dec INDISCHE TRAGEDIE
TWEEDE BLAD
Donderdag 1 Januari 1948
Een jaar geschiedenis
Staande^ aam met einde van .het
voor Ned,. Indië zo, ontzaggelijk'
veel bewogen jaar, is (het moeilijk,
een geheel nauwkeurige balans op
te maken. De schokkende gebeurte
nissen, in het Rijk overzee, zijn van
zeer verstrekkende betekenis, ea
betekenis die ziöh geenszins beper
ken laat binnen de tijdslimiet van
een jaar, of zelfs enkele jaren.
Tom o,p 10 December 1946 de
regering verklaarde, ,de overeen
komst van Linggadjati te aanvaar
den, ontketende dit bericht, een po
litieke storm van ongekende hevig
heid, in ohs land. Hetgeen begrijpe
lijk was, gezien de enorme bete
kenis. Linggadjati- wias, een mijlpaal
,op een .'politieke wieg, d.ie voorheen
Nederland nooit had betreden. Hier
mede was wel de vreugde in de
politieke groeperingen, due Lingga
djati van meet af aan voorstonden
verklaard., ma.a;r niet de veront
waardiging van de politieke groe-
r pen, d.ie zich stelselmatig en princi
pieel van de door de regering ge
volgde Indië-politiek hadden gedis-
tancieerd,. Linggadjati immers wiaiS
niet een, langs evnlutionnaire weg
behaald succes, maar die kcinsekwei-
tie van d.e kat iin het nauiwl, dié
Ook ditmaal rare sprongen maakte.
Het volslagen karakterloze beleid
voor de ondertekening van de ba
sis-overeenkomst, had, het aantal
nijpende problemen van de Indische
volkshuishouding, die cm een oplos
sing vroegen, ontstellend, groot ge
maakt. De langgerekte besprekingen1
mochten niet in nieuwe onderhan
delingen overgaan, maar eindelijk'
in een ondertekening van een ac-
eoord, uitmonden. Deze voorgeschie
denis kwam de .objectiviteit van dc
overeenkomst Inlet ten goedie. Zij
was afgedwongen, maar niet als
positieve daad door ons gesteld.
Uit d,it feit, zijn alle gebeurtenissen
in 1947 te verklaren. De republiek,
die ondanks haar hoog van de da
ken geschreeuwde pretentie, niets
meer en niets minder bleef, dan een
product van Japanse blankehhaat,
was zich bewust geworden van 'haar
macht over de Nederlanders, die
in Indië op hete kolen zaten ep,
helaas nog zitten.
Hoe klaar d,it besef van de wer
kelijke betekenis, van het accoord
,cok in Nederlandse regeringskrin
gen doordrong, bleek uit de z.g.n.
Nederlandse interpretatie van de
basis-over,eenkomst, die feitelijk een
slag om d,e arm betékende, een cor
rectie, de noodzakelijkheid waar
van te laat werd, ingezien. Natuur
lijk verwierp de republikeinse re
gering deze Nederlandse interpre
tatie.
Ce tragedie van een bevel
Het bevel „staakt het vuren",d,at
het z.gn. bestand, inluidde, werd'
in de praktijk tot een faroe, die
in wrangheid, haars gelijke in de
geschiedenis nauwelijks kent. Op 20'
Jan. v.cnd, de •beruchte Chinezen-
moord, plaats, waarbij honderden
slachtoffers vielen. Kenmerkend,
voor een onophoudelijke intimidatie
van republikeinse zijde, was- de be
zetting van Krian d,oo,r Nederlandse
troepen op 5 Febr. De onderlinge
sfeer was toen reeds dermate ver
troebeld, dat van enige vruchtbare
samenwerking geen sprake meer
zijn ken. De periode MaartJuli
kenmerkt zich doorpolitieke acti
viteit, waarbij wederzijds voorstel
len ien tegenvoorstellen wierden, ge-
raai optreedt aLs trait-d'unicn tus
sen beide partijen.
Reeds ,in ihiet begin van het jaar
wierd, heit doc,r de overal zidh open
barende afsehieidiing'Stondenz, duide
lijk', dait de republiek zich aller
minst er op, .kon beroemen, repre
sentatief te zijn voor de Indische
volkeren. Wij1 inp5men die onafhan
kelijkheidsverklaring der Soendane-,
zen op, 4 Mei,, de separatistische
beweging op Madioera en de ver-»
dene consolidatie van da „Grote
Oosit" buiten de republiek om.
Politiële Actie
Na een reeks mislukte besprie-
kimgen, waarbij tenslotte de „ge
meenschappelijke (gendarmerie"de
piièpe de resist araos vormde, kon
digde de Nederlandse minister-pre
sident op Zondag 20 Juli. inheen
radiorede aan, dat de landvoogd
Dr. van Mook machtiging was ver
leend,, met de hem ter beschikking
staande strijdmacht politioneel op
itie treden. De republiek sloeg een
dramatische toon ,aa|nj en wendde
zich bij monde van Scekarno' tot
pres,idient Truman en Ihet Ameri
kaanse volk.
In een bliksemsnelle ien militair
volkomen geslaagde operatie,
zwermden de onderdelen van de
Ëxpediiticinmaire Macht over grote
delen van Java en Sumatra uiit,
Stellig was die republikeinse macht
volkomen 'geliquideerd, als de Vei
ligheidsraad niet tussenbeide was
gekomen. Op 31 Juli kwam dia Indo
nesische kwestie, gelijktijdig aan
hangig gemaakt door de regeringen
van India en Australië, in de Vei
ligheidsraad aan de orde. Na lang
durige debatten werd op 1 Aug.
een resolutie aangenomen, wiaariin
beidie partijen werden aangemaand
de vijandelijkheden onmiddellijk te
staken.
De geschiedenis herhaalt zich
De tijdi nadien verstreken, heeft
een herhaling te zien gegeven, van
die tijd onmiddellijk volgend op de
ondertekening van de basis-over
eenkomst, alleen met een zeer groot
gradueel verse'h,il, wet de intensi
teit dier wederzijdse activiteit be
treft. De republiek verwierp Ling
gadjati en voerde een propaganda,
waarvan duizenden slachtoffers,
vernielde ondernemingen, platge
brande kampongs (en vele, soortge
lijke schanddaden de resultaten
zijn. In deze stelselmatig groeiende
chaos, hield-, d(3 Nederlandse sol
daat, het geweer bij de voet .iin eeh
onvergelijkbaar uithoudingsvermo
gen.
Bulten Dijoeja om .ging het vrij-
wioirdiiingsprcices dpr Indonesische
volkeren .gestadig verder, io,p ean
wijze, id.iia voor Djocja weinig meer
dan een échec betekende. De be
sprekingen op de „Renville", als
pover resultaat vain verdere in
menging van de Veiligheidsraad,
tenslotte vormen een laatste poging
om tofch nog we,er met dieze repu
bliek tot overeenstemming te ko
men. Of hiervoor nog een dringen
de noodzakelijkheid bestaat, zaji
het nieuwe jaar leren. De tijd; dringt
iq, Indiië. Het is nauwelijks te .ge
loven, dat de kwaadwilligheid van
pen enkele greep, nog langer die ge
lukkige ophouw' van eien nieuwe
Indische gemeenschap, zal kunnen
belemmeren.
De Joodse ereraad adviseert de
heren A. Asscher en prof. dr. D.
Cohen uit te sluiten van het be
kleden van ere-ambten en. bezol
digde functies van elke aard bij'
enige Joodse instantie of instel
ling voor de duur van het leven.
Aan de dagvaarding van Chris
tiansen, de voormalige commandant
der Duitse bezettingstroepen in Ne
derland, .wordt gewerkt. Als deze
gereed is, zal zijn zaak voor het
RiizQndjece, Gerechtshof te Arnhem
Gemeenteraad Duivendijke
Maandagmiddag vergaderde de
gemeenteraad. Voorzitter de heer
H. R. Niebcrg, burgemeester.
Het presentiegeld vpor ,cle leien
van de Raad wordt vastgesteld' o,p
f 2.per lid per bijgewoonde ver
gadering.
De beslissing op het verzoek van
de Z.L.M. om subsidie ten behoeve
van de lagere landbouwschool te
Nieuwer kerk, woirdt voorlopig aan
gehouden. Besloten wordt aan de
heer C. Gast, burgemeester te Brou
wershaven, overeenkomstig' diens
verzoek, te verkopen enkele afge
sneden stukjes grond, als gevolg
van de ontgravingen in Schouwen
aan de Z Z. van de Scheodersweg,
ter grootte van 600 resp. 115 cA.,
met de bedoeling dat deze gedeel
ten zijkantweg door hem worden
opgehoogd en gevoegd bij zijn per
celen. Met de door de districts-
oipzichter getaxeerde prijs van f 0.20
per vlerk. Meter gaat de raad ac
coord.
Aan A. Dalebout alhier, worden,
met ingang van 1 Januari 1948
onderhands verpacht voor 6 jaren,
de grasetting van 'de Kerkweg en
de Galeeweg, tegen een pachtprijs
van f 2.50 per jaar, onder beding,
dat aarn de Ga'eeweg geen vee mag
worden geweld.
Met 6 tegen 1 stem, die van de
heer v. d. Weele, wordt besloten
de jaarwedde van (je ambtenaar
ter secretarie in overeenstemming
te brengen met het dien,overeen
komstige Rijkspersoneel' (schrijver
2e klasse) en de desbetreffende sa
larisregeling conform vast te stel-
1tem.
Vastgesteld wordt het raadsbe
sluit waarbij, Ouder voorbehoud dat
de van het Rijk te vragen geldelijke
steun wordt verkregen, bedragen
van ten hoogste f942.50 en volgens
globale schatting f 42.900,— beschik-
baar worden gesteld, onderschei
denlijk ten behoeve van het verkrij
gen van bouwterrein en de bouw
vah 4 arbeiderswoningen, van ge
meentewege. Uit 's Rijks kas zullen
gelijke bedragen aan voorschotten
ten behoeve van gemelde doelein
den, alsmede een zo, hoog mogelijke
jaarlijkse bijdrage in het te ver
wachten ie kort op de exploitatie
worden aangevraagd en aanvaard.
De Raad gaat accoord met de
inhoud van een schrijven van Ged.
Staten inzake de aanvulling der
jaarwedderegeling vo,or de secre
tarissen en ontvangers met een re
geling voor d,e vergoeding van ver
plaatsingskosten, comform bijge
voegd concept-besluit.
De pensioensgrondslagen voor de
heren H. R. Nieborg en P. M.'
v. id'. Berge worden in de functie
van ambtenaar van de Burg. Stand
vastgesteld o,p resp. f3 en f73—.
Besloten wondt' tot de aankoop
van het gebouwtje van het Bur
gerlijk Armbestuur, staande te Lo,o-
perscapelle, voor de som van f500.
Vastgesteld wordt de ter tafel
liggende ontwerp-verordening, hou
dende regeling omtrent de toepas
sing van art 1 der Woonruimtewet
1947.
Bij' de bespreking van het punt
Begraafplaats is de Raad unaniem
van oordeel, dat het perceel A 56
(rechterzijde) het meest in aanmer
king komt om als begraafplaats te
worden, bestemd'. De nodige stappen
zullen worden ondernomen teneinde
een gedeelte van dit perceel in
eigendom te verkrijgen, welk per
ceel gelegen, is tussen Loopers-
kapelle en Brijdorpe.
Op voorstel van de heer v. di.
Weele wordt besloten de voorma
lige school fe Looperskapelle voor
eigen rekening te doen slooen.
Hierna sluiting met dankgebed.
jHet Griekse kabinet heeft de
wet van 1929, waarbij de commu
nisten buiten de wet werden ge-
- 1i-J.«-13
RADIO-PROGRAMMA
Dicpderdag 1 Januari 1948.
HILVERSUM I (301 M.)
Let op de Zenderwisse 1 iin g
8 nieuws; 8.15^gram.; 8.25 hoegmis;
9.30 nieuws; 9.1,5 Thomanerkoor; 10
kerkdienst; 11.30 gram.; 11.45 koor
zang; 12.15 dans,o.rkest; 12.30 weer-
overzieht; 12.33 vervolg 12.15; 12.55|
Zonnewijzer; 1 nieuws; 1.15 Kath
nieuws; 1.20 Kareol-septet; 2 vrij'
pin blij; 2.40 gram.; 3 Weihnachts-
oratorium; 5 radio,-jeugd journaal
5.30 orgel; 6 de vaart der volken;
6.20 marsmuziek; 6 30 regeringsuit-
zending; 7 nieuws; 7.15 een kwar
tier dubbel vier; 7.30 actueel ge
luid; 7.45 gram.; 8 nieuws; 8.05
programma-proloog; 8.15 Kopinkl
zangvereniging; 9.30 causerie; 10.00
met band en plaat; 10.30 nieuws;
10.45 avondo verdenking; 11 piano;
11.3012 gram.
HILVERSUM II (415 M.)
8 nieuws; 8.15 nog vele jaren; 8.45
B.B„C.-sympho,nie-orkest; 9.15 mor
genwijding; 9.30 waterstanden;- 9.35
Nieuwjaarsvitaminen; 10 30 voor de
vrouw; 10.35 orgelconcert; 11.15
groeten van zeevar,en,den; 11.30
weerden en muziek; 12 zangklasse;
12.20 concert; 1 nieuws; 1.15 AVRÖ-
tourinee-orkest; 1.45 groeten van
zeevarenden; 2 dte Kwintetspelers;
2.40 declamatie en piano; 3 voor
de zieken1-; 4 u kunt het geloven of
niet; .4.05 reprices; 4 30 The dan
sant- 5,30 gramofoonm.; 6 nieuws;
6.15 spiortpraatje; 6 30 vaudeville-
(arkest; 7 het klokje van zeven...;
7.05 pistaches); 8 nieuws; 8 C5 Nieuw
jaarswensen vam staatslieden; 8.15
contact mét Zwitserland; 9.15 Tho-
masvaer ein Pieternel; 9.45 grata.;
10 phïlh. orkest; 11 nieuws; 11.15—
12 gram.
Vrijdag 2 Januari.
HILVERSUM II (415 m.)
7 nieuws7.15 .gram.; 7.30 reveille;
7.45 woerd vio,oir de dag; 8 niéuws;
8.15 Ghr. Gem. Koor; 8.30 klassieke
mor.genklamken; 9.15 voor de jonge
zieken; 9.30 vrolijk programma;
10.30 morgendienst; 11 oelloi en
piano:; 11.30 orgel; 11.45 Musette-
orkest 12.15 gram.; 12.30 weer-
iOiverziciht1 |uieiiwis1.15 Metrppiole-
orkest; 1.45, gram,.; 2.20 van oude
en nieuwe schrijvers; 2.40 orgelcon
cert; 3.25 Amcora-trio; 4 voor
dracht 4.20 ensemble Lachman4.45
vioio.1 en piano; 5.20 wérken voor
strijkorkest; 5.45 grote stad
kleine melodie; 6.15 lezing; 6.30 re
geringsuitzending; 7 nieuws;7.15
geestelijke liederen; 7.30 actueel ge
luid:; 7.45 veilig verkeer; 8 nieuws;
8.05 programma-proloog; 8.15 N.C.
R.V.-koior; 8.45 hoorspel; 9.30 ka
merorkest; 10 vragen aan. voorbij
gangers; 10.30 Iharprecital; 10.45
avond-overdenking; 11 nieuws; 11.15
—12 lichte avond,klanken.
HILVERSUM I (301 M.)
7 nieuws7.15 gram..; 8 nieuw®;
8.18 opera-programma; 8.50 voorde
huisvrouw;; 9 lichte micrgenklanken
9.30 waterstanden; 9.35 Calvet-kwar
tet; 10 morgenwijding; 10.30 voor
de vrouw; 10.45 liederen van Grieg;
11 voordracht11.20 >o,chten|dicon-
cert; 12 Taingolanid,; 12.30 sport
agenda; 12.35 ballróiom-orkest1
nieuws; 1.15 zang en orkest;-2
kookkunst; 2.20 Beetihoven-program-
maij 3 (ons volk in zijin dichters; 3.20
siolisten-concert; 4 orgel; 4.30 tus
sen twaalf en zestien; 5 piano-duo
5.20 wij; en de mtuziek; 6 nieuws;
6.15 Vara feliciteert; 6.35 the Ram
blers; 7 denk oml de bocht; i7.15
regeringsuitzending; 7.30 bet geloof
der ondie kerk; 7.50 tien voor adnt;
8 nieuwis; 8.05 trio,; 8.130 icUinsuis;
9 men vraagt; 9.30 schuldig otf on
schuldig 9.50 op vleug'len van mu
ziek; 10 buitenlands overzicht; 10.15
swing and, sweat; 10.40 vandaag;
10.45 avond wijding; 11 nieuws; 11.18
—"10 ie,\rTrv>i^m,rMrniiCip!h rfh rilripno^
