EpUflffiSJ?
Zinkstokken behoeden het eiland
voor overstroming
De KLEUR van Zierikzee
Eigenlijk vreselijk omslachtig an
kostbaar zo'n zinkstuk, een massa
moeite en geld om een klein stukj e
dijk te beschermen. Waarom niet
liever met een zandzuiger de bank
voer de kust te lijf gegaan? De
oorzaak van de watersdhuring
langs de dijk wordt dan iwleggepo-
men en de zaak is gezond. Zo een
voudig is de situatie helaas niet.
Het aanbrengen van zinkstukken
moge al een kostbaar en moeilijk
karwei zijn, het is toch altijd nog
een peulschilletje in vergelijking met
het wegzuigen van een zandbank.
Een zandbank toch bestaat uit mil-
lioënen kubieke meters zand. Zo
doende is ar nooit serieus aan
"gedacht, de liquidatie van deze on
heilstichtende zandverhogimgen inde
zee aan te pakken.
Er is tenslotte nog wel een moge
lijkheid, maar die ligt weer op een
heel ander plan en zeker niet op
een) goedkoper. Dat zou 'die verbinding
zijn tussen de verschillende eilan
den pver de zandbanken heen. Pro
jecten die misschien wel binnen
het theoretisch ten praotisch ver
mogen van de Nederlandse inge
nieurs liggen, maar diie ver boven het
draagvermogen van de vaderlandse
porlemonnaie uitgaan.
Ervaren mensen
Het zinken is niet ieders werk.
^Jarenlange ervaring is nodig om de
jgewensta routine en de juiste
„feeling" voor deze bijzondere ar
beid te krijgen. Bij de zinkwerken
is. 'buiten de vele lossers, dam ook
steeds een vaste kern van arbeiders
betrokken, die al menig kapitaal in
het "water 'hebben gegooid. Een van
de heren van de directie vertelde
over grote zinkwerken, die te Al
giers werden uitgevoerd. De Fran
sen ent Algerijnen stonden verbaasd
over de werkkracht van de Neder
landse mensen, Idle als het er op
aan komt doorploeteren totdat het
zinkstuk goéd ligten de zink
baas tevreden is. En de zinkbaas,
di© ook zijn sporen op Walcheren
verdiende is een streng man, die
alles eist van zijn mannen, maar ze
ook met een 'bijna magisch enthou
siasme weet te bezielen.
Deze liefde Vooir de zaak en de
wil om door te Zetten Zijn bij het
aanbrengen van zinkstukken ook
■wel onontbeerlijk. Niet alleen zijn
de objecten op zichzelf boeiend ge
noeg om de mensen enthousiast
te maken, maar 'bij' een eventuele
mislukking komt de schade voor
rekening van de uitvoerder, die dus
ook wel het uiterste van Zijd man
nen mag vergen, temeer idaiar de
arbeidsvoorwaarden in vergelijking
met vroeger gelukkig aanzienlijk be
ter zijn geworden. „Voor fwiait,
hoort wat!" De zinkarbeiders heb
ben niet graag, dat al deze dingen
„in den brede komen". Het Zijn
stoere, eenvoudige mensen, di© van
publiciteit niets moeten hebben. Al
leen als de fotograaf eens een
plaatje wil maken, Zijn ze dahkblaar.
Het grote moment
Intussen is langzamerhand, onder
druk van de aangebrachte stenen;,
het middengedeelte van de mat on
der water Verdwenen. De mat hangt
nog in de zinkkab'els en nu is het
wachten op het juiste morqent pui
het sein voor de grote aanval te
geven. De zenuwen zijn tot het
uiterste gespannen, want over en
kele ogenblikken wordt beslist, of
niet alle moeite voor niets is ge
weest. Dan 'wlorden de zinkkab'els
gevierd, de zinkbaas staat op de
k opbak en schreeuwt als bezeten,
Hij licht Zijh pet van het hoofd
en dat moet wiel het sein zijh vcoir
de aanval. Plotseling spatten de
stenen, langs de carré van de mat,
als granaten in het water. Het
Van twee kwadende minst kwade
roffelt aan alle zijden >en de opper
vlakte v,an het water is een schui
mende heksenketel geworden. De
mannen zwoegen, op topsnelheid en
de zware brokken schieten als kleine
steentjes over de rand van de
lichters. Daar zwaaien de schuiten
over de oppervlakte van» het zink
stuk heen, dat dooir d© steenmassa's
nu reeds ©en flinke diepte moet
hebben bereikt. Op elke vierkante
meter moet een oentenaarslast ko
men te drukken.
Ditmaal waren de omstandigheden
bijzonder gunstig. Rustig weer is
het beste, wat bij: het zinken te
wensen valt. Als het Zinkstuk goed
ligt kan het jaren zijn beschermen
de taak vervullen. Temeer daar re
gelmatig z.gjn. ©verstortingen plaats
kannen hebben. Op het reeds aan
wezige zinkstuk wlorden dan' na
verloop van tijd opnieuw stenen'
aangdbiracht. Zinkstukken gaan dus
jaren mee. Ben typisch voorbeeld
is het zinks'tuk aan het West-Ha
venhoofd te Zierikzee, dat reeds
meerdere tientallen jaren oud is.
Aan sterke stroom ontbreekt het
hier toiclh werkelijk niet. Als intus
sen het tottal© zinkwerk voor dit
seizoen wieer ten einde is, heeft
het Waterschap f 269000.voor
de OiVervardiediging moeten neer
tellen. Een groot bedrag, maar
noodzakelijk en verantwoord, gelet
oip het ailesbeslissend belang, dat
op het spel staat.
Officiël wapen en provinciale
vlag voor Zeeland
Daar die behoefte aan ©en pro
vinciale vlag zich bij herhaling doet
gevoelen hebben Ged. Staten vlan
Zeeland Provinciale Staten voorge
steld om aan H.M. de Koniingid
eein verzoekschrift te, richten om'
de provincie te bevestigen in het
gebruik van ©en provinciaal war-
pen.
Bij: de vaststelling van de vlag
zal het provmeiewapen een belang
rijke rol spelen, qmdat dit in de
vlag verschijnt. Dit w'apen is echter
nimmer officieel vastgesteld. Dit
moet hij: Koninklijk Besluit geschie
den. j
De Rijksarchivaris heeft het vol-
genipte medegedeeld over het w'apen:
het stelt een Hollandse leeuw voor,
worstelend met Ide zee en doielt met
de 'bijbehorende spreuk Luetpp et
Emerga pp' de eeuwigdurende strij d;
die deze gewesten met het water
hebben moeten v,oeren. Vermoede
lijk is het tegelijkmet het Hol
landse wapen lontstaan. De leeufwt
is rood, 'blauw' getongd en gena
geld;, opi een s'chiM van goud. Het
schild, wlohdt gedekt 'door een 'gra
venkroon.
Omtrent de vast te stellen pro
vinciale vlag kunnen nog geen na
dere mededelingen worden gedaan,
daar hierover eerst het advies van
de Hoge Raad van Adel' moet wlor-
diem ingewionnen-
Restauratie Zeeuwsche
monumenten
Ged,. Staten bobben aan tte Pro
vinciale Staten voorgesteld ih 24
gevallen ©en bijdrage te verstrek
ken voor het verlenen van subsidies
,in de kosten van restauratie dar
monumenten van geschiedkundige
en architectonische waarde in Zee
land tot een totaal bedrag v,am
f 77.586,—.
In de kosten van herstel' van de
Ned. Herv. Kerk te NieuWlerkerk,
begroot lop f 145.220, heeft het Rijk
een bijdrage toegezegd van 60 pet.,
met een maxilmlum van f 87.132. De
plannen tot het bouwen van een
nieuwe 'toren Zullen voorlopig niet
doorgaan, lomlda't de Minister beslo
ten heeft, dat, gezien de moeilijke
omstandigheden, waarin ons, land
verkeert, thans in de regel geeh
torens Zullen worden gebouwd.
Ged,. Staten stellen voor aan de
kerkvoogdij vaq de Ned'. Heny. ge
meente te Nienwerkerk een bijdra
ge te verlenen van m'ax. 10 pot.
van f 30.000 qn 5' pet. van f 115.220
of f 8761 (geen subsidie voor de
bouwi van' een tonen).
Verder is voorgesteld aan het ge
meentebestuur v an Zierikzee
rasp. f 1512 ;en f 2800 te geven
voor restauratie van de karakteris
tieke klapbrug over de Oude Haven
en van, de Beurs en de kerkvoogdij
van de Ned. Herv. gemeente te
Zierikzee een bijdrage van f 3325 te
verlenen voor het herstel van de
Gasthuiskerk.
De herstelkosten van die klapbrug
zijn geraamd op f 15.122 (Rijksbij
drage 50 pet.), van de Gasthuis-
kerk op f 36.500 en van die Beurs
op f 28:000.
Later zullen in,og beslissingen ge
nomen worden tan aanzien van de
provinciale bijdrage in de herstel-
kosten van' 'de Goeyers- 'of Pottere-
huisj'es te Noordgoulwe.
- k$sê - HamThi felle z°n en
///in WX—i—xBrMil-VEUl
Het vliegveld Haamstede
In ide najaarsvergadering -van de
Provinciale Staten zal de kwestie
van de financiële medewerking van
de provincie aan de aanleg en ex
ploitatie van de Zeeuw'se vliegvel
den ter sprake komen. Voor het ge
reed maken van de door de oor
log geschonden vliegvelden bestaat
ten algemene financiële regeling.-
De kosten hieraan verbonden ko
men tan laste van het Rijk. Ale
overige kosten mOieten door het Rijk
en gewest gezamenlijk wlorden ge
dragen. Door de oprichting van een
N.V., ook voor het vliegveld Haam
stede betekent dit laatste' dan: voor
rekening van de gezamenlijke ge
westelijke aandeelhouders. Die ver
liezen per jaar voor elk der Zeeuwse
vliegvelden worden geraamd op
f8500. In bevoegde kring bestaat
d© overtuiging dat de provincie
onevenredig zwaar Iw'ordt beiast.
De geografische gesteldheid van
de provincie maakt exploitatie van
meerdere vliegvelden noodzakelijk,
terwijl' andere provincies met een
vliegveld kunnen volstaan. Uitge
drukt in procenten zoiu bij" over
neming 'doop bet Rijk van tweederde
gedeelte van de „overige kosten"
het aandeel' van Provincie en streek
in de aanleg van het vliegveld
Haamstede 12.7 bedragen. Het ex
ploitatieverlies van het vliegveld
Haamstede zou volgens de vpolrio-
plge ramiqg f1100 per jaar bedra
gen. De outillage van het vliegveld
Haamstede zal moeten voldoen aan
de -eisen, die aan z.g.n. D-velden
worden gesteld. Die kosten van aan
leg voor het vliegveld Haamstede
zouden f 500.000 bedragen. Hierin
zou door Provincie en streek voor
200.000 moeten worden bijgedragen
Vel© van deze cijfers zijn nog
speculatief. Eerst wanneer G. S.
van het Rijk zekerheid hebben ont
vangen, dat Den: Haag voor ide
provincie Zeeland wi'l afwijken vami
d© algemeen geldend© regeling,
kunnen ook de financiële vtoiorbe-
reiidingen, fin een bepaald stadium
komen -en kunnen juistere cijfers
bekend worden.
LANDBOUW en VEETEELT
Zoals we reeds meidden behaalde
de merrie „Olga van Vredenburg"
van dhr. C. H- A. Stols te Stj-Phij-
lipslandi ,op de Nat. Tentoonstelling
te 's Hertogenhias'dh een 3e prijs,
'diodh dhr. Sfol's boekte op (deze
tentaonsteling nog meer sudoessien
Ligt er iets vreemds in, 'dat de
kleur van een kamer een punt kan
vormen voor echtelijke discussie, al
of niet vreedzaam? U weet hoe het
gaat, de schilder, de man die
eer van zijn wieTk heeft, is reeds
besteld ien dain rijst de Vraag, wiat
vo'or kleur zal er op de ramen, de
deuren ;©n het plafond worden ge
schilderd. Uw beslissing over die
kleur is heilig en onaantastbaar. De
buren en kennissen kunnen vein
zen dat het prachtig is, oom en
tante ,|die ook eens kpinem kijken',
zullen verontwaardigd scbreeu|w!0n
over „die idiote kleur", het doet u
all'as niets. „My home is my castle"
en niemand daarbuiten heeft daar
binnen jets te zeggen. Elke zaak,
derhalve ook ieder huis heeft twee
kanten, in dit geval ©en binnen en
een buitenkant. De binnenkant
wordt aan het oog onttrokken en
de schilder zal niet minder ijverig
kwasten, ook al moet alles kanarie
geel of knalrood w'orden. Maar ide
buitenkant van een huis is een
andere kwestie, speciaal de buiten
kant vain een huis is een; andere
kwestie, speciaal de buitenkant van
een huis in Zierikzee. Zierikzee is
zonder chauvinistisch te worden,
maair niet eeni op goed geluk bij el
kaar neergegooide verzameling hui
zen even karakterloos als een pe-
troleumidorp in Arizona. Zierfkzee
is een stad met karakter, met een
eigen sfeer, met een uniefee ver
zameling monumenten, sterker
Zierikzee is zélf een monument!
En dit feit brengt enige verplich
ting mee voor de bewoners. Ook al
heeft men maar geringe Waardering
voor de architectonische schoonhe
den van ide mooiste stad in Zee-
l'anld, toch kan de behoefte wiel
eens hestaain iets daarvan te tonen'.
Dat kan niet beter gebeuren 'dan
de kleur van de verf aian de bui
tenkant van het huis, dat bestemd
is onderhanden genomen, te worden.
Hier kruist de persoonlijke draad
heel even de draad der gemeen
schap en wat zou er veel vopr te
Zeggen zijn, als reeds in afwach
ting van een desbetreffende bepa
ling, ieder zich bereid toonde, die
gemeenschapsraad niet dadelijk met
de schaar van de persoonlijke voor
keur 'door te knippen. Zierikzee
eist de kleuren wit en groen. Wit
vodr ide koZijnen en groen voor ide
deuren en ramen. Twee degelijke
sterke kleuren, die uitnemend har
moniëren m©t de grijze kleur van
de steen, oude gebouwen eigen.
D© Central© Dienst hier ter stede
fis. van het tijdstip harer geboorte
af, geporteerd geweest voor deze
kleuren en adviseert Idah' ook steeds,
deze in voorkomende gevallen te
gebruiken. Menigmaal heeft deC.D.
op dit punt succes mogen bloeken1,
maair niet altijd draagt zij de vlag
van id© overwinning wieg- Met als
gevolg, dat wijl nu nog Iwjorden
vergast op blauwe gevallen, idie de
ogen beledigen, op monstergele
„aehteruitjes" ©n zelfs op zeer uit
dagend roodgekleurde tabakswin
kels. Allen die deze kleuren om
tredeinien van traditie, persoonlijke
smaak of kleurenblindheid hebbed
doen aanbrengen, zondigen dus' niet
in onwetendheid. Het zij' hun verge
ven. maair laat het wit hun harten
hekeren en het groen hun hoop
volle beloften op beterschap be
vestigen. Het wordt een ieder ge
makkelijk gemaakt, want de Cen-
tralte Dienst beperkt haar service
niet tot waardevolle adviezen, maar
ziet ook toe op de uitvoering van
het schilderwerk. Er is dus alles
voor te Zeggen, om de Centrale
Dienst „er bij! te halen". Die kleur
van de stad is een zaak, die deze
'moeite meer dan waard is.
'en wel met „Karen van Vreden-
burg" die een- le prijs en „Kwtiria
van Vredenburg" Idle .een 4e prijs
behaalde.
