ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
De staat Israël is tegen zichzelf gekeerd
TROEBELE SFEER
WAARIN OPGENOMEN DE ZIERIKZEESCHE COURANT 1797-1889
WERELDNIEUWS
DONDERDAG 24 JUNI 1948
No. 15929 101e Jaargang
ABONNEMENT:
Prijs pea- 3 maanden bij vooruitbetaling in
Zierikzee f 2.75, daar buiten f 3.Losse
nummers 10 cent. Verschijnt iedere werkdag
Administratie: Schuilhaven B 94. Giro 137677
Redactie: Lange Nabelstraat A 171. Telef. 32
Uitg.: N.V. Drukkerij v/h. Lakenman Oehtman
Lange Nobeltstraat A 171, Zierikzee. Telef. 41
ADVERTENTIËN:
12 cent per mm. Bij contract speciale
prijzen. Sueoesjes maximum 15 m.m,
(4 regels) f 1.— per stuk.
De zaak-Schreieder
Misschien kent U de oud-Neder
landse zr-gswijls: „Er is geen praatje
zo groot, of het is in drie dagen
dood". Zo ja, aan hebt ge wellicht
bij1 Uzelve vastgesteld, dat, als de
meest© spreekwoorden, nok dit niet
altijd opgaat. Het is n.l.' al heel
wat meer dan deze spreekwoorde
lijk? drie dagen, dat de verrassende
vrijlating van Joseph Schreieder, de
organisator van het „Engelandspiel",
publiek en pers in opwinding heeft
gébracht.
Br zijd enige aspecten aan deze
zaak, die wij ook hier met een
enkel woord iwüllen bespreken.
De grondoorzaak voor de veront
waardiging, die 'het vrijlaten van
Schreieder teweeg bracht is het
conflict, dat hier aan de dag treedt
tussen datgene wat het volk als
recht en rechtvaardig gevoelt ener
zijds en het geschreven recht en de
wet anderzijds. Want, bij alle ru
moer om deze zaak, dienen wij dui
delijk in te zien, dat deze vrijlating
niets te maken heeft met bet veel
omstreden regime van „barmhar
tigheid" aan het ministerie van
justitie; alleen reeds de persoon
van de procureur-fiscaal, mr.
Zaayer. die deze vrijlating gelastte,
staat daarvoor biopg. Gewezen zij
hier ook op het gevaar, dat het
abstracte begrip „recht" zou lo
pen, bij een aanpassing ten-koste-
van-alles van de wet aan het
rechtsgevoel van het volk. De nazi
term „gesuild en es Volksempfinden/'
zegt hier genoeg.
Maair er is meer in deze affaire,
dan het conflict: wet-rechtsgevoel.
Er is in de tweede plaats het pu
blieke .'Onbehagen wegens de door
velen onderstelde relatie Schrei,eder-
Van der Waals-Engelandspiel-Bu-
reau Inlichtingendienst-Doofpot
Weet Schreieder te veel, zo
vraagt men zich af, wat het Neder
lands© B.I. uit 'de bezettingsjaren
te Londen kan compromitteren, of
erger, heeft de Engelse inlichtingen
dienst een eigen „Engelandspiel"
gespeeld, met Nederlandse parachu
tisten als pepernoten-op-het-ganize-
boifd. en mo:et dit te eeuwigen dage
voor het volk geheim blijven? Voor
ons volk, dat, door de troebele
atmosfeer, die om deze hele kwes
tie is geschapen, nog veel vrese
lijker dingen fantaseert, dan de
ernstigste werkelijkheid.
Daar is, ten derde, de op zijn
zachtst gezegd onelegante, toelich
ting op Schreieders vrijlating, die
deze man kenschetst als een correct
en kundig politie-beambte. Geen en
kel bezwaar tegen deze kwalifica
tie van nazi-Duits standpunt.
Maar Nederlandse autoriteiten past
slechts een spijtig zwijgen, wanneer
deze correcte, kundige figuur, wiens
correcte kunde de dood tengevolge
heeft gehad van tientallen Neder
landse verzetstrijdersdoor de
mazen glipt van een tekort schie
tende Wet. Onze tijd poogt n.l. de
gevolgen te liquideren van een oor
log, niet van een cricket-wedstrijd.
Het wil ons voorkomen, dat het be
schikbaar stellen van een auto voor
de heer Schreieder een ander symp
toom is, van het ietwat overdrijven
van de sportieve sfeer. Het wordt
zoiets van: Wij' spionnen en qorntra-
spionnen onder mekaar
Terecht heeft minister van Maar-
sevean bij zijn beantwoording van
de interpellatie-Goedhart over deze
zaak. in de Tweede Kamer de kwa
lificatie „correct en kundig" ge
laakt, maar het kwaad is daarmee
niet ongedaan gemaakt.
Dat het A.N.P., direct na Schreie
ders vrijlating, een uitgebreid in
terview met foto's publiceerde, kun
nen wij1 slechts toejuichen, zij het
dan, dat de wellicht onwillekeu
rig sympathiserende, toon, hpogst
onplezierig aandeed. Gegeven het
feit van deze vrijlating, is het doen
en lat©n van deze man, na zijn
in vrijheidstelling, voor het publiek
nieuws. En het getuigt van de
juiste opvatting die het A.N.P. van
zijn taak heeft, dat bet de bladen
van dit nieuws, in ruime mate
heeft voorzien. Inmiddels is thans
Herman Joseph Giskes, destijds chef
van de Abwehrdienstelle Niederlan-
den, dienauw met Schreieder sa
mengewerkt heeft, eveneens in vrij
heid gestelcf.
Wanneer inderdaad je situatie
zo is, dat de wet ons geen keus
Iaat, wanneer er niets aan is te
veranderen, dat deze en dergelijke
figuren straffeloos verder leven, na
het leven te hebben genomen van
de besten van onze zonen, buigen
wij dan in onmachtige smart het
hoofd. In een rechtsstaat Zijn wet
©n recht identiek en dat is goed,
al kan dit in gevallen als deze,
pijn doen. Maar in de jaren '40—'45
zijln wij met pijn vertrouwd ge
raakt en de smart om deze straf
feloosheid is gemakkelijker te dra-
ggen, dan veel ander leed, dat
we niettemin te boven kwamen.
Hiertegenover geve oinze overheid
ons: klaarheid. Klaarheid over
Schreieder, Van der Waals, het
Engelandspiel, het Bureau Inlich
tingen, de rol van de Intelligence
Service. Klaarheid, al zouden er
Nederlandse 'hoofden moeten rallen!
Klaarheidwant wij hebben er
recht op! J. P. C.
De Irgoen in opstand tegen de regering
Het is niet eenvoudig een 'Objec
tief 'beeld, te krijgen van de toestand
in Palestina, d,aar de censuur oip
de berichtgeving zeer streng is. Uit
hetgeen echter in West-Europa be
kend, is, kan worden afgeleid dat
■de nieuwe staat Israël geen eenheid
is, maar woirdt ontkracht idoior in
nerlijke verdeeldheid1, die zelfs tot
een formele binnenlands® |OOirlog
heeft .geleid,. Er woedt een felle
strijd, tussen1 de Haganah, bet offi
ciële staatsleger en de ondergrond
se organisatie de Irgoen. Deze strijd
moge nog beperkt zijn, er bestaat
niettemin een groot gevaar d,at het
gezag van de Joodse staat doior
het optreden van 'de Irgoen oip ge-
varlijke wijze woirdt ondermijnd'.
Niets kan Israël slechter gebruiken
■dan bloedige buTgert wisten, die de
kracht van' die staat naar buiten
breken en een gezoindie economische
ontwikkeling onmogelijk maken.
Uit de onoverzichtelijke berich
ten valt opi te maken, dat bij de
botsing tussen Haganah en Irgoen
reeds verschillende doden zijn ge
vallen. Het kabinet houdt ziclh voort
durend met de onlusten bezig.
De aanleiding tot de gevechten
vormde een poging van Ide Irgoen
met een schip' wapenen ,aan land
te brengen. De landing werd door
sterke afdelingen van de Irgoen
gedekt en ide regeringstroepen za
gen zich igenopdzaakt het vuur te
openen. Ook met behulp van mari
ne-schepen kon worden verhinderd,
d,at het schip al te dicht de kust
naderde. Later liep het sdhip aan
de grond en'door de beschieting
van de kust af, begon de aan boord
zijnde munitie te ontploffen.
Landingspoging
In kleine groepen begonnen daar
op ide militairen aam boord het
schip te verlaten en trachtten een
bruggenhoof d, te vormen op de kust
strook. De Haganah bleef vuren op
ihet wrak, om zodoende te beletten
dat meerdere soldaten' zich aan land
begaven'. Dieze poging van de Ir
goen in lopstand te komen tegen
het wettig gezag is voor de Ha
ganah aanleiding geweest de uiter
ste voorzichtigheid in acht te ne
men en op alle .gebeurlijkheden
voorbereid; te zijn. Zo wo,r|dt de
gehele kuststrook streng bewaakt
en in een enkele kustplaats is zelfs
de staat van beleg afgekondigd.
Een ander schip, met Joodse im
migranten op; weg van Marseille
naar Palestina heeft geseind, door
kustbatterijem van Tel-Aviv te zijln
beschoten. De telegrafist zond, een
alarmerend, telegram de wereld in,
waarin werd, medegedeeld, dat het
schip in brand, staat 'en vele doden
en gewonden zich aan boord bevin
den. Aan de vooravond wellicht
van een overeenkomst met de Ara
bieren is het wel zeer tragisch, diait
binnen die staat Israël zelf de ver
houdingen zo gespannen zijn, dat
bloed, moet vloeien. Daarmede wo;rdt
niets bereikt, alleen dat de jonge
staat gevaar loopt die internationale
sympathie te verspelen en reeds
in discreidiet te geraken voordat
er gelegenheid, is geweest om tot
volledige ontplooiing te kom,en. In
tussen vormt de Irgoen een minder
heid: en wijst er niets op; dat da
'regering de toestand niet meester
zou zijn.
Dirie Erankforter meisjes, die
hun oude geld wilden opmaken, on
dernamen. een serie van 25 ritten
in een draaimolen op een- luna
park. Het oude geld, dat zij daarna
nog over hadden ging naar de dok
ter, die er bij geroepen moest wor-
dien
De Westelijke geallieerden heb
ben een belastingverlaging voor de
Duitsers in hun zones aangekon
digd. Loonbelasting woirdt met een
derde verminderd, de onderinemings-
belasting met 15 pet.
WEERBERICHT
Verwachting tot de avond van 24
Juni: Overdrijvende wolkenbanken,
doch overwegend droog weer, meest
matige wind, uit Noordelijke rich
tingen, weinig verandering van
temperatuur.
24 Zon op 4.20; onder 21.04
Maan op 23.37; ander 6.36
De strijd in Griekenland
Griekse troepen hebben tijdens het
grootste regeringsioffensief tot dus
verre bijina de gehele eerste verde
digingsgordel van de partisanen
rondom de Grammosketen in West-
Macedonië bezet. De guerillatroepen
trekken Zich terug maar Albapië.
Het regeringsleger is van plan
om de omsingeling van de strijd
krachten van generaal Markos voort
te zetten.
Generaal Markos dirigeert re
serves naar Keraisoivo om de opmars
van ide regeringstroepen daar te
vertragen.
Hervatting der besprekingen
met de Republiek
Het communiqué der Commissie
voor Gjoede Diensten van Dinsdagf-
aviopd meldt, dat d® Ned. delegatie
aan de C.V.G.Di. heeft medegedeeld,
uit Den Haag autorisatie te hebben
gekregen, om ide 'besprekingen met
de republikeinse delegatie voort te
zetten. De agenda-commissie zal
Woensdag bijeenkomen,. Het commu
niqué van de C.V.G.D. zegt voorts,
dat de commissie Dinsdagavond een
telegram zal zenden naar de Vei
ligheidsraad, in antwoord Dp 's
raads verzoek om inlichtingen ten
aanzien van ide opschorting der on
derhandelingen en de tijdsduur
daarVan.
Wijziging loonregeling
DUW in onderzoek
Klachten over onvoldoende week
ink omsten van Di.U.W,.-arbeiders ko
men 'inderdaad nog voor, heeft de
minister van Sociale Zaken geant
woord, op vragen van het Tweede-
Kamerlid J. G. Suurhoff (arb.). In
de meeste gevallen hebben deze
klachten betrekking op de inkom
sten van arbeiders, die niet de volle
week hebben gewerkt. Het is dan
moeilijik na te gaan, of deze arbei-
diers in de betreffende week nog
andere inkomsten genoten hebben,
doch ide practijk leert, dat dit veel
al wel 'het geval is. Klachten van
volledig te werk gestelde arbeiders-
zijn thans niet een vrij algemeen
v oiorfeomend, verschijnsel
De resultaten van de loonrege
ling bij de D.U.W., die zich zoveel
mogelijk aansluit bij' de lonen in
het vrije bedrijf en voorts door
de tarieven rekening houdt met de
prestaties, geven op zichzelf geen
aanleid,ing toit algemene maatrege
len. In onderzoek is echter, of de
landbouw verandering van de loon
regeling voor bepaalde groepen
wenselijk doet zijn.
De Russen hebben nu ook voor
Oost-Duitsland; een munthervorming
ingevoerd;. Voor 10 oude marken
wordt 1 nieuwe gegeven.
