ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WAARIN OPGENOMEN DE ZIERIKZEESCHE COURANT 1797-1889
Pagina 2 van ons
Boek der Schande
ZAT,ERDAG 20 DECEMBER 1947
No. 15776
101© Jaargang
ABONNEMENT
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling in
Zierikzee f 2.75, daar buiten f 3,—. Losse
nummers 10 et. Verschijnt iederen werkdag
Administratie Schuithaven B 94. Giro 137677
Redactie: Lange Nobelstraat A 171. Tel. 32
Uitg.: N.V. Drukkerij v/h. Lakenman Ochtman
Lange Nobelstraat A 171, Zierikzee. Tel. 41
ADVERTENT1ËN
12 cent per m.m. Bij contract speciale
prijzen. Succesjes maximum 15 m.m.
(4 regels) f 1,— per stuk.
Het rapport-Cleveringa
Er :i® een opvallend, verschil tus
sen het rapport van die commissie
onder voorzitterschap vain prof. dr.
R. P. Cleve ring a, die ©an ondier-
zoek had iln te stellen naar de hou
ding van Nederlandse diplomatieke
en consulaire ambtenaren tegenover
Nederlandse uitgewekenen, en net
rapport van 'de commissie-V o. r-
rimk inzake die Roide Kruis-aange-
legenihieid, twnaroiver wij pinlaogs
schreven.
Die conclusies van de commiissie-
Cleveringa ten aanzien van Ihiet be
leid van baron Van Harinxma thioe
Slomten, iwelker openbaarmaking
thans, ruim een. half jaar na de
beëindiging van het onderzoek, door
die regiering is toegestaan, zullen in
de toekomst worden gevolgd door
rapporten over andere diplomatie
ke en consulaire ambtenaren, over
de publicatie waarvan eveneens de
regering over elk rapport af
zonderlijk zal beslissen.
Het verschil, waarop wij hier
boven doelden, is er, voor alles),
een van toon en sfeer. Het Rode
Kruis-rapport waarvan die re
gering formeel afkeurt, dat het af
en toe 'buiten het bestek treedt van
zijn opdracht is een beoordeling
van menselijke verhoudingen door
mensen, het rapport over die heer
Van Harinxma is er oen van juris
ten over oen diplomaat.
Ten aanzien van deze diplomaat
komen deze juristen tot de slot
som, dat er geen gegronde redenen
bestaan voor. ernstige klachten.
De voornaamste klachten d;ie te
gen de heer Van Harinxma waren
ingebra-dht, zijn ontleend aan een
rapport van het dagblad! „Trouw"
en kunnen ald.uis worden samen
gevat:
De beer Van H. zou uit Lissla-
bon pakketjes hebben willen stu
ren aan N'.S.B.-ers in Nederland;
hij zou opdracht hebben gegeven
geen illegale hulp te verlenen,
TH.a.m geen enkele Engelandvaar
der te helpen, 'daar hulp aan hen
in wezen steeds illegaal was;
hij zou (eigen) geld uit bezet Ne
derland hebben ontvangen, met
medewerking van 'de Duitsers
zijn secretaris, Van der Woude,
betrokken bij spïoinnage ten be
hoeve van die Duitsers zoiu door
hem zijn beschermd.
Deze beschuldigingen zijn, vol
gens. het rapport, voornamelijk af
komstig van mr. Maas Geeste-
r a n u s, die van Maart '41 tot De
cember '43 hoofd, was van de Ne
derlandse inlichtingendienst in Lis
sabon. Het rapport verklaart, d:at
de commissie voortdurend is ge
bleken, dat de zeer slechte ver
standhouding tussen de heren Van
Harinxma en Maas Gaesteranus sa
menwerking tussen beiden volstrekt
onmogelijk heeft gemaakt.
Wat de feitelijke beschuldigingen
betreft, concludeert de commissie,
dat ten aanzien van de pakketjes
de heer Van H. niets te verwijten
valt, daar hij de verzending re
gelde aan de hand van adreslijsten
mirt Landen, die hij betrouwbaar
achtte; ten aanzien van het niet:
<ter hand nemen van de illegale
evacuatie Wordt opgemerkt, 'dat
hem legaal en niet i 11 e g aa 1
wierk was opgedragen; de geld
zendingen had mevrouw! Van Ha-
riinxma's rentmeester, van bezet ge
bied uit, zonder opdracht verzorgd
de Secretaris Van der Woude is,
na onderzoek, van rechtsvervolging
ontslagen.
Ziehier in zeer komt bestek de
dingen, wiaar het bij dit onderzoek
om ging. Die commentaar erop kan
kort zijin.
Ten eerste dient te worden vast
gesteld, dat het onderzoek sledhts
'behelst de tijd dat de 'heer Van W
in Lissabon werkte; zijn gestie als
voorzitter van het London Com
mittee van het Ned.. Rode Kruid,
do functie die hij' bekleedde vaid
Maant '43 tot September '44, is
geheel buiten beschouwing gelaten;
idiit betekent ota. dat in het rap-
pnirt-Cleveringa, die conclusies van
het rappofrt-Vorrink over die laat
ste periode, zelfs niet in het ge
ding kolmem.
De eotarnissiie-Clevermga ife niet
gegaan buiten het bestek van haar
opdracht. Zij heeft zich dan ook
niet het misnoegen van de rege
ring otp die hals gehaald^ Maar
in haar .rappoirt komt, dan ook een
ojpmerking van de. volgende strek
king vpor
„Vpjor'ts is 'de commissie ge
stuit ,ojp verschillend© gegevens,
die haar hebben doen 'blijken, 'dat
pok het gedrag der uitgewekenen,
niet isteedis vlekkeloos is geweest;
dat het daarom goed is voor
zichtig te zijn met een al te ge
rede aanvaarding van wat uit
hun kringen stamt."
Hier blijkt, d.at men kennelijk n'i'^t
de fantasie heeft kunnen opbren
gen, om in te zien, dat, in d i e tijd
en diie situatie, er wellicht enig
verschil van instelling kan hebben
bestaan tussen de onschendbare re
geringsambtenaar in een foirmeel-
neutraal land, baroin B. Ph. van
Harinxma time Stooten, en enige
uit de hel van bezet Nederland ont
komen, opgejaagde, radeloze En
gelandvaarders, die dachten ©en
goed woord1, oen hulpvaardige daad
te ontvangen, maar die de heer Van
H. stenen voor brood gaf!
Het gedrag dier uitgewekenen is
niet steeds vlekkeloos geweest
Wel, wel, die uitgewekenen dan
toiehj!
M©t deze zinsnede is dit rap
port gekarakteriseerd, ten voeten
uit. „Er zijn geen gegronde rede
nen voor ernstige klachten jegens
baron Van Harinxma". En W'ij gaan
over tot de lorde van de dag,
J. P. C.
Republiek kampt met
voedseltekort
In het republikeinse gebied begint
men een tekort aan rijst, thee,,
koffie en zout te krijgen. Djokja
heeft daarom aan welgestelden en
fabrikanten verzocht hun gronden
,.te leen" te geven aan arbeiders
en boeren om ze te bebouwen.
„Feodale en koloniale gebruiken,
zoals de verdeling van de oogst in
g6iijke delen tussen eigenaar en be
bouw er, komen nu natuurlijk niet
langer te pas. Gehoopt wordt, dat
op deze wijze een hechtere samen
werking tussen leger, rijken en ar
men zal worden verkregen". Te
Djokja is een voedselcornmissie ge
vormd om de lasten van de ar
beiders te verlichten.
De republikeinse activiteit in West
en Oost-Java is toegenomen. Er
worden ophitsende pamflettan en
geruchten over grote aanvallen op
de Nederlandse troepen verspreid.
Regelmatig wordt er geschoten en
werden mensen ontvoerd. D© Neder
landse .acties hiertegen hebben suc
ces.
„Rvnville"-bespreking moet
oplossing brengen
Minister Jonkman heeft Woens
dag in de Tweede Kamer i!n ©in
rede van twee en ©an half uur vele
vragen en opmerkingen van de Ka
merleden beantwoord'.
De reis vain vier ministers, waair-
iOver enige afgevaardigden hun ver
wondering hadden uitgesproken,
verklaard© de bewindsman door
utdrukkelijk te verzekeren, dat de
Indonesische zaak in volle omvang
het regeringsbeleid raakt. Hij v©r-
heugdie zich er over, dat in de laat
ste maanden in Indonesië steeds
meer die krachten naar varen ha
men, die willen samenwerken om
een federatief' staatsverband' te var-
gen. Grondslag daarvan zal zijn,
wat in het staatkundig programma
va:n Linggad.jati is vastgelegd.
Bij Linggad.jati was niet vastge
legd,, hoe de rechten ©n verplich
tingen van die overheid over de
nieuwe organen zullen worden ver
deeld. Diit zal worden uitgewerkt
en is beheersend, voor het nieuw©
staatsbestel. Op de „Renville" wor
den pogingen aangewend om tot
©en oplossing te komen 'en tevens
komen er dezelfde vraagstukken
aan de orde als in Juli, toen de Re
publiek iniet bereid, en in staat bleek
de order „Staakt het vuren" te
doen uitvoeren.
De minister liet uitkomen, dat de
opneming in de Indonesische dele
gatie van vertegenwoordigers der
deelstaten eigenlijk al aantoont, dat
de deelstaten zelf ©en bepaald
standpunt innemen, gelijk aan het
onze ©n verschillend, van de Repu
bliek, over de wijze waarop de
verenigde staten van Indonesië ge
formeerd, moeten zijn. Bij de orga
nisatie van 'tSe verschillende ge
biedsdelen zal op geen enkele be
slissing ten koste van die Republiek
worden aangedrongen. Zij blijft be-
ineerst aldus de bewindsman
door de wil van de bevolking zelf,
die zich vrij zal kunnen uitspreken,
Nederland gaat schepen
bouwen voor Argentinië
In ruil voor huiden, graan en
lijnzaad zal Nederland dertig sche
pen bouwen voor Argentinië. De
bouwkosten van de schepen zullen
ongeveer 70 a 80 millioen gulden
bedragen.
D© schepen met een capaciteit
voor personenvervoer zijn voor dit
land belangrijk omdat het in korte
tijd 200.000 Italiaans© immigranten
wil toelaten. Aangezien Itada thans
zelf nagenoeg geen schepen meer
bezit, dreigt deze „invoer'' vast te
lopen.
Nederland zal met deze transactie
in staat zijn een deel van zijro
schuld aan Argentinië te delgen,. Zij
leverden tot nu toe alleen tegen
NEEM EN LEES
Bijbelgedeelten voor eiken dag.
2127 December
Zondag Lucas 1. vs. 57—66
Maandag 1, vs. 67—80
Dinsdag 1, vs. 26—38
Woensdag 1, vs. 4655
Donderdag 2, vs. 1— 20
Vrijdag 2, vs. 2138
Zaterdag Mattheüs, vs. I 12
WEERBERICHT
Verwacht tot de avond van 20
December
Wisselend© bewolking, met enkel©
regenbuien, 's nachts veel zachter,
overdag nog iets zachter, matige
wind tussen Noordwest en Noord.
20. Zon op 8.45, oinder 16.30.
Maan iop 13.08, ondier
Eerst© kwartier 18.43.
21. Zoin op 8.46, odder 16.30.
Maan op 13.20, einder 0.38.
Volle Maan 27 Dec. 21.27.
Hoogwater te Zierikzee
over die maand Dee,
21. 8 51 v.m, 21.37 n.m'.
22. 9.52 v.m. 22.41 n.mi.
Hoogwater te Bruinisse 15 min,,
later dan te Zierikzee. Laagwater
te Zierikzee 5.50 uur na hoogwater
pesos en dollars, van welke laatst©
muntsoort w'ij, niet veel bezitten.
Argentinië zou voorts bereid zijn
om op te leveren goederen een
crediet te verlenen van 150 milHoem
pesos.
Wij beschikken overigens nog niet
over het materiaal om de schepen
te kunnen bouwen. Dat is geheel
afhankelijk van de import uit En
geland en Amerika, terwijl het .ho
pen op een' sterke staalexport uit
Duitsland een grote speculatie
blijft.
Het overgebleven gedeelte van
de Italiaanse onderzeevloot zal
worden gesloopt. De Grote Vier
hebben indertijd goedgevonden, dat
het niet, zoals bij het vredesverdrag
oorspronkelijk was bepaald, tot zin
ken wordt gebracht.
Honderrden Berlijners brengen
een bezoek aan een half verwoest
gebouw in de Russische sector, waar
het nieuwe bouwplan voor de stad
ter inzage ligt. De stedebouwkundi-
gen hopen binnen de. honderd jaar
een uiterst moderne wereldstad te
hebben opgebouwd.
De minister van binnenlandse za
ken heeft er geen bezwaar tegen,
dat ook aan degenen, die een ge
meen tepensioen genieten, nog vóór
Kerstmis een voorschot wordt ver
leend gelijk aan een kwartaal van
het verhoogde pensioen.
Al:s gevolg, van de mislukking
der ministerconferentie te Londen
verwachten de Britse en Amerikaan
se autoriteiten in Duitsland een mas
sa-uittocht uit de Russische naar
de Westelijke zones. De geallieerde
ambtenaren hebben de waarschu
wing ontvangen-, dat zij maatrege
len moeten nemen m-et bet oog op
de te verwachten grote vludhtelin-*
genstroom.
