POOLSE SOLDATEN EN VLUCHTELINGEN
WERKEN IN ONZE INDUSTRIE
Zij haten het
communisme
als de Nazi's
Nederland
geeft hun de
vrijheid
Slagers contra
tabakshandelaren
Onze grenzen hebben door de eeuwen heen steeds
open gestaan voor vreemdelingen ,die om politieke
of geloofsovertuiging de wijk moesten nemen uit
eigen land. Vele uitheemse namen in onze be
volkingsregisters wijzen daar nog op.
In onze dagen nu de wereld meer dan ooit uit
een gescheurd is door de tegenstelling democratie
dictatuur verleent ons land wederom asylrecht
aan duizenden vluchtelingen uit vele, meest Oost-
Europese landen, waar hamer en sikkel symbolen
voor een nieuwe heilstaat zijn geworden. In enkele
artikelen zal onze reportagedienst U een indruk
trachten te geven van het leven van die vluch
telingen in hun tweede vaderland.
„Chef, kann ich heute Mittag zum
Zahnarzt gehen?"
„Chief, could I have a new blan
ket this week?"
Het zijn beiden Polen, die deze
vragen stellen aan de heer B. An-
dewey, beheerder van hun kamp. De
één, die zijn vraag in het Duits
stelt, vluchtte in 1945 weg uit het
door de Russen bezette Polen naar
de Amerikaanse zóne van Duitsland.
De ander was in die tijd al een paar
maanden in Nederland. Niet onder
gedoken, maar als soldaat bij de
eerste Poolse pantserdivisie, welke
deelnam aan onze bevrijding.
Beide mannen zijn nog jong, mid
den twintig, en zouden niets liever
willen dan terug keren naar hun
vaderland. Dat zou gemakkelijk
gaan, nu de oorlog alweer een paar
jaar achter de rug is, als daar in
Polen na die oorlog niet een re
gering aan het bewind was gekomen
die er vreemde begrippen over vrij
heid op na houdt en haar tegenstan
ders onbarmhartig uit de weg ruimt.
De Polen in Duitsland en in het
geallieerde leger hebben meer dan
5 jaar gesnakt naar de vrijheid. Vele
van hun vrienden zijn er voor geval
len. Zeer moeilijke opdrachten heeft
het Poolse leger vervuld. Het ver
overde Monte Casino, dat aan de
Amerikanen wekenlang weerstand
bood; het maakte deel uit van de
eerste landingstroepen in Norman-
dië; het had een belangrijk aandeel
in de bevrijding van Zeeuws-Vlaan
deren en Brabant.
Het is een grote tragiek voor deze
jonge strijders, dat zij duizenden
in Europa de vrijheid konden her
geven, maar zich zelf niet.
UIT DANKBAARHEID
Besprekingen tussen de geallieer
den hebben er toe geleid, dat aan
de Poolse soldaten en vluchtelingen
in Duitsland door verschillende
landen een gastvrij verblijf zou wor
den aangeboden, Nederland nam
daarin een flink aandeel, mede om
hierdoor de dank van ons volk te
genover deze bevrijders te demon
streren. En zo zijn ze gekomen naar
verschillende kampen, gelegen bij
industrie-centra, waar deze jonge
mensen kunnen worden ingescha
keld bij het arbeidsproces.
Het kamp, dat wij bezochten, ligt
in Slikkerveer. Van een flinke fa-
brieksloods is hier een geriefelijk
bewoonbaar tehuis opgetrokken. De
indeling is zodanig, dat bij opheffing
van het kamp hier zeven arbeiders
gezinnen, ieder een afzonderlijke
woning kunnen betrekken.
Tachtig jonge kerels wonen er nu
bij elkaar. Het kamp staat onder
beheer van de D.U.W., terwijl het
gebouw beschikbaar is gesteld door
de N.V. Electrotechnische Industrie
v/h Smit. Zes man personeel verzor-
Minister Lieftinck
naar Washington
Minister Lieftfack zal na het in
dienen van de begroting per vlieg
tuig naar de Verenigde Staten ver
trekken voor het bijwonen van de
vergadering van ide raad van be
heer van bet internationale mone
taire fonds e:n de internationale
ontwikkeling, die van 27 September
tot 2 October wordt gehouden te
Washington.
gen de maaltijden en houden ge
bouw en cantine in een ordelijke
toestand, want overdag is iedereen
aan het werk op de fabriek. Het
loon daar varieert naar prestatie,
want onder deze Polen zijn mensen
van allerlei slag. Studenten, fa
brieksarbeiders en ongeschoolden.
Voor hun verblijf in het kamp
betalen zij f 1,50 per dag. Het wo
nen in zo'n kamp is echter niet ver
plicht. Wie genoeg verdient en lie
ver z'n tenten elders wil opslaan,
heeft daartoe het volste recht. Hun
sociale voorzieningen zijn volkomen
gelijk aan die van hun Nederlandse
collega's.
WONDERLIJK, DE KONINGIN
TE WILLEN ZIEN
Als er tachtig vreemdelingen in een
klein dorp wonen, ligt het voor de
hand, dat de bevolking van zo'n
plaats dikwijls met deze mensen in
contact, komt. Niets liever dan dat,
want dan leren de Polen onze taal
en levensgewoonten. Zij geven zich
overigens niet erg gemakkelijk en
staan ondanks hun verblijf van
meer dan een jaar in ons land
nog altijd enigszins achterdochtig te
genover onze democratische instel
lingen. Zij vinden bijvoorbeeld won
derlijk, maar tevens mooi, dat er
honderdduizenden Nederlanders
vrijwillig naar Amsterdam gaan om
hun Koningin te zien!
De gedachten van deze jonge men
sen dwalen dikwijls naar hun eigen
land. Zij houden zich ook goed op
de hoogte van de gebeurtenissen
daar. Poolse kranten, uitgegeven
door een comité in Londen, zijn een
graag gelezen lectuur. Want het zijn
communisten-haters, bijna zonder
uitzondering. Even als ze de nazi's
verachtten, wantrouwen zij alles
wat zweemt naar bolsjewisme of
„volksdemocratie". Zo nu en dan
tracht men van officiële Poolse zijde
deze mensen wel eens te beïnvloe
den, maar steeds zonder resultaat.
NIET GOED? DAN TERUG!
De ervaringen, welke men in ons
land met de Polen heeft opgedaan,
zijn doorgaans goed. Natuurlijk zit
er wel eens kaf onder het koren,
doch dit wordt dan snel verwijderd,
d.w.z. dat de betrokkene wordt te
ruggestuurd naar het Duitse kamp
waar hij vandaan komt.
Sommige harde werkers hebben
zich reeds behoorlijke posities ver
worven. Ze verlaten dan doorgaans
het kamp en vestigen zich zelfstan
dig. Natuurlijk voltrekt dit proces
van opname in de Nederlandse
maatschappij zich slechts langzaam.
Echter, deze mannen doen er hun
best voor en dank zij de vele hulp
die hun wordt geboden, zullen zij
'zeker slagen!
Tien millioen voor de
Nederl. landbouw en industrie
Nederland heeft van de Marshall-
administratie twee milloen dollars
toegewezen gekregen voor de aan
koop van tractors en 380.000 dollar
voor de aankoop van diverse land
bouwmachines. Bovendien 100.000
dollars voor machines voor de ko-
lenindustrie, 160.000 dollar voor
handwerktuigen, voor diverse afge
werkte ijzer- en staalproducten
471.000 dollar, zink 315.000 dollar,
zwavel 30.000 dollar, koolzwart
200.000 dollar, blik 1.7 milloen dol
lar, aluminium 150.000 dollar. Voor
de aankoop van lood in Mexico is
86.000 dollar beschikbaar gesteld en
voor oceaanvrachten 175.000 dollar.
De eerste stap
op het huwelijkspad
De tentoonstelling „De Nederl.
Vrouw 1898-1948", in de Houtrust-
hallen te 's Gravenhage, heeft ge
durende de afgelopen weken, zoals
bekend, reeds duizenden bezoekers
getrokken. Vorstelijke personen en
plattelandsvrouwen bezichtigden de
stands, maar dat een slechts enkele
uren getrouwd paar als eerste stap
op het huwelijkspad de tentoonstel
ling ging bezichtigen, was nog niet
voorgekomen.
Deze week betraden de heer en
mevrouw Plug-Hasenoot, die-enige
uren te voren in Noordwijk in het
huwelijk waren getreden, de ten
toonstelling, gevolgd door hun fa
milie „van beide zijden". Zij hadden
in Noordwijk een bus gecharterd en
waren naar Den Haag gereden, op
dat de jonge echtgenoot kon zien
wat de vrouw in dé laatste vijftig
jaar heeft gewrocht. Een der leden
van het bestuur van „De Nederl.
Vrouw" heette het paar welkom,
waarna het werd rondgeleid. Des
avonds vertrokken de jonggehuw
den naar hun toekomstig adres:
„Toekomststraat" te Noordwijk.
Nicotinevrije tabak
zonder bon
Er komt zónder bon nico
tine-vrije tabak, aangeduid op de
verpakking met de woorden: „Ge-
denicotiniseerde tabak; bonvrij".
Deze tabak is een product dat vrij
komt na bewerking in de nicotine-
fabrieken. Het wordt met enig an
der materiaal vermengd, doch in
vakkringen wordt dit nicotine-vrije
rookmiddel niet als concurrent ~van
gewone tabak beschouwd. De ta
bakspositie zal er niet door worden
verruimd.
Het artikel is nog niet in de han
del. Het zal nog enige weken duren
vóór men het kan kopen.
Bijzondere spaarbankboekjes
Als gevolg van het nieuwe bur
gerlijk kinderrecht, dat op 1 Sept.
j.l. in werking is getreden, heeft de
Rijkspostspaarbank voor belegging
van z.g.n. erfenisgelden voor min
derjarigen, speciale spaarbankboek
jes ingesteld, waarvan de wettelijke
vertegenwoordiger, die het vrucht
genot hééft, in afwijking van de
tot dusverre geldende bepalingen,
gedurende de gehele minderjarig
heid, zelfstandig de rente kan innen.
Oyer de hoofdsom kan echter alleen
met machtiging van de kantonrech
ter worden beschikt.
Na meerderjarig worden van de
gene, op wiens naam het boekje
staat, worden deze boekjes zonder
dat enige formaliteit nodig is, ge
wone spaarbankboekjes, over het te
goed waarvan de inleggers vrij kun
nen beschikken.
Voorzitter N.V.V. treedt af
De heer E. Kupers zal in 1949 af
treden als voorzitter van het NVV.
In dit verband is een E. Kupers-
fonds gevormd, dat beoogt gelden
bijeen te brengen voor een Kupers-
oord, dat, in navolging van het
Troelstra-oord, een centrum van
studie en ontspanning zal worden.
Studentikoze duik in volle zee
De „Volendam", op weg met 600
studenten, heeft in volle zee een
moeilijke redding volbracht. Een der
studenten hing, om te fotograferen,
te ver over boord en viel in het
water. Van alle kanten werd ge
roepen „man over boord" en de red
dingboeien vlogen de zee in. De
„Volendam" draaide bij en een sloep
werd gestreken, waarin de eerste
stuurman Faber en vier matrozen
naar de drenkeling toe roeiden. De
zee was nogal kalm, maar er stond
een sterke stroom. Na een half uur
was de student weer aan boord. Een
Een vriend van ons, die de zege
ningen van de deportatie door de
Nazi's ie de oorlogsjaren aan den
lijve ondervond, kwam in 'het Ooste
lijke deel van het Derde Rij.k iln
contact met Russen, die de edele
kunst van het sigaretten draaien
ook reeds verstonden, zij' het op
eeiru wat minder elegante wijze. Zij
grepen een pliuk tabak, dat los iiii
de broekzak zat ien scheurden daar
na een stuk van de „Prawda" af
en daarmee was de zaak voor el
kaar. In West-Europa gebeurt het
wat beschaafder. Krantenpapier als
omhulsel voor het kostbare shagje
of zelfs maar een scheurkaleinder-
blaadje komen niet vooir op de
attributenlijst van de roker. Totclh
bestaat de mogelijkheid, dat ro
kend Nederland spoedig tot dit peil
zal afzakken. In deze opmerking
schuilt beslist geen politiek, maar
de votorraad democratische sigaret
tenvloeitjes vermindert onrustba-
Larend. Er is, om zo, te zeggen,,
geen hoiuden aan. Reeds meerdere
maanden hebben vaderlandse; sla
gers voor dit edele product de
grootste belangstelling. Meen niet,
dat de slagers over abnormale voor
raden' tabak beschikken. De oor
zaak is een heel andere. Gedurende
de laatste drie maanden gebruiken
de slagers sigarettenvloeitjes cm het
vleesrantsoem voor de klanten te
verpakken. Men zou dit als een
goedaardig 'grapje kunnen beschou
wen, maar de tabakshandelaren heb
ben tegen deze gang van zakbn
reeds protest aangetekend. Ziji vre
ten binnenkort een algehele stop
zetting van de bevoorrading met
sigarettenvloei.. De slagers beroepen
ziöh op de noodtoestand in hun
branche en om alle moeilijkheden
te voorkomen is van officiële zijde
voorgesteld; te komen, toit een fusie
•van slagers en tabakshandelaren.
Die eersten zullen, vrij' de beschik
king krijgen over vloei >e® de laat-
sten zuilen hun verlies gecompen
seerd1 zien met de verkoop van be
nen, die voortaan niet meer voor
de soep mogen worden gereser
veerd. In een vergadering van 'de
vdkgroepi slagers is dlit voorstel van
de ihand gewezen. De slagers wil
len geraken tot plaatselijke worstel
wedstrijden met de tabakshandela
ren, die, naar wij vernemen, in de
lege koelkasten zullen worden ge
houden.
geluk bij het ongeluk was, dat de
student geen later tijdstip had uit
gezocht, want binnen een uur hing
er een dichte mist.
Opruiming
in de Zeeuwse zeegaten
Binnenkort zal de Koninklijke
Marine een begin maken met het
vegen van mijnen fa de Zeeuwse
zeegaten, voornamelijk ten behoeve
van de visserij. Daartoe zullen zes
zogenaamde Rboten naar ide
Zeeuwse wateren komen. Het repa
ratieschip, de Vulkaan. da;t bij der
gelijke operaties onmisbaar is, is
ail in Vlissingen aangekomen. Begin
November zal de Vulkaan voor vlag
vertoon voor enkele dagen na,ar
Gent en Antwerpen gaan.
De fabrieken zullen de aflevering
vain biscuits op normale wijze voort
zetten. De aflevering zal verhoogd
worden naarmate de verhoogde
grond, stoffentoewijzüngen binnenko
men. De grotere productie zal ech
ter fa de eerste twee weken niet
direct merkbaar zijn.
De hulpverleningsdienst heeft te
Domburg een granaat opgegraven
van vijfhonderd kilo. Het projectiel,
dat 1.30 meter lang is, is in oor
logstijd afgeschoten door het Enr
gelse slagschip Warspite. De gra
naat zal, na gedemonteerd te zijn,
aan 'het oorlogsmuseum te Overloop
worden gegeven.
