Een jaar Vaderlandse geschiedenis
FRAGMENTEN UIT HET JOURNAAL VAN 1947
Zij, die ons ontvielen
Door goed gerucht en kwaad gerucht, onderging de natie
een nieuw vredesjaar, rijk aan spanningen en teleurstel
lingen, evenwel ook met verblijdende gebeurtenissen, die
niet alleen de volkse samenleving versterken en verrijken,
maar ook het onweerlegbaar bewijs leverden, dat voorbij
cie einden van deze zware tijd, ook voor Nederland nog
een toekomst met welvaart en brood voor allen, binnen de
grens der mogelijkheden is gelegen.
Het moge waar zijn, d,at Neder
land; zijn eisen, als voormalig "bezet
te mogsndlhieiid!, tjo.v. het versla
gen Hitler-Diuitsland toit een mini
mum heeft beperkt, dit residu van
onze verlangens bleef gehandhaafd.
Op 14 Jan. werdi die Grote Vier een
Nederlands memorandum overhan
digd, waarin de Nederlandse wen
sen t.o. van Duitsland, waren ge
kristalliseerd;. Het hoofddoel van
Nederland' lis het scheppen van af
doende waarborgen voor vrede en
veiligheid;, terwijl het herstel van
de Duitse welvaart noodzakelijk is,
vcor zover Europa en die wereld dit
eist. j
Reeds vooruitlopend op het Mars
hall-plan beijverde Nederland zich,
te komen tot economische samen
werking met andere landen, inzon
derheid met België. Op| 8 Jan!. kWam
een aanvullend financieel aceoordi
tot stand, waardoor het goederen
verkeer tussen beide landen weer
werd geregeld. Onze handel met
Duitsland, waarvan het herstel der
nationale economie in hoge mate
afhankelijk is, had; de voortduren
de zorg der regering. Op 20 Jan.
werden te 's-Gravehhage besprekin
gen gevoerd; tussen een Nederland
se, Britse 'en Amerikaanse handels
delegatie, waarbij; als resultaat werd
geboekt, dat voortaan direct con
tact tussen de Nederlandse en Duit
se zakenwereld, mogelijk werd.
Nationale rampen
Rampen bleven Nederland niet be
spaard.. Op 17 Jan. vond1 te Muiden
een catastrophal© ontploffingsramp
plaats, bij het vervoer, van Duitse
granaten. 14 militairen en twee ar
beiders vonden hierdoor de doo|d.
Op 26 Jan. stortte boven Kastrup,
het vliegveld van Kopenhagen, een
K.L.M.-Dakota neer, waaTbij alle 16
passagiers en 6 leden van de be
manning om het leven kwamen. On
der de passagiers bevond zich prins
Gustaaf Adolf van Zweden en de
beroemde Amerikaanse zangeres
Gr&ce Moore. Een dier knndlgste
K.L.M.-piloten gezagvoerder G.
J. Geyssendorffier werd eveneens
slachtoffer.
De buiten alle herinnering strenge
winter, maakte bijzondere maatre
gelen noodzakelijk. Teneinde de
brandstoffen voorziening althans 'eni
germate garant te kunnen stallen,
werd, een beroep op id© mijnwerkers
gedaan, die op Zondag 2 Febr. ge-
heel vrijwillig arbeid verrichtten.
De regering meende het noodzake
lijk te achten, de minder goed ge
situeerden, door een exclusieve
maatregel, uit de ergste nood te!
moeten helpen. Op 20 Jan- wierden
de 'eerste bonnen van het coinsnmen-
tencrediiet geldig, Waarmede een be
gin Was gemaakt, niet een trits so
ciale maatregelen, die in 1947 ten
uitvoer werden gelegd.
Scherpe doornen in het
Nederlandse vlees
Een van deze doornen was zon
der twijfel de zuivering 'en berech
ting, een lastige opgave, in de op
lossing Waarvan men niet iop be
vredigende wijze slagen kon. In zijn
requisitoir contra C. Piek, leider
van Winterhulp Nederland1, die op
4 Febr. voor het Bijzonder Gerechts
hof te Den Haag terecht stomd|,
luchtte de bekende mr. Zaaier zijn
hart, en stelde de ontoereikendheid
van het regeringsbeleid,, t.o.v. de
berechting van politieke delinquen
ten aan de kaak. De met de weder?
opbouwi bereikte resultaten, waren
niet dusdanig, 'd,at zij; critiek over
bodig maakten. Deze critiek, werd
speciaal op het punt van de orga
nisatie naar voren gebracht op een
bijeenkomst te Nijmegen, van de
Vereniging van Nederlandse ge
meenten, waar mr. J. Oud, zich fel
kantte tegen de „alles overheersen
de centralisatie van de wederop
bouw".
In de memorie van toelichting
bij het Wetsontwerp' tot sticbtimlg
van een „Welvaartsfonds Surina,-
me", fwerdi gewezen op 'de achter
uitgang in de economische ontwik
keling van dit land1.
Verblijdende groei
Naast de verbluffende groei van
het door de K.L.M. gespannen lucht-
verkeersnet, die talloze nieuwe
luchtverbindingen tot stand bracht,
staat de aanwias der koopvaardij
vloot, die thans 2ji/2 (millioen ton
meet. Op 4 Febr. nam die Tjweedie
Kamer het Wetsontwerp aan tot
het toekennen van ©en uitkering
ineens aan gepensionneerden. Op
12 Febr. kreeg, door aanvaarding
van het desbetreffende wetsontwerp
de nieuWe spelling, een wet
telijke ondergrond. Ten dienste van
economische planning, werd, een
Wetsvoorstel aangenomen tot instel
ling van een centrale Planicommissi©
als adviserend instituut voor de re
gering, ter voorbereiding van ©en
Centraal Economisch plan. 18 Febr.
brak de jubel los in het vrije Ne
derland, toen H.K.H. prinses Juliana,
het leven schonk aan ©en prinses,
die met de namen Maria Christina,
iin de burgerlijke stand Werd in
geschreven.
Geenszins een definitieve, maar
een voorlopige oplossing werd: ge
vonden van het radiovraagstuk,
door het inwerking treden van de
Nedi. Radio-Unie op 16 Febr. Gees
telijke paraatheid bleek uit een vas
tenbrief van de Nederlandse Aartsi-
hisslehop „Divini Redemptoris" te
gen het goddeloze communisme.
Feiten allerlei
Bij; K-B- van 1 Maart, wierdi de
heer L. Neher, minister van .open
bare Werken en wederopbouw. Als
positieve bijdrage in de culturele
Wederopbouw van het land, werd
van 1—8 Maart de boekenweek ge
houden, Binnen het .kader van de
bijzondere rechtspleging, Werd op
10 Maart tegen Ans van Dijk, als
eerste vrouw in Nederiandl, de idooid-
straf geëist. In een memorie van
toelichting door de E. K. op de be
groting van buitenlandse zaken',
werd; Nederlands buitenlandse po
litiek gestipuleerd,, een politiek
waarbij blokvorming wordt verme
den ien de iinter-Europes© samen-
Werking als noodzakelijk wordt aan
gemerkt. De scherpte van het In
disch debat kwam tot uiting in de
geruchtmakende zaak Lunshof,
hoofdredacteur van het weekblad
„Elsevier", die illegaal fragmenten
van de geheime Linggadjati-notulen
publiceerde. L. werd hiervoor door
de Rechter-commissaris te Amster
dam op de vingers1 getikt. Bij het
proces ien in perspolemieken kwam
het „beroepsgeheim" van d©#jouma-
liist pp onaangename wijze in de
verdirukking. Het N.V.V. verklaarde
zich tegen fusie met die E,V.C. Een
brand; in de ondergrondse werken
van de staatsmijn Hendrik te Brun-
sum, pp 24 Maart, kostte 13 men
sen het levein. Ingrijpend,, maar in
hoge mate billijk, was het wetsont
werp inzake bevordierihg van dtoei-
matige verdieling van woongelegen
heid. Een bewijs dat ook „kwalita
tief" de K.L.M. haar reputatie hoog
hiel,di, vormde het toekennen van de
z.g.n. Veiiliigbeidisprijs. Begin April
Was het goudi uit de zee, pf liever
uit de NieUwe Waterwag, als steen
op te vissen. Ih 1940 verging de
loodsboot, die een groot deel van
de goudvoorraad uit Nederland
naar Engeland moestoverbrengen.
Bij1 biaggerwerkzaamlheden kwamen
gouden staven ter waarde van
f 4.1i62.'50'0 te voorschijn.
Hoe schitterde Neerlands roem
toen Nederlandse kennis te hulp
werdi geroepen, om een overstro
mingsramp in het .gebied, van de
rivjer die Trent ©n Norfolk' in En
geland;, te helpen bezweren. Er deed
zich hier een ongezochte gedegen
heid vpior, de vriendschap tussen
de naties, kernachtig te accentueren.
De onderwijzers, kregen' een finan
cieel idnwtje in de rug, idppr een
K.B., dat verhoging 'der salarissen
aaankondiigd©. Uit een goedgevulde
schatkist .ging dit niet. Dat bleek
[wiel uit de njota van minister Lief-
tiinck aan' de T. K-, Waarin de de-
viiezenmpodi van ons land op open
hartige tw'ij',zie werdi bespreken.
Op 21 Mei |w|erd, alom in den lan
dje, de grote Nederlandse sdhrijver
biste,ri'cus P. C. Hooft, herdacht, bij
gelegenheiidi van zijn 300ste sterf
dag. De walvisvaarder „Willem Ba-
rendisz" keerde op 23 Mei behouden
uit het Zuidpoolgebied terug. In de
zelfde maand (werd pok het pro
ces gevoerd contra Jhr. Mr- D. J.
ide Geer, voor het Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam, waarbij
deze prominente figuur 'een paeda-
gogisehe straf jwnrd, opgelegd'. Op
15 Met iwerdi het 60-jarig bestaan
van het Leger des Heils herdacht,
terwijl op 5 Juni het stoffelijk over
schot van d,e gnotp staatsman Dir.
H. Golijin, ter aard© Werd besteld,
nada't het uit Duitsland naar Ne
derland (Was overgebracht. Op de
jaarvergadering vaini de Z.L-M: 'te
Middelburg kondigde minister Mans-
holt ©en zes-jarenplan voor deland-
bouWl aan, waarbij; o.m. ©en zuivere
land,aanwinst van 40.000 h.a. zal
worden verkregen. Op 20 Juni be
stond 'de onderzee-dienst der Kon.
Marine 40 jaar. Dit •roemruchte wfa-
pen wlerd door H.M. de Koningin
met de Militaire Willemsorde 4e
klasse onderscheiden. De natuur
scheen een ©orrectie in tropische
zin te (ondergaan, want op 27 Juni
noteerde de Bilt ide warmste idag
sinds 100 jaar.
Dingen die ons bezig hielden
Zou de overrompelende wending
in de wereldgeschiedenis, toch in
de harten van vele ©x-N.S.Bi.'eirè
enige indruk hebben gemaakt en tot
■enig berouw' hebben gevoerd, opge
sloten ais duizenden Waren in de
enge ruimte van het internerings
kamp? Een vraag, die in zijn alge
meenheid; moeilijk is te beantwoor
den. In die richting wees een schuld
bekentenis van vele ex-nationaal-
socialisten, die op Zondag 7 Juli,
van vele kansels werd, afgelezen.
Wij, zijn geen kenners dier harten
en die hopp1 kan slechts bestaan'-j
Opi 26 Januari stortte een K.L.M.-
Dakota, a© PH-T.C.R., op het vlieg
veld; Kastrup bij Kopenhagen neer,
waarbij een der beste Nederlandse
piloten, G. J. Ge ys sten do rf f er,
een K.L.M.-pionier bij uitnemend-
beidi, om het leven kwam.
Op 5 jMaart overleed; één der pro
minente figuren op financieel ge
bied;, Mr. L. J. A. T|V ip, oud-presi-
dent van ide Nederlandse Bank, in
de Leeftijd van 70 jaar.
Een man van zeldzame begaafd-
bei'd; W.illem Pijper, ontviel o,p
Maart aan het Nederlandse muziek
leven. Een componist van naam,
een vruchtbaar musielus en een cri
ticus met een gevreesde pen.
De oud-minister van binnenlandse
zaken in het 4e en 5e kabinet Colijn
en in het 2e kabinet de Geer, de
heer H. van Bp ©ij en, overleed
op 30 Maart.
Een amdiere figuur uit het poli
tieke leven, Mr. W. L(. Banjon d©
Vos van Stieenwijk, minister
van staat en oudi-voorzitter van de
Eerste Kamer, overleed op 12 April.
Op 8 Mei, ontviel de sportieve
politicus, Staatsraad Mr. J. B-
Kan, Nederland door de dood. D©
overledene was oud-minister van
Binnenlandse Zaken en gedurende
vele jaren Secretaris-generaal van
dit departement.
Een der oprichters van de S.D.
A.P., W. H. Vliegen, oud-lid der
Eerste en Tweed© Kamer, overleed
op 29 Juni.
dat deze hartekreet, uitgesproken in
het aangezicht der millioenen do
den, ,opredht is gemeend.
Duidelijk Wlerd, dat de militaire
toestand: in Indonesië, geenszins
een diemobilisati© op grote schaal
mogelijk maakte. Niettemin kwam
,op '21 Juli, het s.s. „Volendam,".,.
met ©en eerste contingent gedemo-
biliseerden in Nederland aan. Van
de vele prestaties op sportgebied,
noemen wij', de traditionele afstand-
marsen, die dit jaar in 'een tropische
hitte werden gehouden', in of lie
ver rond, de zo zwaar getroffen
oude „Keizers"-stad Nijmegen. De
gevallenen van de „stijkelgroep",
een Nederlandse spionnagegroep in
Duitsland, die tijdens ide bezetting
wierd, verraden, werden op 1 Aug.
in ©en plechtige bijeenkomst in de
Grote Kerk te Den Haag herdacht.
Een bewijs, dat de Nederlands©
goodwill, in het buitenland, geens
zins teloor ging, vormde het toe
gestane crediet van 195 millioen
dollar, dat ide Wereldbank cMs ver
leende.
Ter gelegenheid! van het eeuw
feest van de Amerikaanse stad
Holland (Michigan), zond H.M. de
Koningin, 'een boodschap op 13 Aug.
daarin de gepaste trots vertolkend
over het stempel van het Neder
landse volkskarakter, dat landgeno
ten op een vreemde omgeving druk
ten. In alle eenvoud;, maar met
gepasfe vreugde, w'erdi de 67e jaar
dag van HJM. de Koningin op 31
Aug. (gevierd;. Ook in 1947 werden
Nederlanders gevonden, waarin nog
de echte pioniersgeest levendig was,
(dl© eenmaal in de historie, het rijk
overzee groot maakte. Op 9 Sept.
kwam het s.s. „Tabinta" met 789
boeren, vno/uwien en kinderen in
Canada aan, waar deze emigranten
zich een nieuw bestaan zullen trach
ten te veroveren1.
Rond de troonrede
De troonrede op Woensdag 17
September, wierd, dit jaar uitgespro
ken door de minister-president Dr.
Beei voor de verenigde Kamers der
Si. G, Een troonrede in mineur;
die gewaagde van de zorgelijke in
ternationale toestand, en de ongun
stige 'ontwikkeling van de Indone-
