DECENTRALISATIE
Het zwarte goud
Koning, circusman
en politicus
SPAAR! SPAAR!
maar waarvan
Vijf baggermolens
voor Frankrijk
De prijs van het brood
bij de Wederopbouw
1947 MET RECORDJAAR
De Walchersche klederdracht
gaat achteruit
onmisbaar voor he)
herstel van Europa
Behalve loedsel, 'dat Djuitsland
pok viopr die oorlog importeerde,
toestaat er in het huidige Europa
eengrote biehoefte aan steenkool.
In het jaar 1937—1938 importeer
dien de Europese landen, met uit
zondering van Engeland en Duits
land, 'Ongeveer 60 millipien ton
steenkolen. Deze kwamen hoofd
zakelijk uit Engeland en- Duitsland,
waarvan beide ongeveer een zelfde
aaindieel vopr hun rekening namen'.
Thans is Engelandi niet in staat
lolm iin zijn huidige binnenlandse
belhoeftén aan steenkool te vpoir-
zien
Het Ruhrgebiied, is- de enige grote
kolenleverancter in Europa vOoir
metallurgische -doeleinden die
steenkool, die [namelijk in het
Rulhrgébied, gedolven wordt, blevat
slechts wleiinig sulphur en levert
■goed© vaste cokes, is hard, poreus
ian bevat geen ongewenste mine
ralen. Zodoende moet Duitsland biet
alleen in zijn eigen vooroorlogse
export quota's kunnen voorzien,
aiotóh moet ©pk Zoveel mogelijk aan
vullen, wat vopir de oorlog door
Engelandi werd geleverd, wil ten
minste in Europa die bedrijvigheid
van voor die oorlog terugkeren!.
De Verenigd© Staten zijn echter
vast besloten ;oim het Duitsdhe ind/u-
striële herstel binnen die grenzén
te Ihoudie® van betgeen nodig is
voor Duitslamdls economische be
hoeften en om te voorkomen, dat
het militaire industrialilsmie in Duits
land wleer de overhand krijgt.
In het politieke leven van Ber
lijn is plotseling een nieuwle, of
schoon van opdis bekende figuur,
opgedoken. Zekere Otto Witte be©ft
de eerste stappen gedaan om te
komen tot een toelating van een
„Fraktionsloise partei Dieutsdhlandis",
dia zich in het bijzonder die hé-
langen van de exploitanten van
openbare vermakelijkheden wijl aan
trekken. D|e nieuw© partij1 is alleen
interessant ran het avontuurlijke
verleden van haar 76-jarige leider
Witte is namelijk ©en avonturier
van wereldfaam en hij heeft ide
bekroning van zijn loopbaan reeds
vele jaren achter zich. In 1913 wlas
hij namelijk drie dagen gekroond
koning van Albanië. Hij had zidh-
uitgegeven v'opir de troonpretendent,
die Turkse prins Halim-Eddai, en
kwam met praaluniformen naar Al
banië, om, er die kroon te ontvan
gen en imposante parades af te
nemen.
Ttoen het bedrog na een paar
dagan ontdekt w'erdl, wiist die valse
majesteit tijdig te ontvluchte®. Koirt
voordien had hij zich ook reeds in
©en moeilijke situatie bevonden,
doordat hij verliefd wierd pip' 'de
dochter van de Negus van Abes-
sinië len bij een poging haar te
ontvoeren, slechts kon ontsnappen
doordat ieen Abessijuse wachtpost
ondier de invloed1 van alcohol was.
Voor Witte zich in vorstelijke
aangelegenheden mengde, was hij
degenslikker, in welke kwaliteit hij
met circussen die gehele wereld
bereisde.. Na zijn Albanese avontuur
leefde Witte in de jaren van de
eerste wereldoorlog als eenvoudig
handwerker in Duitsland.
Minister Lieftinck belooft ons uit
het moeras te halen. Bedroeg dit
jaar het nadelig saldo over de ge
wone 'dienst f 85 millioen, voor het
komende hoopt de minister zelfs
350 millioen; gulden over te houden.
Was het niet zo-, dat er bij eert
begroting nog zo iets als een z.g.
buitengewone dienst" bestond, dan
zag de toekomst er inderdaad roos
kleurig uit. Maarhet is juist
deze laatste dienst, die de baten
geheel opslorpt. Erger nog. Het
totaal geeft een na d e 1 i g saldo
te zien. Bn w!el van 1.566 millioen.
Waarlijk geen 'gering bedrag.
Toch is de minister miet pessimis
tisch. Integendeel. Naar hij zelf
zegt, Ziet hij nog vele mog'elijk-
heden om de begroting binnen niet
al te lange tijd in evenwicht te
brengen. Eén daarvan de mi
nister zegt met inadruk is het
Sparen. Sparen, zo zegt hij, brengt
het nodige geld uit de omloop,
waardoor de kansen op inflatie
steeds minder worden. En boven
dien kunnen de opgespaarde pen
ningen dan. als orediet gebruikt
worden door hen, die ze voor de
vestiging van nieuwe industriën no
dig hebben.. Nieuwe industriën, be
kekenen welvaart en. welvaart brengt
geld in de schatkist. Tot zover is
alles i® orde.
Maar gaan we de begroting na,
dan hoopt de minister over 1948
maar eventjes f 3.000 millioen aan
vermogensbelasting en d'e zg. „hef
fing-in-eens" binnen te krijgen,
Waarbij dan noig komt een 'bedrag
van 238 millioen, dat de. géw'One-
belastingb'etalende Nederlander 't
volgend jaar méér moet opbrengen.
Eein volk, dut eerst zo geplukt
wordt, moet de rest(?) dus kunnen
sparen; dat is niet erg begrijpelijk
Trouwens, minister Lieftpck ge
looft zelf niet, dat zijn spaaractie,
waarvoor hij binnenkort een plan
zal indienen, veel enthousiasme zal
wekken. Want hij schat de inkom
sten uit de vermogensbelasting voor
1948 'slechts op f 50 millioen, dat
is 41 millioen lager 'dan over 1947.
Het is immers een wet van Meden
en Perzen dat wiens, vermogen
slinkt niets kan sparen We zien
hat dagelijks hoe de inlagen bij' de
spaarbanken ver benedein de op
namen blijven. Zo teert 'het Ne
derlandse volk langzaam naar zeker
in. Bn dan is dit alleen :nog maar
om de dagelijkse uitgavan te dek
ken. Hoe het worden moet' wanneer
binnenkort het mes van de „vermo-
gensaanwas" en van de „heffing-in-
Het rapport ideir commissie, in
het 'lieven geroepen door de „Stich
ting Herstel Zeeland 1945" ver
meldt oi.m. nog 'het volgende:
De bouwnijverheid moet zich be
zig houden met het herstel van
door oorlogsgeweld beschadigde en
vernielde .gebouwen, maar ook moet
voldaan Worden aan de vraag naair
normale nieuw1 bouw. Het welslagen
van de wederopbouw is volgens'
't rapport afhankelijk va:n de volgen
de factorenfinancieringsregeling,
bouwmaterialen, arbeidskrachten
decentralisatie en uitvoering en ad
ministratie van ;de wederopbouw en
het terugbrengen van het getal con
trolerende ambtenaren tot het mi
nimaal noodzakelijke.
De regelende en uitvoerende or
ganen worden onderscheiden in: 1.
de centrale overheid; 2. de provin
cies; 3. de gemeentebesturen met
hun gemeentelijke of streek organen;
4. de provinciale agrarische wedeir-
opb'Ouworganen. indien de omvang
van de schade eein speciaal orgaan
daarvoor wettigt.
De toekomstige organisatie
van de wederopbouw dient dus uit
te gaan van het beginsel van de
gedecentraliseerde uitvoering, ter
wijl daarbij1 de hoofdverant
woordelijkheid bij de gemeenten:
komt te liggen, idüe zo nodig jn
streekverband optreden. Vooruit
lopend op de toekomstige organi
satie moet alle aandacht besteed
worden aa.n: a. het vormen of om
en uitbouwen der gemeentelijke or
ganen; b, het samenstellen van een
provinciaal orgaan; c. het reedis
thans overdragen van uitvoerigs-
leens" er ingaat, w'eet niemand. Wel
weet iedereen, dat hij dan niet
w'eet waar hij het geld vandaan
moet halen.
Een combinatie van een aantal
Nederlandse scheepswerven heeft
van een Franse annemerscombinatie
opdracht gekregen tot het bouwen
van vijf grote baggermolens met
bijbehorende transportinstallaties,
die de gebaggerde grond in een
strook van 200 meter op de oever
stort. De molens zullen in under-
'deleln per spoor naar Frankrijk'
worden vervoerd. Nederlandse tech
nici zullen ze daar monteren. De
molens moeten dienen voor het ka
naliseren v.atn de rivier ide Rhóne.
Voor idiit grote werk zal tachtig
millioen kubieke meter .groind ver
zet moeten worden. De bedoeling is
de Rhölne beter 'bevaarbaar te ma
ken, stuwen te leggen voor het
opwekken van stroom in water
krachtcentrales en het bevloeien van
het ©ui liggende land. De bagger
molens zullen eén capaciteit hebben
van 25.000 kubieke meter pér uu;r.
Er wordt op gerekend', dat de eer
ste molen in September 1948 zal
draaien.
In antwoord op een interpellatie
van het T/wieed© Kamerlid dr. ,iz\
Haeke, heeft minister Mansholt als
zijn mening te kennen gegeven, dat
de bakkers :in het algemeen zo
danige bedrijfisuitfcomsten hebben,
dat er geen aanleiding Voor ern
stig© klachten hestaat. Niettemin
verklaarde hij ziiCh bereid eeu com
missie in te stellen, |w©lke:r taak
het zal zijn, hem van repliek te
dienen lover de prijsvaststelling van
het broiod en over de sanering
van het bakkersbedrijf.
T[evens zal deze coMmissie kun
nen nagaan, |of die broodrantsoen-
verlaging in die mate nadelig- is
geweest voor die totedrljfsuitkomgten,
dat er aanleiding bestaat voor een
herziening van de broodprijs.
bevoegdheden aa'n bestaande, vol
doende geoutilleerde gemeentelijke
organen.
De taak van de centrale overheid
bestaat uit: het stellen van richt
lijnen, vaststellen 'bouwvolume voor
elke provincie, periodieke verde
ling vain 'het beschikbare bouwma
teriaal over de provincies. In de
eerste plaats dient aandacht te wor
den geschonken aain de getroffen
gebieden, waarbij een extra con
tingent ware toe te kennen a,an
die gevallen, welke reeds van 1940
dateren1. Verder heeft zij tot taak
het toezicht op de besteding der
gelden en de uiteindelijke beslis
sing in kwesties, waarin lagere in
stanties niet tot oplossing kunnen
komen.
De taak der provincie
is: verdeling van. de aan de pro
vincie bij groep en klasse toegewe
zen bouwvolumen en materialen,
bemiddeling bij de voorziening van
vakarbeiders en het geven vain .ad
vies aan 'die regering. Aan de ge
meenten wordt de belangrijke taak
ter uitvoering opgedragen. Er wordt
aangenomen, dat de gemeentebestu
ren, w'aar nodig, 'hun beslissing ne
men in overleg met hun; g e m e e ti
tel ij k e of s t r e e k b u r e a u. Tot
hun taak behoort: het vaststellen:
der wederopbouwplannen behou
dens vroegere goedkeuring, de ont
eigening, de 'herverkaveling, beslis
sing omtrent opheffing en over
dracht herbouwplicht, regeling der
financiële problemen, de nieuwbouw
en tot slot de verdeling ver bouw-
volumina en materialen.
De eens zoi 'enthousiaste zonver
brand© vaeamtieganger® zullen, sinds
de. zo somber gestemde radiorede
van minister Man-sholt, (wel met
mindere vreugde aan hun zorge
loze zomertje terugdenken, als zij
traks door de verminderde rantsoe
nen, de gevolgen van de langdurige
droogte aan eigen maag onder
vinden.
D© Woonden, die elk nudhter Ne
derlander mocht verwachten, zijn
gesproken. Voorzichtigheid iis de
moeder van 'de d'igtributiek'ast en.
willen w© aan het einde van deze
komende winter inog iets te eten
hebben, dan dienen Iwtë thans reeds
dia buikriem op verstandige (wijze
aan te halen. Er moge dan inmid
dels onenigheid' ontstaan zijn over
het juiste gaatje iwlaarin de gesp
bevestigd kan Worden, ons oude
brood-, melk- en kaasrantsqen krij
gen wie 'daarmee voorlopig nog niet
terug. En zo; beleeft ©en zich her
stellend. land, na tw©© jaar volle
vrede, het vreemde verschijnsel, dat
't Weer minder te eten krijgt..
,,'t Kan verkeren", zei. Bnedieiro.
Het jaar 1947, eens ingeluid' met
het gebruikelijke vraagteken in d©
voorbeschouwingen rondi p;udjan-
niiéuw, belooft wel alle records te
zullen slaan:. Niet alleen beleefden
we de strengste winter 1en d© heet
st© zomer (sinds 1868), niet alleen
sloeg een Oranje-elftal voor het
eerst de stoier© Zwitsers met niet
minder dan 62' (alsof het bloedig
Wiraafc zou nemetn voor Milaan 'en
die mislukte reis naar Rome), niet
alleen is het Rijkspapier bijkans,
te kléin geworden vpor die .ontem
bare inullendiansi v,an Liefiinck's be-
groitinigsmilliardien, niet alleen staan
Wie in dit jaar vopr 'de uiteinde
lijke beslissing (w'at Indonesië be
treft, niet alleen is nu het .aantal
ambtenaren pp een toppunt aa|n-
gelamdi, niet alleen boeren iwie
ondanks .alle inspianming voor
het eerst Iwieer achteruit, maar ook
zal de regering dopr ide nood ge
dwongen, haar exportpolitiek gaan
inkrimpen pm eigen volk niet te
laten verhongeren, terwijl toch juist
de kostbare .deviezen voor ons da
gelijks brood, zodol'larnodig
zijn.
Het Ziet er zoi vopr Sinterklaas
wleer soimber uit. Waar die brave
kindervriend' ditmaal ide ook door
ondieren zpi zqetbogaerde cadeaux
vandaan moet halen,, als onze cho
coladeletters niet eens naar Spanje
mogen worden uitgevoerd, iis ons
een raadsel. Die verre datum var-
Vult ons trouwens reedis met angst
en vreze voor nieuw© verrassingen.
Doch laten we hopen, dat de ©is
tegen die nihilisten, die (me.t hun
explosieve Sinterklaassurprise) hun
tegenstanders hoopten op te rui
men, diergelijke uitspattingen in de
'toekomst zal verijdelen. Vijftien
jaar is voor zjofn „milde 'gever1'
niet te veel! j
De achteruitgang van die Wal-
éherse klederdracht is zeer gropt
op een dio,rp als Westkapeli©, waar
vroeger ongeveer iedereen in dracht
was, ,is zij thans! een hoge uitzon
dering diit te zien. Zo zijn er van
de kinderen beneden- Ide 15 jaar
nog 4 meisjes 'en niet meer dan
10 jongens In de Walcherse kleder
dracht- De 'eerste reden hiervan is,
dat het zeer moeilijk ©n dikwijls
zelfs onmogelijk Is, die nodige stof
te kopen 'en die tweede reden is
dat men er meer afkerig van
schijnt te worden om d'e Walcherse
klederdracht te dragen. Dit komt
ook toit uiting bij vele ouderen,
waar niet direct het gebrek aan
kleding de oorzaak is.
