange
startbanen en uitgebreide techni
sche werkplaatsen, Waar het onder
houd' der gehele luchtvloot plaats
ZIER1KZEE. Wegens werkzaam
heden aan het carillon van de
stadh-uiistoren, wordt het speelwerk
tijdelijk stop1 gezet en wel van Z.on-
dagmi<d!da|g| 3 uiur tot Diïtsld'ag 5 Oc
tober a.s. Na die datum zullen nieu
we wijsjes over straten en daken
van de stad weerklinken.
Naar wij vernemen is de in
specteur der belastingen, de heer
B. A. C. Balliintijn, met ingang van
1 Juli 1948 benoemd tot H-Oofdini-
.specteur tit. der belastingen ter in
spectie der belastingen te Zierik-
zee.
MORIAANSHOOFD. Deze week
werd' ©en nieuwe verbinding tot
stand gebracht tussen de Boezem-
kade ©n het Molenpaadjc. De mi
sère van de berueit© dam behoort
nu tot het verleden. Oveir de zeer
brede vaart is nu ©en houten nood
brug aangebracht welk© goed' vol
doet en naar verluidt zelfs binnen
kort nog van een leuning zal voor
zien worden.
Het doet ons goed' te constate
ren dat de bevoegd© instantie, hoe
wel wat laat, een. open oor heeft
gehad voor de gegronde klachten
oiver de voormalige damverbindiing.
Het is thans weer mogelijk zondier
gevaar bij' regen of duisternis over
de vaart te komen.
DiREISCHOR. De onlangs gehou
den collecte voor de NIW1N heeft
ongeveer f 70,opgebracht.
BRUINISSE. In vele gezinnen
wordt thans hard gewlerkt voor de
Bazar Idle de Kleuterschool eind
October denkt te houden. Want de
Kleuterschool, dit is een onomsto
telijk feit, is een instelling die in
een grote behoefte voorziet. De ba
zar .is noodzakelijk voor het vor
men van een suppletiefonds. Laten
zij, die nog niets gaven, of nog
niets a-an het maken zijn, de handen
ineen slaan en alsnog met spoed
beginnen. De bazar moet slagen en
|dat zal zij ook, als geheel Bruinisse
meewerkt. Het doel is het ten volle
waard.
heeft. Kemajoran verwerkt dage
lijks een zestig-tal vliegtuigen; op
dit „Sdhiphol van het Verre Oos
ten" werken 3:000 em-ployé'te.
Soer.abaja bezit de tweede lucht
haven, Makassar, de hoofdstad van
Oo,stTndomesië, zal i:n de toekomst
waarschijnlijk fa het internationale
luchtverkeer van Oost-Azië inaa-r
Australië ©,e-n belangrijke roil te ver
vullen krijgen.
Soms nog primitieve toestanden
Op .sommige van die kleiner© vlieg
velden wordt de radioverbinding
nog dooir de plaatselijke P.TT.ver-
zorgdl Slechts 7 -van de 28 velden
hebben machtverlichting. Vaak zijn
de toestanden' n»g primitief, zoals
op Bali, waar een -omrastering ge
maakt moest worden omdat de
koeien- rustig over de startbaan wan
delen of zoals qpi Maoem-ene (Fini-
r-e-s) waar de K.L.M.-v-ertegenwo-or-
diger, teven-s Havenmeester en Me-
teoi-iempioiyé, te paard het vlieg
veld- rondgaat voer de gewon© con
trole; op Kendari wordt als sj or-
materiaal ivoor de lading oiud tele
foondraad gébruikt, -dat de Ameri
kanen in het kreupelhout achter
lieten.
Grote toekomst
De afdeling burgerluchtvaart van
het Departement van Verkeer,
Energie -en Mijnwezen te Batavia
heeft d-e zor-g voor het onderhoud
•van al deze- Vliegvelden en voor de
aanleg van- nieuwe. Zij' heeft in-og
-v-oor v-ele jaren werk eer a-lies ,op
Wiest-ers peil gebraéht is. Dit zal
noodzakelijk zijn, want iin -een land,
5-OÜO k.m. brieed en 2000 k.ml. Iainig
met haar 17-00 eilanden, ga-at het
vliegtuig als middel van vervoer
een grote toekomst tegemoet.
SCHERPENISSE. De gehouden
collect© in de Nedi. Hew. Kerk
voor de centrale verwarming heeft
opgebracht f 1-07,— en een aandeel
v an f 10,
TjHOLEN. Het bestuur van de
Algemene Kleuterschool, heeft te
Amsterdam aangekocht een houten
scho-olgeb-ouw, zodat ook in de loop
van dit jaar deze school kan won
den- in gebruik genomen.
Met de verbouw van de Chr.
Kleuterschool aan d-e Oudelandsche
-straat schiet het goed! -opi. Reeds
zij(n 2 lokalen aan de- straatzijde ge
heel klaar en met de andere 2 ld-
kalen wo-rdt zoiveel spoed betraC.it,
da,p deze begin October a,s. gereed
zijln voor gebruik. Ook aan het
nieuwe gedeelte met d'e toiletten
schiet het -goed' -op- en ook klit
deel zal binnen afzienbaren tijd ge
reed zijn. Het meubilair en de scho-ol-
beboeften- zijn reed's in het -gebouw
aanwezig, zodat de sdh-ool spoedig
geheel voor bet gebruik gereed) is.
Het is de bedoeling van- het be
stuur der school Vrijdag 1 Octo
ber te- -openen. Daartoe zal dies
avdnds te 7.30 uur ©en algemene
vergadering worden belegd in het
schoolgebouw van leden, ouders en
autoriteiten. De opening zal een
enigszins feestelijk karakter dragen
en all-e belangstellenden in h-et Cbr.
Kleuter onderwijs zijn van harte wel
kom. j
Deze week is na ©en verblijf
/van 2 jaar uit Indië terug gekeerd
onze stadgenoot Mar. van Stee Az.,
marinier -vrijwilliger. Te zijner ere
was d-e Hoogstraat met vlaggen
versierd'.
T-ot 'onderwijzeressen aan de
Chr. Kleuterschool zijn benoemd
Mej. D- 0. Bax als le kracht ieio(
Mej. C. Moeliker tot 2e hulp.
De 10 te bouwen woninglwht-
womingen aan de- Noordsingel zijh
gegund aan -de laagste inschrijver,
de heer D. Burgers te Tho-len, -voor
de som van f 100.800.
Met H.M- „Bancke-rt" keende
dezer dagen uit Indonesië terug
onze stadgenoot, de heer J. E. v.
d. Berge.
De N.I.W.I.N. en het postverkeer
met Indië
Het Hoofdbestuur van de NIWIN,
gealarmeerd door de berichten in
zake invoering van de postbladen,
respectievelijk de verhoging in de
tarieven van de normale correspon
dentie met militairen in Indonesië,
heeft over deze aangelegenheid con
tact opgenomen met de betrokken
autoriteiten.
Het Nederlandse Jeugdtoneel
Het Nederlands Jeugdtoneel, on
der leiding van Rob G-eraerds ©n
RLe Beijer, hoopt in October a.s.
weer ©en tournee door Zeeland te
ondernemen. Ditmaal staat het be
kende sprookje „Repelsteeltje" op
het programma-. Opvoeringen voor
d-e scholen worden in vijf plaatsen
gegeven, te Zi-erikzee o:p Dinsdag
19 October.
Critiek op Oosterlandse
Raadhuisplannen
Allerwege in onze gemeente wordt
'het raadsbesluit van Donderdag 16
Sept. j.l. Lav. het te vestigen raad
huis aan ernstige critiek onder
worpen. Velen vragen zich af, of
het in deze Lijd van financiële te
korten. verantwoord is een gebouWi
voor dit doel aan te kopen, terwijl
het vroiegere -raadhuis, dat van bui
ten is hersteld, doelloos staat. Bo
vendien staat laatstgenoemd ge
touw in het dorpscentrum, terWjl
het eventueel aan te kopen perceel
zich v-er van de dorpskom bevindt.
Kan men, zo vragen velen zich af,
nog niet enige jaren zich met het
oude gemeentehuis behelpen? In-dit
gebouw 'bevindt zich bovendien -nog
een brandvrije kluis, die nog intact
is. Met weinig onkosten whs het
gebouw wiee-r in orde te maken wat
betreft het interieur. Indien de
ramp niet over ons do,rp gekomen
ware, de secretarie zou nog steeds
in het gemeentehuis bijl de tor-en
gevestigd zijn. En nu onze gemeente
Zo zwaar -getroffen is en, ook zWare
financiële zorgen heeft (men leze
het bovenbedoeld raadsverslag)
schijnt ihet gebouw, dat nog sleehits
van 1904 dateert, plotseling te kl'ein
gewor-den te zijn. Van all-e zijden
w'o-rdt gehoopt, dat onze raad zich
n-og bijtijds moge bezinnen en id-at
weer binnen korten tijd het gemeen
tehuis op de oude vertrouwde plat as
gevestigd mag zijn.
Het dorpshuis in het dorpscen
trum is aller ideaal.
Mosselzaadbanken in de
Zeeuwse Stromen
De opening van -de mosselzaad-
banken in de Zeeuwse Stro-men, die
vroeger -een grote drukte gaf, gaat
nu -haast ongemerkt voorbij. Er ko
men o-ok weinig berichten binnen,
die wijzen op vindplaatsen van mos
selzaad v-an -enige betesenis. Alleen
o-p de percelen in het Slaak, eigen
dom van het waterschap Rumoirt en
vo-or de zaaidv-al verpacht a,a,n Tho-ol-
se vissers, -schijnt no-gal wat zaad-
geva-llen te zij'n. Vo-o-r de pachters
dus -een buitenkansje. Zij zi-e'n hun
oogmerk, waarvoor zij de percelen
in pacht hebben, vervuld.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk. W-egens zijln
aanstaaind vertrek na-a-r Bleiswijk is
Ds-, W. Vro-egind-eweij, Ned. Hertv.
predikant te Poortvliet, voornemens
Zondag 26 September a.s. van- zijln
gemeente afsdheid 'te nemen.
Beroepen te Arnhem (10© predi.-
plaats): Ds. M- H. Knij'ff te Zierifc-
zee.
Beroepen te Katwijk' aan d-e
Rijn (2e ma-al): Ds. S- G. J. Go--
verts te- Oud-Vossem-eer.
Twee Corsicaanse vissers -heb
ben -een moeraal gev-angera. van 2,45
m. lengte. Het beest woog 25,5 k.g.
In de ma-ag troffen de vissers
aan: een- geweerloop, -een nikkelen
horl-oge -en vrouwenschoenen van
wit ih-ertenl-eer.
