ONDER HET LINNEN DAK
Fonds tot kankerbestrijding
als nationaal geschenk
Het nationale geschenk, ter ge
legenheid van het regeringsjubi-
leum van H.M. ide Koningin; zal,
op wens van HjM., bestaan uiit
een fonds tot bestrijding van de
kanker. Ook Oost en West zullen
fondsen bijeen brengen, die tien
goede zullen komen aan de bevor
dering van de volksgezondheid ih
die gebiedsdelen. Aan dit nationale
geschenk zal iedere Nederlander
kunnen bijdragen, door het kopen
van een hèrdenkingsinsi.gne meteen
driekleurig Hintj e, dat men tolt 6
September a.s. za,l kunnen dragen'.
Op een persbijeenkomst in het
raadhuis te Amsterdam heeft die
voorzitter van het uitvoerend Co
mité voor de herdenking van het
regeringsjubileum, burgemeester mr.
Ann. J. d'Ailly, Ide vorming van
het fonds bekend maakt. Hij dealde
mede, dat dit langs twee Wiegen
zou geschieden. Daar is in de al
lereerste plaats het jubileum-insigne
dat de beeldenaar draagt van de
Koningin met de jaartallen 1898—
1948. Het wordt in metaal uitge
voerd en zal voor f0 50 per stuk
worden verkocht. Alleen ide kos
ten van het materiaal zullen op
de opbrengst drukken.
Van vermogen, inkomen,
uitgaven en belastingen
Het Nederlandse volk zal in 1948
42 pet. vain zijn totaal iinkjornen,
geraamd op 9300 mill. gld.,, moe
ten uitgeven aan Rijksuitgaven. Al
dus blijkt uit ®an statistiek, opge
nomen in een prae-advies, daar het
Tweede Kamerlid Hofstra uitge
bracht op die lonlangs te Amster
dam .gehouden conferentie van al
gemene vakbonden der Benelux-
landen. In 1938 was dat slechts 14
pet. Om deze uitgaven te kunnen
betalen moet het Rijk in 1948 2500
mill. gld,.. aan belastingen heffen.
Dat is f 261,— per hoofd Ider be
volking tegen f 69,in 1938. Met
inbegrip van provinciale en ge
meentebelastingen zal het Niedcrl.
volk dit jaar 2800 mill. gld. aan
belastingen moeten opbrengen. Dat
is gemiddeld 30 pet. of bijna 1/3
deel van zijn inkomen tegen 18 pet.
in 1938, toen de totale, belasting
opbrengst 700 mill. gld. bedroeg
op" een nationaal inkomen van 5100
imillioen gld,. Zonder waarde huis
raad,, goudvoorraad en belegging
en deviezen in Indonesië en het
buitenland, w,as het nationaal vermo
gen in 1938 23000 nfiill. gld,., maar
bCrekend, naar het prijspeil van 1948
64 000 millioen gld,. Voor 1948 is d,e
raming 45000 mill. gld.
Weiter komt met een
eigen lijst
Het Voorlopig Katholiek comité
van actie, dat nu is opgericht,
heeft zich in ',een manifest, dat
twaalf punten omvat, tot het Ne
derlandse volk gericht. Aan het
eind wordt gezegd, dat het ervan
overtuigd is, dat duizenden Ropms
Katholieken hartelijk met zijn doel
stellingen instemmen en dat het
heeft ervaren, dat de tegenweer-,
dige leiding van de K.V.P. niet
bereid is aan de voorstanders van
die doelstellingen gelegenheid te
geven aan hun zienswijze lang,si
democratische weg in colleges
uiting te geven. Het heeft dan ook
besloten met ,een eigen lijst van
candiidiaten ,aan de komende verkie
zingen voor de. Tweede Kamer deel
te nemen. Als nummer één o,p idle
lijst komt voor Ch. J. E. M. Weiter
Verpachters en pachters
In het verslag van de vereniging
,,Het grondbezit" constateert 't be
stuur, dat tengevolge van de sterk
gestegen uitgawen voor onderhoud
g'ebouwien en vopr Wiaterschaps- en
poldarlaisten en verdubbeling grond
belasting, vele verpachters in ee|n
financiële noodtoestand verkeren.
Was het tot dusver niet in het
belang vam de pachters, b.v. met
het oog óp de vermogensaamwasbe-
lasting, om tot een belangrijke stij
ging der pachtprijzen te geraken.'
thans is dit zeer dringend gewor
den. Gememoreerd wordt, dat de
moeilijkheden met op hun gepachte
hoeven teruggekeerde N.S.B.-ers en
collaborateurs meest tpt het verle
den behoren. Verder, d;at de ver
houding tussen verpachters en pach
ters in het algemeen uitmuntend is.
Gelet cp de omstandigheid, dat de
pachtprijs op het totaal der be-
drijfisuitgaven nauwelijks méér een
roil speelt en' men een gehele hoeve
van .25 ha. met beste gebouwen,
voor minder dan het looh van één
arbeider pacht, zal een paar gul
den meer of minder de pachter
niet deren. Het behoeft niet te
verwonderen, dat velen hunner de
onbillijkheid van de huidige ver
deling vain inkomsten tussen ver
pachters en pachters rondweg er
kennen-
Melk moet van de bon
Te Utrecht is een druk bezochte
vergadering gehouden van melkdis-
tribuanten uit de provincies Noprid-
Hollamid, Zuid-Holland, Utrecht,
Gelderland, Overijssel, Noord-Bra
bant fen Zeeland. Na afloop, van
deze vergadering werd besloten heit
volgende telegram naar de minister
van Landbouw, Visserij ien Voedsel»
voorziening te zenden
,,De Federatie van melkhandela-
ren-organisaties in Nederland te
Utrecht op 19 Mei in massale ver
gadering bijeen, gehoord de stem
ming die in bovengenoemde verga
dering heerst onder de melkhande-
laren uit geheel Nederland, van me
ning, dat zij geen verantwoording
meer kan dragen voor daden v.atn
individuele melkhandelaren of groe
pen van melkhandelaren, neemt op
aandrang der vergadering het be
sluit om Uwe Excellentie te verzoe
ken binnen veertien dagen die melk-
distributia op te heffen.
Besluiten, dat, indien de melk-
distributie niet wordt opgeheven,
die eerstvolgende bon, welke over
veertien dagen ingaat, niet meer
zal worden ingenomen".
Hoofd afgeknepen
Die 23-jarige L., werkzaam op de
Gorkumse gasfabriek, wilde een ijze
ren bootje te water laten. Hij ging
in het bootje zitten en de grijper
van een kraan zou het van de wal'
int het water zetten. Op een gege
ven ogenblik echter werd. het bootje
in elkaar gedrukt door de kracht
van de grijper. Het gevolg was.
dat het bootje weggleed en L. met
zijn hoofd, tussen de dichtklappende
grijper terecht kwam, waardoor idit
nagenoeg werd, afgeknepen. De on
gelukkige was op slag dood.
Z L.M.-ers naar Zweden
In twee groepen zullen veertig
leden van de Zeeuwse Landbouw-
iMiij- ©en bezoek brengen aan Zuid-
Zweden, Iwiaair zij' de. gasten zullen
zijn vain de Zweedse laindbou'wlor-
ganisatie.
De eerste groep vertrekt Vrijdiag
28 Mei en de tweede op 14 Juni.
Het merendeel ider excUrsisten
gaat via Duitsland en verier per
boot; enkelen zullen de reis per
vliegtuig maken.
Het ligt in ide bedoeling de
Zweedse gastheren uit tè nodigen
tot een tegenbezoek waar die ze
ker wel oren naar zullen hebben.
Het .verblijf in Zweden zal acht
dagen duren en het naaste deel
is kennismaking met de Zweedse
landbouw-istiruetuur en wlerkwïjze.
Spaargelden
boerenleenbanken
Die spaargelden bij de Centrale
Coöp. Raffeisenbanken te Utrecht
en Eindhoven en bij de aangesloten
locale boerenleenbanken bedroegen
op 31 Dec1. 1947 1545 mill. gld. te
lgen, 1558 mill. gld. op 31 Dee- 1946;
Een, vermindering dus van 13 mill,
gld- Die laagste stand der spaar
gelden in 1947 was op 30 Sept.,
met 1515 mill. gld.
Verbruikscoöperaties
In ons land, badoeg op 1 Jan.
1947 het aantal coöp. verbruiksvor-
lenigiingein 318 met 1079 winkels,
298.879 leden en een totale omzet
van 85.7 mill. gldi. In Zeeland 12
coöperaties met 31 winkels en 5512
leden. Dit ledental Rep in 1946 met
3000 terug. De omzet dier Zeeuwse
coöperaties was 1.6 millioen gld,.
De winst van
de jeugd
Er is een tijd, geweest, dat een
nieuw verschenen boek minstens
een doorgaans aantrekkelijk meisje
ter sprake bracht, dat opgesloten
in de muffe sfeer van ©en antiek
huis,, opgroeide onder de strenge
en meedogenloze bescherming van
enkele tantes, die ide conventie van
Ihuin generatie als het elixer be
schouwden, waarmede hun paadJa-
gogisch systeem moest zijn door
drenkt. Natuurlijk kwam het jeugdig
gemoed daartegen in® opstand. De
heimelijke weg naar de bibliotheek
werd, vaak afgelegd en daar in de
zwijgzame atmosfeer van het ver
trek, waar het voorvaderlijk erf
deel tegen de wanden stond opge
steld, dronk de jeugd de romantiek
en d,e prikkelende sensatie van het
avontuur, terwijl in deze zonloze
ruimte het verlangen naar liefdie
en vrijheid, een uitweg zocht, idie er
niet was. Het is alles reeds lang
geleden en men moet de verhalen
opdiepen uit dichtgespijkerde boe
kenkisten, die op nog vele zolders
wachten tot een toevallige hand, er
naar grijpt. Wie dan een uur heeft
versleten tussen de grijsbestofte
boeken en herinnerd, wordt aan de
jeugd, van een eeuw geleden, gaat
minder pessimistisch het beeld van
onze generatie zien. Zeker het te
weinig van toen, dreigt wel eens
een teveel te worden, maar toch
valt een vergelijking tan gunste uit
van de jonge mensen, die de vrije
natuur als hun onvervreemdbaar be
zit hebben. Jonge mensen, die
lachen in de zonneschijn, die hun
tent opzetten in de schaduw van
het overvloedig voorjaarsgroen en
die hun gebruinde lidhamen laten
overspoelen door van zjoinlicht door
schoten golven.
Deze gedachten
kwamen in ops op, toen in de al
te korte Rinkstervaeantie de weg
voerde naar de bloesemend© rijk
dom van het Schouwse duinland
schap, waar padvinders een leger
plaats zochten op een plaats, waar
bos -en zeelucht tot een pittig aro
ma worden vermengd. Dit fludium
doortrekt de lucht boven het land
schap in en rond, het wilde duin
gebied, waar het ruisen der deninen
en van de zee in elkaar vervloeien1
tot een- heimweevolle melodie. Kent
u de voorbereidselen van een kamp?
Weet u van de kracht van de
jeugd, die met gespierde armen
raakt aan het leer van versgesine-
den riemen? De rugzakken zij'n
zwaar geladen en men wordt aan
d© natuurlijke bestemming van de
mens herinnerd, als zij door het
rulle stuivende zand naar boven
worden gedragen. De tent, een gro
te ronde, wordt opgezet met die
vereiste vakkundigheid. Geen groter
blamage voor een'kampeerder dan
een tent, die er bij hangt als een
slappe paraplui. In het schaduw
rijke kreupelhout worden de dode
takken tot bruikbaar bouwmateriaal
voor die keuken versneden. Toiuw
moet in grote hoeveelheden aanwe
zig zijn. Sterke handen „pionieren"
een tafel, een driepoot is de ranke
wastafel, die de hygiëne het volle
pond, geeft. De bijl flitst in het zon
licht ien klooft de hardste knoes
ten. Zo .groeit een kamp en niemand
zal hier ooit over het woopdi com
fort reppan. In de tent worden de
dekens als een „dianstwolletje"
modiel aan het hoiofdeind van de
strozak opgetast en in deze orde
ligt een ondefinieerbare bevredigiilng.
Het eten
behoeft niet naar rook te sma
ken of te knarsen van zand, als
die man in ide keuken maar weet
hoe met een vuur om te gaan, dat
met een lucifer moet zijln ontstoi-
ken, al mogen het er ook twee
zijn. In een goed, doorgevoerde
werkverdeling ligt het geheim van
die tijdsbesparing. De een moet wa
ter halen, terwijl .anderen zich in de
keuken verdienstelijk maken. Zo
komt de tijd vrij voor het spel,
dat de jeugd geeft, wat zij nodig
heeft. Wat denkt u van miniatuur-
ontdiekkingsr,elzen door het duin
landschap, dat telkens het verge
zicht opent op de zee, idie zon
overgoten naar die einder ligt uit
gestrekt? Van seinoefeningen met
die vlag, waarhij de jongens met
code de namen van respectievelijke
vriendinnen verklappen. Van sluip
tochten naar andere kampen, waar
stiekum de watergamel, als met on
zichtbare handen wordt weggehaald,
terwijl de bedrijvers van deze on
schuldige overval, in dekking van
de reacties liggen te genieten? Op
een vroeg uur in de morgen karnen
de tentbewaners, na een droomloze
slaap, samendrommen bij de pom'p,
waarbij menige puts water op de
blote lijven terecht komt. Rond, de
vlaggemast worden de maaltijden
gebruikt, waarbij de gulle lach naar
■de verte echoöd. Op het strand,
dat langs de gloeiend hete zand
paadjes wordt bereikt komt d'e
polsstok goed van pas. Een eer
lijke concurrentiestrijd, wie het ver
ste ,en het hoogste springt (Ontbrandt
Voor het kampvuur
moet een respectabele hoeveel
heid, hout worden gekapt, dat niet
altijd, laag bij de grondi is te vin
den. De eerbied voor de natuur
komt niet in de knel als dode tak
ken uit heel hoige bomen worden
verwijderd. Er zijn altijdi een paar
enthousiastelingen, die hun makkers
voor zijn bij het klimmen. Hun kornt
de ©er toe een stevig touw, meit een
onschuifbare knoop aan de tak te
bevestigen. En dan trekken... een
prachtig staal van arbeid, en rhyih-
mie, dat beloionid wordt met een
onheilspellend gekraak. De tak
breekt en vindt in moten zijn weg
naar het kampvuur. De vlammen
flikkeren hoqg op en :in dekens ge
hulde gestalten zingen de liederen,
waarin al -het verlangen van de
jeugd, in een simpele meflodie is
neergelegd,. Het is zeker, dat Gods
grootheid, en liefde hier bewuster
wordt gevoeld, dan in averwarme
vergaderlokalen, waar de sigaretten
rook snijdensdik tegen het plafond
walmt. Als de kampbewoners moe
en zorgeloos op hujn strozak zijn
gerold, flikkert het vuur nog na»
Boven de horizon komt de maan
als een gele lamp omhoog rijzen
en gluurt door de opening van de
tent naar vertegenwoordigers van
een jeugd, die ondanks alles in
deze smartenvolle wereld gelukki
ger is, dan hun lotgenoten van een
eeuw geleden. Dat is ide winst van
onze generatie, die heel reëel onder
het linnen dak wordt beseft.