BIJZONDER GERECHTSHOF
Zierikzee
STAD EN PROVINCIE
Woensdag 23 Juni vond in 'sllands-
kamer een zitting plaats vain het
Bijzonder Gerechtshof, onder pre
sidium van Mr. Bloomers.
De zaak Schaap
Ben groot gedeelte van de dag
"werd in 'beslag genomen door de
behandeling van de zaak Schaap,
tijdens de 'bezetting op perluitenant
der politie te Zierikzee. Verd. had
het, om te spreken met de woor
den van de procureus-fiscaal „zijn
ondergeschikten niet gemakkelijk
gemaakt". De politiële taak tijdens
'de bezetting toch al moeilijk, werd
nog extra verzwaard omdat „de
baas fout was". Verd. iwtas niet
alleen een willig werktuig igeweest
in de handen vam de Duitsers,
maar ihad ook zelfstandig de hand
in verschillende affaires, die op
het eiland ,op Zijn minst gezegd, ge
ruchtmakend genoemd; kunnen wor
den. Het belangrijkste punt van de
tenlastelegging vormde verdaehte's
rol in de Vervolging! van de Ooster-
landse veldwachter Fondse.
Fondse had zich in Mei '41 in
de tram tegenover verschillende
dorpsgenoten over de staking uit
gelaten en opgemerkt, dat deze
best mogelijk was, als iedereen
meedeed. Deze uitlating had voor
F. catastrophale gevolgen, want
Schaap, die het verhaal te weten
kwam1, bracht het' ter kennis van
de S.D. Fondse werd gevangen ge
nomen en werd via Vught vervoerd
naar B-ergen-Beïsan, waar hij o,ver-
leed.
Getuigenverhoor
Rond dit drama; komen twee vra
gen aan de orde. Hoe kwam Schaap
de uitlatingen Van Fondse te weten
en hoe en' doplr wie werd de S.D.
in deze gevaarlijke zaak gemengd?
Verd. hield in een spervuur van
vragen vol, dat Sissenop hem over
deze zaak had aangesproken en hem
opdracht haid gegeven de zaak
Verder in behandeling te nemen.
Om licht in deze zaak te ver
schaffen haid het Hof een rij1 van
getuigen gedagvaard Get. C. J.
IJzeienberg was aiamtwlezig geweest
bij het gesprek, in de tram. Vol
gens hem had de caféhouder Steen-
poorte tegen hem gezegd idat „hij;
die persoon zjoiu aanbrengen".
Get. wachtmeester de Jong had
destijds de gang van zaken zeer
nauwkeurig gevolgd en haid met
het oog pp een eventuele berechting
in ;de toekomst ide nodige aanteke
ningen gemaakt. Hij had' opdracht
gekregen van Schaap, IJzeienberg,
Steenpoorte en de ^N.S.B.-er Bom
te Zierikzee te ontbieden. Get. deel
de de veldwachter Fondse mede,
dat (de zaak aan het rollen w'as.
Fondse durfde evenwel met het
oio,g op zijn gezin niet onder te
duiken en had ook het idee, idiatt
hij het er nog wel doorheen zou
slepen.
Get. Jac. Bom te Nieuwerkerk
deelde mede, met Steenpoorte in
zijn café over het geval te hébben
gesproken. Steenpoprte riep Bom
apairt en vroeg hem of hij1 de zaak
Fondse door zou willen geven. Bom
weigerde dit. Op de Vraag van de
president of hij' nopiit met Schaap
over deze kwestie had gesproken,
antwoordde get. na een aanvan
kelijke ontkenning: „ik kan het mie
niet herinneren".
Get. A. Steenpoorte ontkende aan
Bom gevraagd te hebben, of hij1
het door zlou willen geven. Hij
haid het niet aan Schaap doorge
geven en ook'de S.D. niet in deze
zaak gemoeid. Bij het verhoor of
direct daarna belde Schaap de S.D.
op. Later zou een Duitser de ka
zerne zijn binnengekomen.
Wachtmeester Veldhoen wist niets
af van een rapport, dat naar de iS.D.
zou zijn gegaan. Belangrijke zaken
knapte de S.D. zelf op en daarom
lijkt het volgens deze getuige, niet
waarschijnlijk dat Schaap deze ge
wichtige affaire te behandelen kreeg
In tegenwoordigheid van get. Zou
verd. gezegd hébben: „dat kan men
toch werkelijk niet vopr de S.D.
verzwijgen".
Geheel duidelijk werd de rol van
Schaap dooir bet getuigenverhoor
dus niet.
Majesteitsschennis en andere
slachtoffers
Omstreeks Maart '42 liet Schaap
zich iin beledigende zin uit over
Hare Majesteit en de Nederlandse
regering te Londien. Als getuigen
werden géhoord, de adjudant der
Rijkspolitie Th. Swartjes te Don
gen, die verklaarde, dat in een
min of meer heftig gesprek, verd.
het woord „schpremstelletje" had
gebezigd. Deze verklaring werd be
vestigd door de brigadier der ge
meentepolitie te Venio, M. A. de
Jong. Alleen kon. niet met zeker
heid worden gezegd of H.M. mede
met deze beledigingen werd bedoeld
S. v. d. Berge te Ouwerkerk en
de ge'blr. Clarisse te Nieuwerkerk
hadden ook pp een niet al te pret-
t.ge wijze met Schaap kennis ge
maakt. S. V. d. B. had geweigerd
Voor de verplichte tewerkstelling
in Duitsland.
Schaap liet toen v. d. B. arres
teren en opsluiten in het politie
bureau te Zierikzee. Later werd
v. id, B. naar het concentratiekamp
te Amersfoort overgébraeht.
Evenzo verging het J. Clarisse.
Wachtmeester de Jong, belast met
de arrestatie, had Cl. de gelegen
heid gegeven onder te duiken, maar
daarop kwam het bevel de broer
van C. te arresteren. Deze werd
eerst vrij' gelaten, toen J. C. zich
had gemeld.
Volgens verd. had hij dit laatste
gedaan in opdracht van de S.D.
De procureur-fiscaal, mr. Verspyck
hield daarop Zijln requisitoir. Vol
gens de procureur-fiscaal zijn vol
doende grommen aanwezig om aan te
nemen, dat Schaap ook in ide zaak
Fondse schuldig is. Uit verschillende
verklaringen kan worden afgeleid,
dat hij de Zaak a,an de S.D. heeft
doorgegeven. Verd. moge zelf al
overtuigd zijn van zijn goed vader
landerschap, de daden spreken een
andere taial. Hét initiatief om de
echtgenote van Schaap te onder
steunen werd b.v. door hem ver
boden
Bij1 het arresteren van hen, die
weigerden voor de arbeidsinzet,
toonde hij zióh ©en slaafse mede
werker van ide Duitsers. Toegegeven
meet worden, dat na Dolle Dinsdag
Schaap een geheel andere rol ge
speeld heeft en zich zelfs met ge
vaar voor eigen leven voor anderen
heeft ingezet. Mr. Verspyck re-
quireerde daarna een straf v;a|n 10
jaar met aftrek vain voorarrest, ont
zetting rechten en levenslange ont
zetting uit de bevoegdheid om bij
de Ned-. Politie te diénen.
De verdediger, Mr. Klaaissen,
hield een uitvoerig pleidooi, Waarin
Mf de bewijsconstructie van ide pro
cureur-fiscaal aanviel. Hij' achtte het
niet uitgesloten dat Sissenop in een
dronken bui had gezegd tegen Verd1.,
zoek jij het maar uit. Verder wees
de verdediger op de dwangpositie
van Schaap, die het niet gemakkelijk
had. Het Hof bepaalde tenslotte de
uitspraak op 7 Jul a-.s.
Aanverwante zaak
In nauw verband met deze zaak
stond die van A. Steenpoo|rte te
Oosterland, die er Vambeschuldigd
werd aan de S.D. of aan de N.S.B,.-
©r Schaap te hebben medegedeeld,
idat Ide Veldwachter Fondse te
Oosterland in de tram tot staking
had aangespoord.
Behalve de getuigen, die in de
zaak-Schaap optraden, legde oiok de
opperwachtmeester bij ide P.R.A., L.
de Vries, een verklaring af. de V.
had destijds Sissenop over het ge
beurde te Oosterlan'i een verhopr
afgenomen. Sissenop noemde een
Oosteriands caféhouder als degene
die Fondse had aangebracht. Toen*
de V, daarop de naam Steenpoorte
noemde, zei Sissenop „Jawiohl".
Get. M- J. Lerns noemde het op-
Vallend, dat Steenpoorte de 'eerste
tijd na de arrestatie van F. niet
op het dorp verscheen.
Tegenover IJzeienberg zei S. „dat
[hij het aan zou geven". t
Get. A. v. 'd. Werf wist te vertel
len; dat verd. had opgemerkt, nadat
hij van de uitlatingen v,an Fondse
op de hoogte was gesteld „als ik
©en telefoon had, Zoiu ik regelrecht
de S.D'. opbellen".
Al deze uitspraken van verd., als
mede een onderschepte brief voor
verd. bestemd en afkomstig van Zijn
vrouw, waarin zij volledig de sug
gestie wekt, dat haar man Fondse
had verraden, waren voor de pro
cureur-fiscaal1 voldoende grond om
verd. schuldig te verklaren. Hij! eiste
daarop een straf van 8 jaar met
aftrek van voorarrest -en ontzetting
rechten.
De verdediger, Mr. Sepers, ging
er va|n uit, idiat de schuldige in d,eze
laffe verraadzaak streng gestraft
dient te worden. Alleen was hij,
ook na het requisitoir van de pro-
Cureur-fisciaal niet volledig van ver
daehte's schuld overtuigd. Pleiter
vonid het zeer eigenaardig, dat
Schaap die N.S.B.-er Bom in deze
zaak betrok. Volgens Schaap had
hij: Boni nodig om Van advies te
dienen, maar deze verklaring klinkt
niet overtuigend. Het heeft er alle
schijn van, dat Bom toeh met
Schaap over de affaire Fondse ge
praat heeft. Dit doet de schuld van
Steenpoorte niet teniet, maar di
rect verraad, zoals de tenlasteleg
ging vermeldl, heeft verd. -dan niet
gepleegd. Het feit, dat de schijn
tegen verd. is, kan oorzaak zijln,
van Zijn hqper-nerveus optreden.
Resumerend1 aehttte de Veroediger
het wettig bewijs niet geleverd.
Ook in deze zaak bepaald© het Hof
dé uitspraak op/ 7 Juli e.k.
ZIEiRIKZiEE. Aan de R.K. Mode
vakschool alhier slaagden dezer
dagen 39 -caindida-tem voor Lingerie-
naaien.
Oosterland: C. de Bruine, R. de
Bruine, M. Goudswaard, J. Hoek,
R. Hogerwerf, M. de Jonge, M.
Kwaak, N. Kwaak; Haamstede: T.
Jonker. A. Zijta; Brijidorpe: M-
Geelhoed; Nop,rdweller D. v. d. Va-
te; Capelle: A. v. Dienst; Moriaans-
hoofd: J. ide Jonge; Anna Jacoba-
polder: J. Westdorp; Dreischor: R.
v. Dongen; Renesse: R. de Vrieze;
Wissekerke: J. Boot; Brouwers
haven: M. Boot-; Scharendijke: N.
V. Dongen; ZonnemaireM. d. Boer;
Kerkwerve: A. den Boer, A. Kloet;
Burgb: J. Bom; Bruimisse: G. Kos
ter; Ouwerkerk: J. Hemdrikse, C.
Paninekoek, T. v. d. Sainlde; Nieu
werkerk: A. de Bil, J. Hedjboer,
M. v. Oost, L. Rentier; Zierikzee:
A. Beije, A. Blommaert, L. de
Boer, C. v. d. Doe, T. Ólree, M.
Sies, N. Tuinder.
19 candidatein slaagden Voor cos-
tumière:
Haamstede: C. v. d. Berg; J. v.
Damme, N. Jonker, C. v. Sluijs.
OuwerkerkA. Kuijper; Brouwers
haven: M. v. -d. Schelde; Nieuwer
kerk: J. v. Zweden; Fr. Peute;
Noordgouwe: J. RijnbergiM. v. id.
Wekken, Bruinisse; M. Bouwens;
C. Padmos; Oosterland: J. Kodde,
A. v.. id. Weele; Burgh: M. Boot,
T. Boot, A. Overbeke; Zierikzee:
M- v. d. Doe, M. de Vries.
BURGH. De Rode Kruis-coili. heeft
in onze gemeente f 58.85 opgebracht
NOORDiWELLE. Dinsdag wend al
hier de jaarlijkse geitenkeuring ge-
hoodien. De voorzitter, de heer L.
Jonker, verwelkomt de henen Siete-
RADIO-PROGRAMMA
Zaterdag 26 Juni.
HILVERSUM I (301 M.)
7 nieuws; 7.15 gymm.; 7.30 gram.;
8 nieuws; 8.15 strijdlied; 8.18 -con
certorgel; 8.40 lichte morgenklan
ken; 9.15 gram.; 10 morgenwijding
10.20 voordracht; i0.3'5 pianosolo;
10.50 voor de 'Continubedrijven; 12
reportage huldiging; 12.15 gram.;
12.30 weerpraatje; 12.33 kwartet Jan
Corduwenier; 1 voor de strijdkrae.i-
tem; 1.30 Vaudeville-orkest; 2 het
Nederlandse lied1; 2.16 platanvaria;
3 toespraak; 3.16 philh. orkest; 4
lezing; 4.16 amateurs; 4.45 repor
tage; 5 gram.; 5.30 om en nabij die
twintig; 6 nieuws; 6.15 nabeschou
wing T.T-races; 6-30 voor de strijd
krachten; 7 artistieke staalkaart;
7.15 verkiezingstoespraak; 7.30 goe
de reis; 7.45 voor ide Nederlanders
in Duitsland; 8 nieuws; 8.05 dingen
van de idag en varia; 8.15 chansons;
9.15 commentaar; 9.30 Weeins con
cert; 10 hoorspel; 10.30 the Ram
blers; 11 nieuws; 11.15 gram.; 11.30
12 orkest Frans Wouters.
HILVERSUM II (415 M.)
7 nieuws; 7.15 godsdienstige uitzen
ding; 7.45 morgengebed en kalen
der; 8 nieuws en boekbespreking,;
8.15 gram.; 9 voor de vrouw; 9-05
pianosolo; 9.30 waterstanden; 9.35
gram.; 10 klein, klein kleutertje;
10.15 reportage T.T-races; 11 die
zonnebloem; 11.45 schoolradio,12.15
reportage T.T.-races; 12.45 orkest
Klaas van Beeck; 1 nieuws; 1-20'
vérvolg orkest Klaas van Beeck;
1.45 reportage T.T.-r,ac©s; 2 gram.;
2.20 reportage T.T-races; 2.40 koor
zang; 3.15 jonge kunstenaars;- 3.45
causerie; 3.55 gram.; 4.15 lezing
met zang; 4.45 'reportage T.T .-races;
5.15 de Wigwam; 6 pianosoli; 6.15'
journalistiek weekoverzicht; 6.30 ac
tualiteiten; 6.40 Spiineuza; 7 nieuws;
7.15 orkest met soliste; 7.45 cause-
[rie; 8 nieuws; 8.05 die gewone man;
8.12 omroeporkest; 8.20 lichtbaken
8.50 muzikale miniaturen; 9.20
nieuws; 9.25 radlof euiilletdn10
gram. met intermezzo; 10.45 avond
gebed, en kalender; 11 nieuws; 11.15
12 gram-
ma en den Engelsen, welke als
keurmeesters fungeren, benevens
pok de bij allen zo welbekend© beer
J. Versluijs, welke de route als nog
steeds belangstellende meemaakt. De
keuringscommissie kwalificeerde de
groep lammeren als zéér goed.. Het
lam v,an D. A. Hiart no. 1, die van
KL v. d. Maas no. 2 en van P,. G.
Boot no. 3. Als 1-jarige werd, slechts
één aangevoerd, van Wed. S. Barre
voets, d,ie als een baste melkgeit
werd geprezen. Ook als 2-jarige was
er slechts één aanwezig, van P- G.
Boot, welke waardig bevonden werd'
om in het stamboek te worden op
genomen. Als laatste groep volgen
dan 7 oudere geiten, waarvan die
van M. J. Bouman no. 1 werdi
geplaatst, 2. J. de Witte en 3- P.
G- Boot. Als prijsjes zullen door
hot bestuur aan alle deelnemers
een aantal veekoiekjes worden uit-
jgereikt, welke door ld© heer Krij
ger van Renesse hiertoe gratis be
schikbaar werden gesteld. "Tenslotte
deelde de heer den Engelsen nog
mede Idat op de kringvergadering
is besloten' om to September te
Haamstede een kringkeuring te hou
den. Hij wekte ide geitenhouders op
hieraan- deel te nemietn.
Door -die dames Jo Hart, Willy,
Verboom, Hanina Hart en Coirri v.
d,. Hoek werid Zaterdag 19 Juni;
©en collecte gehouden voor het
Ned. Rode Kruis, welke het zeer
mpuie bedrag van f 40,40 lOpbracht.
Een pluimpje voor de ijverige col-
lectrioes en warme d,ank aan geef
sters en gevers Zijn zeker op hun
plaats. i
