Op Nieuw-Guinea is plaats voor
een millioen Nederlanders
Enkele bijzonderheden over „Een nieuwe Wereld"
VOOR DE JEUGD
Een zachte Aprilmaand
Dit jaair beleeft oins land een
wonderlijk vroege en warme lente.
Maair April heeft van oudsher een
slechte naam top weerkundig gebied,
zodat er nog van alles kan gebeu
ren. Het weer kan op sommige da
gen zomers warm zijn, op andere
dagen in dezelfde1 ma and bijna win
ters koud. Niet voor niets kennen
we 'n spreekWloord1 „April doet wat
hij wil". Wanneer men zich het jaar
1926 herinnert, zal men het met
deze uitdrukking zeker eens zijn.
3 April 1926 was de gemiddelde
temperatuur 18 4 gr. C., dit is ld©
temperatuur voor een dag in Juli.
Daartegenover was het op 3 April
1922 weer voor een koude Januari
dag, namelijk 0.9 gr. C. Ook later
in de maand kan men moeilijkheden
verw achten bij het trekken van ver
gelijkingen. Neem 23 April 1903: een
temperatuur voor een g'ure dag in
Februari 4.4- (gr. C., en stel deze
•datum naast die van het jaar 1940,
teen de gemiddelde temperatuur
19.1 gr.* C. was, dus warm zomer
weer. Nu eens staat de weersge
steldheid geheel onder invloed van
de uit het hoge Noorden komende,
geheel West Europa teisterende,
koude luchtstroom, dan weer koes
tert ons een warme Zuidelijke
luchtstroom. Zal in April de tem
peratuur hoog of laag zijn? Be
paalde onderzoekingen hebben aan
getoond, dat de dagen waarop de
temperatuur lager is dan op de
direct voorafgaande en volgende
dagen vooruit berekend kunnen
worden. Op grond van hieruit voort
vloeiende conclusies en andere we
tenschappelijke vooruitzichten kan
men een vrij warme Aprilmaand
verwachten.
Onze molens
Va|ni ld© ongeveer 7500 wiinidmp-
lens, welke ons Jaind op het einde
der voorgaand© eeuw bezat, waren
©r iini 1936 nog 2350 over. Nadien
liep het aantal molens wederom
miet ongeveer 850 terug, zodat het
nu geschat wordt op ten hoogste
1500. Deze teruggang wordt, behal
ve door andere oorzaken, in die
hand; gewerkt door de vervanging
van wind door electfische kracht,
vaak tegen zeer lage tarieven. Zelfs
windmolens, welke nog jaren mee
konden, verdwijnen. Dit slopen
wordt door velen betreurd', ener
zijds omdat leen heel goedkope
krachtbron (de wind) verloren gaat,
een verlies, dat in deze tijd. vain,
dure kolen, belangrijk is en ander
zijds, wijl tevens een stuk land-
schapssehoon verdwijnt.
VISSERIJBERICHTEN
Uitgifte pacht visserij percelen
Het Bestuur der Visserijen op de
Zeeuwse Stromen heeft .tlhains 26
nieuwe visser ij percelen in pacht ge
geven. Deze percelen, idie alleen
voor de mosselzaadvisserij mogen
worden gebruikt, zijin gelegen op
de Veermansplaat. De Veermains-
plaat was tot dusver als vrije mos-
selzaadbank bekend, waar 'net mos
selzaad in de vrije natuur de ge
legenheid kreeg te vallen, zoials dat
heet, ;en waar het idan later door
degene idie er het eerst bij was,
kon worden opgevist.
Zo werd natuurlijk,' voordat de
percelen werden verpacht, vroeger
de gehele mosselvisserij uitgeoefend,
die immers al enkele honderden ja
ren ioud is. De Veermansplaat was
de enige nog overgebleven vrij©
bank, doch ide zaadival was de laat
ste jaren van weinig betekenis.
Bovendien mocht er niet met me
chanische kracht worden gevist. Het
voojrstet oni deze Bank als grond
voor mosselzaiadpercelen in pacht
te geven, is uitgegaan van de visse
rij vereniging ter plaatse. De perce
len zijin 100 meter breed. De padht
duurt 12 jaar.
Het Bestuur der Visserijen heeft
thans ©en ander gedeelte van de
Grevelingen vrij gegeven, dat nu
als natuurgrond voor mosselzaadval
zal worflien gereserveerd.
LAND- en TUINBOUW
Distributie stikstof
en kalimest blijft
De onzekere factoren met betrek
king tot -de import van de voor
ons land benodigde stikstof- en
kalimeststoffen maken het noodza
kelijk, de distributie van deze kunst
meststoffen ook voor het bemes-
tingsjaar 1948-1949 (1 Juli 1948 toft
30 Juni '49) te handhaven.
Overwogen iwOpdt zowel de stik
stof als de kalitoewijzingen a,ah
verbruikers te doen uitreiken in
twee b'onnienseries, Welke ieder
recht zullen geven op 50 pet. van
de voor het seizoen 19471948 in
In aansluiting op het hoofdartikel
dn het nummer van Vrijdag 1 April
j.l. willen Wij in kort bestek nog
eens enkele mededelingen doen over
de stand van zaken op Nieuw Gui
nea, dat voorbestemd is voor zeer
vele Nederlanders een nieuw stam
land te worden, maar dat zioh
helaas nog niet in een grote be
kendheid mag verheugen. De ge
maakte plannen richten zich voor
lopig in hoofdzaak op Manokwari
ön de omgeving rond de plaats
Hollandia. In het eerste gebied is
een expeditie aan het werk, maar
het Departement van Sociale Zaken
der Ned.-Indische regering is voor
nemens om de huidige expeditie
voor gede'aTeerde onderzoekingen
op Nw. Guinea in de komende ja
ren door vele andere te laten vol
gen. Het onderzoek wordt geleid
door vier Indië-experts. Te Ransiki
zal een veeteeltbedrijf worden ge
sticht. Een planter uit de Sumatra-
cultures is öp zoek naar een gun
stige plek voor een dorp in het
Manokwari-£ebied, waar 500 hui
zen gebouwd kunnen worden,
voorts een hospitaal en twee jeugd
huizen. Maar eerst zullen er aller
lei bedrijfjes gesticht moeten wor
den, als een houtzagerij1, een kalk
branderij, ©en pamnenbakkerij enz.
Verder gaat deze planter grond-
onderzoekingen doen, met het oog
op mogelijke grootcultures. Gedacht
wordt aan vezelcultuur. Een land-
bouwcansulent ontwerpt plannen
voor een landbouwbedrijf te Mano
kwari.
De pioniers
Te Manokwari heeft zich reeds
Oen eerste groepje kolonisten geves
tigd. Transmigratieleider is de In
dische Nederlander Soesman, die in
1948 traosportmiddelen wil aanvoe
ren, een machinale houtzagerij in
bedrijf wil stellen, woningen bou
wen en werklieden wil importeren.
Volgens de ter plaatse aanwezige
arts kam het m'alariagevaar geheel
worden opgevangen, door een des
kundige openlegging van het ter
rein. De bovengem'elde expeditie
ontdekte een „nieuwe" vlakte van
niet minder dan 850.000 ha., 100
km. ten Westen van Hollandia en
doorlopend tot de Memberanorivier.
licht glooiend land, grotendee's
droog. Volgens 'de leider, van de
expeditie, kan minstens 500.000 ha.
van deze vlakte iin cultuur worden
MUZIEKAVOND Z V.U.
Dinsdagavond geeft Maria Stroo
in de Concertzaal een' piano-recital,
waar werken van de grote compo
nisten Beethoven, Brahms, Debussy,
Mozar.t ien Schubert zullen worden
vertolkt.
Maria Stro© trad dezer' dagen te
rireda op. Een daar verschijnend)
orgaan, dat ©en recensie ©var haar
optreden schreef, gaf het volgende
commentaar:
„Uit deze Jijst van onsterfelijke
componisten sprak weer id© een
voud van deze klavieriste, die zij
in de keuze van haar recital vol
komen uitspeelde. Het moet wel
haar 'enige wens zijn zover te ka
men', de diepe zin, da© achter elk©
muziek-gedachte leeft, zo volmaakt
mogelijk weer t© mogen geven. En
,ik geloof, dat zij al vrijwel daartoe
gekomen, is, getuige haar stijlvol
programma ien id©1 in-muzikale ver
tolking daarvan. Virtuositeit is Ma
ria Stro© absoluut vreemd en ©en
•epateren met lege lawaai-muziiek,
©en zgn. klap op idé vuurpijl aan
het slot, ligt niet in haar lijn. Z©
werd het dus, ©en zeldzaam hoog
staand musiceren".
toitaal uitgereikte toewijzingen stik
stof, respectievelijk kali.
De stikstofmeststoffenvo'orziening
in het thans dopende bemestingsjaar
(tot 1 Juli 1948) is, dank zij de
toename van ide productie in het
eigen land, inlet onbevredigend ge
weest. De eigen productie voor het
komende bemestingsjaar wordt ge
raamd op circa 70.000 ton zuivere
stikstof. De behoefte kan worden
geschat op 125.000 a 130000 ton,
zodat 55.000 a 60.000 ton zuivere
stikstof (250.000 a 300 000 ton stik-
stofhoudende meststoffen) zal moe
ten worden geïmporteerd/
LUIHEID EN KOPPIGHEID.
(Naverteld door Hanna, naar bet
vejhaal van J. Gay)
IV.
Tengevolge van hun luiheid en
koppigheid liepen Mieaele ©m Bal
thazar kans iom levanid begraven
te worden. Ze waren te lui om
bro©d te bakken en te koppig om
te spreken. Nu lagen ze bij huh
graf ien nog volhardden zij in hun
zwijgen- I i
gebracht, indien het bodemonder
zoek tot gunstige resultaten leidt.
Verder worden genoemd, het Man-
goeapiplateau achter Manokwari,
500 ha. malarïavrij, zeer geschikt
voor een landbouwbedrijf. De An-
daivlakte daarachter, 2000 ha, leem
grond, geschikt voor landbouw. De
ze vlakte moet echter nog malaria-
vrij' worden, gemaakt. De Maroeni-
vlakte, 1000 ha. en Oransbari. 4000
ha. lijken geschikt voor landbouw
en veeteelt. Een nader onderzoek
is hier evenwel nog nodig. Ten
slotte de Ransiki-vlakte, 6000 iha.
en ide Momi-Waren vlakte, 6000 ha.,
die zeer geschikt voor veebedrijven
worden genoemd. Daarbij komt dan
waarschijnlijk nog de vlakte rond
Hollandia van 50.000 ha. en enkele
andere voor nader onderzoek in
aanmerking komende vlakten.
Problemen
Kansen zijin er op Nieuw Guinea
dus te over, maar aan problemen
ontbreekt het evenmin. In de
„leegte" van het land en het gebrek
aan arbeidskrachten moet immers
worden voorzien. De heer Leenes,
die de expeditie meemaakte en een
uitgebreid verslag ervan in de
„Volkskrant" schreef, is van me
ning, dat alleen een kolonisatie met
de modernste middelen kans van
slagen heeft. De kolonisten moeten
in groot verband werken en de
mechanische landbouw kunnen be
drijven met de modernste Iand-
Mieaele werid 'opgenomen tan ,iin
het graf neergelaten. T©en volgde
Balthazar.
All© dorpelingen wilden weer naar
huis gaan, toen een stem, die uit
het graf kwam,- hen daarvan terug
hield. i
Het was Balthazar, die smeekte
uit het graf te worden geholpen.
Hij was niet dood! riep hij.
Verwonderd keken de dorpelin
gen elkander aan ©n hun verba
zing steeg ten top, toen Micaela
haar hoofd ophief, Balthazar trioan-
fantelijk aankeek en zei:
,„Jij hebt het toiclh lekker ver
loren, Balthazar. Jij moet voortaan
brood bakken!"
Einde-
Htet raadsel va|n deze week is
afkomstig vah Cor van der Velde
t© Chaam. Deze verre vriend woont
idus helemaal ten Z- van Breda,
idicht bij de Belgische grens. Zeker
na d© evacuatie daar gebleven, Cor.
Kun je ©ins ©ens wat vertellen van
de streek daar?
Raadsel: In welk bed slaapt mien
niet? i
Antwoord:
••pöqjoiiAij; uBoi uil
Wie zorgt voor het volge|nlde
raadsel?
Verhaaltjes, versjes e|H vragen
kun j© steeds sturen aan:
D© Merelclub,
p/a Zierikzeese Nieuwsbode
Zier ik zee.
11 Tsjechoslowaakse piloten zijn
in de nacht op het vliegveld te
Miinchen geland en. thans met on
bekende bestemming vertrokken.
Ten Noorden van Mexico Zijn
een overvolle bus en een trein op
elkaar gereden. Meer 'dan 12 per
sonen werden gedood en 18 ge
wond.
3 personen, onder wie een 20-
jarig meisje, zijn doodgeschoten
door een in Russisch uniform ge
kleed persoon, die te Josefsberg
(bij Wiener Neustadt) in een dan
cing ruzie kregen met enkele Oos
tenrijkers.
Het Amerikaanse. Huis van Afge
vaardigden heeft het voorstel aan
genomen, dat vijftig procent der
goederen, 'die in het kader van
het plan-Marshall verstrekt wor
den, in Amerikaanse schepen ver
voerd moeten worden.
bouwiw'erktuigem, die er te vinden
zijn. Wil de kolonisatie een kans
van slagen hebben, dan moet het
groots worden aangepakt. Voor dit
„groots aanpakken" en voor een
goede organisatie zorgt de Stichting
Transmigratie overzee. De bekende
ontdekkingsreiziger Dr. W. G. N.
van der Sleen, schreef over ide
voorbereidende organisatie het vol
gende. „Wanneer de regering be
sluit aan de kolonisatie haar bnmis-
bare steun te verlenen, dan moet
ook van de andere zijde met de
voorbereiding worden begonnen. De
kolonisatie-verenigingen moeten niet
alleen van de regering allerlei din
gen eisen, maar zij moeten ook iels
aanbieden en wel: streng geselec
teerde groepen van enige honder
den kolonisten, die het eerste pio
nierswerk moeten verrichten. Daar
na komt kolonisatie in groter^, ver
band aan de orde. Met het oog op
dit alles is de Stichting Transmi
gratie Overzee opgericht. De karto-
theek vult Tzich met duizenden emi
granten, cursussen worden inge
steld, die de mensen voorbereiden
en opleiden, literatuur en rappor
ten worden beschikbaar gesteld. Zo
is de grondslag gelegd voor een
nieuw stamland, in de eerste plaats
voor de Indische Nederlanders en
verder voor allen, die bereid zijn
hun beste krachten te geven voor
het in cultuur brengen van een
land, Nederlandse durf en onder
nemingsgeest waardig1.
